background image

Choroby świń

• 1.Dyzynteria( dysynteria 

suum)=krwotoczno – martwicowe 
zapalenie żołądka i okrężnicy 

• 2.Spirochetoza
• 3.Adenomatoza

background image

Dyzynteria-

• Serpulina hyodysynteriae, 

zw.Brachyspira hyodysynteriae

(krętki 

beztlenowe, czynnikiem inwazyjnym jest 
produkowana przez nie hemolizyna, w wyniku 
rozpadu RBC powstają produkty warunkujące ich 
chorobotwórczość

• Chorują głównie warchlaki i tuczniki 

(2-6mc)

• W hodowlach wielkostadnych 

background image

Szczepy

• S. hyodysenteriae
• S. innocens

• Treponema 

succinifaciens(niechorobotwórczy)

background image

     Pojawieniu choroby sprzyja zaistnienie 

odpowiednich warunków np. stres:

Transport

Brak wody

Złe zbilansowanie dawni pokarmowej

Przeładowanie chlewni

Duże wahania temperatur – głównie 

wysoka temp

background image

• Z nastaniem lata następuje wygasanie 

ognisk choroby prawie całkowite
Źródłem zakażenia są:

- Świnie chore ………..kał
- Bezobjawowi siewcy …………………..kał
- Ozdrowieńcy……………kał(2mce), ale 

również :

- Personel na butach, owady, gryzonie
Drogą zakażenia jest na ogół -----p.o (sprzyja 

żywienie podłogowe, brak higieny)

background image

• Pierwsze ogniska Śląsk 1955

• Upadki kilka do nawet 50%, lecz oprócz tego 

dochodzi do zmniejszenia przyrostów dziennych

• Okres inkubacji -  2dni do 3mcy

• Badania prowadzone w latach 70 ubiegłego 

wieku wykazały, iż do wywołania pełnych 

objawów choroby oprócz głównego patogenu 

jakim jest B. hyodydynteriae jest potrzebna jest 

kolonizacja jelit grubych przez inne G- bakterie, 

a mianowicie: Campylobacter, Bacterioides 

fragilis czy Fusobacterium necrophorum

• Szwecja i Finlandia wolna od choroby

background image

Patogeneza

• Proces tyczy się jelit grubych głównie
• W dyzynterii brak posocznicy, zarazków 

nie znajdziemy w krwi ani w 

wewnętrznych narządach miąższowych

• Śluz zawarty w kale chroni krętka przed 

negatywnym dla niego wpływem soku 

żołądkowego….. Ostatecznie zasiedlają 

krypty  jelita grubego, penetrują do 

enterocytów i komórek kubkowych

background image

• Zdolność do ruchu korkociągowego i 

chemotaksja uważana jest za istony 
czynnik inwazyjny

• Głównym czynnikiem patogenności 

jest wcześnie wspomniana 
hemolizyna, LPS

• Przyczyną biegunki jest utrudnione 

wchłanianie wody 

background image

Zakażenie jest zależne od :

ilości krętka

zjadliwosci

wieku zwierząt

odporności organizmu  

Niedostateczna terapia pierwotnej 

infekcji może powodować nawrót 

choroby (za 3tyg)

background image

chora locha → zakażenie śródmaciczne 

→ prosięta chorują → padnięcia prosiąt

locha uodporniona → Ig przecghodzi z 

siarą do prosiąt → prosięta zdrowe pod 
ochroną Ig siarowych → odsadzenie → 
siodło immunologiczne → prosięta 
chorują po odsadzeniu

background image

Objawy 

• Pierwsze objawy mało wyraziste, liczba 

chorych niepostrzeżenie wzrasta 

• kał płynny, szarożółtozielony → 

czekoladowy lub krwisty

• brudne krocze
• śluz i strzępy włóknika w kale
• zazwyczaj brak gorączki, czasem na 

początku choroby max 40,5 *C

background image

Postacie

• Nadostra , nagłe padnięcia tuczników 

pow 60 kg

• Ostra- krwawa biegunka, prowadząca 

do gwałownej utraty wody i 

elektrolitów, do zejścia

• Przewlekła-14 dni i dłużej biegunka 

prowadząca do charłactwa 

• Atypowa – zmniejszony apetyt, 

niestrawność, obniżenie przyrostóm.c.

background image

AP

• Zwierzęta wychudzone, pokryte nastroszoną sierścią, 

odbyt i krocze powalane kałem

ŻOŁĄDEK – 

ostre do nieżytowego zapanie dna żołądka, jest 

on silnie wypełniony zbitą treścią o intensywnie kwaśnym 

zapachu

JELITA GRUBE:

ogniskowe lub rozlane zapalenie nieżytowe → 

krwotocznego

ściana zgrubiała na skutek obrzęku
otrębiaste naloty na błonie sluzowej składające się ze 

złuszczonego nabłonka, śluzu, włóknika, krwi

im dłużej trwa choroba tym więcej nalotów
brak nadżerek I owrzodzeń pod nalotami
Z trwaniem choroby zwiększona ilość śłuzu i włókonika 

tworzy charakterystyczne błony rzekome

background image

• W jelitach ciękich brak zmian
• Powiększenie lnn. Krezkowych 
• Wątroba – zwyrodnienie
• Serce - zwyrodnienie

