Czy leczenie atopowego
zapalenia skóry
szczepionkami
alergenowymi ma sens?
Ewa Gawrońska-Ukleja
Definicja
Atopowe zapalenie skóry jest zapalną,
przewlekłą i nawrotową chorobą skóry
w której wiodącym objawem
podmiotowym jest uporczywy i mocno
nasilony świąd, a zmiany skórne mają
typowy obraz i lokalizację. Dermatoza
ta często współistnieje z innymi
chorobami atopowymi takimi jak ANN
i spojówek oraz astma oskrzelowa.
Etiologia
1.Czynniki genetyczne
Powiązania genetyczne z chromosomami
1q,3q,5q,13q,14q,17q,20p.
Geny odpowiedzialne za nadprodukcję IgE
Geny odpowiedzialne za wytwarzanie
swoistych IgE
Geny odpowiedzialne za mechanizmy
odpowiedzi limfocytów T
Etiologia c.d.
2.Czynniki środowiskowe
alergeny wziewne
alergeny pokarmowe
czynniki drażniące
infekcje
klimat.
stress
Etiologia c.d.
3. Uwarunkowania endogenne
wrodzony defekt ektodermalny
mechanizmy neurogenne
związane z działaniem
prozapalnych neuropeptydów.
Patogeneza
I typ reakcji- natychmiastowa
odpowiedź IgE zależna
IV typ reakcji odpowiedzi typu
opóźnionego
Reakcje autoagresji
Aktywność superantygenów
bakteryjnych,grzybiczych, wirusów
Rozpoznanie atopii u
chorego z atopowym
zapaleniem skóry.
1.Wywiad
2.Testy skórne
3.IgE całkowite
4 IgE swoiste.
W 1993r eksperci Europejskiej
Akademii Alergologii i Immunologi
Klinicznej\EAACI\ uznali AZS
ociężkim przebiegu za
przeciwskazanie względne do
leczenia szczepionką alergenową.
Stanowisko ekspertów Światowej
Organizacji Zdrowia \WHO\ z 1998r. Jest
bardziej liberalne i nie zawiera
informacji o przeciwskazaniach do
stosowania szczepionek alergenowych u
chorych z AZS. W dokumencie tym
pojawia się natomiast sformułowanie
zachęcające do podejmowania badań
klinicznych oceniających skuteczność
SIT u chorych z AZS.
Pierwsze doniesienie na temat SIT
u chorych na AZS opublikowali
Strauss i Kligman w 1953r.
1974r. Kaufman i Roth
Autor
Pacjenci
Meto
da
Alergen
Czas
terapii
(miesiąc
e)
Wynik
Kauffman
1974
Verum – 16
Placebo – 10
SCIT
Roztocze
Pyłek
roślin
Inne
24
Dobry
Verum – 81%
Placebo – 40%
Ring 1982
Bliźnięta
monozygotycz
ne
SCIT
Pyłek
roślin
24
Dobry
Glover
1992
Verum – 13
Placebo – 11
SCIT
Roztocze
8+6
Wątpliwy
Leroy
1992
Verum – 12
Placebo – 11
SCIT
Roztocze
Kompleks
y
4+8
Dobry
Verum – 73%
Placebo – 19-
32%
Petrova
2001
Verum – 28
Placebo – 39
Kontrola – 32
OIT
Roztocze
?
Dobry
Skuteczność SIT w AZS.
Badania prowadzone techniką DBPC
Autor
Pacjenci
Metoda
Alergen
Czas
terapii
(miesiące)
Wynik
Galii 1994 Leczeni-
42
Kontrola-
18
OIT
Roztocze
36
Negatywny
Wen 1995 Leczeni-
38
Kontrola-
18
SCIT
roztocze
12
Wątpliwy
Juji 2003
Leczeni-
10
Kontrola-
12
SCIT
pyłek roślin
12-24
Dobry
Silny
2005
Leczeni-
36
Kontrola-
20
SCIT
Roztocze
pyłek roślin
36
Dobry
Skuteczność SIT w AZS badanie z
grupą kontrolną
Autor
Pacjenci
Metoda
Alergen
Czas
terapii
(miesiące)
Wynik
Di Prisco
Fuemayor 1979
15
SCIT
Roztocze
Pyłek roślin
12
Dobry
Zachariae 1985
12
SCIT
roztocze
18-60
Dobry
Seidenari 1986
63
SCIT
Roztocze
pyłek roślin
4-5
Dobry
Samochocki
1990
17
SCIT
roztocze
6
Dobry
Korzeniowska-
Żuk 1992
70
OIT
Roztocze
pyłek roślin
4+3
4
Dobry
Pacor 1994
32
SCIT
roztocze
36
Dobry
Trofimowicz
1995
22
SCIT
roztocze
36
Dobry
Mastrandea
2000
35
SLIT
Roztocze
pyłek roślin
36
Dobry
Obserwacje kliniczne oceniające skuteczność SIT
w AZS
Podsumowanie
1.Stosowanie SIT jako ogólnie przyjętej
metody leczenia AZS jest przedwczesne.
2.Brak ogólnie przyjętych kryteriów
kwalifikacji chorych i wytycznych
określających zasady stosowania tej
metody leczenia w praktyce.
3.Nie oznacza to braku celowości prób
stosowania szczepionek alergenowych w
pojedyńczych przypadkach.