background image

 

 

 

 

Sieci Bezprzewodowe

Sieci Bezprzewodowe

Wykład: 30 godzin

Wykład: 30 godzin

Laboratorium: 15 godzin

Laboratorium: 15 godzin

Egzamin

Egzamin

jasielsk@agh.edu.pl

jasielsk@agh.edu.pl

background image

 

 

 

 

Program wykładu

Program wykładu

Łącze radiowe

Łącze radiowe

Zakresy fal radiowych

Zakresy fal radiowych

Anteny

Anteny

Modulacje analogowe i cyfrowe

Modulacje analogowe i cyfrowe

Techniki rozpraszania widma

Techniki rozpraszania widma

Modemy radiowe

Modemy radiowe

Multipleksacja

Multipleksacja

Metody korekcji błędów

Metody korekcji błędów

background image

 

 

 

 

Program wykładu

Program wykładu

Planowanie częstotliwości

Planowanie częstotliwości

Metody dostępu do kanału radiowego

Metody dostępu do kanału radiowego

Bezprzewodowe systemy transmisji danych

Bezprzewodowe systemy transmisji danych

Sieci bezprzewodowe dla zastosowań 

Sieci bezprzewodowe dla zastosowań 

domowych

domowych

Bezprzewodowe sieci osobiste

Bezprzewodowe sieci osobiste

Lokalne bezprzewodowe sieci komputerowe

Lokalne bezprzewodowe sieci komputerowe

Miejskie sieci bezprzewodowe

Miejskie sieci bezprzewodowe

Bezprzewodowe sieci rozległe

Bezprzewodowe sieci rozległe

background image

 

 

 

 

Program wykładu

Program wykładu

Systemy dostępowe

Systemy dostępowe

Systemy komórkowe

Systemy komórkowe

Systemy trankingowe

Systemy trankingowe

Systemy satelitarne

Systemy satelitarne

Systemy rozgłoszeniowe

Systemy rozgłoszeniowe

Rola poszczególnych warstw modelu 

Rola poszczególnych warstw modelu 

OSI/ISO w bezprzewodowych sieciach 

OSI/ISO w bezprzewodowych sieciach 

transmisji danych

transmisji danych

background image

 

 

 

 

Co to jest sieć 

Co to jest sieć 

bezprzewodowa?

bezprzewodowa?

Krótko mówiąc: jest to sieć, w której 

Krótko mówiąc: jest to sieć, w której 

połączenia 

połączenia 

między urządzeniami sieciowymi 

między urządzeniami sieciowymi 

zrealizowano bez

zrealizowano bez

użycia przewodów (np. kabli symetrycznych 

użycia przewodów (np. kabli symetrycznych 

lub 

lub 

koncentrycznych, czy światłowodów)

koncentrycznych, czy światłowodów)

background image

 

 

 

 

Przyczyny stosowania sieci 

Przyczyny stosowania sieci 

bezprzewodowych

bezprzewodowych

wygoda użytkowania,

wygoda użytkowania,

elastyczność konfiguracji,

elastyczność konfiguracji,

eliminacja konieczności okablowania,

eliminacja konieczności okablowania,

eliminacja problemu zgodności wtyczek,

eliminacja problemu zgodności wtyczek,

mobilność stacji (urządzenia przenośne),

mobilność stacji (urządzenia przenośne),

względy techniczne (duże odległości, duże 

względy techniczne (duże odległości, duże 

zagęszczenie urządzeń),

zagęszczenie urządzeń),

transmisja prowadzona sporadycznie,

transmisja prowadzona sporadycznie,

mała ilość danych do przesłania.

mała ilość danych do przesłania.

background image

 

 

 

 

Wady:

Wady:

niższe osiągane prędkości transmisji,

niższe osiągane prędkości transmisji,

wrażliwość na zakłócenia 

wrażliwość na zakłócenia 

elektromagnetyczne (współdzielenie 

elektromagnetyczne (współdzielenie 

pasma między sieci 802.11, Bluetooth czy 

pasma między sieci 802.11, Bluetooth czy 

kuchenki mikrofalowe 

kuchenki mikrofalowe 

 ),

 ),

niższe bezpieczeństwo (łatwiejszy 

niższe bezpieczeństwo (łatwiejszy 

podsłuch czy nieuprawniony dostęp do 

podsłuch czy nieuprawniony dostęp do 

medium),

medium),

większe zużycie energii.