• Śledziona- drobne odniska krwotoczne 

słabo odgraniczone od zdrowego miąższu 
śledziony, co odróżnia zmiany od pomoru

background image

Materiał do badania

• Próbki kału
• Zeskrobiny śluzówki jeslita 

grubego( colon i ślepe)

• Próbki jak najszybciej do 

laboratorium, (działanie O2) – 
podłoże transportowe

background image

• Badnie w mikroskopie z ciemnym 

polem widzenia

• W mikroskopie kontastowo-fazowym

background image

Profilaktyka

• Wprowadzone nowe zwierzęta badne 

w kieunku B.hyodysynteriae

• 30dniowa kwarantanna nowo 

zakupionych

• Zwalczanie gryzoni, owadów
• Poprawa warunków zoohigienicznych
• Brak skutecznej profilaktyki swoistej 

background image

D. różnicowa

POMÓR –

 spada apetyt, wybroczyny w sledzionie

 

są liczne i 

ostro odgraniczone od zdrowej tkanki, butony pomorowe w 

Jelitach, gorączka, rzadko biegunka

SALMONELLA –

 gorączka, zmiany przerostowe I martwicowe 

w śledzionie i w wątrobie oraz w j.cienkim

KOLIBAKTERIOZA – 

głównie u prosiąt, brak krwi w kale, 

inne objawy charakterystyczne dla obrzękówki

CAMPYLOBAKTERIOZA – 

zmiany głównie w j.cienkich

SPIROCHETOZA – 

u prosiąt odsadzonych

TRICHURIAZA – 

dużo Trichiuris sius w j.grubym

WRZODY ŻOŁĄDKA – 

wrzody widoczne w badaniu sekcyjnym

background image

terapia

• 1dzień choroby- głodówka(woda 

sama, lub woda + serwtka)

• 2 i 3 dzień choroby –zmniejszamy 

o połowę dzienną ilość karmy 

• Oczyszczanie kojców, 

dezynfekcja, deratyzacja,

• Po 3 tyg. Pasza lecznicza 

profilaktyczna(z tiamuliną)

background image

• Gdy są chore pojedyńcze zwierzęta 

odizolować i leczyć po tym do rzeźni

background image

Ogólne zasady zwalcznia 

• Program leczenia na lato 
• Przed rozpoczęciem programu maksymalnie 

zmniejszyć ilość stada- brakowanie

• Antybiotykogram 
• Dezynfekcja pomieszczeń, usunąć 

dokładnie kał

• Stado można uważać za wolne, gdy choroba 

nie pojawia się przez 6 mcy(bez leczenia)

• tiamulina

background image

Rozrostowe zapalenie 

jelit(PE)

• Zapalenie jelita biodrowego 
• Rozrostowa enteropatia Su
• Choroba warchlaków i tuczników

background image

Etiologia 

• G- Lawsonia intracellularis – spiralny 

kształt, w cytosolu enterocytów 
nabłonka b. śluzowej krypt jelita 
biodrowego, a następnie innych częsci 
jelit cienkich i j. grubego

• Nie namnażają się na znanych 

bezkomórkowych hodowlach

• Wzrost jak wirusy ( podłoża 

komórkowe)

background image

• Jedyną drogą zakażenia jest droga 

p.o

• Zarazek wydalany w dużej ilości 

przez Su z kałem 

background image

Patogeneza

• Namnażanie w rozwijających się 

enterocytach (infekcja w trakcie 
podziałów komórkowych)

• Czynnik mitogenny uwalniany z bakterii 

prowadzi do zahamowania apoptozy i 
przerostu nabłonka jelit

• Siewstwo do 4mcy
• Istotny wpływ na przebieg choroby mahą 

równoczesne zakażenia  pokarmówki

background image

Objawy

• P. ostra –u tuczników 50 -100 kg), po 

wprowadzeniu nowych zwierząt do 
stad, nagłe padnięcia to pierwszy 
symptom, obserwujemy u chorych 
ciemnoczerwony, rozluźniony kał, 
bez śluzu, apatia, bladość, padnięcia 
w ciągu pierwszych 48 h, część ulega 
samowyleczeniu, może dojść do 
poronień, 

background image

• P. chroniczna – 2-5mc życia, brakiem 

typowych zmian, rzadko biegunka,
(jeśli już jest kał szary lub brązowy), 
apatia, zahamowanie przyrostów 
masy ciała, temperatura ciała w 
normie ewentualnie niższa niewiele.

