POLITYKA

BUDŻETOWA

MECHANIZMY ODDZIAŁYWANIA

PAŃSTWA NA GOSPODARKĘ

POLITYKA BUDŻETOWA - definicja



Ogół działań władz publicznych

których przedmiotem są:



wydatki, dochody państwa oraz

regulowanie ich wysokości,
struktury i wzajemnych proporcji
dla osiągnięcia określonych celów:
ekonomicznych, społecznych i
politycznych.

Funkcje polityki fiskalnej-
funkcja alokacyjna

1.

Cel- oddziaływanie na podział

czynników wytwórczych między sektor

publiczny i prywatny i ich dalsza

alokacja wewnątrz sektorów

2. Rodzaje alokacji zasobów

a.

Świadczenie konieczne

b.

Świadczenia pożądane

Funkcje polityki fiskalnej-
funkcja redystrybucyjna



Oddziaływanie państwa na

ostateczny podział dochodów
indywidualnych poprzez ich
redukowanie za pomocą podatków
lub uzupełnianie za pomocą
transferów socjalnych

Funkcje polityki fiskalnej-
funkcja stabilizacyjna



Oddziaływanie za pomocą narzędzi

budżetowych na przebieg procesów
gospodarczych dla osiągnięcia
celów makroekonomicznych

Aktywna polityka fiskalna



Stymulacja popytu inwestycyjnego

i konsumpcyjnego poprzez zmiany
opodatkowania i strukturę
wydatków budżetowych

Krytyka aktywnej polityki
fiskalnej



Oddziaływanie rządu na gospodarkę

mało skuteczne- opóźnienia w reakcji



Skutki działań rządu mogą wystąpić w

zmienionych warunkach



Stymulacja popytu globalnego poprzez

wzrost wydatków może doprowadzić do

PRESJI INFLACYJNEJ



Finansowanie wydatków publicznych

długiem może doprowadzić do efektu

„wypychania” inwestycji i wydatków

Pasywna polityka fiskalna



Działanie automatycznych

stabilizatorów koniunktury



Narzędzia reagujące na zmiany

koniunkturalne, nie wymagające

podejmowania jakichkolwiek decyzji

dotyczących ich wykorzystania.



Przykład:



podatki bezpośrednie płacone są od

dochodów osobistych, maja charakter

progresywny -to znaczy że wzrastają wraz

ze wzrostem dochodów.

Instrumenty polityki
budżetowej



Budżet



System podatkowy

Budżet



Coroczny plan finansowy państwa

obejmujący dochody i wydatki w
ciągu roku, które odzwierciedlają
kierunki polityki społeczno-
gospodarczej rządu

Zasady budżetowe



ZUPEŁNOŚĆ BUDŻETU



JEDNOŚĆ BUDŻETU



SZCZEGÓŁOWOŚĆ BUDŻETU



JAWNOŚĆ BUDŻETU



RÓWNOWAGA BUDŻETOWA



ZASADA ROCZNOŚCI

Dochody budżetowe



Podatki



Wpłaty z zysku NBP



Wpłaty z zysku spółek SP



Cła



Pieniądze z UE

Wydatki budżetowe



Dotacje i subwencje



Świadczenia na rzecz osób

fizycznych,



Wydatki bieżące jednostek

budżetowych,



Wydatki majątkowe,



Wydatki na obsługę długu SP



Wpłaty środków własnych UE

Deficyt budżetowy



Finansowanie:



Emisje papierów wartościowych

skarbowych podlegających
wykupowi



Zadłużanie się w kraju i zagranicą



Inne

Dług publiczny



Sumy finansowych zobowiązań

państwa wynikające z kredytów i
pożyczek zaciągniętych w kraju i
zagranica oraz z wyemitowanych
papierów wartościowych



Wzrost zadłużania – wzrost kosztów

obsługi długu publicznego i spłaty
odsetek = efekt śniegowej kuli

Budżet na 2015 r. - założenia



dynamika wzrostu
PKB



Inflacja



Bezrobocie



Przeciętne
wynagrodzenie



Minimalne wynagrodzenie



3,8%



2,3%



12,2%



3 966 zł



1750 zł

Podatki



System podatkowy -ogół obowiązujących

w danym państwie regulacji odnoszących
się do podatków



Podatek – podstawowy rodzaj daniny

publicznej, przymusowy, bezzwrotny,
nieodpłatny, publicznoprawny pobierany na
rzecz państwa w formie pieniężnej

Podatki



Cel podstawowy– fiskalny –

dostarczanie państwu dochodu



gospodarczy



społeczny

Rodzaje podatków



Opcja społeczna: osobiste/rzeczowe



Opcja ekonomiczna:

dochodowe/majątkowe



Opcja prawna: bezpośrednie/pośrednie



Opcja podmiotowa: centralne/lokalne

Zasady podatkowe



RÓWNOŚĆ OPODATKOWANIA



PEWNOŚĆ I PRZEJRZYSTOŚĆ



DOGODNOŚĆ OPODATKOWANIA



NEUTRALNOŚĆ PODATKOWA

KRZYWA LAFFERA



Obrazuje możliwość wykorzystania

obciążeń podatkowych jako instrumentu
polityki budżetowej



Przy pewnym poziomie obciążeń

podatkowych wpływy z tytułu podatków
maleją za względu na
ANTYMOTYWACYJNY WPŁYW
PODATKÓW NA ROZMIARY
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

PODATKI W POLSCE



PIT – 18%, 32%



CIT – 19%



VAT - 8%, 23%

PIT - zmiany wysokości
stawek



1992-1993 - 20%, 30%, 40%



1994 – 21%, 33%, 45%



1998 – 19%, 30%, 40%



2009 – 18%, 32%

Zmiany PIT-porównanie

Skala podatkowa w
2009 r. i 2010 r.

