ROZWÓJ A
KSZTAŁTOWANI
E SIĘ
OSOBOWOŚCI

ROZWÓJ
SPOŁECZNY

SOCJALIZACJA

-> poprzez zabawę

(zabawa w role,
samodzielnie
ustalane reguły)

->kontakty z

rówieśnikami

-> dziecięce

przyjaźnie

-> zachowania

prospołeczne

-> negatywne

zachowania

-> 7 r.ż. trudności w

dłuższym
przebywaniu w
klasie, ale szybka
adaptacja

-> społeczne

interakcje

-> grupy równieśnicze

PRZEDSZKOLNY

MŁODSZY SZKOLNY

STADIA ROZWOJU

ZABAWY:

-> samotna
-> w grupie, jako obserwator
-> naśladując rówieśnika, w zabawie

równoległej

-> zabawy zespołowe /koniec wieku

przedszkolnego/ (wspólny cel i plan działania)

-> zabawy tematyczne – wymagają

umiejętności współpracy z innymi (tj.
negocjowania i kompromisu)

STADIA SPOŁECZNYCH

INTERAKCJI

1)

Podporządkowywanie się – początkowo
dziecko ocenia swoich rówieśników, na
podstawie opinii społecznych autorytetów

2)

Różnicowanie osób będących źródłem
autorytetu – porównywanie ich między sobą

3)

Tendencje do uzgadniania treści swej
świadomości z przewidywanymi
oczekiwaniami innych

4)

Stopniowa internalizacja wzorców kontroli
czynności, będących skutkiem uświadamiania
sobie przez dziecko zarówno własnych
zachowań, jak i ich kontroli stosownie do
wymagań

ROLE GRUPY RÓWIEŚNICZEJ:

-

OPINIA KOLEGÓW

-

SWOISTE NIEWOLNICTWO W ZAKRESIE
PODPORZĄDKOWYWANIA SIĘ NORMOM I
OCENOM KOLEGÓW

-

SOCJALIZACJA PRZEZ RÓWIEŚNIKÓW –
GŁÓWNIE SZKOŁA

-

WPŁYW SPOŁECZNY (poprzez
naśladownictwo, modelowanie, identyfikację)

-

W klasie – (na początku) brak zdolności do
ujmowania siebie z perspektywy podmiotu i
jednocześnie jednego z uczniów w klasie)

PRZYJAŹŃ

-> przyjaciel, jako

partner zabawy
(dzielą się
zabawkami,
przebywają ze sobą)

-> trwałość preferencji:

towarzysz zabawy

-> zwykle nietrwała
->

JEDNOKIERUNKOWE

ASYSTOWANIE

-> 6-8 r.ż.

PARTNERSTWO,
WSPÓŁDZIAŁANIE

-> 9-12 r.ż. PRZYJAŹŃ

i wymiana
wynikająca z
wzajemnego
porozumienia

PRZEDSZKOLNY

MŁODSZY SZKOLNY

MŁODSZY SZKOLNY –

AKCEPTACJA RÓWIEŚNIKÓW!!!



Pozycja zajmowana w klasie



Akceptacja ze strony grupy



Atrakcyjność



Ocena



Wyróżnianie się w jakiejś dziedzinie



SPOŁECZNE ISTNIENIE DZIECKA

3 I 4 STADIUM ROZWOJU EMPATII,

WG. HOFFMANA

STADIUM 3: dzięki językowi dziecko może

empatyzować z ludźmi, którzy wyrażają w sposób
delikatny swoje uczucia, jak i z ludźmi nieobecnymi;
informacje pochodzące z opowieści czy z telewizji
skłaniają dzieci do empatyzowania z ludźmi, których
nigdy nie spotkały

STADIUM 4: (6-9 r.ż.), dzieci nie tylko dostrzegają, że

inni ludzie mają własne przeżycia, lecz także
zauważają, że wiążą się z większym doświadczeniem;
zaczynają skupiać się na ogólnych możliwościach
innych osób, ich władzy, chorobach, ale jeszcze nie
na ich przeżyciach; są świadome, ze inne osoby są
zdolne do emaptyzowania z grupą osób i mogą
zajmować się polityką czy pracą społeczną,

