St. otwartości (Imp+Exp/ 2)/ PKB

1990

1998

1999

2000

2001

2005

•...Berlusconi - jak sam z rozrzewnieniem wspomina
- zaczynał karierę jako akwizytor sprzętu AGD i
piosenkarz na rejsowych statkach. Nagrał nawet
płytę z neapolitańskimi piosenkami. Po
estradowym epizodzie Berlusconi zajął się
nieruchomościami. Do dziś niejasne są źródła
finansowania jego pierwszych firm. Szwajcarski
bank Rasini, który udzielił mu kredytu na
rozkręcenie interesu, był zamieszany w pranie
brudnych pieniędzy sycylijskiej mafii. Sam
Berlusconi podejrzewany był zresztą o związki z
Cosa Nostra.

•...Od 22 lat jest właścicielem AC Milan. W tym
czasie słynny klub został 7-krotnym mistrzem
Włoch, 5-krotnym mistrzem Europy i 3-krotnym
mistrzem świata. Dla milionów włoskich kibiców to
dowód, że ich kraj znalazł się znowu w dobrych
rękach.

•Project Code: None Selected, Publication: Dziennik Zachodni, Provider:
Polskapresse, Date: April 16, 2008

Kraje handlują ze sobą ze względu na:

•

trwały, bądź przejściowy

brak towarów

•

zasady kosztów względnych

i podstawowej

zasady racjonalnego gospodarowania w skali

międzynarodowej,

•

dążenie do zaspokojenia

zróżnicowanych

życzeń i potrzeb konsumentów.

W zależności od ilości podmiotów biorących udział w wymianie

możemy mówić o imporcie bezpośrednim (realizowany jest bez
udziału pośredników)

pośrednim

Import

to przywóz towarów z zagranicy w

celu ich wykorzystania na rynku

wewnętrznym oraz

nabywanie

usług od

cudzoziemców.

Eksport

wywóz za granicę towarów

gotowych pochodzenia krajowego lub w

znacznym stopniu przetworzonych w kraju,

w celu ich sprzedaży oraz świadczenie

usług cudzoziemcom.

Eksport może wynikać z:

•

trwałego lub czasowego dysponowania

określonymi produktami przy równoczesnym

braku tych towarów na innych rynkach,

•

wykorzystania

przewagi

rozwojowej

wykorzystania

przewagi

rozwojowej

technologicznej,

•

potrzeby zaspokojenia zróżnicowanego

popytu zagranicznego.

Eksport

pośredni:

•

Sprzedaż poprzez pośredników

(wyspecjalizowane podmioty w obsłudze

branż/przeds.) -

kluczowe w ich sprzedaży są

umiejętności, wiedza o rynku i

preferencjach

•

Przedmiotem handlu są zazwyczaj

wyroby seryjne, często niemarkowe,

których dystrybucja nie jest kłopotliwa i

specjalizacja przynosi duże korzyści skali –

często sieci hipermarketów

Eksport

bezpośredni:

•

Stały charakter współpracy z zagranicą,

•

Zaawansowana obecność /wiedza i

doświadczenie/ na rynku (m.in..poprzez

pośrednika),

•

Dobra inwestycyjne i usługi

specjalistyczne

(maszyny urządzenia, linie

technologiczne)

o indywidualnym

charakterze (jednostkowe).

•

Eksportowi takiemu zazwyczaj towarzyszy

eksport usług instalacyjnych, uruchamiających i

serwisujących,

•

Handel pomiędzy firmami należącymi to

tego samego międzynarodowego koncernu

W Handlu Tranzytowym

obrót towarowy nie jest dokonywany

bezpośrednio między eksporterem a

importerem, ale z udziałem pośrednika

zagranicznego

Polska

firma

mająca siedzibę na ter. RP

sprzedaje piwo do Portugalii - pośre

czy

tym firma z siedzibą w Holandii –

tym firma z siedzibą w Holandii – tranzyt

tranzyt

aktywny

/ siedziba firmy pośredniczącej nie na terenie kraju

eksportera lub importera

Polska

firma

mająca siedzibę na ter. RP

sprzedaje piwo do Portugalii - pośre

czy

tym firma holenderska z siedzibą w

Polsce/Portugalii–

Polsce/Portugalii– tranzyt pasywny

tranzyt pasywny

Handel tranzytowy to

Handel tranzytowy to nie to samo co tranzyt

nie to samo co tranzyt

•

Tranzyt - czynność przemieszczenia towarów

przez terytorium – sprzedaż usług

•

Handel tranzytowy realizowany również ze:

-ze względów politycznych,

(embarga)

-ze względu na wysokie cła

(kontyngenty,

zwolnienia)

-8

-6

-4

-2

Current account balance of payments

as a percentage of GDP – average 2003-

2005

Saldo obrotów towarowych. Eksport w mld

USD w 2005 r.

