Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

żywnościowe

żywnościowe

Prof. dr hab. Maciej GAJĘCKI

Prof. dr hab. Maciej GAJĘCKI

Zespół Profilaktyki Weterynaryjnej i Higieny Pasz

Zespół Profilaktyki Weterynaryjnej i Higieny Pasz

Katedra Weterynaryjnej Ochrony Zdrowia Publicznego

Katedra Weterynaryjnej Ochrony Zdrowia Publicznego

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytetu

Uniwersytetu

Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Bezpieczeństwo żywnościowe

Bezpieczeństwo żywnościowe

obywateli europejskich

obywateli europejskich

, stanowiące

, stanowiące

jedną z podstawowych dziedzin

jedną z podstawowych dziedzin

zdrowia publicznego, wymaga

zdrowia publicznego, wymaga

zwiększenia obowiązków właściwych

zwiększenia obowiązków właściwych

władz (nawet gdy chodzi o

władz (nawet gdy chodzi o

bioterroryzm) oraz – na tej

bioterroryzm) oraz – na tej

podstawie – umożliwienia obywatelom

podstawie – umożliwienia obywatelom

korzystania z nowego przysługującego

korzystania z nowego przysługującego

im prawa do uzyskiwania przejrzystych

im prawa do uzyskiwania przejrzystych

informacji o decyzjach tych władz.

informacji o decyzjach tych władz.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Wstrząsy, jakie przeżywała

Wstrząsy, jakie przeżywała

ostatnio Europa, ukazują

ostatnio Europa, ukazują

jasno, że zagrożenie

jasno, że zagrożenie

żywnościowe wyszło poza

żywnościowe wyszło poza

domenę ściśle medyczną,

domenę ściśle medyczną,

wkraczając z całą mocą w

wkraczając z całą mocą w

sferę społeczną i polityczną.

sferę społeczną i polityczną.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Nakreślenie strategii zdrowotnej

Nakreślenie strategii zdrowotnej

dającej poczucie bezpieczeństwa

dającej poczucie bezpieczeństwa

staje się więc wspólnym

staje się więc wspólnym

obowiązkiem wszystkich, w

obowiązkiem wszystkich, w

szczególności przywódców

szczególności przywódców

politycznych;

politycznych;

obywatele powinni mieć pewność,

obywatele powinni mieć pewność,

że dysponują takimi gwarancjami.

że dysponują takimi gwarancjami.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Bezpieczeństwa żywnościowego

Bezpieczeństwa żywnościowego nie tworzy

nie tworzy

się

się

od zera;

od zera;

wzbogaca ono i uzupełnia tradycyjne

wzbogaca ono i uzupełnia tradycyjne

dziedziny zdrowia publicznego, w

dziedziny zdrowia publicznego, w

szczególności epidemiologię z epizootiologią,

szczególności epidemiologię z epizootiologią,

które oparte są

które oparte są na refleksji i systemach

na refleksji i systemach

kontroli leków

kontroli leków

;

;

jego potrzeba staje się coraz bardziej

jego potrzeba staje się coraz bardziej

oczywista w miarę odkrywania jatrogennych

oczywista w miarę odkrywania jatrogennych

skutków wszelkich praktyk medycznych.

skutków wszelkich praktyk medycznych.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Sposób postępowania w dziedzinie

Sposób postępowania w dziedzinie

bezpieczeństwa żywnościowego nie

bezpieczeństwa żywnościowego nie

różni się zasadniczo od działania

różni się zasadniczo od działania

lekarza.

lekarza.

