Jest to dwustronne zestawienie wartości
zasobów majątkowych, czyli

AKTYWÓW

oraz źródeł ich finansowania, czyli

PASYWÓW

sporządzone na określony

dzień i w określonej formie.
Bilans zestawia się według
znormalizowanego wzoru
opublikowanego w załączniku do ustawy
o rachunkowości.
Skrócony dla potrzeb dydaktycznych wzór
bilansu prezentuje się następująco:

PRAWIDŁOWO SPORZĄDZONY BILANS POWINIEN SPEŁNIAĆ

OKREŚLONE WYMOGI

Dokładne oznaczenie podmiotu, dla którego bilans jest sporządzony,

Oznaczenie dnia bilansowego

Określenie jednostek, w których wyrażone są dane liczbowe

Wyszczególnienie nazw i wartości poszczególnych grup aktywów i

pasywów,

Wartości wszystkich grup muszą być wyrażone w walucie polskiej, a

bilans sporządzony w języku polskim,

Wykazane sumy pośrednie grup aktywów i pasywów,

sumy ogólne

aktywów i pasywów, które muszą być sobie równe, gdyż zgodnie z

zasadą równowagi bilansowej

suma aktywów równa się sumie

pasywów,

Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz

kierownika jednostki,

Datę sporządzenia bilansu.

Rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny

okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy

kalendarzowych, stosowany również dla celów

podatkowych. Określa go statut lub umowa, na

podstawie której utworzono jednostkę.

W niektórych przypadkach może zajść potrzeba

sporządzenia bilansu w momencie nie

pokrywającym się z końcem roku obrotowego, np.

w chwili likwidacji jednostki. Wykazuje się w nim

wówczas stany aktywów i pasywów na ten dzień

oraz na koniec roku obrotowego bezpośrednio

poprzedzającego ten dzień bilansowy.

To kontrolowane przez jednostkę

zasoby majątkowe o wiarygodnie

określonej wartości, powstałe w

wyniku przeszłych zdarzeń, które

spowodują w przyszłości wpływ

korzyści ekonomicznych do

jednostki.

AKTYWA -

Aktywa

trwałe

Aktywa

obrotowe

To składniki trwale
związane z jednostką
(dłużej niż rok). Jednostka
osiąga korzyści
ekonomiczne z tych
zasobów. Zużywają się
stopniowo.

Składniki nie trwale
związane z jednostką, na
skutek prowadzonej
działalności znajdują się
w ciągłym ruchu.
Korzyści ekonomiczne
realizowane są w okresie
krótszym niż rok.

Aktywa trwałe

Wartości

niematerialn

i prawne

Wartości

niematerialn

i prawne

Rzeczowe

aktywa

trwałe

Rzeczowe

aktywa

trwałe

Należności

długoterminowe

Należności

długoterminowe

Długoterminowe

rozliczenia

międzyokresowe

Długoterminowe

rozliczenia

międzyokresowe

Inwestycje

długoterminowe

Inwestycje

długoterminowe

Wartości

niematerialne

i prawne

Wartości

niematerialne

i prawne

Inne wartości

niematerialn

e i prawne,

tj. nabyte:

Inne wartości

niematerialn

e i prawne,

tj. nabyte:

Koszty

zakończonych

prac

rozwojowych

Koszty

zakończonych

prac

rozwojowych

Zaliczki na

wartości

niematerialn

e i prawne

Zaliczki na

wartości

niematerialn

e i prawne

Wartość

firmy

Wartość

firmy

Prowadzonych na
własne potrzeby,
poniesione przed
podjęciem
produkcji nowych
wyrobów lub
zastosowaniem
nowej technologii
pod warunkiem,
że zakończyły się
wynikiem
pozytywnym.

Stanowi różnicę
między ceną
nabycia
określonej
jednostki lub
zorganizowanej
jej części, a niższą
od niej wartością
godziwą.

Nabyte autorskie

prawa majątkowe,

Nabyte prawa do

wynalazków, patentów,

znaków towarowych

itp.,

Know-now (wartość

stanowiąca

równowartość

uzyskanych przez

jednostkę informacji

związanych z wiedzą w

dziedzinie

przemysłowej,

naukowej, handlowej

naukowej, handlowej.

