RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
PATOGENEZA
PATOGENEZA
1.PAPIEROSY
1.PAPIEROSY
U osoby wypalającej 20 lub więcej
U osoby wypalającej 20 lub więcej
papierosów dziennie ryzyko
papierosów dziennie ryzyko
zachorowania na raka płuca jest 15-20
zachorowania na raka płuca jest 15-20
razy większe niż u osoby niepalącej
razy większe niż u osoby niepalącej
2.BIERNE PALENIE
2.BIERNE PALENIE
3.AZBEST
3.AZBEST
Palenie papierosów potęguje
Palenie papierosów potęguje
szkodliwe działanie azbestu (80-100x)
szkodliwe działanie azbestu (80-100x)
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
PATOGENEZA
PATOGENEZA
4.ARSEN-pestycydy w rolnictwie
4.ARSEN-pestycydy w rolnictwie
5.Chrom, nikiel, kadm, beryl
5.Chrom, nikiel, kadm, beryl
6.Węglowodory aromatyczne
6.Węglowodory aromatyczne
7.Promieniowanie
7.Promieniowanie
8.Uran
8.Uran
9.Iperyt azotowy, chlorek winylu
9.Iperyt azotowy, chlorek winylu
10.POCHP
10.POCHP
RAK PŁUCA
RAK PŁUCA
STRATEGIA POSTĘPOWANIA
STRATEGIA POSTĘPOWANIA
Badanie podmiotowe i przedmiotowe
Badanie podmiotowe i przedmiotowe
RTG klatki piersiowej –AP, bok
RTG klatki piersiowej –AP, bok
A) wynik nieprawidłowy, objawy (+)
A) wynik nieprawidłowy, objawy (+)
bronchoskopia
bronchoskopia
B) wynik prawidłowy, objawy (+)-
B) wynik prawidłowy, objawy (+)-
bronchoskopia
bronchoskopia
C) wynik prawidłowy, objawy (-)-
C) wynik prawidłowy, objawy (-)-
rozważyć wyeliminowanie guza
rozważyć wyeliminowanie guza
Objawy
Objawy
1. Zależne od guza pierwotnego, od
1. Zależne od guza pierwotnego, od
jego miejscowej inwazji
jego miejscowej inwazji
2.zależne od przerzutów
2.zależne od przerzutów
3.objawy paranowotworowe czyli
3.objawy paranowotworowe czyli
objawy o charakterze ogólnym,
objawy o charakterze ogólnym,
zależne w większości od substancji
zależne w większości od substancji
wydzielanych przez guz
wydzielanych przez guz
Objawy zależne od guza
Objawy zależne od guza
pierwotnego
pierwotnego
Zależą od jego umiejscowienia:
Zależą od jego umiejscowienia:
- Guz zlokalizowany centralnie
- Guz zlokalizowany centralnie
(w obrębie oskrzeli głównych,
(w obrębie oskrzeli głównych,
płatowych)
płatowych)
-guz zlokalizowany obwodowo
-guz zlokalizowany obwodowo
RAK PŁUCA-OBJAWY-guz
RAK PŁUCA-OBJAWY-guz
zlokalizowany centralnie
zlokalizowany centralnie
Kaszel lub zmiana jego charakteru u
Kaszel lub zmiana jego charakteru u
osób palących
osób palących
Krwioplucie
Krwioplucie
Duszność
Duszność
Nawrotowe lub przedłużające się
Nawrotowe lub przedłużające się
zapalenia płuc
zapalenia płuc
Ból w klatce piersiowej
Ból w klatce piersiowej
RAK PŁUCA-OBJAWY-rak położony
RAK PŁUCA-OBJAWY-rak położony
obwodowo
obwodowo
1.Ból – spowodowany zajęciem
1.Ból – spowodowany zajęciem
opłucnej
opłucnej
2.Duszność- związana z płynem w
2.Duszność- związana z płynem w
jamie opłucnej- charakter
jamie opłucnej- charakter
restrykcyjny
restrykcyjny
RAK PŁUCA- OBJAWY-LOKALNA
RAK PŁUCA- OBJAWY-LOKALNA
INWAZJA
INWAZJA
1.Chrypka- nerw krtaniowy wsteczny
1.Chrypka- nerw krtaniowy wsteczny
2.paradoksalny ruch przepony-nerw
2.paradoksalny ruch przepony-nerw
przeponowy
przeponowy
