05/12/21

1

Podstawy 

psychologii

    Temperament zagadnienia    
          dodatkowe

05/12/21

2

Zmienność 

temperamentu

 
   Pod wpływem silnych i 

długotrwałych pobudzeń może 
dochodzić do częściowej 
zmiany o ograniczonym 
zakresie



Aspekt rozwojowy - 



Wpływy środowiskowe -

05/12/21

3

Istotne elementy 

zmieniające 

temperament



System wychowawczy 
środowiska rodzinnego



Obciążenia życiowe – choroby, 
zdarzenia traumatyczne



Warunki ekologiczne rozwoju 
jednostki

05/12/21

4

Wiek a 

temperament – 

badania piłkarzy 

ręcznych



3 grupy:  17-18l.  19-21l.  22-

30l.



Coraz niższe wyniki w skalach 

reaktywności emocjonalnej i 

perseweratywności



17-18l. –najmniejsza zdolność 

do adekwatnej reakcji na 

zmiany syt. Bodźcowej



19-21l. Wysoka wrażliwość 

sensoryczna

05/12/21

5

Przystosowanie 

fizjologiczne



Sytuacja niedoboru stymulacji 
– podwyższenie wrażliwości 
sensorycznej – sensytyzacja



Sytuacja przeciążenia 
umiarkowanego – obniżenie 
wrażliwości – desensytyzacja



Intensywne długotrwałe 
przeciążenie –  dezadaptacyjny 
wzrost reaktywności 

05/12/21

6

Badania: dzieci 

7-11 l. 

akrobatyka, 

pływanie



Akrobatyka – wielkość 
obciążeń ćwiczeniami 
umiarkowana – obniżenie 
reaktywności



Pływanie – intensywny, ciągły i 
jednorodny wysiłek – wzrost 
reaktywności

05/12/21

7

Dyscyplina 

sportu a 

temperament



Niskoreaktywni – dyscypliny 

wytrzymałościowe -  alpiniści, 

piloci, zapaśnicy, pięściarze, 

judocy, lekkoatletyka, 

strzelectwo, piłka nożna, ręczna



Wysokoreaktywni – subtelne 

różnicowanie ruchu, wrażliwość 

muzyczno-rytmiczna – jazda 

figurowa, gimn.artyst., skoki do 

wody, sprint

05/12/21

8

Temperament a 

proces uczenia się 

i nabywania 

sprawności



Wysokoreaktywni – ćwiczenia 
rozłożone w czasie, korzystne 
przerwy, obciążenia przeciętne, 
dobre wyniki treningowe, 
problem w syt. startowej



Niskoreaktywni – ćwiczenia 
skumulowane w czasie, duże 
obciążenia treningowe, lepsze 
tempo rozwoju wydolności 

05/12/21

9

Badania – 

pięściarze kadry 

narodowej



B. duży ładunek stymulacji 
mały odsetek jednostek 
reaktywnych



Mniej reaktywni niż ogół 
polskiej męskiej populacji



B. duże znaczenie zdolności i 
motywacji !

05/12/21

10

Badania – 

piłkarki ręczne



B. niska reaktywność w 
porównaniu do populacji kobiet 
nie uprawiających sportu 
intensywnie



Psychiczne cechy „męskości” – 
agresywność, pewność siebie, 
racjonalność, odporność na 
wysiłek

05/12/21

11

Aspekty analiz 

osobowości w 

sporcie



Profil osobowości i 
temperamentu



Inteligencja



Percepcja



Motywacja osiągnięć



Współzawodniczenie



Lokalizacja kontroli



Zachowanie celowe