Nabyte autorskie

prawa majątkowe,

Nabyte prawa do

wynalazków, patentów,

znaków towarowych

itp.,

Know-now (wartość

stanowiąca

równowartość

uzyskanych przez

jednostkę informacji

związanych z wiedzą w

dziedzinie

przemysłowej,

naukowej, handlowej

naukowej, handlowej.

Środki pieniężne

przekazane

dostawcy na

poczet

zamówionych u

niego WNiP.

Środki pieniężne

przekazane

dostawcy na

poczet

zamówionych u

niego WNiP.

Rzeczowe

aktywa

trwałe

Rzeczowe

aktywa

trwałe

Środki

trwałe

Środki

trwałe

Środki

trwałe

w budowie

Środki

trwałe

w budowie

Zaliczki na

środki

trwałe w

budowie

Zaliczki na

środki

trwałe w

budowie

Grunty (w tym
prawo wieczystego
użytkowania gruntu),
budynki, lokale,
obiekty inżynierii
lądowej i wodnej itp.,

Urządzenia
techniczne i maszyny,

Środki transportu,

Ulepszenia w
obcych środkach
trwałych,

Inwentarz żywy

•

Przewidywany okres

ich użytkowania jest

dłuższy niż rok,

•

Są kompletne i zdatne

do użytku,

•

Przeznaczone są do

wykorzystania na

potrzeby jednostki.

•

Przewidywany okres

ich użytkowania jest

dłuższy niż rok,

•

Są kompletne i zdatne

do użytku,

•

Przeznaczone są do

wykorzystania na

potrzeby jednostki.

Należności

długotermino

Należności

długotermino

To część należności jednostki, które stają

się wymagalne po upływie 12 miesięcy od

dnia bilansowego.

Do należności długoterminowych nie

zalicza się należności z tytułu dostaw i

usług, które w całości (niezależnie od

terminu wymagalności) stanowią składnik

aktywów krótkoterminowych.

Inwestycje

długoterminowe

Inwestycje

długoterminowe

Aktywa nabyte w celu

osiągnięcia korzyści

ekonomicznych wynikających

z następujących okoliczności:

Przyrostu wartości nabytych
aktywów

Uzyskania z nich przychodów
w formie odsetek, dywidend
lub innych pożytków

Nieruchomości

inwestycyjne

Nieruchomości

inwestycyjne

Grunty, budynki i inne

obiekty

Wartości

niematerialne i

prawne

Wartości

niematerialne i

prawne

Nie są użytkowane

przez jednostkę, lecz

zostały nabyte w celu

osiągnięcia korzyści.

Długoterminowe

aktywa finansowe

Długoterminowe

aktywa finansowe

Inne

długoterminowe

aktywa

finansowe

Inne

długoterminowe

aktywa

finansowe

Udzielone

pożyczki

Udzielone

pożyczki

Nabyte udziały i

akcje

Nabyte udziały i

akcje

Inne papiery

wartościowe

Inne papiery

wartościowe

Nabyte w celu
sprawowania nad
nimi kontroli lub
wywierania
wpływu oraz
osiągnięcia
korzyści

W celu
osiągnięcia
przychodów w
formie odsetek,
dywidend itp..

Np.. Lokaty
bankowe, odsetki,
które staną się
wymagalne po
upływie 12 miesięcy
naliczone od
aktywów
finansowych.

Długoterminowe

rozliczenia

międzyokresowe

Długoterminowe

rozliczenia

międzyokresowe

Rozliczenia, które
trwają dłużej niż 12
miesięcy od dnia
bilansowego

Zalicza się do nich:

•Aktywa z tytułu odrodzonego podatku
dochodowego

•Inne rozliczenia międzyokresowe, obejmujące
koszty poniesione w danym okresie
sprawozdawczym, przypadające do rozliczenia w
okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia
bilansowego, np

. opłacony z góry czynsz za najem

lokalu.

Aktywa

obrotowe

Aktywa

obrotowe

Zapasy

Należności

krótkotermino

Należności

krótkotermino

Inwestycje

krótkotermino

Inwestycje

krótkotermino

Krótkotermino

we rozliczenia

międzyokreso

Krótkotermino

we rozliczenia

międzyokreso

Materiały

Zapasy

Towary

Półprodukty i

produkty w toku

Półprodukty i

produkty w toku

Produkty

gotowe

Produkty

gotowe

Przedmiot pracy
nabyty w celu
zużycia na własne
potrzeby lub na
inne, np.
konserwacja,
remont maszyn, na
utrzymanie
czystości i higieny.

