Eliza Prendecka

Arleta Sierakowska

Chemia biologiczna

F

F

izjologiczne właściwości

izjologiczne właściwości

związków chemicznych

związków chemicznych

‘wszystko jest trucizną i nic trucizną nie jest ,

a tylko dawka decyduje, że jakaś

substancja jest trucizną’

Paracelsus

o skutku działania na

o skutku działania na

organizm decyduje:

organizm decyduje:



struktura związku



ilość i rodzaj grup funkcyjnych, rodników
(związkach organicznych)



droga wnikania substancji do organizmu



środowisko działania substancji



stan biologiczny osobnika



ilość i stężenie substancji wprowadzonej

K

K

ategorie dawek

ategorie dawek



Dawka progowa DM –

wywołuje pierwsze

dostrzegalne zmiany w

organizmie



Dawka lecznicza DC – ilość

dawki wykazująca działanie

farmakoterapeutyczne



Dawka toksyczne DT – ilość

substancji wykazująca wyraźne

zatrucia



Dawka śmiertelne DL – ilość

substancji powodująca śmierć

w połowie zwierząt

doświadczalnych.

chemizm działania trucizn

chemizm działania trucizn

Podstawą tego mechanizmu jest chemiczna reakcja

substancji z receptorem. Jeśli reakcja jest odwracalna

mamy do czynienia z lekiem, jeśli nie z trucizną.

T

T

oksykomania

oksykomania

Skłonność do przyjmowania szkodliwych

związków chemicznych



Lekomania



Nikotynizm



Alkoholizm



Narkomania

L

L

eki

eki

Lekozależnosc – najłagodniejsza forma

toksykomani, powoduje przyzwyczajenie
farmakologiczne i tolerancję organizmu
na lek => zwiększone dawki leku =>
zmiany psychotoksyczne => głębokie
zmiany w usposobieniu i zachowaniu się
człowieka => uszkodzenia i
zwyrodnienia narządów



Środki nasenne



Psychotropowe



Przeciwbólowe

Takie jak: meprobamat, elenium,

amfetamina, kofeina, amidoperina

N

N

ikotyna

ikotyna



C

10

H

14

N

2

, alkaloid pirydynowy, bezbarwna ciecz szybko ciemniejąca

na powietrzu o zapachu tytoniu, rozpuszczalna w wodzie



wpływa na uwalnianie trzech neuroprzekaźników - noradrenaliny,
serotoniny , dopaminy



przyspieszenie czynności serca, częściowy skurcz naczyń, wzrost
ciśnienia tętniczego krwi



powoduje wzrost aktywności ruchowej jelit. Wyższe dawki natomiast
zmniejszają ich ruchliwość i napięcie



Nikotyna jest równie
uzależniająca jak narkotyki czy
alkohol



główny czynnikiem ryzyka
chorób serca



przyczynia się do powstania
ośmiu rodzajów nowotworów:
zarówno raka płuc, jak białaczki.

A

A

lkohol

lkohol

Spożywanie alkoholu ma wpływ na:



układ nerwowy (zmniejszona zdolność osądu,

zanik precyzyjnego myślenia i krytycyzmu)



układ krążenia (zaburzenia akcji serca,

gwałtowne kurczenie i rozszerzanie się naczyń

krwionośnych)



układ pokarmowy (stany zapalne błon

śluzowych, upośledzone wchłanianie, krwawienia

przełyku)



układ oddechowy (zmniejszona odporność

organizmu -> zapalenie płuc staje się chorobą

śmiertelną

90% wchłoniętego etanolu utlenia się poprzez

aldehyd i kwas octowy do dwutlenku węgla i wody.

N

N

arkotyki

arkotyki

narkomania

-

Nałogowe zażywanie narkotyków,

doprowadzające zawsze do zmian chorobowych,

zwłaszcza układu nerwowego.

Do typowych klasycznych narkotyków należą:



LSD



Morfina



Heroina



Kokaina



Haszysz



Marihuana

Są to heterozwiązki o dość różnorodnej strukturze

pochodne indolu (LSD), benzopirydyny (morfina i

heroina), tropanu (kokaina), - piranu (haszysz i

marihuana)

M

orfina C

17

H

19

NO

3



alkaid opium



ma pięć pierścieni i wyraźny kształt litery T



charakter zasadowy



Zawiera również gr. fenolową i alkoholową



pierścień aromatyczny, wiązanie podwójne
i mostek eterowy

Powoduje:



Zahamowanie ośrodka oddechowego (Depresja oddechowa

- zmniejszeniem wrażliwości ośrodka oddechowego na

dwutlenek węgla)



Zaparcia



Pobudzenie



Mdłości



Zwężenie źrenic



Tolerancja



Uzależnienie