1
FIZJOTERAPIA
W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE
1
FIZJOTERAPIA
W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE
2
1.
Rozwój metod rehabilitacji
w ginekologii i położnictwie
3
Rys historyczny rehabilitacji ruchowej w
ginekologii i położnictwie w Europie
Hipokrates V – IV w. p. n. e. „Corpus
Hippocraticum”
Saranos z Efezu – II w. n. e. „De arte
obstetrica” - twórca teorii położnictwa
„Hotel de Dieu” – 1610 r. Paryż
pierwsza szkoła położnych
XVII w. - Szpitale położnicze:
Strasburg, Londyn, Sztokholm,
Kopenhaga, Praga, Petersburg
4
Początki rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Europie
1928 r. – Niemcy - zasady stosowania masażu i
gimnastyki leczniczej
1929 - Anglia – zasady masażu tkanki łącznej
Lata 20-te XX w. – Rosja - hipnosugestia – metoda
walki z bólem porodowym
Lata 40-te – Anglia – metoda „naturalnego porodu”
bez lęku
Od 1947 r. – Płatonow i Welwowski –
psychoterapeutyczna metoda analgezji w połoznictwie
Od 1950 r. – Francja – psychoprofilaktyka porodowa
5
Rys historyczny rehabilitacji ruchowej
w ginekologii i położnictwie w Polsce
1534 r.– rozdział w „Zielniku”
Falimirza „O rodzeniu dziatek”
1773 r. – pierwsza szkoła położnych
we Lwowie i
Kilka lat później – nauczanie
położnictwa na Uniwersytecie
Jagiellońskim,
Rafał Czerwiakowski – ojciec
położnictwa w Polsce
6
Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce
XVIII w. - pierwsze podręczniki
„Początki sztuki połogowania”
„Sztuka babienia”
XIX w. – intensywny rozwój położnictwa i
ginekologii, Maurycy Madurowicz, Kraków
1936 – otwarcie nowego budynku Kliniki
Ginekologiczno-Położniczej na Wydziale
Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego
Początek XX w. - szkoły położnych w:
Poznaniu, Kaliszu, Płocku, Piotrkowie
Trybunalskim, Lwowie
7
Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce –cd.
1956 r. – Polska - prof. J. Lesiński:
„Psychoprofilaktyka bólów porodowych”
0d 1956 – pierwsze szkoły rodzenia w
Polsce: Nowa Huta,
Lata 60-te – rozwój psychoprofilaktyki
porodowej i psychofizycznego
przygotowania do porodu oraz
wprowadzenie kinezyterapii do leczenia w
oddziałach ginekologii
Lata 70-te – terapia ruchem i leczenie
uzdrowiskowe
8
Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce –cd.
1974 r. - powołano Sekcję
Psychoprofilaktyki Porodowej i Kinezyterapii
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego –
od 1983 r. -Sekcja Psychosomatyczna PTG
Ostatnie 20-lecie
rozwój medycy prenatalnej i perinatalnej,
szersze zastosowanie rehabilitacji
w ginekologii zachowawczej i operacyjnej
dalszy rozwój szkół rodzenia
9
Nowe metody kinezystymulacji
Porody w immersji wodnej
Porody rodzinne
Terapia ruchem
10
SZKOŁA RODZENIA
11
Cele szkoły rodzenia
Psychiczne i fizyczne przygotowanie kobiet/par
do porodu naturalnego
Reedukacja postawy
macierzyńskiej/rodzicielskiej
Psychagogika/psychoanalgezja
12
Zadania szkoły rodzenia
Profilaktyka zdrowia kobiety i dziecka w
okresie ciąży (
kinezystymulacja i
psychoprofilaktyka porodowa)
Pedagogizacja
Pogłębianie dialogu małżeńskiego
Propagowanie zasad higieny ciąży, porodu
i połogu
Utrzymanie psychofizycznej równowagi w
organizmie kobiety
13
Program szkoły rodzenia
Specjalne ćwiczenia ruchowe, 2-3 razy w
tygodniu
Wykłady, dyskusje, pogadanki
Ćwiczenia praktyczne z zakresu
pielęgnowania noworodka
Wyświetlanie filmów, przedstawianie
plakatów
14
Postępowanie psychofizyczne w ciąży
Przywrócenie równowagi
emocjonalnej
Rozładowanie napięcia
wegetatywnego
Nauka rozluźniania mięśni
15
Kinezystymulacja w okresie ciąży
We wczesnym okresie ciąży
Ogólne psychoruchowe pobudzenie
Korygowanie postawy
Nauka oddychania torem brzusznym
Relaks bierny przy muzyce
W późnym okresie
Poprawa krążenia, przemiany materii, zapobieganie obrzękom,
kurczom łydek, zastojom żylnym,
Rozciąganie tkanek miękkich, stymulacja stawów krzyżowo-
lędźwiowych, zapobieganie bólom krzyża
Zapewnienie optymalnego tonusu mięśni brzucha
Wypracowanie umiejętności rozluźniania dowolnych partii
mięśni tułowia
Nauka zachowania się podczas porodu (nauka oddychania i
przyjmowania pozycji)
Relaks przy muzyce
16
Ćwiczenia fizyczne
w szkole rodzenia
ćwiczenia wzmacniające i rozciągające,
ćwiczenia relaksujące,
nauka oddychania torem brzusznym,
ćwiczenia przygotowujące do porodu,
ćwiczenia w połogu,
17
2.