Niegotowe jeszcze
produkty własnej
produkcji oraz
wykonane roboty i
usługi przed ich
ukończeniem

Składniki
majątku nabyte
w celu
odsprzedaży w
stanie
nieprzetworzony
m.

Materiały zużywają się

całkowicie w jednym
cyklu produkcyjnym.

Półprodukty przeszły
określone etapy
przetwarzania w danym
podmiocie i są
składowane przejściowo
przed przekazaniem ich
do kolejnej fazy obróbki.

Produkty w toku,
część produktów
pracy, która w danym
momencie znajduje
się w pewnym nie
zakończonym etapie
przerobu i podlega
dalszemu
przetwarzaniu.

Zaliczki na

dostawy

Zaliczki na

dostawy

Środki pieniężne
przekazywane
dostawcom na
poczet
zamówionych
zasobów
rzeczowych

Produkty w toku,
wyroby gotowe, które
przeszły już wszystkie
etapy przetwarzania.

Należności

krótkoterminowe

Należności

krótkoterminowe

Należności z tytułu dostaw i usług

Należności z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i

innych świadczeń lub należnej dotacji

Inne należności (np. od pracowników z tytułu

pobranych przez nich zaliczek oraz od innych osób

fizycznych i prawnych)

Należności dochodzone na drodze sądowej – są to

kwoty wierzytelności, których wyegzekwowanie

wymagało skierowania sprawy na drogę sądową.

Inwestycje

krótkotermino

Inwestycje

krótkotermino

Krótkoterminowe

aktywa finansowe

Krótkoterminowe

aktywa finansowe

Inne inwestycje

krótkoterminowe

Inne inwestycje

krótkoterminowe

Udziały lub

akcje:

Przeznaczone do

obrotu w najbliższym

roku (cele handlowe)

Inne papiery

wartościowe:

np. nabyte bony

skarbowe, obligacje,

weksle o terminie

wykupu dłuższym niż

3 miesiące, a

krótszym niż 12

miesięcy.

Udzielone pożyczki

na okres krótszy niż 1

rok.

Inne

krótkoterminowe

aktywa finansowe:

płatne i wymagalne w

terminie od 3

miesięcy do 12

miesięcy czeki,

weksle obce, bony

oszczędnościowe itp..

W postaci inwestycji

krótkoterminowych nie

mających postaci

aktywów finansowych tj.

dzieła sztuki, metale

szlachetne.

Krótkoterminow

e rozliczenia

międzyokresowe

Krótkoterminow

e rozliczenia

międzyokresowe

Obejmuje koszty poniesione w

danym okresie sprawozdawczym,

przypadające do rozliczenia w

okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy

od dnia bilansowego.

Źródła finansowania aktywów. Pasywa
wskazują, skąd pochodzą określone zasoby
majątkowe i „kto” ma prawo własności
dysponowania nimi.

Kapitały

(FUNDUSZE)

Kapitały

(FUNDUSZE)

WŁASNE

OBCE =

ZOBOWIĄZANI

OBCE =

ZOBOWIĄZANI

Stanowią

równowartość:

•

Środków wniesionych

przez założyciela w

momencie założenia

jednostki

•

Środków

wygospodarowanych

przez jednostkę w toku

jej działalności.

Wynikające z

przeszłych zdarzeń

obowiązki wykonania

świadczeń o

wiarygodnie określonej

wartości, które

spowodują

wykorzystanie już

posiadanych lub

przyszłych aktywów

jednostki.

Kapitały

(fundusze)

własne

Kapitały

(fundusze)

własne

Kapitały (fundusze)

podstawowe

Kapitały (fundusze)

podstawowe

Pozostałe Kapitały

(fundusze)

Pozostałe Kapitały

(fundusze)

Zysk (strata) z lat ubiegłych

Zysk (strata) netto

Odpisy z zysku netto w ciągu roku

obrotowego (wielkość ujemna)

Odpisy z zysku netto w ciągu roku

obrotowego (wielkość ujemna)

Zwane powierzonymi,
stanowią równowartość
wniesionych przez
właściciela jednostki
środków pieniężnych, a
także wniesione wkłady
rzeczowe (aporty

Tzw. Kapitały (fundusze)
samofinansowania –
tworzone są z
wygospodarowanego w
toku działalności zysku,
z dopłat wspólników lub
innych źródeł.

