OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ
NEREK
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ
NEREK
Ostra niewydolność nerek to zespół chorobowy
spowodowany nagłym pogorszeniem się czynności
nerek prowadzącym do:
1.
wzrostu stężenia kreatyniny w surowicy o
przynajmniej 0,5 mg/dl (44,2 μmol/l) lub o
25 - 50% wartości wyjściowej
lub
2.
zmniejszenia
szybkości
filtracji
kłębuszkowej
(GFR) o przynajmniej 50% w
stosunku do wartości wyjściowej
1.
Zmniejszenie objętości krwi krążącej:
a.
krwotok – pourazowy, chirurgiczny, poporodowy, z przewodu
pokarmowego
b.
utrata płynów drogą przewodu pokarmowego – wymioty, odsysanie
treści
żołądkowej, biegunka
c.
utrata płynów droga nerek – leczenie moczopędne, diureza
osmotyczna, moczówka prosta, niewydolność kory nadnerczy
d.
utrata płynów przez skórę i błony śluzowe – oparzenia, hipertermia
e.
utrata płynów do „trzeciej przestrzeni” – ostre zapalenie trzustki,
zespół
zmiażdżenia, hipoalbuminemia
2. Zmniejszenie rzutu minutowego serca:
a.
choroby mięśnia sercowego, zastawek, osierdzia lub układu bodźco-
przewodzącego
b.
nadciśnienie płucne, zatorowość płucna, mechaniczna wentylacja
pod dodatnim
ciśnieniem
3. Rozkurcz obwodowych naczyń krwionośnych
a.
leki - leki hipotensyjne, zmniejszenie obciążenia następczego, leki do
znieczulenia ogólnego
b.
posocznica, niewydolność wątroby, anafilaksja
PRZYCZYNY OSTREJ PRZEDNERKOWEJ
NIEWYDOLNOŚCI NEREK (I)
PRZYCZYNY OSTREJ PRZEDNERKOWEJ
NIEWYDOLNOŚCI NEREK (II)
4.
Skurcz naczyń nerkowych:
a. leki – noradrenalina, ergotamina.
b. choroby wątroby
c. posocznica
d. hiperkalcemia
5.
Leki, które ostro upośledzają autoregulację i obniżają GFR w określonej
sytuacji klinicznej:
a. inhibitory konwertazy angiotensyny w zwężeniu tętnicy nerkowej
lub ciężkim niedokrwieniu nerki.
6.
Wzmożona lepkość krwi:
a. plasmocytoma
b. czerwienica
1.
Choroby przebiegające z zajęciem dużych naczyń nerkowych:
a. tętnice nerkowe – zakrzepica, zatorowość zakrzepowa i
miażdżycowa,
rozwarstwienie, zapalenie naczyń
b. żyły nerkowe – zakrzepica, ucisk
Uwaga: choroba dotyczy obustronnych naczyń nerkowych lub
przebiega jednostronnie przy jedynej czynnej nerce
2.
Choroby kłębuszkowe i choroby mikrokrążenia nerkowego:
a. zapalne – ostre lub gwałtownie postępujące kłębuszkowe zapalenie
nerek,
zapalenie naczyń krwionośnych, napromienienie
b. skurcz naczyń – złośliwe nadciśnienie tętnicze, gestoza,
hiperkalcemia,
leki, radiologiczne środki kontrastowe
c. hematologiczne – zespół hemolityczno – mocznicowy, rozsiane
krzepniecie wewnątrznaczyniowe, zespoły wzmożonej lepkości krwi
PRZYCZYNY OSTREJ MIĄŻSZOWEJ NIEWYDOLNOŚCI
NEREK (I)
3.
Choroby przebiegające z uszkodzeniem i/lub śmiercią komórek cewek
nerkowych:
a. niedokrwienie spowodowane zmniejszeniem przepływu krwi przez
nerki –
patrz ostra przednerkowa niewydolność nerek.
b. toksyny egzogenne – antybiotyki (aminoglikozydy),
rozpuszczalniki organiczne (toluen), trucizny ( sole rtęci),
leki przeciwnowotworowe (cisplatyna), niesterydowe leki
przeciwzapalne,
radiologiczne środki kontrastowe.
c. toksyny endogenne – mioglobina, hemoglobina,
kwas moczowy (zespół lizy guza)
4.