większe zużycie energii.

background image

 

 

 

 

Pionierzy sieci 

Pionierzy sieci 

bezprzwodowych

bezprzwodowych

James Clark Maxwell (1831-1879)

James Clark Maxwell (1831-1879)

w oparcie o rezultaty badań Gauss’a, 

w oparcie o rezultaty badań Gauss’a, 

Faraday’a i Ampere’a sformułował 

Faraday’a i Ampere’a sformułował 

jednolitą teorię elektromagnetyzmu i 

jednolitą teorię elektromagnetyzmu i 

przewidział teoretycznie istnienie fal 

przewidział teoretycznie istnienie fal 

elektromagnetycznych

elektromagnetycznych

Heinrich Rudolf Hertz 

Heinrich Rudolf Hertz 

(1857-1894) 

(1857-1894) 

zademonstrował 

zademonstrował 

doświadczalnie istnienie 

doświadczalnie istnienie 

fal radiowych

fal radiowych

background image

 

 

 

 

Pionierzy sieci 

Pionierzy sieci 

bezprzwodowych

bezprzwodowych

Guglielmo Marconi (1874-1937) 

Guglielmo Marconi (1874-1937) 

pokazał możliwość 

pokazał możliwość 

wykorzystania

wykorzystania

fal radiowych w telekomunikacji

fal radiowych w telekomunikacji

Pierwszy odbiornika 

Pierwszy odbiornika 

radiowy

radiowy

A. S. Popow, 1895,

A. S. Popow, 1895,

background image

 

 

 

 

Pierwszy przekaźnik radiowy 1.7 GHz, 

Pierwszy przekaźnik radiowy 1.7 GHz, 

po obu stronach kanału La Manche, 

po obu stronach kanału La Manche, 

1931

1931

background image

 

 

 

 

Telekomunikacja 

Telekomunikacja 

bezprzewodowa - główne daty 

bezprzewodowa - główne daty 

historyczne

historyczne

koniec XIX wieku – pierwsza transmisja 

koniec XIX wieku – pierwsza transmisja 

bezprzewodowa,

bezprzewodowa,

początek XX wieku – rozwój radia,

początek XX wieku – rozwój radia,

lata II Wojny Światowej – rozwój techniki radarowej,

lata II Wojny Światowej – rozwój techniki radarowej,

lata powojenne – rozwój telewizji czarno-białej i 

lata powojenne – rozwój telewizji czarno-białej i 

kolorowej,

kolorowej,

1953 – początek komunikacji satelitarnej,

1953 – początek komunikacji satelitarnej,

przełom lat 70 i 80 XX wieku – telefonia komórkowa 

przełom lat 70 i 80 XX wieku – telefonia komórkowa 

analogowa,

analogowa,

lata 90 i późniejsze – telefonia komórkowa cyfrowa 

lata 90 i późniejsze – telefonia komórkowa cyfrowa 

GSM, UMTS,

GSM, UMTS,

początek XXI wieku – bezprzewodowa komunikacja 

początek XXI wieku – bezprzewodowa komunikacja 

ruchoma.

ruchoma.

background image

 

 

 

 

Łącze radiowe

Łącze radiowe

Łącze radiowe 

Łącze radiowe 

- zastaw urządzeń i medium 

- zastaw urządzeń i medium 

propagacyjne niezbędnych do realizacji transmisji 

propagacyjne niezbędnych do realizacji transmisji 

informacji

informacji

background image

 

 

 

 

Widmo fal 

Widmo fal 

elektromagnetycznych

elektromagnetycznych

background image

 

 

 

 