Fizjologia okresu ciąży
Pierwsze objawy ciąży
Okres ciąży
Zmiany ogólnoustrojowe
18
Przemiany ogólnoustrojowe
u kobiety w okresie ciąży
Gruczoły wydzielania wewnętrznego
Układ rodny
Układ nczyniowo-sercowy
Układ oddechowy
Układ moczowy
Układ pokarmowy
Układ kostno-stawowy
Przemiana materii
19
Gruczoły wydzielania wewnętrznego
Przysadka mózgowa
Gruczoł tarczowy
Kora nadnerczy
Jajniki
20
Układ rodny
Wzrost liczby włókien mięśniowych –
hiperplazja
Rozrost włókien i nowotworzenie –
hipertrofia
Zmiany w macicy:
Doczesna
Wzrost masy i pojemności
Większy przepływ krwi
21
Układ naczyniowo-sercowy
Zwiększenie objętości krwi i większe
światło naczyń krwionośnych
Większa objętość wyrzutowa serca
Zwiększona pojemność serca
Przyrost mięśnia sercowego
Nieznaczne obniżenie RR rozkurczowego
Wzrost ciśnienia żylnego w dolnej
połowie ciała
Zwiększenie przepływu krwi przez
macicę, nerki i skórę
22
Układ oddechowy
Uaktywnienie przepony
Zwiększenie wymiaru poprzecznego
klatki piersiowej
Zwiększenie wentylacji płuc
Zwiększenie pojemności wdechowej płuc
Zwiększenie wymiany gazowej
Obniżenie progu wrażliwości ośrodka
oddechowego
23
Układ moczowy
Znaczne poszerzenie dróg moczowych
Zwiększenie przepływu krwi przez nerki
Zwiększenie resorbcji sodu i wody
Częstomocz
24
Układ pokarmowy
Przesunięcie żołądka, jelit, wątroby
Spowolnienie motoryki błony mięśniowej
przewodu pokarmowego
25
Przemiana materii
Zwiększenie masy ciała o ok. 20%
Większe zapotrzebowanie energetyczne
Hiperlipidemia
Zatrzymanie w organizmie sodu, potasu i
wapnia
Intensywny przebieg procesów syntezy
białek
Duża ilość przyswajanej wody
26
Układ kostno-mięśniowy
Rozluźnienie połączeń stawowych w
obrębie miednicy
Rozciągnięcie tkanek mięśni brzucha,
krocza i dna miednicy
Przesunięcie się środka ciężkości o 2 cm
do przodu
27
3.
Uciążliwości ciąży oraz wybrane
zagadnienia z patologii
–
postępowanie kinezyterapeutyczne
28
Ukończenie ciąży
Fizjologiczne
Patologiczne
Poronienie samoistne i sztuczne
Poród przedwczesny
Poród opóźniony
29
Uciążliwości ciąży
Niepowściągliwe wymioty ciężarnych
Nadciśnienie w ciąży
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Łożysko przodujące
Przedwczesne odklejanie się łożyska
Zagrożenie porodem przedwczesnym
Ciąża przeterminowana/przenoszona
30
Niepowściągliwe wymioty ciężarnych
Przyczyny:
Niewłaściwa adaptacja OUN na skutek lęku lub braku
akceptacji ciąży
Wzmożona pobudliwość nerwu błędnego
Zaburzenia układu wydzielania wewnętrznego
Wzrost napięcia układu współczulnego
Stres i sytuacje konfliktowe ciężarnej
Objawy:
Wymioty ok.5-6 tyg. ciąży
Bóle nadbrzusza
Wstręt do jedzenia
Wychudzenie
Skąpomocz
Białko w moczu
31
Postępowanie rehabilitacyjne
w niepowściągliwych wymiotach ciężarnych
Psychoterapia
Relaks przy muzyce
Kinezyterapia
ćwiczenia p/zakrzepowe
ćwiczenia izometryczne tułowia i kończyn
ćwiczenia oddechowe
Relaks bierny
32
Nadciśnienie w ciąży
Gestoza
Przyczyny
Przewlekła choroba nerek
Przewlekłe nadciśnienie tętnicze
Cukrzyca
Uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych
Ciąża wielopłodowa
Obrzęk płodu
Zaśniad groniasty
Zaburzenia odżywiania
Objawy
Obrzęki
Białkomocz
Nadciśnienie tętnicze krwi
33
Nadciśnienie w ciąży – cd.
Rzucawka – ciężka postać gestozy
Objawy:
Drganie mięśni twarzy, kończyn i gałek ocznych
Zatrzymanie czynności oddechowej
Skurcz tężcowy mięśni szkieletowychi przepony
Utrata przytomności
Skurcze kloniczne mięśni tułowia, kończyn,
twarzy i szyi
Śpiączka
34
Postępowanie rehabilitacyjne
przy nadciśnieniu w ciąży
Leżenie
Specjalne ćwiczenia ruchowe p/obrzękowe i
uspakajające
Przeciwskazanie do ćwiczeń
I - Kinezyterapia
ćwiczenia czynne dystalnych odcinków ciała:
stóp, dłoni, przedramion, podudzi
II – Relaks bierny
zastosowanie muzyki o charakterze
uspakajającym
35
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Przyczyny:
Stany pourazowe po zabiegach
Wady wrodzone:
Późne wystąpienie miesiączki
Nieregularne cykle
Nidorozwój trzonu macicy
Nieprawidłowości tkanki łącznej i
mięśniowej szyjki macicy
Zaburzenia hormonalne
36
Postępowanie rehabilitacyjne przy
niewydolności cieśniowo-szyjkowej
I – Terapia ułożeniowa
równia Trendelenburga
II – Kinezyterapia
terapia przeciwzakrzepowa
ćwiczenia izometryczne
oddychanie torem piersiowym
III – Psychoterapia
relaks
wyciszenie
37
Łożysko przodujące
Przyczyny:
Nieodpowiednio przygotowana śluzowa macicy
Stany zapalne lub atroficzne śluzówki
Guzy narządu rodnego
Wielodzietność
Zaawansowany wiek
Częste wyłyżeczkowania macicy
Porody operacyjne
Opóźniona implantacja jaja
Wady rozwojowe łożyska
Objawy:
Niebolesne krwawienie
38
Postępowanie rehabilitacyjne przy
łożysku przodującym
I – pozycja ułożeniowa
równia Trendelenburga
II – Kinezyterapia
Leżenie na plecach
Ćwiczenia izometryczne mięśni górnej partii
grzbietu, ramion, przedramion, podudzi
Ćwiczenia czynne dystalnych odcinków ciała
Oddychanie torem piersiowym
III – Psychoterapia
Relaks
muzykoterapia
39
Przedwczesne odklejanie się łożyska