3.Zespół żyły głównej górnej
3.Zespół żyły głównej górnej
4.Guz Pancosta, zespół Hornera
4.Guz Pancosta, zespół Hornera
5.Ból nasilający się podczas oddychania,
5.Ból nasilający się podczas oddychania,
kaszlu- naciekanie ściany klatki piersiowej,
kaszlu- naciekanie ściany klatki piersiowej,
opłucnej, żeber
opłucnej, żeber
6.Duszność-płyn w jamie opłucnej
6.Duszność-płyn w jamie opłucnej
7.tamponada serca- płyn w jamie osierdzia
7.tamponada serca- płyn w jamie osierdzia
8.Zaburzenia połykania- naciekanie przełyku
8.Zaburzenia połykania- naciekanie przełyku
Zespół żyły głównej górnej
Zespół żyły głównej górnej
1.Częsty objaw w raku drobnokomórkowym
1.Częsty objaw w raku drobnokomórkowym
2.Zaburzenia przepływu w żyle zależą od ucisku lub
2.Zaburzenia przepływu w żyle zależą od ucisku lub
inwazji raka
inwazji raka
3.Objawy:
3.Objawy:
a) obrzęk i przekrwienie twarzy, szyi, powiek
a) obrzęk i przekrwienie twarzy, szyi, powiek
b) rozszerzenie żył w obrębie szyi, ramion i klatki
b) rozszerzenie żył w obrębie szyi, ramion i klatki
piersiowej
piersiowej
c) bóle i zawroty głowy
c) bóle i zawroty głowy
d) zaburzenia widzenia
d) zaburzenia widzenia
e) duszność
e) duszność
f) bóle w klatce piersiowej
f) bóle w klatce piersiowej
g) kaszel
g) kaszel
h) zaburzenia połykania
h) zaburzenia połykania
GUZ PANCOSTA
GUZ PANCOSTA
Głównie rak płaskonabłonkowy,
Głównie rak płaskonabłonkowy,
zlokalizowany w szczycie płuca blisko
zlokalizowany w szczycie płuca blisko
splotu barkowego.
splotu barkowego.
Objawy zależą od naciekania ósmego
Objawy zależą od naciekania ósmego
nerwu szyjnego i I, II korzenia
nerwu szyjnego i I, II korzenia
piersiowego
piersiowego
-ból w barku
-ból w barku
-zmiany ucieplenia skóry
-zmiany ucieplenia skóry
-atrofia mięśni ramienia
-atrofia mięśni ramienia
ZESPÓŁ HORNERA
ZESPÓŁ HORNERA
Naciek splotu współczulnego,
Naciek splotu współczulnego,
najczęściej w przebiegu guza Pancosta
najczęściej w przebiegu guza Pancosta
- jednostronne zapadnięcie gałki
- jednostronne zapadnięcie gałki
ocznej
ocznej
-opadanie powieki
-opadanie powieki
-zwężenie źrenicy
-zwężenie źrenicy
-brak wydzielanie potu po tej samej
-brak wydzielanie potu po tej samej
stronie
stronie
Objawy raka związane z
Objawy raka związane z
przerzutami odległymi
przerzutami odległymi
Najczęstsza lokalizacja przerzutów
Najczęstsza lokalizacja przerzutów
odległych:
odległych:
OUN- (30-50%)
OUN- (30-50%)
Węzły chłonne szyjne (15-60%) ,
Węzły chłonne szyjne (15-60%) ,
Węzły chłonne jamy brzusznej (50-60%)
Węzły chłonne jamy brzusznej (50-60%)
Kości (25%)
Kości (25%)
Wątroba (30%)
Wątroba (30%)
Nadnercza (20%)
Nadnercza (20%)
Nerki (12%)
Nerki (12%)
Drugie płuco (25%)
Drugie płuco (25%)
OBJAWY
OBJAWY
PARANOWOTWOROWE
PARANOWOTWOROWE
1.Bóle stawowe
1.Bóle stawowe
2.Ogólne osłabienie
2.Ogólne osłabienie
3.Ubytek masy ciała
3.Ubytek masy ciała
4.Stany podgorączkowe
4.Stany podgorączkowe
5.Zaburzenia czucia
5.Zaburzenia czucia
powierzchownego
powierzchownego
6.Zaburzenia hormonalne
6.Zaburzenia hormonalne
ZABURZENIA HORMONALNE
ZABURZENIA HORMONALNE
1.Zespół Cushinga
1.Zespół Cushinga
2.Hiperkalcemia niezwiązana z