Jest to działanie etapowe

Jest to działanie etapowe

– ciąg

– ciąg

wyborów podejmowanych w danym

wyborów podejmowanych w danym

momencie na podstawie

momencie na podstawie

prawdopodobnych przesłanek oraz

prawdopodobnych przesłanek oraz

dyktowanych oceną korzyści, kosztów i

dyktowanych oceną korzyści, kosztów i

zagrożeń.

zagrożeń.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Jakość bezpieczeństwa

Jakość bezpieczeństwa

żywnościowego jest

żywnościowego jest

odbiciem jakości

odbiciem jakości

całego systemu

całego systemu

nadzoru zdrowotnego.

nadzoru zdrowotnego.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Pojęcie bezpieczeństwa żywnościowego ma

Pojęcie bezpieczeństwa żywnościowego ma

siłą rzeczy charakter

siłą rzeczy charakter

ewolucyjny

ewolucyjny

;

;

w szczególności w sytuacji zagrożenia

w szczególności w sytuacji zagrożenia

na przykład działaniami

na przykład działaniami

bioterrorystycznymi nie można zadowalać

bioterrorystycznymi nie można zadowalać

się ustalonymi rozwiązaniami, należy

się ustalonymi rozwiązaniami, należy

poszukiwać pośredniej drogi między

poszukiwać pośredniej drogi między

dążeniem do nieosiągalnego

dążeniem do nieosiągalnego

bezpieczeństwa absolutnego

bezpieczeństwa absolutnego

a

a całkowitym

całkowitym

zaniechaniem lub

zaniechaniem lub

wstrzymaniem się od działania.

wstrzymaniem się od działania.

OCZEKIWANIA

OCZEKIWANIA

Wzrost skuteczności

Wzrost skuteczności

systemu nadzoru

systemu nadzoru

zdrowotnego rodzi

zdrowotnego rodzi

konieczność wzmożenia

konieczność wzmożenia

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego.

żywnościowego.

Zasady bezpieczeństwa

Zasady bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Decyzje medyczne

Decyzje medyczne

podejmuje się w warunkach

podejmuje się w warunkach

niepewności co do rozpoznania patologii,

niepewności co do rozpoznania patologii,

skutków leczenia i związanych z jednym i z

skutków leczenia i związanych z jednym i z

drugim zagrożeń;

drugim zagrożeń;

niepełnej informacji medycznej na temat

niepełnej informacji medycznej na temat

podejrzanego klinicznie organizmu,

podejrzanego klinicznie organizmu,

niepewności co do wyboru dodatkowych

niepewności co do wyboru dodatkowych

badań,

badań,

niedoskonałego wyposażenia sanitarnego,

niedoskonałego wyposażenia sanitarnego,

niedokładności wywiadu lekarskiego,

niedokładności wywiadu lekarskiego,

zdominowanego przez emocje lub niepokój,

zdominowanego przez emocje lub niepokój,

jak również badania klinicznego,

jak również badania klinicznego,

które ze swej natury ma charakter przybliżony.

które ze swej natury ma charakter przybliżony.

Zasady bezpieczeństwa

Zasady bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Czynność lekarska (medyczna) bywa

Czynność lekarska (medyczna) bywa

często wynikiem szeregu decyzji

często wynikiem szeregu decyzji

podejmowanych na zasadzie rachunku

podejmowanych na zasadzie rachunku

prawdopodobieństwa w sytuacji

prawdopodobieństwa w sytuacji

niepewności:

niepewności:

im większej liczby wyborów i decyzji

im większej liczby wyborów i decyzji

wymaga diagnoza lub leczenie,

wymaga diagnoza lub leczenie,

tym wyższe jest ryzyko – a nawet

tym wyższe jest ryzyko – a nawet

prawdopodobieństwo – popełnienia

prawdopodobieństwo – popełnienia

pomyłki, przy czym pomyłka ta nie musi

pomyłki, przy czym pomyłka ta nie musi

wcale być zawiniona.

wcale być zawiniona.