Przyczyny:
Zmiany naczyniowe łożyska
Zmiany morfologiczne
Mięśniaki macicy
Urazy mechaniczne
Nagły wzrost ciśnienia u ciężarnej
Nadciśnienie tętnicze
Nikotyna
Objawy:
Zaburzenia stanu ogólnego
Nagły, kłujący ból w brzuchu
Kwawienie
Wzmożone napięcie macicy
Niepokój
Przyspieszenie tętna
Spadek ciśnienia tętniczego krwi
Wstrząs hipowolemiczny
Zaburzenia krzepliwości krwi
Nie stosuje się
postępowania
rehabilitacyjnego
40
Zagrożenie porodem przedwczesnym
Grupy przyczyn:
Medyczne:
Choroby zakaźne, nadciśnienie tętnicze,
rzucawka, zaburzenia wydzielania gruczołów
wewnętrznych,wady rozwojowe macicy,
niewydolność cieśniowo-szyjkowa, łozysko
przodujące, krwawienia z macicy …
Socjalno-ekonomiczne:
złe warunki domowe, ciężka praca, niekorzystna
przeszłość ginekologiczno-położnicza, wiek,
stosowanie używek, intensywna działalność
sportowa …
41
Postępowanie rehabilitacyjne przy
zagrożeniu porodem przedwczesnym
Pozycja leżąca na lewym boku
I – Kinezyterapia
Ćwiczenia bierno-czynne
Ćwiczenia izometryczne dystalnych odcinków
Oddychanie torem piersiowym
II – Psychoterapia
Relaks bierny – wyciszenie, muzykoterapia:
utwory wolne, spokojne, ciche
42
Ciąża przedterminowa lub przenoszona
Przyczyny nie są dostatecznie znane,
przypuszczalnie są to:
Opóźnione przemiany biochemiczne
Niewłaściwe stężenie we krwi
prostaglandyn, progesteronu, oksytocyny
43
Postępowanie rehabilitacyjne przy c
iąży
przedterminowanej/przenoszonej
Nie stosuje się ćwiczeń
z wyjątkiem:
oddychania torem brzusznym
kinezystymulacja jak w późnym okresie
ciąży
44
Przeciwwskazania do kinezyterapii
w okresie ciąży
Bezwzględne
Zagrażające poronienie, poród niewczesny lub przedwczesny
Ostra niewydolność krążenia
Nadciśnienie
Cukrzyca, choroby nerek, choroby tarczycy
Stan przedrzucawkowy i rzucawka
Łożysko przedwcześnie odklejone, przodujące
Przedwczesne pęknięcie pęcherza
Wysoka temperatura
Zaburzenia tętna płodu
Nieprawidłowa ilość płynu owodniowego
Ciąża przenoszona
Względne
Stan po zagrażającym poronieniu, porodzie przedwczesnym
Obrzęki kończyn dolnych
Niwydolność cieśniowo-szyjkowa
Przodujące łożysko
Niepowściągliwe wymioty
Rozejście się spojenia łonowego
Przewlekłe stany gorączkowe
45
4.
Fizjologia okresu połogu
46
Zmiany połogowe w organizmie kobiety
Okres wczesny
Chwiejny układ nerwowy
Zmniejsza się stężenia progesteronu i estrogenów
Uwolnienie prolaktyny
Duże stężenie oksytocyny i wazopresyny
Zwiększenie objętości krwi - w 1 dobie
Zwolnienie akcji serca
Wzrasta stężenie fibrynogenu, liczba płytek
Zwiększa się diureza
Inwolucja macicy
Oczyszczanie macicy
47
Zmiany połogowe w organizmie kobiety
Okres środkowy
Wraca poziom stężenia estrogenów
Kończy się regeneracja błony śluzowej
Objętość krwi wraca do normy
Znikają przebarwienia skóry
Mięśnie brzucha wracają do swojej
elastyczności
48
Zmiany połogowe w organizmie kobiety
Okres późny
Powrót czynności jajników u kobiet
niekarmiących
Słabe dojrzewanie pęcherzyków Graafa u
kobiet karmiących
Tkanka mięsniowa nie w pełni elastyczna
Mogą wystąpić bóle głowy, uczucie
zmęczenia, bezsenność, drażliwość
49
Proces laktacji
Mammogeneza
Laktogeneza
Laktopoeza
Do podjęcia karmienia naturalnego zdolnych
jest 90% kobiet
Przeciwskazania do karmienia naturalnego
Choroby przewlekłe
Wady serca
Choroby zakaźne
Stany zapalne sutków
Stosowanie niektórych leków
Choroby metaboliczne dziecka
50
Cele rehabilitacji w połogu
Przyspieszenie i ułatwienie zmian
regeneracyjnych w układach i narządach
Profilaktyka lub likwidacja powikłań ciąży,
porodu i połogu
Osiągnięcie w optymalnym czasie
równowagi psychofizycznej kobiety
sprzed okresu ciąży
51
Zadania rehabilitacji w okresie połogu
Zapobiega powikłaniom
Poprawia funkcjonowanie układu
krążenia, oddechowego i moczowego
Szybsze obkurczenie macicy
Szybsze gojenie ran
Szybsze odtworzenie funkcji przepony
moczowo-płciowej
Szybsze odzyskanie napięcia mięśni
brzucha
52
Dobór ćwiczeń po porodzie
zależy od:
Rodzaju i przebiegu porodu
Doby połogu
Stanu psychofizycznego położnicy
53
Wczesny okres połogu na potrzeby
rehabilitacji dzieli się na:
I podokres połogu
1-2 doba po porodzie fizjologicznym
1-3 doba po porodzie operacyjnym
II podokres połogu
3-5 doba po porodzie fizjologicznym
4-7 doba po porodzie operacyjnym
III podokres połogu
Do 14 doby po porodzie
54
Zadania rehabilitacji w I podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym
Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył
Zapobieganie obniżeniu narządu rodnego i
nietrzymaniu moczu
Likwidacja zmęczenia okołoporodowego
Stymulacja laktacji
Szybsza inwolucja macicy i jej opróżnianie
Poprawa perystaltyki jelit
Ułatwienie mikcji i defekacji
Wczesne uruchomienie - pionizacja
55
Rodzaje ćwiczeń
Ćwiczenia synergistyczne
Ćwiczenia izometryczne
Ćwiczenia w odciążeniu
Ćwiczenia czynne, właściwe
Oddychanie torem przeponowym
Pionizacja metodą zmodyfikowaną
56
Sposób zastosowania ćwiczeń specjalnych w
I podokresie połogu po porodzie fizjologicznym
Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył
Ćwiczenia czynne stóp i dłoni
Ćwiczenia izometryczne kończyn dolnych, górnych i tułowia
Wczesna pionizacja poprzedzona ćwiczeniami
Zapobieganie obniżaniu narządu rodnego i nietrzymania
moczu
Ćwiczenia synergistyczne mięśni krocza i dna macicy ( czyli
ćwiczenia izometryczne mięśni przywodzicieli ud, brzucha i
pośladków)
Pionizacja z leżenia bokiem, bez fazy siadu
Likwidacja zmęczenia okołoporodowego- stymulowanie
układu krążenia, oddechowego, nerwowego
Ćwiczenia izometryczne oraz czynne mięśni kończyn górnych i
dolnych, klatki piersiowej, grzbietu
Ćwiczenia rozluźniające mięśni karku
Oddychanie torem przeponowym
57
Zasady stosowania ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym
Czas wykonywania: 10-12 minut
Stopniowanie wysiłku według przyjętych
metod
Dynamika ćwiczeń
Pozycje do ćwiczeń: leżenie tyłem,
bokiem, przodem
Przeciwskazane ćwiczenia w siadzie i
rozkroku, długotrwałe chodzenie i stanie
Pionizacja wykonywana z leżenia bokiem
58
Przeciwwskazania do ćwiczeń
ruchowych w I podokresie połogu
Wysoka temperatura – powyżej 37,5°C
Znaczny ubytek krwi podczas porodu
Choroby układu krążenia
Powikłania porodu i połogu
Inne przyczyny, o których decyduje
lekarz
59
Zadania rehabilitacji w II podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym
Zapobieganie obniżaniu się narządu
rodnego
Aktywizacja mięśni brzucha
Dalsza stymulacja laktacji
Korygowanie postawy w czasie chodu
Instruktaż wraz z nauką właściwych
ćwiczeń do stosowania w III podokresie
połogu
60
Zadania rehabilitacji w III podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym
Terapia ruchem o charakterze ćwiczeń
ogólnousprawnijących, zwłaszcza:
Ćwiczenia izometryczne
Ćwiczenia czynne, właściwe
Ćwiczenia z oporem mięśni krocza, dna
miednicy i brzucha
61
Zadania rehabilitacji w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym:
Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył
Zapobieganie powikłaniom ze strony układu
oddechowego
Przyspieszenie ewakuacji środków
znieczulających
Zapobieganie zrostom otrzewnej
Poprawa ukrwienia w obrębie pola operacyjnego
Pionizacja z uwzględnieniem fazy siadu w
odciążeniu
62
Zasady stosowania ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym:
Ćwiczenia rozpoczyna się po 12-24
godzinach od zabiegu
Tempo umiarkowane, spokojne
Czas trwania: 10-15 minut
Pozycje do ćwiczeń: leżenie przodem,
bokiem, kończyny dolne ugięte lub
wyprostowane, siad w odciążeniu
63
Rodzaje ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym
Terapia przeciwzakrzepowa
Ćwiczenia czynne właściwe dystalnych odcinków ciała
Ćwiczenia izometryczne tułowia
Zapobieganie powikłaniom ze strony układu
oddechowego
Oddychanie torem piersiowym w pozycjach drenażowych z
nauką odkrztuszania (w cięciu w linii środkowej ciała)
Oddychanie torem piersiowo-brzusznym (po cięciu
nadłonowym)
Zapobieganie zrostom otrzewnej i bólom
„rzutowym
”
Ćwiczenia czynne w odciążeniu mięśni dna macicy, brzucha,
kończyn dolnych
Pionizacja z fazą siadu w odciążeniu
Z leżenia bokiem
64
Ćwiczenia w II podokresie połogu
po porodzie operacyjnym
Podobne jak w I podokresie, z większą
intensywnością
65
Zadania rehabilitacji w III podokresie
połogu po porodzie operacyjnym
Polepszenie funkcjonowania układu krążenia
(ćwicz. izometryczne i czynne mięśni kończyn
dolnych, górnych, szyi)
Polepszenie funkcjonowania układu
oddechowego
Dalsza stymulacja laktacji
Stymulacja mięśni brzucha powierzchownych i
głębokich
Korygowanie postawy w czasie kilkuminutowego
spaceru
Uzyskanie równowagi psychicznej
66
Rodzaje ćwiczeń w III podokresie
połogu po porodzie operacyjnym
Kinezyterapia
Ćwiczenia ogólnousprawniające, mięśni
brzucha, dna miednicy i krocza
Masaż
Automasaż blizny operacyjnej
Masaż klasyczny mięśni brzucha
Fizykoterapia
Elektrostymulacja mięśni brzucha
67
5.
Powikłania połogu
–
zasady postępowania kinezyterapeutycznego
68
Powikłania w okresie połogu
Zakrzepowe zapalenie żył w połogu
Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych
Rozstęp mięśni prostych brzucha
Atonia mięśni brzucha
Psychoza poporodowa
Poporodowe urazy krocza
69
Zakrzepowe zapalenie żył w połogu
Czynniki wywołujące chorobę
Wzmożona krzepliwość krwi
Zwolniony przepływ krwi
Żylaki kończyn dolnych i w obrębie miednicy
Uszkodzenie śródbłonków naczyniowych
Zakażenia połogowe
Niedokrwistość poporodowa
Objawy
Bolesne stwardnienia
Zaczerwienienie skóry
Zator tętnicy płucnej
Zespół pozakrzepowy
Profilaktyka
Specjalne ćwiczenia ruchowe i uruchomienie
Środki przeciwzakrzepowe
70
Zakrzepowe zapalenie żył w połogu- cd.
Postępowanie fizjoterapeutyczne:
Unieruchomienie pacjentki
Kończyna na szynie Brauna
Terapia ruchem – decyduje lekarz
Ćwiczenia:
Bierne
Izometryczne
„Gry naczyń’
Czynne, właściwe
Z oporem
Pionizacja wg zasad
Oddychanie torem piersiowym, mieszanym, a
następnie brzusznym
Szyna Brauna
71
Zakrzepowe zapalenie żył w połogu- cd.