2.Hiperkalcemia niezwiązana z
obecnością przerzutów w kościach
obecnością przerzutów w kościach
3.Zespół nieprawidłowego
3.Zespół nieprawidłowego
wydzielania hormonu
wydzielania hormonu
antydioretycznego (ADH)
antydioretycznego (ADH)
4.Ginekomastia
4.Ginekomastia
Zespół Cushinga
Zespół Cushinga
Ektopowe wydzielanie ACTH- 30-50%
Ektopowe wydzielanie ACTH- 30-50%
chorych na raka drobnokomórkowego
chorych na raka drobnokomórkowego
Hiperkalcemia
Hiperkalcemia
U około 15% chorych z rakiem
U około 15% chorych z rakiem
płaskonabłonkowym
płaskonabłonkowym
Zależna od wydzielania białka
Zależna od wydzielania białka
związanego z hormonem przytarczyc
związanego z hormonem przytarczyc
Hiperkalcemia powoduje-objawy ze
Hiperkalcemia powoduje-objawy ze
strony OUN, odwodnienie, nudności,
strony OUN, odwodnienie, nudności,
wymioty, zaparcia
wymioty, zaparcia
Zespół nieprawidłowego
Zespół nieprawidłowego
wydzielania ADH
wydzielania ADH
Najczęściej w przebiegu raka
Najczęściej w przebiegu raka
drobnokomórkowego
drobnokomórkowego
Objawy- niski poziom sodu w
Objawy- niski poziom sodu w
surowicy, zwiększone wydalanie sodu
surowicy, zwiększone wydalanie sodu
z moczem
z moczem
Zatrzymanie w ustroju
Zatrzymanie w ustroju
Brak łaknienia, nudności, wymioty
Brak łaknienia, nudności, wymioty
Zaburzenia ze strony OUN
Zaburzenia ze strony OUN
Ginekomastia
Ginekomastia
Związana z wydzielaniem przez
Związana z wydzielaniem przez
nowotwór
nowotwór
β
β
-gonadotropiny
-gonadotropiny
Może występować jednostronnie
Może występować jednostronnie
zwykle po tej samej stronie co guz
zwykle po tej samej stronie co guz
Objawy paranowotworowe
Objawy paranowotworowe
7. zaburzenia w morfologii krwi
7. zaburzenia w morfologii krwi
a) niedokrwistość
a) niedokrwistość
b) leukocytoza
b) leukocytoza
c) odczyny białaczkowe
c) odczyny białaczkowe
d) trombocytoza
d) trombocytoza
8.zaburzenia zakrzepowe
8.zaburzenia zakrzepowe
a) migrujące zapalenie żył
a) migrujące zapalenie żył
b)zakrzepowe jałowe zapalenie
b)zakrzepowe jałowe zapalenie
wsierdzia
wsierdzia
Objawy paranowotworowe
Objawy paranowotworowe
9.Osteoartropatia płucna
9.Osteoartropatia płucna
a) palce pałeczkowate
a) palce pałeczkowate
b) okołookostnowe tworzenie kości
b) okołookostnowe tworzenie kości
długich
długich
c) bóle stawowe
c) bóle stawowe
BADANIE PRZEDMIOTOWE
BADANIE PRZEDMIOTOWE
1.Objawy zwężenia oskrzeli
1.Objawy zwężenia oskrzeli
2.Powiększone węzły chłonne
2.Powiększone węzły chłonne
3.Płyn w jamie opłucnej
3.Płyn w jamie opłucnej
4.Płyn w worku osierdziowym
4.Płyn w worku osierdziowym
5.Objawy zespołu żyły głównej górnej:
5.Objawy zespołu żyły głównej górnej:
Obrzęk twarzy, powiększenie obwodu
Obrzęk twarzy, powiększenie obwodu
szyi, obrzęk kończyn górnych,
szyi, obrzęk kończyn górnych,
poszerzenie żył szyjnych, zasinienie
poszerzenie żył szyjnych, zasinienie
twarzy
twarzy
RTG Klatki piersiowej
RTG Klatki piersiowej
CIEŃ OKRĄGŁY- głównie w przypadku
CIEŃ OKRĄGŁY- głównie w przypadku
guzów rozwijających się obwodowo
guzów rozwijających się obwodowo
RTG- cienie o średnicy powyżej 1 cm
RTG- cienie o średnicy powyżej 1 cm
Tomografia komputerowa- cienie o