Dekadowy podział fal 

Dekadowy podział fal 

radiowych

radiowych

wprowadzony przez CCIR

wprowadzony przez CCIR

Nazwa fal

Oznaczenie

Długość fal

Częstotliwoś

ć

Myriametrow
e

VLF

10 - 100 km

3 - 30 kHz

Kilometrowe

LF

1 - 10 km

30 - 300 kHz

Hektometrow
e

MF

100 - 1000 

m

300 - 3000 

kHz

Dekametrowe

HF

10 - 100 m

3 – 30 MHz

Metrowe

VHF

1 - 10 m

30 – 300 

MHz

Decymetrowe

UHF

10 – 100 cm

300 – 

3000MHz

Centymetrow
e

SHF

1 – 10 cm

3 – 30 GHz

Milimetrowe

EHF

1 – 10 mm

30 – 300 

GHz

Decymilimetr
owe

-

0,1 – 1 mm

300 – 3000 

GHz

background image

 

 

 

 

Tradycyjny podział fal 

Tradycyjny podział fal 

radiowych

radiowych

Nazwa fali

Długość fali

Częstotliwość

Bardzo długie

≥ 20km

≤ 15kHz

Długie

3 - 20 km

15 - 100kHz

Średnie

200 - 3000 m

100 - 1500kHz

Pośrednie

100 - 200m

1,5 - 3Mhz

Krótkie

10 – 100 m

3 - 30Mhz

Ultrakrótkie

1 – 10 m

30 - 300Mhz

Mikrofale

≤ 1m

≥ 300 Mhz

background image

 

 

 

 

Wykorzystanie fal

Wykorzystanie fal

w transmisji danych

w transmisji danych

Najczęściej do transmisji stosowane fale z 

Najczęściej do transmisji stosowane fale z 

zakresów VHF, UHF rzadziej SHF

zakresów VHF, UHF rzadziej SHF

Możliwe uzyskanie jest prędkości transmisji od 

Możliwe uzyskanie jest prędkości transmisji od 

kilku kbit/s do kilkuset Mbit/s

kilku kbit/s do kilkuset Mbit/s

Fale z zakresów LF i MF charakteryzują się bardzo 

Fale z zakresów LF i MF charakteryzują się bardzo 

dużymi zasięgami transmisji lecz małą szybkością 

dużymi zasięgami transmisji lecz małą szybkością 

transmisji

transmisji

background image

 

 

 

 

Przydzielone częstotliwości 

Przydzielone częstotliwości 

pracy

pracy

pasma ISM (Industrial, Scientific and Medical)

pasma ISM (Industrial, Scientific and Medical)

– UHF ISM 902 – 928 MHz,

– UHF ISM 902 – 928 MHz,

– S-Band ISM 2,4 – 2,4835 GHz,

– S-Band ISM 2,4 – 2,4835 GHz,

– C-Band ISM 5,725 – 5,835 GHz

– C-Band ISM 5,725 – 5,835 GHz

dla sieci lokalnych:

dla sieci lokalnych:

– 2,4 – 2,4835 GHz, max 100 mW,

– 2,4 – 2,4835 GHz, max 100 mW,

– 5,15 – 5,35 GHz, max 200 mW,

– 5,15 – 5,35 GHz, max 200 mW,

– 5,47 – 5,725 GHz, max 1 W,

– 5,47 – 5,725 GHz, max 1 W,

– 17,1 – 17,3 GHz, max 100 mW,

– 17,1 – 17,3 GHz, max 100 mW,

podczerwień – brak ograniczeń prawnych.

podczerwień – brak ograniczeń prawnych.

background image

 

 

 

 

Propagacja fal radiowych

Propagacja fal radiowych

Podstawowe zjawiska:

Podstawowe zjawiska:

propagacja - rozprzestrzenianie się fal,

propagacja - rozprzestrzenianie się fal,

refrakcja - zmiana kierunku fali na granicy 

refrakcja - zmiana kierunku fali na granicy 

ośrodków,

ośrodków,

dyfrakcja - ugięcie się fali na krawędzi przeszkód,

dyfrakcja - ugięcie się fali na krawędzi przeszkód,

absorpcja - pochłanianie fali,

absorpcja - pochłanianie fali,

dyspersja - zmiana szybkości fal o różnych 

dyspersja - zmiana szybkości fal o różnych 

częstotliwościach.

częstotliwościach.

background image

 

 

 

 

Typy fal radiowych ze 

Typy fal radiowych ze 

względu na drogę 

względu na drogę 

propagacji

propagacji

Fale przyziemne - rozchodzą się w bliskości ziemi, 

Fale przyziemne - rozchodzą się w bliskości ziemi, 

do kilku tysięcy km (VLF, LF).

do kilku tysięcy km (VLF, LF).