Etap I - przez 2 dni
Ćwiczenia czynne, właściwe kończyn nie objętych stanem zapalnym
Ćwiczenia „gry naczyń”
Ćwiczenia izometryczne kończyny chorej
Oddychanie torem piersiowym
Etap II - następne 2 dni
powtarzanie ćwiczeń z I etapu
Ćwiczenia bierne kończyny chorej
Ćwiczenia siłowe kończyn zdrowych
Oddychanie torem mieszanym
Etap III – kolejne
dni
Ćwiczenia siłowe kończyn zdrowych
Ćwiczenia czynne, właściwe kończyny chorej
Pionizacja
Ćwiczenia czucia podłoża, równowagi, chodu
Oddychanie torem brzusznym
72
Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych
Przyczyny
Niewspółmierność porodowa
Znaczne hormonalne rozluźnienie
chrząstkozrostu łonowego
Rozejście się spojenia łonowego podczas
poprzedniego porodu
Objawy
Ostry ból
Ruchomość kości łonowej przy badaniu
palpacyjnym
73
Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych
Postępowanie rehabilitacyjne:
I – Kinezyterapia
Unieruchomienie pacjentki (3-5 tygodni)
Założenie opaski ściągającej
Zastosowanie terapii ruchem w 5 etapach
(początek drugi dzień po porodzie)
pionizacja
II – Psychoterapia
74
Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych
Etap I
Zadania:
profilaktyka zakrzepów, stymulacja układu krążenia i
oddychania, stymulacja laktacji
Pozycja:
leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą
Ćwiczenia:
izometryczne stóp, górnego odcinka tułowia, czynne
w odciążeniu mięśni szyi, czynne dłoni i przedramion
oddychanie torem piersiowym
75
Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych
Etap II
Zadania
profilaktyka zakrzepów,
profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej
Pozycja
leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą
Ćwiczenia
Izometryczne kończyn dolnych, górnej partii tułowia,
mięśni pośladków, krocza i dna macicy
Czynne, właściwe kończyn dolnych
Mięśni szyi, karku
Oddychanie torem piersiowym
76
Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych
Etap III
Zadania – jw.
profilaktyka zakrzepów,
profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej
Pozycja – jw.
leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą
Ćwiczenia – jak w etapie II o większym stopniu trudności
Izometryczne kończyn dolnych, górnej partii tułowia,
mięśni pośladków, krocza i dna macicy
Czynne, właściwe kończyn dolnych
Mięśni szyi, karku
Oddychanie torem piersiowym
77
Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych
Etap IV
Zadania – jw. oraz powolne uruchamianie pacjentki
profilaktyka zakrzepów,
profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej
Pozycja – leżenie tyłem, bokiem przodem
leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą
Ćwiczenia
Izometryczne kończyn dolnych, mięśni pośladków,
brzucha, krocza i dna macicy
Czynne w odciążeniu kończyn dolnych
Czynne, właściwe kończyn górnych, barków i głowy
Oddychanie torem brzusznym
78
Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych
Etap V
Zadania
Pełna pionizacja i uruchomienie pacjentki
Pozycje
Leżenie tyłem, bokiem, przodem, siad, stanie
Ćwiczenia
Izometryczne mięśni krocza, dna macicy
Czynne mięsni brzucha
Czynne kończyn dolnych
Uruchomienie stawów biodrowych
Pionizacja wg przyjętych zasad
Oddychanie torem brzusznym
79
Rozstęp mięśni prostych brzucha
Przyczyny
Gwałtowny przebieg porodu
Objawy
Szczelina między pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym mostka
80
Rozstęp mięśni prostych brzucha
Postępowanie fizjoterapeutyczne:
I – Kinezyterapia
(od pierwszej doby)
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie proste i skośne brzucha
Ćwiczenia rozciągające mięśni grzbietu w odcinku
krzyżowo-lędźwiowym
II – Masaż mięśni brzucha
W okresie środkowym i późnym połogu
III – Fizykoterapia
Elektrostymulacja mięśni brzucha
81
Atonia mięśni brzucha
Przyczyna
Nadmierne rozciągnięcie się włókien
mięśniowych z powodu dużej ciąży,
nadmiernej masy ciała kobiety w okresie
ciąży
Objawy
Zniesienie elastyczności mięśni brzucha
82
Atonia mięśni brzucha
Postępowanie rehabilitacyjne:
I – Kinezyterapia
Pozycja: leżenie tyłem, kończyny dolne ugięte
Ćwiczenia mięśni prostych i skośnych brzucha –
początkowo bierne, oddychanie torem
brzusznym
II – Masaż
Ma początku delikatny, palpacyjny, następnie
klasyczny
III – Fizykoterapia
Elektrostymulacja mięśni brzucha
IV - Psychoterapia
83
Psychoza poporodowa
Przyczyny
Niezrównoważenie psychiczne
Zaburzenia hormonalne
Brak akceptacji ciąży i noworodka
Brak przygotowania do porodu
Objawy
Silny stan depresji lub pobudzenie
Rozdrażnienie
Apatia
Halucynacje
Zachowania nieadekwatne do sytuacji
Postępowanie
Natychmiastowy nadzór psychiatryczny
Odizolowanie od dzieci innych położnic
Wskazany relaks i stymulacja ruchem
84
Poporodowe urazy krocza
Postępowanie fizjoterapeutyczne:
I – Kinezyterapia
Ćwiczenia indywidualne z terapią mięśni krocza i
miednicy
II – Fizykoterapia
Miejscowo lampa Sollux z fioletowym filtrem
85
6.
