Wiadomości ogólne

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

2

Klasyfikacja urządzeń



Urządzenia  elektroenergetyczne  –  wszystkie  urządzenia 
i  elementy  instalacji  elektrycznych  wysokiego  i  niskiego 
napięcia  o  dużych  mocach  znamionowych  (rzędu  dziesiątek 
kW 
i  większych),  przeznaczone  do  wytwarzania,  przesyłania, 
rozdziału i przetwarzania energii elektrycznej.



Urządzenia  elektryczne  –  urządzenia  niskiego  napięcia 
o umiarkowanych mocach znamionowych, tworzące instalacje 
elektryczne w obiektach przemysłowych i nieprzemysłowych. 
Do 

tej 

grupy 

można 

zaliczyć 

również 

urządzenia 

teletechniczne,  pomiarowe,  sygnalizacyjne,  sterowania, 
monitorowania itp..

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

3

Klasyfikacja urządzeń



Aparaty elektryczne – urządzenia elektroenergetyczne 
przeznaczone do wykonywania w warunkach roboczych 
i zakłóceniowych czynności:



Łączeniowych (łączniki różnych typów)



Pomiarowych,  głównie  dużych  wartości  prądów  i  napięć 
(przekładniki, dzielniki napięcia)



Ograniczania  prądów  zwarciowych  (dławiki,  ograniczniki 
prądu, wyłączniki ograniczające, bezpieczniki)



Ograniczania przepięć (iskierniki, ograniczniki przepięć)



Rozruchowych i regulacyjnych.

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

4

Podstawowe pojęcia i 

definicje



Napięcie  znamionowe  izolacji  –  wartość  napięcia 
międzyprzewodowego,  na  którą  izolacja  została  zbudowana 
i  oznaczona,  i  która  wytrzymuje  w  określonych  warunkach 
wartości napięć probierczych przez czas trwania próby.



Prąd  znamionowy  ciągły  cieplny  –  wartość  skuteczna 
prądu,  na  którą  urządzenie  zostało  zbudowane  i  oznaczone. 
W  ustalonych  warunkach  działania  (badania)  urządzenia 
długotrwały  przepływ  prądu,  równy  prądowi  znamionowemu, 
nie  spowoduje  podwyższenia  się  temperatury  żadnej  części 
urządzenia 

ponad 

wartość 

graniczną 

dopuszczalną 

długotrwale.

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

5

Podstawowe pojęcia i 

definicje



Znamionowy  prąd  krótkotrwały  (n-sekundowy)  – 

wartość skuteczna prądu zwarciowego (prądu zastępczego 

I

th

) o stałej wartości, który w określonych warunkach może 

przepływać przez tory prądowe urządzenia przez  n sekund 

i 

nie 

spowoduje 

w  żadnej  części  urządzenia  przekroczenia  temperatury 

granicznej  dopuszczalnej  krótkotrwale  dla  tych  części  ani 

sczepienia się styków w łącznikach.



Prąd  znamionowy  szczytowy  (prąd  dynamiczny)  – 

największa  chwilowa  wartość  prądu,  który  przepływając 

przez urządzenie nie spowoduje uszkodzeń mechanicznych 

ani  uszkodzenia  izolacji.  W  łącznikach  prąd  ten  dotyczy 

skutecznie  zamkniętych  zestyków  i  nie  powinien  być 

przyczyną trwałego sczepienia się styków rozłącznych.

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

6

Podstawowe pojęcia i 

definicje



Stacja 

transformatorowo-rozdzielcza 

– 

obiekt 

elektroenergetyczny  obejmujący  teren,  budowle  i  urządzenia,  w 
których  następuje  przetwarzanie  i  rozdział  energii  elektrycznej  przy 
różnych poziomach napięć.



Rozdzielnia  –  wyodrębniona  część  stacji  elektroenergetycznej 
zawierającej  wydzielone  pomieszczenie,  zespół  pomieszczeń  lub 
wydzielony  teren,  gdzie  znajduje  się  zespół  urządzeń  rozdzielczych 
określonego 

napięcia, 

umożliwiający 

dokonywanie 

czynności 

łączeniowych.



Rozdzielnica – zespół urządzeń elektroenergetycznych składający się 

z aparatury rozdzielczej, zabezpieczeniowej, pomiarowej, sterowniczej 

i sygnalizacyjnej wraz z szynami zbiorczymi i elementami izolacyjnymi 

oraz  konstrukcją  mechaniczną  i  osłonową,  przeznaczony  do  rozdziału 

energii przy jednym napięciu znamionowym.

