Choroby tropikalne

importowane do Polski z

krajów odmiennej strefy

klimatyczno-sanitarnej

•Obraz kliniczny
•Rozpoznawanie
•Diagnostyka różnicowa
•Zapobieganie
•Leczenie

• Pełzakowica (ameboza)
• Zimnica (malaria)
• Leiszmanioza
• Filariozy
• Trąd
• Dur brzuszny
• Dury rzekome
• Schistosomozy i zarażenia innymi

przywrami

Pełzakowica (ameboza)

Pełzakowica jelitowa postacie kliniczne:
• Bezobjawowa kolonizacja
• Czerwonka pełzakowa
• Nieczerwonkowe pełzakowe zapalenie jelita

grubego

• Ameboma
• Pełzakowe zwężenie
• Pełzakowe zapalenie wyrostka

robaczkowego

Pełzakowica (ameboza)

Pozajelitowa:
• Wątroby
• Serca
• Śledziony
• Płuc
• Mózgu
• Skóry

Rozpoznawanie

• Mikroskopowe badanie świeżo oddanego

kału lub materiału pobranego ze ściany

jelita w trakcie rektoskopii

• Co najmniej trzykrotne badanie

parazytologiczne kału w odstępach 2-3

dniowych

• Wykrycie cyst E. histolytica (1-4 jądra)
• Wykrycie trofozoitów E. histolytica

zawierających sfagocytowane erytrocyty

Rozpoznawanie

• Hodowla na podłożu Robinsona
• PCR
• Badanie endoskopowe
• USG,TK,MR (pełzakowica narządowa)
• Wykrycie swoistych przeciwciał IgM,

IgG

Różnicowanie

Czerwonki pełzakowej:
CU, czerwonka bakteryjna (Shigella sp.,

Campylobacter sp., Salmonella sp., E. coli)

Nieczerwonkowe pełzakowe zapalenie jelit:
gardioza, kryptosporydioza, schistosomoza,

CD, CU, uchyłkowatość jelita grubego

Ameboma:
nowotwory jelita grubego, gruźlica,

chłoniaki, promienica

Różnicowanie

Postacie pozajelitowe:
ropnie bakteryjne, bąblowica, torbiele

niepasożytnicze, nowotwory, gruźlica

Wysoka gorączka:
malaria, dur brzuszny, leptospiroza

Różnicowanie czerwonki

pełzakowej

Czerwonka pełzakowa

Czerwonka bakteryjna

Początek powolny, podstępny

Początek nagły

Okres inkubacji > 7 dni, średnio 21

Okres inkubacji do 7 dni

Bolesna kątnica, okrężnica

Bolesna esica

Z reguły bez gorączki

Wysoka gorączka

Bez bolesnego parcia na stolec

Bolesne parcie na stolec

Krew w kale zmieniona

Żywa ś wież krew w kale

Kał cuchnący

Kał bezwonny

Brak lub mało leukocytów w kale

Dużo leukocytów w kale

W kale kryształy Charcota-Leydena

Brak kryształów Charcota-Leydena

Zapobieganie

• Brak szczepionki
• Picie wody przegotowanej i napojów

fabrycznie zamkniętych

• Mycie rąk
• Mycie warzyw i owoców

Leczenie postaci jelitowych

I etap leczenia:

• Metronidazol 4 x 500 mg przez 10 dni

• Ornidazol 3 x 500 mg przez 7 dni

• Tynidazol 2 x 1000 mg przez 3-5 dni

• Secnidazol 4 x 500 mg 2 h po posiłku

przez 5 dni

II etap leczenia (eradykacja cyst):

• Tilbroquinol 4 x 400 mg przez 10 dni

• Paromomycyna 4 x 500 mg przez 10 dni

• Diloksanid 3 x 500 mg przez 10 dni

Leczenie postaci

pozajelitowych

Biopsja aspiracyjna ropnia

pełzakowego wątroby

Zimnica (malaria)