-828

-200

-100

100

200

-50

-30

-10

Saldo obrotów usług. Billion US dollars,

average 2003-2005

SZCZEGÓLNE FORMY HANDLU

ZAGRANICZNEGO

Zaliczane są do rynków niezorganizowanych

Podobnie jak import, eksport i handel tranzytowy

są one regulowane przez prawo, ale nie są
standaryzowane.

• obrót reparacyjny,

• obrót uszlachetniający,

• obrót licencjami i know – how,

• franchising,

• leasing,

• inwestycje bezpośrednie,

• obrót projektami inwestycyjnymi,

• transakcje wiązane,

Przeciętny koszt pracy w gospodarce ( euro/h)

1996

1998

1999

2001

2003

2004

2005

•Obrót
uszlachetniający,

•FDI

OBRÓT USZLACHETNIAJĄCY

sprowadza się do realizacji pewnej części

jednej z faz produkcyjnych w różnych krajach.

•Towar pozostaje przez cały czas własnością

wysyłającego

Ze względu na umiejscowienie danego kraju w

procesie produkcyjnym obrót uszlachetniający:

1.aktywny – wtedy, gdy dany kraj przyjmuje

produkt do uszlachetnienia,

2.pasywny – wtedy, gdy dany kraj wysyła

produkt do uszlachetnienia

OBRÓT REPARACYJNY

dokonanie napraw wynikłych w czasie użytkowania

wyeksportowanego przedmiotu

Obrót aktywny

- polega na wysłaniu za granicę

uszkodzonych przedmiotów bądź urządzeń w celu ich
naprawy,

Obrót pasywny

– polega na przyjęciu takich

przedmiotów z zagranicy w celu dokonania ich naprawy i
odesłania ponownie do właściciela.

              Wykorzystywanie  obrotu  reparacyjnego  wynika  z
niższych  kosztów  wykonania  takiej  usługi,  lub  braku
stacji  serwisowych  i  magazynów  części  zamiennych  na
terytorium kraju,

Transakcje wiązane -

„handel bez pieniędzy” - nie występuje w nich

element rozliczeń dewizowych,

Barter – wymiana towaru za towar bez dokonywania
rozliczenia należności w formie pieniężnej między
stronami.

•Niskie rezerwy walutowe – brak
wymienialności walut,

•Kryzysy gospodarcze,
•Wysokie zadłużenie,
•Ochrona przez ryzykiem kursowym.

Jakie są podstawowe przyczyny zawierania

tego typu umów:

Transakcje wiązane

forma wymiany handlowej, w ramach,

której występuje powiązanie transakcji

eksportowej i importowej:

 Transakcja ma na celu zrównoważenie

wzajemnych zobowiązań finansowych
istniejących między partnerami,

 Transakcje wymienne mają miejsce gdy

zakup lub sprzedaż jednego dobra
uzależniony jest od zakupu lub sprzedaży
innego,

 Dwa rodzaje transakcji wymiennych:

• poziome,

• pionowe,

Transakcje

poziome

Transakcje

poziome

–

uzależnienie

sprzedaży (kupna) jednego dobra od
kupna (sprzedaży) innego,

•Importer wywiera nacisk na eksportera,
aby nabył on towary, których wcześniej
nie zamierzał kupić,

•Eksporter może wywierać presję na
importera, by ten sprzedał mu towar, na
którym szczególnie mu zależy.

Transakcje pionowe

– uzależnienie

sprzedaży lub kupna jednego dobra od
jednoczesnej

sprzedaży

lub

kupna

innego:

Eksporter

uzależnia

sprzedaż

atrakcyjnego towaru od jednoczesnego
zakupu przez importera innego towaru,
którego ten ostatni nie potrzebuje.

Kompensata

-wymiana towar za towar (przy częściowej

zapłacie pieniężnej kompensującej nierozliczoną

nadwyżkę - szpicę)

- W transakcji takiej bierze udział min. 4

podmioty,

jednym

importerze

eksporterze z każdego kraju),

- Rozliczenia pieniężne dokonywane są w

walucie krajowej pomiędzy eksporterem i

importerem z tego samego kraju.