Poród operacyjny
operacje ginekologiczne
metody postępowania
86
Cięcie cesarskie
Przyczyny
Objawy zagrożenia życia płodu
Brak postępu porodu
Nieprawidłowe położenie płodu
Nieudana próba porodu siłami natury po poprzednim cięciu
cesarskim
Wskazania
Nieprawidłowa budowa kostna
Łożysko przodujące zupełnie
Zagrażające pęknięcie macicy
Przedwczesne odklejanie się łożyska
Zaawansowany wiek ciężarnej
Nadciśnienie tętnicze
Ciąża wielopłodowa
Niektóre wady rozowojwe płodu
Makrosomia płodu
Poród dzieci o małej masie ciała
Poród przedwczesny
Wady wzroku
Zakażenie sromu
Nadwrażliwość psychiczna
87
Operacje ginekologiczne
Operacje przez powłoki brzuszne
Guzy jajników i macicy
Niepłodność pochodzenia jajowodowego
Mięśniaki macicy
Wady rozowjowe narządów płciowych
Guzy zapalne przydatków
Endometrioza miednicy mniejszej
Krwotok z narządów płciowych
Ciąża pozamaciczna
Operacje przez pochwę
Nowotwory sromu i szyjki macicy
Zaburzenia statyki narządów płciowych
Wysiłkowe nietrzymanie moczu
Stany zapalne szyjki macicy
Wady rozwojowe narządów płciowych
88
Mastektomia
Objawy wczesne raka piersi
Pojedynczy guz
Wyciek z brodawki
Zmiany skórne w okolicy brodawki
Asymetria sutków
Objawy późne raka piersi
Guzki satelitarne w obrębie zajętego sutka
Obrzęk sutka
Duży nieruchomy guz w klatce piersiowej
Powiększenie sutka, wciągnięcie skóry do brodawki
Powiększone węzły chłonne pachowe nad i podobojczykowe
Obrzęk ramienia
Bóle spowodowane przerzutami
89
Metody leczenia raka piersi
Leczenie operacyjne
Radioterapia
Chemioterapia
Leczenie hormonalne
Rehabilitacja
90
Cele postępowania rehabilitacyjnego
po operacjach ginekologicznych
Gojenie się rany w optymalnym czasie
Zapobieganie powikłaniom
Przywrócenie ogólnej sprawności
psychofizycznej
91
Schemat postępowania rehabilitacyjnego
w przypadku operacji ginekologicznych
Rehabilitacja wewnątrzszpitalna
Przed zabiegiem
Po zabiegu – okresy A, B, C
Rehabilitacja poszpitalna
Ambulatoryjna
sanatoryjna
92
Cele postępowania rehabilitacyjnego
przed operacją
Przygotowanie pacjentki do ćwiczeń
stosowanych po operacji
Stymulacja psychoruchowa pacjentki,
nauczenie ćwiczeń dystalnych części ciała i
sposobu wstawania z łóżka po zabiegu
Nauczenie właściwego toru oddychania i
umiejętności odkrztuszania
Uzyskanie akceptacji planowanego zabiegu
przez pacjentkę
93
Postępowanie rehabilitacyjne po zabiegu
Przez powłoki brzuszne
Okres A – 0-3 doby
Okres B – 4-7 doby
Okres C – 8 doba, wypis
Przez pochwę
Okres A – 0-2 doby
Okres B – 3-5 doby
Okres C – 6 doba, wypis
94
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez powłoki brzuszne
Okres A
Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył
Profilaktyka powikłań ze strony układu
oddechowego
Przyspieszenie „wyprowadzania” środków
znieczulających z organizmu
Profilaktyka zastojów żylno-limfatycznych
Profilaktyka tworzenia się zrostów otrzewnej
Polepszenie perystaltyki jelit
Ułatwienie defekacji i mikcji
Wczesna pionizacja
95
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez pochwę
Okres A
Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył
Profilaktyka powikłań ze strony układu
oddechowego
„wyprowadzania” środków znieczulających z
organizmu
Profilaktyka obniżania narządu rodnego
Profilaktyka tworzenia się zrostów otrzewnej
Utrzymanie perystaltyki jelit
Ułatwienie defekacji i mikcji
Pionizacja
96
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez powłoki brzuszne
Okres B
Aktywizacja układów krążenia i oddychania
Łagodna aktywizacja mięśni brzucha
Przyspieszenie gojenia się rany operacyjnej
Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy oraz
chodu
97
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez pochwę
Okres B
Aktywizacja układów krążenia i oddychania
Aktywizacja mięśni krocza i dna macicy
Aktywizacja mięśni brzucha
Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy oraz
chody
98
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez powłoki brzuszne
Okres C
Właściwa aktywizacja miśni brzucha
Uelestycznianie blizny pooperacyjnej
Usuwanie lub zapobieganie tzw. bólom
rzytowym
Podnoszenie ogólnej sprawności
psychofizycznej
Instruktarz do ćwiczeń
ogólnousprawniających w warunkach
domowych
99
Zadania do ćwiczeń po zabiegu
przez pochwę
Okres C
Zapobieganie obniżaniu się narządu
rodnego – instruktaż do ćwiczeń w
warunkach domowych
Właściwa aktywizacja mięśni brzucha
Podnoszenie ogólnej sprawności
psychofizycznej
100
I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne
po operacjach
- kinezyterapia
Okres A
Ćwiczenia oddechowe torem piersiowym, piersiowo-brzysznym lub
brzusznym (w zależności od rodzaju operacji i stanu pacjentki)
Terapia ułozeniowa (nauka odkrztuszania)
Ćwiczenia izometryczne tułowia, pośladków
Ćwiczenia bierno-czynne kończyn dolnych (w odciążeniu ręką
terapeuty) u pacjentek po operacjach przez powłoki brzuszne
Ćwiczenia czynne, właściwe stóp, dłoni, przedramion u pacjentek po
operacjach przez pochwę
Nauka przyjmowania pozycji pionowej
Zasady stosowania ćwiczeń
:
Czas trwania: 15 minut
Tempo umirkowane
Według ww. kolejności
Częste powtarzanie ćwiczeń oddechowych
101
Okres B
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia izometryczne mięśni całego ciała
Ćwiczenia synergistyczne mięśni brzycha u pacjentek
po operacjach przez powłoki brzuszne
Ćwiczenia synergistyczne mięśni krocza i dna
miednicy u pacjentek po operacjach przez pochwę
Ćwiczenia czynne, właściwe stóp, kończyn górnych,
pośladków, mięśni szyi i karku,
Ćwiczenia przyjmowania prawidłowej postawy ciała
Zasady stosowania ćwiczeń:
Jak w okresie A
I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne
po operacjach-
kinezyterapia
102
Okres C
Ćwiczenia oddechowe torem brzusznym
Ćwiczenia cynne, właściwe mięśni
brzucha i całego ciała
Masaż blizny pooperacyjnej u pacjentek
po zabiegach przez powłoki brzuszne