Objawy kliniczne
Okres wylęgania:
P. falciparum 12 dni
P. vivax 13 dni
P. ovale 17 dni
P. malariae 28 dni

• Wstępne dolegliwości: niepokój, bóle

mięśniowo stawowe, bóle głowy

• Zwyżki ciepłoty ciała:
P. vivax, P. ovale co 48 h
P. malariae co 72 h
P. falciparum nieregularnie

• Napad:
faza zimna (dreszcze)
faza gorąca
faza zlewnych potów

Badania

• Przedmiotowe: hepatosplenomegalia,

żółte zabarwienie skóry i twardówek,
ściemnienie moczu

• Laboratoryjne: małopłytkowość,

leukopenia, niedokrwistość,↑ ALAT,
ASPAT, dehydrogenaza mleczanowa,
bilirubina

Rozpoznawanie

• Wywiad
• Badanie mikroskopowe (cienki

rozmaz i gruba kropla barwione
metodą Giemsy)

• Metody immunochromatograficzne:
Opti-MAL Rapid Malaria Test (pLDH)
• PCR

Diagnostyka różnicowa

• Grypa, infekcje grypopodobne,

denga, żółta gorączka, nieżyt
jelitowy/zatrucie pokarmowe, ZUM,
dur brzuszny, leptospiroza, ropień
amebozy wątroby

• Ostre stany internistyczne i

neurologiczne (śpiączka cukrzycowa,
udar mózgowy, neuroinfekcja, ONN,
SLE)

Zapobieganie

• Zabiegi utrudniające zarażenie:

repelenty, moskitiery, siatki)

• Leki stosowane profilaktycznie:

chlorochina, proguanil, meflokina,
atowakwon z proguanilem,
prymachina,

Leczenie

• Chlorochina: 600 mg, po 6 h 300 mg,

przez 2-3 dni 300 mg na dobę,
sumaryczna dawka 1500-1800 mg

• Jeśli była stosowana profilaktyk

chlorochiną: meflokina, atowakwon z
proguanilem artemizyna

• Eradykacja tkankowych form-

hipnozoity: prymachina 15 mg/dobę
przez 30 dni

Leiszmanioza

Leiszmanioza

Obraz kliniczny:
• Leiszmanioza skóry „owrzodzenie Aleppo”
Zmiany skórne pojawiają się kilka tygodni

po ukąszeniu moskita, duża różnorodność
morfologiczna (trąd). Czerwona grudka o
średnicy do 2 cm → owrzodzenie z
martwicą i uniesionymi brzegami („wrzód
mokry”, „wrzód suchy”)

Leiszmanioza

Obraz kliniczny:
• Leiszmanioza skóry i błon śluzowych
Pojedyncze lub rozsiane owrzodzenia

skóry, w różnym okresie po ich
ustąpieniu rozwijają się zmiany w
błonach śluzowych. Pasożyt migruje
do górnych dróg oddechowych
(niedrożność nosa i krwawienia

Leiszmanioza

• Leiszmanioza trzewna (kala-azar,

gorączka dum-dum)

Uszkodzenie narządów miąższowych i

jelit oraz szpiku. Występuje
hiperpigmentacja skóry i wysoka
gorączka, biegunka, później obrzęki
wodobrzusze i skaza krwotoczna,
często współtowarzyszą zakażenia
bakteryjne

Diagnostyka

• Badanie mikrobiologiczne zeskrobin z

brzegu owrzodzenia

• Test Montenegro
• Badanie bioptatów szpiku i śledziony
• ELISA, western blot
• PCR

Zapobieganie

• Noszenie długiej odzieży, stosowanie

repelentów, moskitier

• Brak szczepionki

Leczenie

• Związki 5-wartościowego antymonu,

leczenie trwa 20-40 dni, 1 do 3 cykli

• Liposomalna forma amfoterycyny B
• Leki II rzutu: pentamidyna,

paromomycyna, ketokonazol