Trawienie i wchłanianie lipidów

Tłuszcze

– zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów

glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli.

Reszty kwasowe występujące

w cząsteczkach tłuszczów

zawierają zwykle od 12 do 18 atomów węgla.

Większość tłuszczów nie ma zapachu, jest nierozpuszczalna

w wodzie

i rozpuszczalnikach polarnych oraz dobrze

rozpuszczalna

w rozpuszczalnikach

niepolarnych. Wszystkie tłuszcze są lżejsze od wody, pH

tłuszczów jest obojętne. Ich stan skupienia zależy od tego,

jakie reszty kwasowe tworzą cząsteczkę.

Lipidy pełnią wiele ró

norodnych funkcji biologicznych,

niektóre z nich są naje

ktywniejszą formą magazynowania

energii (triglicerydy), inne działają np. jako przenośniki

elektronów (koenzym Q), hormony (steriody) czy

przekaźniki wewnątrzkomórkowe (fosfoinozytol)

Trawienie lipidów

Enzymy odpowiedzialne za trawienie tłuszczów:

lipaza ślinowa

: Przejawia aktywność u ludzi. Jest

wydzielana przez ślinianki języka. Może działać w

żołądku, pomimo niskiego pH, dzięki obecności

emulsji lipidowej. Ta zaś powstaje pod wpływem

ruchów perystaltycznych oraz dostającej się tu

żółci z jelit. Jest ona odpowiedzialna za

intensywną hydrolizę triacylogliceroli

zawierających reszty kwasów tłuszczowych o

krótszych lub średnich łańcuchach.

lipaza żołądkowa:

Katalizuje hydrolizę

triacylogliceroli o krótszych i dłuższych

łańcuchach.

- lipaza trzustkowa:

Katalizuje hydrolizę prawie

wszystkich triacylogliceroli

Losy kwasów

tłuszczowych

Krótkołańcuchowe kwasy

tłuszczowe

przenikają przez ścianę

żołądka

jelit bezpośrednio do żyły

wrotnej.

Długołańcuchowe kwasy

tłuszczowe

rozpuszczają się w emulsji

lipidowej

przedostają do dwunastnicy.

Wytwarzanie

chylomikronów

Apolipoproteina B jest syntetyzowana w RER

wbudowywana do lipoprotein w SER

która jest

głównym miejscem syntezy triacylogliceroli

2. Lipoproteiny przechodzą przez Aparat Golgiego

gdzie przyłączane są reszty cukrowcowe

3. Chylomikrony są uwalniane z komórki jelita przez

fuzję pęcherzyka wydzielniczego z błoną komórkową-

odwrotna pinocytoza.

4. Chylomikrony przechodzą do przestrzeni między

komórkami jelitowymi, skąd dostają się do układu

limfatycznego jelita.

Transport z jelit

Triacyloglicerole są transportowane z

jelita

w chylomikronach które

znajdują się w chłonce

czyli limfie (łac.

hylus). Powstają one jedynie

układzie odprowadzającym chłonkę z

jelita. Są odpowiedzialne za transport

wszy

tkich lipidów zawartych w

pokarmach do układu krążenia.

Rola enterocytów



Micele utorzone z kwasów żółciowych pełnią funkcję

przenośnika nierozpuszczalnych w wodzie produktów

lipolizy, z miejsca ich powstawania na powierzchni

kropelek tłuszczowych na powierzchnię błony śluzowej

jelita. Stąd w wyniku zwykłej dyfuzji dostają się do

enterocytów, czyli komórek chłonnych kosmków jelitowych.



75% lipidów pokarmowych ulega resorpcji w postaci

2-monoacyloglicerolu i kwasów tłuszczowych, reszta

zostaje całkowicie rozłożona przez lipazę 2-

monoacyloglicerolową do glicerolu i kwasów żółciowych.



Produkty lipolizy bezpośrednio po ich wniknięciu do

enterocytu podlegają resyntezie do triacylogliceroli.

Transport z wątroby

Triacylolicergole są transportowane z

wątroby

w lipoproteinach o bardzo

małej gęstości (VLDL) do tkanek

pozawątrobowych.

Lipidy są

transportowane w

osoczu jako

lipoproteiny

Po rozdziale wyciągu z lipidów osocza

można wykazać w nim:

-triacyglicerole

-fosfolipidy

-cholesterol

-estry cholesterolu

-wolne kwasy tłuszczowe (WKT, z

ang.FFA)

4 główne grupy

lipoprotein

Chylomikrony

, powstają z wchłanianych w jelicie

cylogliceroli

Lipoproteiny o bardzo małej gęstości (VLDL)

pochodzą

z wątroby i pełnią funkcję

eksportera triacyloglic

roli z tego narządu

Lipoproteiny o małej gęstości (LDL),

są

przedstawicielami końcowych produktów

kataboli

mu VLDL

Lipoproteidy o dużej gęstości (HDL)

główną ich

funkcją jest działanie jako składowisko dla apo C i E,

które są potrzebne

w metabolizmie

chylomikronów i VLDL

Rozkład

chylomikronów we

krwi

Okres półtrwania tych cząstek we krwi

jest bardzo krótki i u człowieka wynosi

mniej niż 1h. Triacyloglicerole

chylomikronów są katabolizowane

przez lipazę lipoproteinową. Enzym ten

jest umiejscowiony na powierzchni

komórek śródbłonkowych naczyń

krwionośnych włosowatych. Do

aktywności lipazy są potrzebne jako

kofaktory fosfolipidy oraz

apolipoproteina

C-II. Działanie enzymu

powoduje powstawanie resztkowych

lipoprotein (remnantów).

Remnanty

Mają średnicę o połowę mniejszą niż

chylomikron

- Na skutek utraty 90% acylogliceroli są

bogatsze

w cholesterol i estry

cholesterolu

- Tracą apolipoproteinę C, która powraca

do HDL

- Posiadają apo E, za pośrednictwem

której wątroba ma możliwość ich

wychwycenia poprzez swoisty receptror

dla apo E

- Po wychwyceniu ich przez wątrobę są

hydrolizowane i metabolizowane

troba odgrywa

główną rolę w

transporcie

metabolizmie lipidów

1. Ułatwia trawienie i wchłanianie lipidów z prz

wodu

pokarmowego

gdyż wytwarza żółć zawierającą

cholesterol

i sole kwasów żółciowych

2. Ma aktywne układy enzymatyczne niezbędne do

syntetyzowania

utleniania kwasów tłuszczowych,

syntetyzowania triacylogliceroli, fosfolipidów

cholesterolu

3. Syntetyzuje lipoproteiny osocza

4. Przekształca kwasy tłuszczowe w ciała ketonowe

5. Odgrywa integrującą rolę w przemianie lipoprotein

osocza

Document Outline