Fala przyziemna może rozchodzić się jako:

Fala przyziemna może rozchodzić się jako:

fala powierzchniowa - rozchodzi się wzdłuż 

fala powierzchniowa - rozchodzi się wzdłuż 

powierzchni ziemi,

powierzchni ziemi,

fala przestrzenna – może mieć dwie składowe 

fala przestrzenna – może mieć dwie składowe 

bezpośrednią i odbitą.

bezpośrednią i odbitą.

Fale troposferyczne - docierają do odbiornika 

Fale troposferyczne - docierają do odbiornika 

wskutek zjawiska refrakcji w troposferze.

wskutek zjawiska refrakcji w troposferze.

Fale jonosferyczne - docierają do odbiornika po 

Fale jonosferyczne - docierają do odbiornika po 

odbiciu od dolnej warstwy jonosfery.

odbiciu od dolnej warstwy jonosfery.

background image

 

 

 

 

Wpływ powierzchni Ziemi na 

Wpływ powierzchni Ziemi na 

propagację fal radiowych 

propagację fal radiowych 

odbicie fal radiowych od powierzchni Ziemi 

odbicie fal radiowych od powierzchni Ziemi 

(szczególnie dla fal krótkich i ultrakrótkich), 

(szczególnie dla fal krótkich i ultrakrótkich), 

tłumienie fal wnikających w powierzchniowe 

tłumienie fal wnikających w powierzchniowe 

warstwy Ziemi, 

warstwy Ziemi, 

interferencja fali bezpośredniej i odbitej, 

interferencja fali bezpośredniej i odbitej, 

skokowe zmiany natężenia pola EM na granicy 

skokowe zmiany natężenia pola EM na granicy 

ośrodków o różnych parametrach elektrycznych, 

ośrodków o różnych parametrach elektrycznych, 

refrakcja brzegowa (zmiana kierunku propagacji 

refrakcja brzegowa (zmiana kierunku propagacji 

fal), zachodząca na brzegu morza,

fal), zachodząca na brzegu morza,

background image

 

 

 

 

Wpływ powierzchni Ziemi na 

Wpływ powierzchni Ziemi na 

propagację fal radiowych 

propagację fal radiowych 

rozproszenie fal wskutek odbić od pofałdowanej 

rozproszenie fal wskutek odbić od pofałdowanej 

powierzchni Ziemi, 

powierzchni Ziemi, 

dyfrakcja fal na krawędzi przeszkód terenowych.

dyfrakcja fal na krawędzi przeszkód terenowych.

Praktyczny zasięg fali przyziemnej wynosi:

Praktyczny zasięg fali przyziemnej wynosi:

dla zakresów VLF i LF - do kilku tysięcy 

dla zakresów VLF i LF - do kilku tysięcy 

kilometrów , 

kilometrów , 

dla zakresu MF - do kilkuset kilometrów, 

dla zakresu MF - do kilkuset kilometrów, 

dla zakresu HF - do kilkudziesięciu kilometrów.

dla zakresu HF - do kilkudziesięciu kilometrów.

background image

 

 

 

 

Wpływ troposfery na 

Wpływ troposfery na 

propagację fal radiowych 

propagację fal radiowych 

Refrakcja fal radiowych polegająca na zmianie 

Refrakcja fal radiowych polegająca na zmianie 

kierunku propagacji fal wskutek zmian 

kierunku propagacji fal wskutek zmian 

przenikalności elektrycznej wraz z wysokością,

przenikalności elektrycznej wraz z wysokością,

rozpraszanie fal radiowych, spowodowane 

rozpraszanie fal radiowych, spowodowane 

chaotycznymi ruchami mas powietrza w 

chaotycznymi ruchami mas powietrza w 

troposferze (umożliwia dalekosiężną 

troposferze (umożliwia dalekosiężną 

komunikację na falach ultrakrótkich), 

komunikację na falach ultrakrótkich), 

tłumienie fal krótszych od 10 cm, powodowane 

tłumienie fal krótszych od 10 cm, powodowane 

opadami atmosferycznymi i absorpcją 

opadami atmosferycznymi i absorpcją 

molekularną,

molekularną,

background image

 