Tomografia komputerowa- cienie o
średnicy < 1 cm
średnicy < 1 cm
Różnicowanie okrągłego
Różnicowanie okrągłego
cienia
cienia
Dane
Dane
Guz łagodny
Guz łagodny
Guz złośliwy
Guz złośliwy
Kliniczne
Kliniczne
Wiek
Wiek
Objawy
Objawy
Papierosy
Papierosy
Epidemiologia
Epidemiologia
<35 lat
<35 lat
Nieobecne
Nieobecne
Nie
Nie
Kontakt z gruźlicą
Kontakt z gruźlicą
> 35
> 35
obecne
obecne
Tak
Tak
Kontakt z karcynogenami
Kontakt z karcynogenami
Radiologiczne
Radiologiczne
Wielkość
Wielkość
Kontur
Kontur
Zwapnienia
Zwapnienia
Zmiany satelitarne
Zmiany satelitarne
Czas podwojenia
Czas podwojenia
<3 cm
<3 cm
Gładki
Gładki
Blaszkowate, centralne
Blaszkowate, centralne
Częste
Częste
<30 lub > 490 dni
<30 lub > 490 dni
>3 cm
>3 cm
Z wypustkami
Z wypustkami
Rzadkie
Rzadkie
Rzadkie
Rzadkie
30-490 dni
30-490 dni
Tomografia
Tomografia
Wzmocnienie po
Wzmocnienie po
podanych środkach
podanych środkach
cieniujących
cieniujących
±
±
+
+
Zmiany radiologiczne
Zmiany radiologiczne
Guz położony centralnie
Guz położony centralnie
Niedodma- w RTG zacienienie pola płucnego
Niedodma- w RTG zacienienie pola płucnego
Różnicowanie z zapaleniem płuc
Różnicowanie z zapaleniem płuc
ZASADA:
ZASADA:
Zapalenie płuc, które nie cofa się w ciągu 3
Zapalenie płuc, które nie cofa się w ciągu 3
tygodni po leczeniu antybiotykami lub
tygodni po leczeniu antybiotykami lub
nawraca w tej samej lokalizacji, stanowi
nawraca w tej samej lokalizacji, stanowi
zawsze szczególnie u osób palących
zawsze szczególnie u osób palących
wskazanie do bronchoskopii
wskazanie do bronchoskopii
Zmiany radiologiczne
Zmiany radiologiczne
Inne:
Inne:
Powiększenie węzłów chłonnych
Powiększenie węzłów chłonnych
Płyn w jamie opłucnej
Płyn w jamie opłucnej
ROZPOZNANIE
ROZPOZNANIE
Rozpoznanie raka wymaga
Rozpoznanie raka wymaga
stwierdzenia obecności komórek raka
stwierdzenia obecności komórek raka
w badaniu cytologicznym lub
w badaniu cytologicznym lub
histologicznym
histologicznym
Ustalenie rozległości zaawansowania
Ustalenie rozległości zaawansowania
procesu nowotworowego
procesu nowotworowego
KLASYFIKACJA
KLASYFIKACJA
Rak drobnokomórkowy
Rak drobnokomórkowy
Rak niedrobnokomórkowy
Rak niedrobnokomórkowy
ROKOWANIE
ROKOWANIE
ZŁE
ZŁE
PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE- 5-10%
PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE- 5-10%
ZALEŻY OD:
ZALEŻY OD:
a) od typu histologicznego raka
a) od typu histologicznego raka
b) od rozległości procesu
b) od rozległości procesu
c) stan ogólny pacjenta
c) stan ogólny pacjenta
LECZENIE
LECZENIE
Zależy od :
Zależy od :
1.typu histologicznego
1.typu histologicznego
2.stopnia zaawansowania
2.stopnia zaawansowania
3.ogólnego stanu chorego
3.ogólnego stanu chorego
4.stanu czynnościowego układu
4.stanu czynnościowego układu
oddechowego
oddechowego
5.obecności dodatkowych chorób
5.obecności dodatkowych chorób
Rak niedrobnokomórkowy
Rak niedrobnokomórkowy
ZABIEG OPERACYJNY
ZABIEG OPERACYJNY
CHEMIOTERAPIA- Z UŻYCIEM CIS
CHEMIOTERAPIA- Z UŻYCIEM CIS
PLATYNY
PLATYNY
RAK DROBNOKOMÓRKOWY
RAK DROBNOKOMÓRKOWY
CHEMIOTERAPIA
CHEMIOTERAPIA
CISPLATYNA + ETOPOZYD
CISPLATYNA + ETOPOZYD