Exp
A

Exp
B

Imp A

Imp
B

10000 EURO

8000 EURO

BANK

2000 EURO

Schemat płatności clearingowej

R
A
N
I
C

Kraj A

Kraj B

Eksporter

Importer

Bank centralny

o
z

c
z

i
a

R
o
z

i
c

z
e

p.
i

e
n

ą
d

z
u

i
e

d
z

Towar

Eksporter

Importer

OBRÓT LICENCJAMI I KNOW – HOW

Najczęściej dotyczy tzw. niematerialnych

dóbr przemysłowych:

•Wynalazków chronionych patentem,
•Znaków towarowych,
•Wzorów użytkowych

objętych ochroną.

Wówczas produkty, które wcześniej były

importowane do kraju licencjobiorcy teraz

są wytwarzane w tym kraju.

Bilans obrotu technologiami jako % PKB - 2003 r.

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

Należności

Płatności

10. 6

Franczyza - „własny biznes oparty

na cudzym pomyśle”

Eksportu.pl

-wyjątkowość, oryginalność pomysłu, na którym
opiera swoje funkcjonowanie określone
przedsiębiorstwo,

-pomysł z reguły wyróżnia jego model biznesowy,
jest opatentowany, wypróbowany, daje firmie
renomę i popularność.

- przedsiębiorstwo działa pod znaną marką.
Chcąc rozszerzyć swoją działalność lub zdobyć
nowe rynki zbytu nie angażuje własnego kapitału

- przekazuje swój pomysł innym osobom (małym
firmom), szkoli je, pozwala zrozumieć,

Na czym polega wyjątkowość ???

•Udostępnia korzystanie z określonego
zespołu praw, koncepcji, wiedzy,
doświadczenia, określonych procedur i
organizacji,

•dzieli się technikami operacyjnymi
(udostępnia receptury) wynikającymi z
wieloletniego oświadczenia, potwierdzonego
co najmniej roczną działalnością placówki
pilotażowej

•Franczyza obejmuje całą koncepcję
prowadzenia przedsiębiorstwa, która to
koncepcja jest stale rozwijana.

FRANCHISING

- odpłatne udostępnienie

opatentowanej technologii lub systemu

usług,

•Franczyzant,  uzyskuje  prawa  do  sprzedawania
produktów  i  usług  lub  do  produkcji  w  uzgodnionej  z
franczyzerem,  postaci  i  według  ściśle  ustalonych
reguł,

gwarantujących

utrzymanie

jednolitych

standardów oferty,

• Franczyzant prowadzi działalność samodzielnie
(wewłasnym imieniu i na własny rachunek), na
określonym obszarze, ale według wskazówek i pod
kontrolą dawcy,

•Franczyzodawca odpowiada za strategię, promocję i
kampanie reklamowe.

FRANCZYZER (DAWCA)

FRANCZYZANT

(BIORCA)

•udostępnianie prawa

do korzystania ze znaku

handlowego

•przekazanie pełnych

informacji

sposobie produkcji

i świadczenia usług oraz

standardach i sposobach

ich dotrzymania

•unowocześnianie

technologii

oraz rozbudowa sieci

•zapewnienie wyłączności

terytorialnej

franczyzobiorcy

•pomoc w uruchomieniu

działalności

•odpowiedni lokal i

lokalizacja,

•odpowiednie

wyposażenie lokalu

(według wskazówek

dawcy) na własny koszt

•prowadzenie działalności

objętej umową zgodnie z

jej warunkami

•przekazywanie dawcy

nabytej wiedzy,

informacji rynkowej

i propozycji innowacji

•zachowanie

odpowiedniego

standardu usług

•brak działalności

konkurencyjnej wobec

franczyzera

Rozwój franchisingu spowodowany jest

jego zaletami:

•Podmiot udzielający

praw może rozwijać sieć

nie ponosząc przy dużych kosztów (nie wyzbywa
się prawa kontroli nad nowo powstającymi
placówkami)

•

Po stronie biorcy

- dysponując kapitałem

rozwija własną placówkę korzystając ze
sprawdzonej technologii, wiedzy innych osób i
ma prawo używać, znanej marki,

•

Po stronie

klienta- gwarancja

standardu/

redukcja kosztów transakcyjnych i ryzyka

•W prywatnym biznesie po pierwszym roku
kontynuuje działalność zaledwie 62%
indywidualnych firm, podczas, gdy w przypadku
firm franczyzowych aż 97%,

• Po dziesięciu latach tylko 18% indywidualnych
firm pozostaje na rynku, natomiast działa nadal
aż 72% franczyzobiorców,

•Powodem rosnącej popularności franczyzy jest
poszukiwanie bezpiecznych i efektywnych
metod prowadzenia działalności, w sytuacji
wzmagających się procesów koncentracji
przedsiębiorstw, postępujących procesów
globalizacji, jak i rosnącej konkurencji.