Ostre choroby tkanki śródmiąższowe nerek:
a. alergiczne – np.. Antybiotyki, niesterydowe leki przeciwzapalne
b. infekcyjne – wirusowe, bakteryjne, grzybicze
c. nacieczenie tkanki śródmiąższowej nerki – chłoniaki, białaczki,
sarkoidoza
PRZYCZYNY OSTREJ MIĄŻSZOWEJ NIEWYDOLNOŚCI
NEREK (II)
1.
Obturacja moczowodu – obustronna lub jednostronna przy jedynej
czynnej nerce:
a. wewnątrz światła – kamienie, skrzepy krwi, kryształy kwasu
moczowego
b. śródścienna – obrzęk pooperacyjny po zabiegu chirurgicznym na
moczowodach:
c. zewnątrzmoczowodowa – jatrogenna (podwiązanie podczas
operacji na narządach miednicy)
2.
Obturacja szyi pęcherza:
a. wewnątrz światła – kamienie, skrzepy krwi
b. śródścienna – rak pęcherza moczowego, zakażenie pęcherza
moczowego z obrzękiem ściany, pęcherz neurogenny
c. zewnątrzpęcherzowa – rozrost gruczołu krokowego, rak gruczołu
krokowego
3.
Obturacja cewki moczowej – wrodzone zastawki, zwężenie, guz
PRZYCZYNY OSTREJ POZANERKOWEJ NIEWYDOLNOŚCI
NEREK
W
okresie
skąpomoczu
(bezmoczu)
ostrej
niezapalnej
niewydolności nerek objawy kliniczne można ująć w następujące
grupy:
1.
Objawy zależne od retencji substancji azotowych;
2.
Objawy zależne od retencji sodu i wody;
3.
Objawy zależne od retencji potasu;
4.
Objawy zależne od retencji jonów wodorowych;
5.
Objawy
zależne
od
wypadnięcia
czynności
hormonalnej;
W okresie wielomoczu ostrej niezapalnej
niewydolności nerek obserwuje się zwiększone
ryzyko odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.
Niektóre cechy różnicujące ONN i PNN
ONN
PNN
Wywiad w kierunku
choroby nerek
NIE
TAK
Wielkość nerek w USG
Duże
Małe
Morfologia krwi
Prawidłowa
Niedokrwistość
Zaburzenia gospodarki
wapniowo-fosforanowej
Nie
Tak
Szybkie wyrównanie objętości wewnątrznaczyniowej w celu
przywrócenia prawidłowego przepływu krwi przez nerki jest
jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ostrej
niezapalnej niewydolności nerek. Powinno ono zawsze
poprzedzać wdrożenie innych metod zapobiegania i leczenia.
leczenie ONN
• Przednerkowa ONN: leczenie przyczynowe: -
korekcja wolemii, leczenie CHF + leczenie objawowe
ONN
• Nerkowa ONN: Leczenie objawowe ONN: - leczenie
przewodnienia, kontrola RR, leczenie hiperkaliemii,
wyrównanie kwasicy nieoddechowej,
• Pozanerkowa: usunięcie przeszkody w odpływie
moczu
• Techniki dializacyjne:
– HD przerywane
– Dializy otrzewnowe
1. Skąpomocz (diureza < 200 ml/12 h) lub bezmocz (diureza < 50 ml/12
h).
2. Hiperkaliemia (K
+
> 6,5 mmol/l).
3. Ciężka kwasica nieoddechowa (pH < 7,1).
4. Stężenie mocznika w surowicy krwi > 30 mmol/l (> 180 mg/dl).
5. Stężenie kreatyniny w surowicy krwi > 500 μmol/l (> 5,6 mg/dl).
6. Objawy znacznego przewodnienia (zwłaszcza obrzęk płuc).
7. Encefalopatia mocznicowa.
8. Mocznicowe zapalenie osierdzia.
9. Neuropatia (miopatia) mocznicowa.
10.Ciężka dysnatriemia (Na
+
> 160 mmol/l lub < 115 mmol/l).
11.Hipertermia
KRYTERIA DO ROZPOCZĘCIA LECZENIA
NERKOZASTĘPCZEGO W O.N.N.N. U OSÓB
DOROSŁYCH