Kwota
niepodzielnego zysku
z lat ubiegłych lub
niepokryta strata
bilansowa.

Wyrażony w mierniku
pieniężnym

wynik

finansowy

działalności
gospodarczej
osiągnięty za dany
okres.

Np.. Kwoty zaliczek
pobranych na poczet
spodziewanego zysku przez
właścicieli w spółkach
komandytowych,
partnerskich, jawnych,
cywilnych.

Zobowiązani

Rezerwy na

zobowiązani

Rezerwy na

zobowiązani

Zobowiązani

Rozliczenia

międzyokreso

Rozliczenia

międzyokreso

Kredyty i pożyczki

Z tytułu dostaw i usług

Zaliczki otrzymane na dostawy

Wekslowe

Publicznoprawne

Wobec pracowników

Pozostałe

Zobowiązania
których termin
wymagalności
lub kwota są
trudne do
określenia.

Zalicza się:

•

Ujemną wartość

firmy: występującą

wtedy, gdy cena

nabycia jednostki

jest niższa od

wartości godziwej

przyjętych

aktywów netto

Wszystkie operacje

gospodarcze są zdarzeniami

gospodarczymi, ale nie

wszystkie zdarzenia

gospodarcze są operacjami

gospodarczymi.

Ze względu na

charakter operacji

gospodarczej dzielimy je

na:

-Bilansowe, wywierające wpływ na składniki
bilansu,

-niebilansowe (wynikowe), wpływają
bezpośrednio na wynik finansowy.

Operacje gospodarcze wywołujące

zmiany

wyłącznie w aktywach bilansu,

powodując

zwiększenie jednego składnika aktywów,
przy równoczesnym zmniejszeniu innego
składnika aktywów.

W tej sytuacji suma bilansowa
aktywów nie ulegnie zmianie.

Operacje gospodarcze wywołujące

zmiany

wyłącznie w pasywach bilansu,

powodując

zwiększenie jednego składnika pasywów,
przy równoczesnym zmniejszeniu innego
składnika pasywów.

W tej sytuacji suma bilansowa

pasywów nie ulegnie zmianie.

Operacje gospodarcze wywołujące

jednoczesne w aktywach i pasywach
bilansu,

powodując zwiększenie jednego

składnika aktywów, przy równoczesnym
zwiększeniu jednego składnika pasywów.

W tej sytuacji suma bilansowa aktywów i

pasywów ulega zwiększeniu o kwotę operacji,

lecz nie narusza równowagi bilansowej

Operacje gospodarcze wywołujące

jednoczesne w aktywach i pasywach
bilansu,

powodując zmniejszenie jednego

składnika aktywów, przy równoczesnym
zmniejszeniu jednego składnika pasywów.

W tej sytuacji suma bilansowa aktywów i

pasywów ulega zmniejszeniu o kwotę

operacji, lecz nie narusza równowagi

bilansowej

Zakup 2-letnich obligacji Skarbu Państwa za

gotówkę

Zwiększenie składnika aktywów „Inwestycje

długoterminowe”

Zmniejszenie składnika aktywów „Kasa”

Zwrot dostawcy przed zapłatą części zakupionych

materiałów z powodu wad jakościowych.

Zmniejszenie składnika aktywów „Materiały”

Zmniejszenie składnika pasywów:

„Rozrachunki z dostawcami”

Zakup towarów od dostawcy z odroczonym

terminem płatności

Zwiększenie składnika aktywów

„Towary”/”Rozliczenie zakupu”

Zmniejszenie składnika aktywów

„Rozrachunki z dostawcami”

Spłata zobowiązania wobec dostawców z pobranego

na ten cel kredytu bankowego.

Zwiększenie składnika pasywów „Kredyty

bankowe”

Zmniejszenie składnika pasywów

„Rozrachunki z dostawcami”

Każda bilansowa operacja wywiera wpływ na dwa
składniki bilansu i powinna być zapisana w dwóch
składnikach bilansu.

Wszystkie typy zaksięgowanych operacji nie
powodują naruszenia równowagi bilansowej.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35