 

 

 

Wpływ jonosfery na 

Wpływ jonosfery na 

propagację fal radiowych 

propagację fal radiowych 

tłumienie fal z zakresu bliskiego falom 

tłumienie fal z zakresu bliskiego falom 

optycznym, powodowane także rozpraszaniem na 

optycznym, powodowane także rozpraszaniem na 

cząsteczkach i tłumieniem w cząsteczkach 

cząsteczkach i tłumieniem w cząsteczkach 

twardych. 

twardych. 

załamanie fal, powodujące powrót fal na Ziemię, 

załamanie fal, powodujące powrót fal na Ziemię, 

dyspersja, powodująca różnice w szybkości fal o 

dyspersja, powodująca różnice w szybkości fal o 

różnych częstotliwościach, 

różnych częstotliwościach, 

absorpcja, spowodowana zderzeniami elektronów 

absorpcja, spowodowana zderzeniami elektronów 

z cząsteczkami gazów i jonami, połączona 

z cząsteczkami gazów i jonami, połączona 

niejednokrotnie ze zjawiskiem refrakcji.

niejednokrotnie ze zjawiskiem refrakcji.

background image

 

 

 

 

Propagacja fal długich,

Propagacja fal długich,

średnich oraz krótkich

średnich oraz krótkich

Powierzchnia Ziemi to ekran przewodnościowy nad 

Powierzchnia Ziemi to ekran przewodnościowy nad 

którym fale propagują - nieznaczne tłumienie i 

którym fale propagują - nieznaczne tłumienie i 

silna dyfrakcja.

silna dyfrakcja.

Załamanie od jonosfery - najczęściej stosowane - 

Załamanie od jonosfery - najczęściej stosowane - 

mniejsze tłumienie i pochłanianie, większa moc 

mniejsze tłumienie i pochłanianie, większa moc 

przy większych odległościach.

przy większych odległościach.

Bardzo duże anteny nadawcze

Bardzo duże anteny nadawcze

Fale radiowe bardzo długie przenikają górne 

Fale radiowe bardzo długie przenikają górne 

warstwy morza (łączność z zanurzonymi okrętami 

warstwy morza (łączność z zanurzonymi okrętami 

podwodnymi)

podwodnymi)

background image

 

 

 

 

Propagacja fal ultrakrótkich

Propagacja fal ultrakrótkich

Fale ultrakrótkie - propagują przez:

Fale ultrakrótkie - propagują przez:

- refrakcję w troposferze,

- refrakcję w troposferze,

- odbicie od powierzchni Ziemi,

- odbicie od powierzchni Ziemi,

- dyfrakcję fal wokół powierzchni Ziemi,

- dyfrakcję fal wokół powierzchni Ziemi,

- rozpraszanie fal w jonosferze i troposferze.

- rozpraszanie fal w jonosferze i troposferze.

Wykorzystywane przez systemy telewizyjne, 

Wykorzystywane przez systemy telewizyjne, 

radiofonii wysokiej jakości, systemy 

radiofonii wysokiej jakości, systemy 

nawigacyjne, radiolokacyjne

nawigacyjne, radiolokacyjne

background image

 

 

 

 

Propagacja mikrofal

Propagacja mikrofal

Propagacja podobna do promieni świetlnych

Propagacja podobna do promieni świetlnych

Przy dużych odległościach (do 900km) – 

Przy dużych odległościach (do 900km) – 

propagacja przez rozpraszanie troposferyczne 

propagacja przez rozpraszanie troposferyczne 

(do wys.18km) (wymaga dużej mocy nadajników)

(do wys.18km) (wymaga dużej mocy nadajników)

W sieciach mobilnych występuje zjawisko 

W sieciach mobilnych występuje zjawisko 

Dopplera (przesunięcie częstotliwości fali nośnej)

Dopplera (przesunięcie częstotliwości fali nośnej)

Wykorzystywane są w radiowych sieciach 

Wykorzystywane są w radiowych sieciach 

lokalnych oraz w systemach telefonii komórkowej

lokalnych oraz w systemach telefonii komórkowej

background image

 

 

 

 