Utrzymanie prawidłowej postawy ciała i
chodu
I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne
po operacjach
- kinezyterapia
103
II –
Fizjoterapeutyczne l
eczenie
ambulatoryjne -
po operacjach
Kinezyterapia – ćwiczenia: usprawniające
krążenie, likwidujące zrosty otrzewnej i
bóle rzutowane (u pacjentek po operacjach
przez powłoki brzuszne), stymulujące
mięśnie dna miednicy i krocza u pacjentek
po operacjach prze pochwę
Światłolecznictwo - lampa Sollux
Fizykoterapia – terapuls
Masaż klasyczny – powłoki brzuszne
Automasaż blizny pooperacyjnej
104
III – Leczenie uzdrowiskowe
-
po operacjach
Światolecznictwo – lampa Sollux, budka
Polano
Fizykoterapia – diatermia krótkofalowa
Peloidoterapia – kąpiele borowinowe
Wodolecznictwo – kąpiele jodkowe,
solankowe, siarczkowe, kwasowęglowe
105
Rehabilitacja po mastektomii
Niekorzystne następstwa mastektomii:
Ubytek sutka
Zwężenie światła żyły pachowej lub
podobojczykowej
Dysfunkcja kończyny górnej
Zaburzenie postawy ciała
Przerzuty nowotworowe
Otyłość
Problemy społeczne i zawodowe
106
Cele rehabilitacji po mastektomii
Profilaktyka powikłań pooperacyjnych
Likwidacja powikłań pooperacyjnych
Uzyskanie optymalnej sprawności
psychofizycznej
Przystosowanie społeczne i zawodowe
Utrwalanie wyników operacji i terapii
107
Schemat rehabilitacji po mastektomii
Rehabilitacja psychofizyczna
Szpitalna
Przed operacją 2 dni
Po operacji ok. 4 -12 dni
Dostarczanie materiałów informacyjnych
Ambulatoryjna
Etap wstępny -14 dni
Etap zasadniczy -30 dni
Postępowanie specjalne – ambulatoryjne
Reahabilitacja po operacjach odtwórczych
Rehabilitacja wad postawy
Postępowanie usprawniające u osób z utrwalonym obrzękiem
kończyny górnej
Postępowanie utrwalające wyniki
Rehabilitacja ambulatoryjna i uzdrowiskowa
Uczestnictwo w klubie kobiet po mastektomii „Amazonki”
108
Zadania rehabilitacji po
mastektomii
okres szpitalny
Wstępna profilaktyka obrzękowa (masaż, wysokie
ułożenie kończyny)
Ćwiczenia oddechowe, czynne palców, dłoni,
przedramion
Ćwiczenia czynne wspomagające stawy
obeczybarkowej
Psychoterapia
Uzupełnienie ubytku sutka lekką protezą
tymczasową
Możliwość spotykania się z kobietami z klubu
„Amazonek”
Instruktaż o sposobie wykonywania ćwiczeń i
masażu
109
Zadania rehabilitacji po mastektomii
okres ambulatoryjny
Zwiększenie zakresu ruchów w stawach obręczy barkowej
Zwiększenie siły mięśniowej kończyny górnej
Zapobieganie zastojowi chłonki
Terapia przeciwobrzękowa
Korygowanie zmian postawy
Przystosowanie społeczne i zawodowe
Metody:
Kinezyterapia
Masaż klasyczny
Masaż limfatyczny
Fizykoterapia
Psychoterapia społeczna i zawodowa
110
7.
Ginekologia zachowawcza
niewydolność przepony moczowo-płciowej
wysiłkowe nietrzymanie moczu
111
Zaburzenia statyki narządów płciowych
Przyczyny organiczne
Uraz okołoporodowy
Częste porody
Wielodzietność
Porody patologiczne
Operacje ginekologiczne
Straca inwolucja macicy
Przyczyny czynnościowe
Niedobór estrogenów w okresie klimakterium
112
Nietrzymanie moczu
Rodzaje:
Wysiłkowe nietrzymanie moczu
Naglące nietrzymanie moczu
Odruchowe nietrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu z powodu
przepełnienia
Mieszane nietrzymanie moczu
113
Przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu
Niewydolność aparatu podtrzymująco-nośnego narządy miednicy
małej
Czynniki predysponujące:
Okres klimakterium i senium
Ciężka praca fizyczna
Liczne porody
Niewłaściwe postępowanie w połogu
Pooperacyjna/poporodowa niedomoga zwieracza cewki moczowej
Stresy, czynniki neurogenne
Otyłość, żylaki, nadciśnienie
Przewlekły kaszel, astma
Przewlekłe zaparcia
Choroby wyniszczające
Predyspozycje genetyczne
114
Stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu
I°
- wypływ moczu podczas kichania, śmiechu,
kaszlu, ciężkiej pracy fizycznej
II°
- wypływ moczu podczas chodzenia,
wchodzenia po schodach, noszenia ciężkich
przedmiotów, lekkiej pracy fizycznej
III ° - wypływ moczu podczas spoczynku, leżenia
115
Profilaktyka i postępowanie rehabilitacyjne
w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym
nietrzymaniu moczu
Właściwy tryb życia
Odpowiednie postępowanie kinezyterapeutyczne w
okresie połogu
Zastosowanie chwytu Poręby po III okresie porodu
Izometryczna stymulacja mięśni krocza i dna miednicy
wg metody Poręby
Stosowanie kinezyterapii przed zabiegiem operacyjnym
wykonywanym na narządzie rodnym i po jego
zakończeniu
Wykonywanie specjalnych ćwiczeń ruchowych w okresie
klimakterium i senium
116
Leczenie zachowawcze
w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym
nietrzymaniu moczu
Metody postępowania
Ćwiczenia Kegla
Zasady stosowania ćwiczeń
Stopniowe trudności z uwzględnieniem synergizmów
mięśniowych
Stosowanie szybkich serii ćwiczeń z wytrzymaniem skurczu
przez 2-3 sekundy
Wspomaganie maksymalnego skurczu mięśni wydechem
Powtarzanie ćwiczeń minimum 2 razy dzienne
Czas trwania ćwiczeń do 20 minut
Ścisła współpraca z rehabilitantem
117
I – Fizjoterapeutyczne leczenie
ambulatoryjne
w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym
nietrzymaniu moczu
Kinezyterapia, najczęściej indywidualna
Ćwiczenia izometryczne mięśni krocza, brzucha,
przywodzicieli ud, pośladków – wspomagane
intensywnym oddychaniem torem brzusznym
Ćwiczenia czynne w odciążeniu ww. grup
mięśniowych
Ćwiczenia czynne właściwe i siłowe ww. grup
mięśniowych w pozycji siadu na taborecie
Masaż klasyczny powłok brzusznych
Elektroterapia – prądy o niskiej częstotliwości i
interferencyjne
Psychoterapia
118
II – Leczenie uzdrowiskowe
w zaburzeniach statyki narządów rodnych i
wysiłkowym nietrzymaniu moczu
Kąpiele lecznicze: ziołowe pełne i
półkąpiele, 2-3 razy w tygodniu, 10-15 min.
Nasiadówki: zabiegi ciepłe i gorące, 2-3
razy w tygodniu, 10-20 min.
Peloidoterapia: zabiegi borowinowe, okłady
i zawijania, codziennie, 15-30 min.
119
8.
