To grupa deficytów
uniemożliwiających
przyswajanie 

materiału

szkolnego na
poziomie odpowiednim
do wieku ucznia i
jego ilorazu
Inteligencji.

 

 

Zjawisko niepowodzeń
szkolnych określane jest
Również jako "sytuacje, które
charakteryzują się
występowaniem
wyraźnych rozbieżności 

między

wymaganiami
wychowawczymi i
dydaktycznymi szkoły a
postępowaniem
uczniów oraz uzyskiwanymi
przez nich wynikami
nauczania.

 

 

Termin trudności w nauce 

używany jest w

dwojakim znaczeniu.

 

  Po pierwsze, kiedy uczeń pomimo 

starań nie potrafi w odpowiednim 
czasie przyswoić sobie wiedzy i 
umiejętności przewidzianych w 
programie nauczania. 

 

 

   W drugim znaczeniu 

trudności w nauce 
oznaczają sytuację, kiedy 
uczeń wprawdzie 
wykazuje postępy w 
nauce i otrzymuje oceny 
zadowalające , ale czyni 
to kosztem 
niewspółmiernie dużego 
własnego wkładu pracy. 

 

 

 

 

Ekonomiczno- społeczne:

–warunki materialne i 

mieszkaniowe uczniów

–rozpad struktury rodziny
–brak kontaktu z dzieckiem
–brak zainteresowania jego 

pracą szkolną

 

 

Przyczyny pedagogiczne:

1. Czynniki względnie zależne od nauczyciela:
• niedostateczne przygotowanie zawodowe nauczycieli
• błędy dydaktyczne
• wadliwa postawa nauczyciela w stosunku do ucznia

2. Czynniki względnie niezależne od nauczyciela:
• przeładowanie programów nauczania
• stan wyposażenia uczniów w sprzęt i pomoce 

naukowe

• podręczniki szkolne
• wady systemu klasowo-lekcyjnego

 

 

Przyczyny biopsychiczne:

• stan zdrowia ucznia
• ogólny poziom rozwoju 

ucznia

• cechy charakteru i 

temperamentu ucznia

• ogólny stan zdrowia ucznia
• ewentualne wady fizyczne 

(wady wzroku, słuchu, 
leworęczność, zaburzenia 
mowy)

 

 

• ogólny poziom rozwoju umysłowego uczniów
• ewentualne zaburzenia układu nerwowego 

(nieśmiałość emocjo nalna, agresywność, 
brak cierpliwości i wytrwałości w pracy)

• ewentualne zaburzenia w funkcjonowaniu 

procesów poznawczych (niezdolność 
skupienia uwagi, brak motywów uczenia się, 
zbyt wolne tempo myślenia)

• cechy temperamentu i charakteru ucznia
• uzdolnienia wykazywane przez ucznia

 

 

 

Do przyczyn niepowodzeń szkolnych

należy zaliczyć zakłócenia relacji między

nauczycielem a uczniem:

 

 

• nauczyciele chętniej współdziałają z 

uczniem dobrym, interakcje z uczniem 
słabym ograniczają się do kontroli,

• w sytuacji gdy uczeń jest niezadowolony z 

kontaktu z nauczycie lem, zbliża się do grup 
nieformalnych, które często nie mają po 
zytywnego wpływu na ucznia,

• nauczyciel zawsze dąży do przewodnictwa 

w rozwiązywaniu dane go problemu w toku 
lekcji. Skraca wypowiedź ucznia jeśli ten z 
własnej inicjatywy zgłasza się do dyskusji, 
wydłuża, jeśli uczeń jest wezwany do 
odpowiedzi.

 

 

Przyczyną niepowodzeń w nauce 

jest również stresująca rola szkoły:

 

• uczniowie boją się krzyku i hałasu jako 

nieodłącznego elementu życia szkoły,

• uczniowie boją się krzyku ze strony 

nauczyciela, który jest często zachętą do 

krytyki dokonywanej przez kolegów,

• ciągły brak sukcesu nie pozwala dzieciom 

na opanowanie większej partii materiału,

• uczniowie nie potrafią uczyć się, nikt 

bowiem nie uczył ich na czym polega i jak 

przebiega proces efektywnego uczenia się.

 

 

Do czynników organizacyjnych, które 

negatywnie odbijają się na osiągnięciach 

szkolnych uczniów należą:

•

nadmierne przeładowane programy nauczania, 

którym sprostać mogą tylko uczniowie 

najzdolniejsi lub osoby mogące liczyć na 

specjalna pomoc ze strony domowników,

•

podręczniki pisane przez fachowców, lecz nie 

liczące się ze sposobem myślenia i 

uzdolnieniami, jak również ich 

zainteresowaniami,

•

duża liczba lekcji prowadzona w warunkach 

klasowo – lekcyjnych,

•

zbyt liczne klasy złożone z więcej niż 25 
uczniów

 

 

 

   Specyficzne trudności w 

uczeniu się to ogólny 
termin dotyczący 
Niejednorodnej grupy 
zaburzeń przejawiających 
się poważnymi 
trudnościami w 
rozumieniu i posługiwaniu 
się mową i pismem oraz 
w zakresie zdolności 
matematycznych.

 

 

 

Do specyficznych trudności szkolnych 

zaliczyć możemy:

• Dysleksje

 

• Dysgrafie
• Dysortografie
• Dyskalkulie

 

 

Dostatecznie szybkie stwierdzenie 

przyczyn niepowodzeń szkolnych stanowi 

szansę skutecznej pomocy uczniowi. 

Może ona przybrać różne formy:

•umożliwienie uczniowi słabszemu 
nawiązanie kontaktu z uczniem osiągającym 
bardzo dobre wyniki w nauce danego 
przedmiotu, 

•powierzenie uczniowi mającemu trudności 
pewnych obowiązków związanych z danym 
przedmiotem

,

 

 

•włączanie uczniów słabych do zespołów 
wyrównawczych, 

•systematyczna kontrola wykonywanych 
przez dziecko zadań, 

•organizowanie pomocy dziecku 
(mobilizowanie do samodzielnej pracy, 
wyrabianie odpowiedniego stosunku do 
nauki, wskazywanie różnych metod uczenia 
się, ustalanie planu pracy).

 

 

Nauczyciel, który chce pomóc 

dziecku w przezwyciężeniu trudności 

szkolnych, powinien:

prowadzić stałą obserwację ucznia przez cały rok 
szkolny i analizować jego pracę, 
dobrze poznać swoich wychowanków i ich środowisko 
rodzinne, 
indywidualizować pracę na lekcji, szczególną opieką 
otaczać uczniów słabszych, 
stosować ćwiczenia korektywne, umożliwiające 
wdrożenie uczniów do systematyczności, koncentracji 
uwagi, kontroli, 
utrzymywać stały kontakt z rodzicami dziecka, 
pozostawać w kontakcie z pedagogiem szkolnym, 
psychologiem, poradnią psychologiczno-pedagogiczną

.