Propagacja fal z zakresu

Propagacja fal z zakresu

promieni podczerwonych

promieni podczerwonych

Promienie podczerwone - promieniowanie EM z zakresu 

Promienie podczerwone - promieniowanie EM z zakresu 

fal λ=0,75µm-1mm

fal λ=0,75µm-1mm

Propagacja podobna do fal świetlnych,

Propagacja podobna do fal świetlnych,

możliwość dokładnego skierowania wiązki na 

możliwość dokładnego skierowania wiązki na 

odbiornik (umożliwia wiele transmisji w tym samym 

odbiornik (umożliwia wiele transmisji w tym samym 

obszarze),

obszarze),

standardowa prędkość transmisji to 115kbit/s,

standardowa prędkość transmisji to 115kbit/s,

silna absorpcja przez parę, dwutlenek węgla, 

silna absorpcja przez parę, dwutlenek węgla, 

rozpraszanie się na cząsteczkach kurzu,

rozpraszanie się na cząsteczkach kurzu,

zasięg łączności zależny głównie od tłumienności 

zasięg łączności zależny głównie od tłumienności 

ośrodka.

ośrodka.

background image

 

 

 

 

Anteny - parametry

Anteny - parametry

Antena

Antena

 – urządzenie zamieniające fale EM na sygnał 

 – urządzenie zamieniające fale EM na sygnał 

elektryczny i odwrotnie. Jest niezbędnym elementem 

elektryczny i odwrotnie. Jest niezbędnym elementem 

składowym każdego systemu radiokomunikacji.

składowym każdego systemu radiokomunikacji.

Najważniejsze parametry:

Najważniejsze parametry:

Charakterystyka promieniowania

Charakterystyka promieniowania

 określa wartość 

 określa wartość 

natężenia pola elektrycznego wokół anteny, w tej 

natężenia pola elektrycznego wokół anteny, w tej 

samej odległości r od anteny, w różnych kierunkach 

samej odległości r od anteny, w różnych kierunkach 

promieniowania, a więc podaje rozkład natężenia 

promieniowania, a więc podaje rozkład natężenia 

pola na powierzchni kuli otaczającej antenę.

pola na powierzchni kuli otaczającej antenę.

background image

 

 

 

 

Anteny - parametry

Anteny - parametry

Zysk kierunkowy

Zysk kierunkowy

 

 

D

D

 (nazywany również 

 (nazywany również 

zyskiem anteny) określa właściwości 

zyskiem anteny) określa właściwości 

kierunkowe anteny w stosunku do anteny 

kierunkowe anteny w stosunku do anteny 

wzorcowej (np. izotropowej, tzn. promieniującej 

wzorcowej (np. izotropowej, tzn. promieniującej 

we wszystkich kierunkach jednakowo)

we wszystkich kierunkach jednakowo)

Szerokość pasma przenoszenia

Szerokość pasma przenoszenia

 anteny 

 anteny 

określa przedział częstotliwości promieniowania 

określa przedział częstotliwości promieniowania 

dla określony dla 3-decybelowego spadku.

dla określony dla 3-decybelowego spadku.

Impedancja anteny

Impedancja anteny

 ma znaczenie przy 

 ma znaczenie przy 

dopasowaniu anteny do linii zasilającej.

dopasowaniu anteny do linii zasilającej.

background image

 

 

 

 

Anteny dookólne

Anteny dookólne

Antena dookólna 

Antena dookólna 

nadaje

nadaje

Z taką samą mocą 

Z taką samą mocą 

we 

we 

wszystkich 

wszystkich 

kierunkach 

kierunkach 

jednocześnie.

jednocześnie.

background image

 

 

 

 

Charakterystyka anten 

Charakterystyka anten 

dookólnych

dookólnych

pozioma

          pionowa

background image

 

 

 

 

Anteny kierunkowe

Anteny kierunkowe

Sygnał anteny 

Sygnał anteny 

kierunkowej

kierunkowej

jest skupiony i zarazem 

jest skupiony i zarazem 

wzmocniony w jednym 

wzmocniony w jednym 

kierunku.

kierunku.

background image

 

 

 

 

Charakterystyka anten 

Charakterystyka anten 

kierunkowych

kierunkowych

pozioma

          pionowa


Document Outline