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

7

Warunki eksploatacji

 

(kompatybilność)

Poprawne  działanie  urządzeń  elektroenergetycznych 

i  energoelektronicznych  wymaga  spełnienia  określonych 
warunków, w szczególności w odniesieniu do:



Środowiska, w którym urządzenia mają pracować - 
kompatybilność środowiskowa



Jakości układu zasilania – kompatybilność techniczna



Zakłóceń elektromagnetycznych – kompatybilność 
elektromagnetyczna



Brak  ujemnego  wpływu  na  pracę  innych  urządzeń 
technicznych,  np.  poprzez  wzrost  temperatury 
w pomieszczeniu, wibracje, hałas i inne uciążliwości.

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

8

Środowiskowe warunki 

pracy

Normalne warunki eksploatacji:



Temperatura otoczenia zawiera się w granicach od 0 do +40

o

C



Wilgotność względna nie mniejsza niż 15% i nie większa od tej 
przy której w danych warunkach następuje kondensacja pary



Powietrze powinno mieć 1 stopień czystości

Nienormalne warunki eksploatacji:



Temperatura wykracza poza zakres (0  +40

o

C)



W  powietrzu  występują  zanieczyszczenia  cząstkami  stałymi, 
gazami agresywnymi, spalinami lub parami oleju



Wahania  temperatury  przekraczają  5

o

C/h  lub  wahania 

wilgotności są większe niż 5%/h



Wysokość nad poziomem morza >1000 m

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

9

Elektryczne warunki pracy

Jakość energii elektrycznej:



Wartość  skuteczna  napięcia  zasilania  w  czasie  15  minut  nie 
powinna różnić się od wartości znamionowej o -10% i +5% (<110 
kV i 400kV) oraz 10% dla 110 i 220 kV



Częstotliwość napięcia zasilania równa 50Hz (od -0,5 Hz do +0,2 
Hz)



Wahania napięcia i częstość ich występowania nie są większe niż 
wartości graniczne dopuszczalne



Nie występuje asymetria napięć w układzie wielofazowym lub jest 
ona odpowiednio mała



Odkształcenie  napięcia  zasilania  od  przebiegu  sinusoidalnego 
o 

podstawowej 

częstotliwości, 

określone 

wartością 

współczynnika  odkształcenia  harmonicznymi  THD

u

  nie 

powinno  przekraczać  określonych  dopuszczalnych  wartości  (od 
1,5% do 8% w zależności od wartości napięcia) 

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

1
0

Kompatybilność 

elektromagnetyczna

Kompatybilnością  elektromagnetyczną  nazywamy  zdolność 

urządzenia  elektrycznego  do  długotrwałego  poprawnego 
funkcjonowania  w  środowisku  elektromagnetycznym  bez 
niedopuszczalnie  szkodliwego  oddziaływania  na  środowisko 
i pracujące tam inne urządzenia.

Urządzeniami  zakłócającymi  są  przeważnie  urządzenia 

elektroenergetyczne (linie WN, transformatory, przekształtniki 
energoelektroniczne). 

Obiektami 

zakłócanymi, 

są 

natomiast urządzenia i układy ze zintegrowanymi elementami 
elektronicznymi 

(odbiorniki 

RTV, 

komputery, 

sieci 

komputerowe 
i telekomunikacyjne, układy sterowania i zabezpieczeń itp.).

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

1
1

Kompatybilność 

elektromagnetyczna

Przyczyny i miejsca powstawania zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych

oraz drogi ich przenikania do urządzeń i obwodów wtórnych

5.05.21 04:55

Wiadomości ogólne

1
2

Kompatybilność 

elektromagnetyczna

Środki ochrony:



Zwiększenie  odległości  między  przewodami  należącymi 
do różnych obwodów do minimum 30 cm,



Zastosowanie  kilku  przewodów  dwużyłowych  zamiast 
jednego wielożyłowego o wspólnej żyle powrotnej,



Galwaniczne rozdzielenie obwodów wtórnych,



Zastosowanie  przewodów  ekranowanych  i  ekranowanie 
aparatów,



Ograniczanie amplitudy i stromości narastania przepięć,



Wyrównywanie potencjałów,



Zastosowanie przekładników pośredniczących.