Klimakterium
Premenopauza
Menopauza
Postmenopauza
120
Objawy klimaktrium
W okresie premenopauzy
Niepłodność
Zaburzenia cyklu
miesiączkowego
Krwawienia czynnościowe
W okresie postmenopauzy
tzw. zespół klimakteryczny
Zmiany w układzie krążenia
Zmiany w obrębie narządów
płciowych
Zmiany w układzie moczowym
Zmiany w układzie kostnym
121
Postępowanie profilaktyczne i fizjoterapeutyczne
zaburzeń
w okresie klimakterium i senium
Farmakoterapia
Hormonoterapia
Rehabilitacja
Kinezyterapia
Ćwiczenia ogólnousprawniające, stymulujące
układy krążenia i oddychania, wzmacniające
mięśnie dna macicy, krocza i brzucha,rozluźniające
Muzykoterapia i choreoterapia
Balneoterapia
Peloidoterapia
Wodolecznictwo
Klimatoterapia
122
9.
Zaburzenia w miesiączkowaniu
Postępowanie
kinezyterapeutyczne
123
Zespół napięcia przedmiesiączkowego
Przyczyny
Nagły spadek prodesteronu
Nadmierna aktywność estrogenów (?)
Niewydolność ciałka żółtego
schorzenia wątroby
Objawy
Dolegliwości psychiczne: nadpobudliwość nerwowa, drażliwość,
lęk, depresja, wzmożone napięcie
Dolegliwości neurologiczne: bóle głowy, migrena, nudności
Dolegliwości ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, uczucie
pełności, wzmozone łaknienie
Dolegliwości ortopedyczne: bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej,
bóle stawów
Ogólne obrzęki: zwiększenie ilości płynu pozakomórkowego i
pozanaczyniowego
Bolesność gruczołów sutkowych
124
Bolesne miesiączkowanie
Przyczyny
Organiczne
Stany zapalne przydatków i przymacicz
Zmiany położenia i budowy narządu rodnego
Mięśniaki macicy, gruczolistość
Czynnościowe
Czynniki hormonalne wzmożona kurczliwość macicy
Niewłaściwe złuszczanie się śluzówki macicy
Czynniki psychiczne
Objawy
Silne bóle podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej
Bóle głowy, nudności, wymioty
Bolesne skurcze macicy
Utrata przytomności
125
Postępowanie rehabilitacyjne
w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym miesiączkowaniu
Cele
Wspomaganie leczenia medycznego,
łagodzenie dolegliwości, likwidacja
dyskomfortu psychofizycznego i osiągnięcie
bezbolesnego krwawienia
126
I – Fizjoterapeutyczne leczenie ambulatoryjne
w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym miesiączkowaniu
Kinezyterapia
Ćwiczenia rozluźniające grzbietu, brzucha, pośladków, krocza i dna miednicy,
oddychanie torem brzusznym – rozpoczyna się w połowie cyklu
Ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy, brzucha i grzbietu –
w
połowie cyklu
Wibracje w siadzie na krześle, ręka terapeuty na przeponie
Wstrząsanie w pozycji leżącej, podciąganie kończyny dolnej ku górze
skręcając na boki
Masaż tkanki łącznej –
3-5 dni po krwawieniu co drugi dzień
W pozycji leżenia bokiem, ruchem tzw. cięcia, prowadzonym od krętarzy
tylnych kości biodrowej do kości krzyżowej (40 min.)
Światłolecznictwo –
w połowie cyklu
Lampa Sollux, Helios
Naświetlanie promieniami UV
Diatermia krótkofalowa
Na zmianę z naświetlaniem lampą Sollux
127
II – Leczenie uzdrowiskowe
w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym
miesiączkowaniu
Wodolecznictwo: kąpiele nasiadowe,
gorące kąpiele kończyn dolnych
Kąpiele lecznicze: siarczkow-
siarkowodorowe, solankowe,
kwasowęglowe, radonowe, aromatyczne
Peloiditerapia: borowinowe zawijania i
półkąpiele
Kuracje pitne
128
Rzadko występujące miesiączkowanie
Przyczyny
Niewydolność jajników
Niedoczynność tarczycy
Zespół Stein-Leventhala
Zmiany zapalne w narządzie rodnym
Objawy
Uczucie przepełnienia, nudności
Przyrost masy ciała
Zaburzenia krążenia, zastoje żylne w kończynach
dolnych
Ospałość, depresja, rozstrój nerwowy
129
Skąpe miesiączkowanie
Przyczyny
Zanik śluzówki macicy i jej niecałkowite
odklejenie
Hiperadrogenizm, prowadzi do atrofii
endometrium
Objawy
Podobne jak w rzadkim miesiączkowaniu
130
Metody postępowania rehabilitacyjnego
w skąpym i rzadkim miesiączkowaniu
- Fizjoterapia ambulatoryjna
Kinezyterapia
Ćwiczenia o charakterze dynamicznym, prowadzone
w szybkimtempie
Ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy
Dłonie terapeuty ułożone na przeponie i na kści
krzyżowej
Masaż tkanki łącznej jw.
Światłolecznictwo lub ciepło mokre
Lampa Sollux i Helios
131
Wtórny brak miesiączki
Przyczyny
Pierwotne
Zaburzenia rozwoju narządów płciowych
Zaburzenia funkvjonowania jajników
Anomalie chromosomalne
Wtórne
Dysfunkcje hormonalne
Schore4nia macicy
Psychogenne pochodzenie zaburzenia
Objawy
Brak miesiączki ponad 90 dni
132
Metody postępowania rehabilitacyjnego
przy wtórnym barku miesiączki
I – Fizjoteraputyczne leczenie ambulatoryjne
Kinezyterapia
Ćwiczenia wstrząsania miednicy
Masaż tkanki łącznej
Światłolecznictwo
Zabiegi stosuje się 2-3 razy w tyg. przez 21 dni
II – Leczenie sanatoryjne
Wodolecznictwo
Peloidoterapia
133
Obfite i przedłużające się krwawienia
Przyczyny
Znaczne przekrwienie narządów miednicy małej
Objawy
Obfite, przedłużające się krwawienie, 5-7 dni
Fizjoterapia ambulatoryjna
Kinezyterapia – ćwiczenia czynne kończyn, tułowia
Masaż relaksacyjny strefy „bolesnej miesiączki”
134
Nietypowe zaburzenia w miesiączkowaniu
Krwawienia liczne
Całkowicie nieregularne krwawienia
Nie stosuje rehabilitacji
135
Koniec wykładów
Dziękuję za uwagę
Lek. specjalista
w zakresie położnictwa i ginekologii
PIOTR MATWIEJSZYN