NEGATYWNE ZACHOWANIA

DZIECKA: AGRESJA

Młodszy szkolny

Przedszkolny

Agresja instrumentalna

Agresja wroga

OSOBOWOŚĆ
DZIECKA

OSOBOWOŚĆ DZIECKA

-

Identyfikacja płci

-

Samokontrola

-

Obraz własnej osoby

-

Samoocena

-

Własna
podmiotowość

-

Uczuciowość wyższa

-

Różnicowanie się
struktur
poznawczych

-

Samosocjalizacja

-

Dziecięce koncepcje
świata społecznego

PRZEDSZKOLNY

MŁODSZY SZKOLNY

IDENTYFIKACJA PŁCI

-> ustalanie TOŻSAMOŚCI PŁCIOWEJ przypada

na wiek PRZEDSZKOLNY

-> procesy warunkujące:
- różnicowanie i integracja – Freud
- obserwacja i naśladowanie – Bandura
- poznanie – Kohleberg
- kombinacja ww.

ZDOLNOŚĆ DO

SAMOKONTROLI

-

Czyli działania zgodnie z oczekiwaniami
autorytetów, nawet w sytuacji braku
zewnętrznej kontroli

-

Powstrzymywanie się od: (E. Macoby)

1) natychmiastowego działania
2) ujawnienia emocji
3) szybkiego wyprowadzania wniosków
4) dokonywania wyborów bez rozważania

sytuacji

-

W 4 r. ż. Świadoma kontrola intensywności
swoich emocji; 4-6 r.ż. planowanie swoich
działań, bez odnoszenia sukcesu

- 5-10 r.ż. wzrasta rozwaga w odpowiadaniu na

pytania, ale wydłuża się czas odpowiedzi

-

Problem z odraczaniem gratyfikacji:

-

W sytuacji wyboru między zjedzeniem
małego cukierka natychmiast lub dużego, ale
następnego dnia:

-

a) dzieci przedszkolne w większości
preferowały natychmiastowe otrzymanie
małego cukierka

-

b) dzieci w 12 r.ż. zwykle oczekiwały na
większy

ROZWÓJ OBRAZU WŁASNEJ

OSOBY

-

imię, posiadane rzeczy, codzienne
zachowania

-

Używanie określenia „to moje” /ale nie jest to
wyraz samolubstwa, a znakiem wytyczania
granic między „ja” a „inni”

-

SAMOOCENA: dzieci przed 7 r.ż. Nie różnicują
kompetencji w poszczególnych dziedzinach
aktywności; często oceniają swoje zdolności
bardzo wysoko, nie doceniając trudności
rozwiązywanych zadań

MŁODSZY SZKOLNY:



Dzieci stają się świadome swych stanów
emocjonalnych i ich wpływu na zachowanie ->
SAMOKONTROLA



Umiejętność wyrażania emocji



11-12 r.ż. Dziecko potrafi ukrywać swe przeżycia
przed otoczeniem



Rozwój uczuciowości związanej z pełnionymi
rolami, a więc aspiracje i pasje poznawcze,
wzrost znaczenia satysfakcji z dobrze
wykonanej pracy lub ze spełnienia normy,
zazdrość o sukces i inne uczucia wywołane
rywalizacją



Kształtowanie się zainteresowań

WZÓR ZACHOWANIA A



/Wpływ środków masowego przekazu/



Wzór zachowania A reprezentuje tendencję
so ekstremalnego zaangażowania podmiotu
w nieustanne zmagania o panowanie nad
sytuacją, osiąganie najlepszych wyników i w
rywalizację;

KSZTAŁTOWANIE SIĘ PRZEKONAŃ I

POSTAW:



Powstawanie uogólnionych przekonań na
temat rzeczywistości i swojego w niej miejsca



Dziecięce koncepcje świata społecznego, w
tym „teorie” zjawisk ekonomicznych, które
konstruowane po części indywidualnie, po
części adaptowane z dostępnych dzieciom
źródeł



Wpływ kultury polega na tym, że dostarcza
ona dzieciom określonych kategorii, a także
reguł selekcji, interpretacji oraz przetwarzania
informacji na temat określonych zjawisk czy
zdarzeń społecznych.