Operacje otwartego rynku - jedno z narzędzi
banku centralnego służących kontrolowaniu
podaży pieniądza; polega na sprzedaży lub
zakupie papierów wartościowych przeważnie
państwowych, na otwartym rynku
Rynek otwarty - przede wszystkim bankowy
rynek pieniądza
Początki operacji
otwartego rynku:
USA – lata 30’ XX w.
Europa – lata 70’ XX w.
(np. Francja 1977r.)
Polska – 1990r.
Dzięki operacjom otwartego rynku BC
może wpływać na podaż pieniądza:
-bezpośrednio (regulując bieżącą płynność
banków komercyjnych)
- pośrednio ( regulując obrót na rynku
międzybankowym)
Papiery
wartościowe
1. Skarb państwa emituje papiery wartościowe.
2. Podmioty kupują walory na pewien okres (w ten
sposób udzielają jak gdyby kredytu państwu)
3. Państwo odkupuje papiery wartościowe dopłacając
stopę oprocentowania (która jest kosztem
zaciągniętego wcześniej kredytu)
Papiery wartościowe różnią się pod względem terminu
wykupu Wyróżniamy walory:
- krótkoterminowe – termin zapadalności do 1 roku, np.
bony skarbowe
- długoterminowe – termin wykupu powyżej 1 roku, np.
obligacje
- niewymagające spłaty - przynoszą stały,
bezterminowy dochód, np. skrypty wieczyste
Stopa
oprocentowania
Stopa procentowa - jest to rynkowy koszt
kapitału, albo inaczej cena, którą płaci się za
pożyczenie kapitału na określony czas; koszt ten
wyraża się zazwyczaj jako procent od pożyczonej
sumy, mierzony w ujęciu rocznym
Stopa referencyjna wyznacza najniższy poziom
stóp procentowych dla międzybankowego rynku
depozytów o porównywalnym okresie
zapadalności
.
%
%
%
%
Operacje otwartego rynku mogą być
przeprowadzane w drodze przetargu ilościowego
lub procentowego.
Przetarg ilościowy
BC ustala kwotę zakupu papierów
wartościowych oraz stopę oprocentowania tej
operacji
banki komercyjne podają kwoty papierów, jakie
chciałby sprzedać bankowi centralnemu po tej
stawce
BC rozdziela ustaloną przez siebie kwotę
zakupu proporcjonalnie do wielkości złożonych
ofert
Przetarg procentowy
banki komercyjne podają stawkę procentową, po
której chciałby zawrzeć transakcję
BC przyznaje możliwość sprzedaży zaczynając od
banków, które zaproponowały najwyższą stawkę
Operacje repo - operacje warunkowego
odkupu, polegają na zakupie papierów
wartościowych po określonej cenie przez
BC, z jednoczesnym zawarciem umowy
ich odkupu po upływie określonego
czasu przed terminem ich wymagalności
po odpowiednio wyższej cenie
• Kto jest sprzedającym
• Kto jest kupującym
• Daty zawarcia transakcji
• Daty rozliczenia transakcji
• Zbywane papiery wartościowe
• Cenę nabycia
• Stopę zwrotu
• Bazę oraz konwencję obliczania
odsetek
• Instrukcje rozliczeniowe
Operacje reverse repo
,
operacje warunkowej sprzedaży,
są odwrotnymi w stosunku do
operacji repo. Polegają na
sprzedaży papierów
wartościowych przez BC z
równoczesnym zawarciem umowy
ich odsprzedaży w przyszłości.
Bank zaciąga tym samym
krótkoterminowy kredyt na rynku
pieniężnym, ograniczając
nadmierną płynnośc sektora
bankowego.
bony pieniężne NBP
bony skarbowe
obligacje skarbowe
zdyskontowane weksle handlowe
Operacje outright
to typ operacji
bezwarunkowych, nazywanych
również tradycyjnymi lub
natychmiastowymi. Bank
centralny, sterując ilością
pieniądza, ma prawo
wprowadzenia bezwarunkowej
sprzedaży lub bezwarunkowego
zakupu papierów skarbowych,
czyli bez możliwości odkupu czy
odsprzedaży w określonej
przyszłości.
Bank centralny inicjuje operacje kupna i
sprzedaży papierów wartościowych
Operacje mogą być dokonywane w dowolnej
skali, bank centralny ustala ilość papierów
wartościowych
Wysoka
precyzja
oraz
bezpośrednie
oddziaływanie na bazę monetarną kraju
Możliwośc
uczestnictwa
w
operacjach
otwartego rynku całego sektora bankowego
oraz innych podmiotów uprawnionych