• Chroniczna postać ujawnia się 

niejednokrotnie po zmianie paszy, 
przemieszczeniu  

background image

Sytuacje sprzyjające 

chorobie

• Stres
• Nadmierne zagęszczenie
• Zbyt wczesne odsadzenie prosiąt
• Zbyt niska temperatura pomieszczeń
• Zła jakość pasz

background image

AP

• Ostra- powłoki ciała, błony śluzowe blade, 

zmiany zlokalizowane wyłącznie w 

przewodzie pokarmowym(odcinkowe zmiany 

zapalne,)najczęściej zmiany zaczynają się 

od j. biodrowego, potem czczego,  odcinki te 

są wzdęte, podśluzówka obrzękła, w świetle 

jelit obecność świeżej krwi, strzępy 

włóknika,śluzówka z poprzecznymi fałdami, 

obrzękła, w odcinku okrężnicy i j.ślepego 

smolisty  kał, półpłynnej konsydtencji. Lnn 

przekrwione i obrzękłe

background image

AP

• P. chroniczna – zgrubienie ścian jelita 

cienkego i grubego, w szczególności 
górnej części okrężnicy, w okrężnicy 
można dostrzec polipowate twory, 
czasem owrzodzenia 

background image

Diagnostyka

• Wycinki 3-4 cm zmienionego 

fragmentu jelita

• Badania PCR, ELISA, pośrednia 

immunofluorescencja

background image

Profilaktyka

• Czysta dezynfekcja
• Zapobieganie przegęszczeniom
• Badania serologiczne i kwarantanna 

nowo zakupionych

background image

Profilaktyka Swoista 

• Szczepionka atenuowana o nazwie … 

Enterisol Ileitis, od 3 tyg życia na pół 
roku 

background image

Antybiotyk 

• Największą skuteczność wykazuje 

Tylozyna

background image

Naloty otrębiaste na błonie 

sluzowej jelit

background image

Spirochetoza

• Biegunka krętkowa
• Choroba tuczników i warchlaków, 

niekiedy u prośnych macior, podobna 
do dyzynterii, lecz łagodniejsza

• Czynnikiem etiologicznym jest 

Brachyspira pilosicoli

• Dotyczy głównie zapalenia okrężnicy, 

jelita ślepego …….biegunka

background image

etiologia

• Krętek podobny do krętka dyzynterii, 

lecz krótszy, słabsze właściwości 
hemolityczne, brak chemotaksji do 
produkowanego śluzu również G-,

• Występuje także u psa, Ho, szczura
• U Świń istnieją jeszcze 

niechorobotwórcze krętki a 
mianowicie: Brachyspira innocens i 
Brachyspira murdochii

background image

• Zakażenie w wyniku dostania się zarazka 

z kałem(złuszczony nabłonek) do p.pok.

• Istotnym motywem patologii jest 

adherencja do nabłonka 

jelitowego(ślepego i okrężnicy), w 

wyniku czego dochodzi do martwicy 

enterocytów. Uszkodzoną błonę atakuję 

orzęsek Balantidum coli

• Nie rozwija się posocznica
Po przechorowaniu nawroty choroby

background image

objawy

• Rozwijają się najczęściej:
•  w ciągu dwóch tygodni po odsadzeniu
• po przemieszczeniu warchlaków  do 

sektora tuczu  

• po zmieszaniu świń pochodzących z 

różnych miejsc

• Zużycie paszy wzrasta nawet o 25%, 

przyrosty maleją od 8-33%

• Aktualnie najczęstsza choroba p.pok. 

Tuczników i warchlaków

background image

Spirochetoza

 

jelitowa 

może 

występować jednocześnie w różnych 

wiekowo grupach zwierząt 

w danej chlewni

background image

• Biegunka trwa ok. 2 – 14 dni , na ogół 

ustępuje samoistnie

• Biegunka koloru zielonkowatej, 

brunatnej, konsystencji papkowatej  z 
domieszką śluzu i/lub krwi.

• Apetyt mimo choroby 

zachowany( chyba że wikłana jest 
inna jednostka chorobotwórcza)

background image

AP

• Brak zmian w żołądku, są natomiast 

w colon i ślepym jelicie, mniej 
zaznaczone, ale znaczna ilość śluzu i 
płynna treść pokarmowa (dyzynteria). 
Stadium bardziej zaawansowane 
zmiany owrzodzeniowe, wylewy 
krwawe, ogniska martwicze, 
obecność krętków i zaburzenia w 
mitozie enterocytów

background image

Materiał pobierany

• Materiałem jest treść z jelita grubego 

pobrana natychmiast po padnięciu 
nieleczonego zwierzęcia i przesłana 
w szczelnym pojemniku

• W odróżnieniu z dysynterią PCR, 

próby biochemiczne też mogą się 
okazać pomocne w diagnozie 
różnicowej

background image

• Leczenie, profilaktyka swoista i 

nieswoista analogiczna do 
dysynterii (Tiamulina,Tylozyna, 
linkomycyna)


Document Outline