Skala podatkowa w
roku 2008



Do 85 528 zł -18%

minus kwota
zmniejszająca
podatek 556 zł 02
gr



85 528 zł =14 839

zł 02 gr + 32%
nadwyżki ponad 85
528 zł



Do 44 490 zł 19%

podstawy minus 586

zł 85 gr



44 490 zł - 85 528 zł

= 7 866 zł 25 gr +

30% nadwyżki ponad

44 490 zł



85 528 zł = 20 177

zł 65 gr + 40%

nadwyżki ponad 85

528 zł

Kwota wolna od podatku

https://www.pitax.pl/wiedza/warto-wiedziec/kwota-wolna-od-podatku-w-polsce-i-na-swiecie/

PIT



Polska jest poniżej średniej UE (37,5

proc.) jeśli chodzi o stawkę podatku PIT dla
najbogatszych.



Najwyższe stawki PIT obowiązują w Danii,

Szwecji i Belgii - ponad 50 proc.



Najniższe stawki są w Bułgarii (10 proc.),

Rumunii (16 proc.) i Słowacji (19 proc.).

CIT – 1992- ustawa o podatków
dochodowym
od osób prawnych

Wysokość CIT w Polsce



1992 =40%



1998 r. 36%



1999 r. 34%



2000 r. 30%



2001 r. 28%



2003 r. 27%



Od 2004 r. 19%

CIT



średnio stawka podatku CIT wynosi w UE

23,2 proc.



Występują duże różnice między krajami

członkowskimi UE:



od 35 proc. na Malcie i 34 proc. we

Francji i Belgii



do 10 proc. w Bułgarii i na Cyprze.

VAT



Podatek od towarów i usług

(VAT od ang. – Value Added Tax –
podatek od wartości dodanej;—
podatek pośredni,



Polska - został wprowadzony przez

ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o
podatku od towarów i usług oraz o
podatku akcyzowym

VAT w Polsce- ogólne stawki



Eksport towarów i
usług



Podstawowe
produkty
żywnościowe, książki



Niektóre materiały
medyczne i
budowlane, gazety



Wszystkie pozostałe
towary i usługi



0%



5%



8%



23%

Akcyza



podatek pośredni nakładanym na

niektóre wyroby konsumpcyjne



Np. napoje alkoholowe, wyroby

tytoniowe, paliwa silnikowe, oleje
smarowe, broń gazowa, samochody
osobowe, jachty i łodzie żaglowe, sprzęt
elektroniczny, sól, karty do gry,
kosmetyki, skóry, guma do żucia

Akcyza- przykłady



Od 1.01.2011 r. stawka podatku

akcyzowego:



na papierosy: stawka kwotowa – 158,36 zł

za 1000 sztuk papierosów i stawka
procentowa w wysokości 31,41%,



na tytoń do palenia: stawka kwotowa –

102,32 zł za każdy kilogram i stawka
procentowa 31,41%,



na cygara i cygaretki: stawka kwotowa

244,40 zł za 1000 sztuk.



akcyza i VAT stanowią 77 procent ceny

paczki papierosów



Np. dla paczki twardych Marlboro: 12 zł

cena detaliczna, w tym 7 zł akcyzy i 2,24 zł
podatku VAT

System podatkowy



Progresywny



Liniowy

Koncepcje podatku
liniowego w Polsce



1998 – propozycja Leszka

Balcerowicza „Biała księga
podatków”



2001, 2005 – Platforma

Obywatelska



2003 – Centrum Analiz Społeczno-

Ekonomicznych

Czechy – podatek liniowy



Jednolity podatek 15 procentowy dla
osób fizycznych



Zastąpił dotychczasowe cztery stawki 12, 19,
25 oraz 32 procent.



Podatek jest obliczany z tzw. super brutto
wynagrodzenia.



w odróżnieniu od wynagrodzenia brutto
zawiera ubezpieczenie socjalne oraz
zdrowotne opłacane przez pracownika oraz
pracodawcę.



Lata 2013-2015 tzw. podatek solidarny

Zmiany podatkowe na
Słowacji



PIT – 19% i 25% od 1 stycznia 2013 r.



CIT – 23% od 1 stycznia 2013 r.



VAT – 20% i 10 % od 1 stycznia 2012 r.

Pomysły na podatki



Od starych samochodów



Od braku posiadania dzieci



Podatek od deszczówki



Podatek za wjazd do centrum

miasta



Podatek od zbierania grzybów



Podatek dworcowy

Prawa i obowiązki podatnika



PRAWO DO ZWROTU NADPŁATY

PODATKU



PRAWO DO KOREKTY DEKLARACJI



PRAWO DO ŻĄDANIA ZAŚWIADCZENIA



PRAWO DO PISEMNEJ INTERPRETACJI



PRAWO DO CZYNNEGO UDZIAŁU W

POSTĘPOWANIU PODATKOWYM



PRAWO DO TERMINOWEGO

ZAŁATWIENIA SPRAWY PRZEZ URZĄD



PRAWO DO ZASKARŻENIA DECYZJI



PRAWO DO WYSTĄPIENIA O ZWROT

KOSZTÓW POSTĘPOWANIA



REJESTRACJA W URZĘDZIE SKARBOWYM



PRZESTRZEGANIE TERMINÓW
PŁATNOŚCI



PRZECHOWYWANIE DOKUMENTACJI



OBOWIĄZEK ZAWIADAMIANIA ORGANU
O ZMIANIE ADRESU



OBOWIĄZEK STAWIANIA SIĘ NA
WEZWANIA URZĘDU



OBOWIĄZKI W TRAKCIE KONTROLI
PODATKOWEJ