Zasady bezpieczeństwa

Zasady bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Każda decyzja lub czynność

Każda decyzja lub czynność

medyczna zawiera w sobie

medyczna zawiera w sobie

element nie podlegający ocenie,

element nie podlegający ocenie,

element przypadku

element przypadku

niemożliwego do opanowania

niemożliwego do opanowania

przy aktualnym stanie wiedzy,

przy aktualnym stanie wiedzy,

nieuniknione ryzyko statystyczne

nieuniknione ryzyko statystyczne

nierozerwalnie związane z

nierozerwalnie związane z

medycyną.

medycyną.

Zasady bezpieczeństwa

Zasady bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

U źródła braku bezpieczeństwa

U źródła braku bezpieczeństwa

żywnościowego leży:

żywnościowego leży:

czynnik ludzki

czynnik ludzki

– błąd lub pomyłka

– błąd lub pomyłka

nie wynikająca z winy człowieka –

nie wynikająca z winy człowieka –

oraz

oraz przyczyny materialne

przyczyny materialne

–

– ryzyko

ryzyko

znane

znane

, ale statystycznie

, ale statystycznie

nieuniknione przy aktualnym stanie

nieuniknione przy aktualnym stanie

wiedzy, oraz

wiedzy, oraz ryzyko nieznane

ryzyko nieznane

,

,

zawsze możliwe.

zawsze możliwe.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Stwierdzenia dotyczące decyzji

Stwierdzenia dotyczące decyzji

inspekcyjnych zachowują swą

inspekcyjnych zachowują swą

wagę w odniesieniu do decyzji

wagę w odniesieniu do decyzji

bezpieczeństwa żywnościowego;

bezpieczeństwa żywnościowego;

wstrzymanie się od działania

wstrzymanie się od działania

jest taką samą decyzją jak

jest taką samą decyzją jak

działanie

działanie

i może łączyć się

i może łączyć się

z

z

winą

winą

.

.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Należy rozważyć zarówno ryzyko

Należy rozważyć zarówno ryzyko

terapeutyczne, jak i ryzyko

terapeutyczne, jak i ryzyko

spontanicznego rozwoju sytuacji.

spontanicznego rozwoju sytuacji.

Irracjonalne odrzucanie ryzyka

Irracjonalne odrzucanie ryzyka

w

w dziedzinie bezpieczeństwa

dziedzinie bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

jest dowodem

jest dowodem

takiej samej

takiej samej

nieodpowiedzialności,

nieodpowiedzialności,

jak zaniedbanie.

jak zaniedbanie.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Rozumowanie w kategoriach

Rozumowanie w kategoriach

stosunku korzyści do ryzyka

stosunku korzyści do ryzyka

jest dość odległe

jest dość odległe

społeczeństwu europejskiemu,

społeczeństwu europejskiemu,

któremu udało się znacznie

któremu udało się znacznie

ograniczyć zagrożenia

ograniczyć zagrożenia

naturalne.

naturalne.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Dla oceny bezpieczeństwa

Dla oceny bezpieczeństwa

żywnościowego czynności

żywnościowego czynności

lub produktu należy posłużyć

lub produktu należy posłużyć

się skalą ryzyka

się skalą ryzyka

umożliwiającą określenie

umożliwiającą określenie

minimalnego ryzyka, a nie

minimalnego ryzyka, a nie

ryzyka zerowego.

ryzyka zerowego.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka



Przy wyważaniu korzyści i ryzyka

Przy wyważaniu korzyści i ryzyka

uwzględnić należy pięć kryteriów:

uwzględnić należy pięć kryteriów:

stopień,

stopień,

realność,

realność,

częstość,

częstość,

czas trwania,

czas trwania,

konieczność.

konieczność.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Zadaniem władz publicznych, które

Zadaniem władz publicznych, które

podlegają zbieżnym lub sprzecznym

podlegają zbieżnym lub sprzecznym

naciskom opinii publicznej i służb

naciskom opinii publicznej i służb

inspekcyjnych, jest dokonanie wyboru w

inspekcyjnych, jest dokonanie wyboru w

warunkach niepewności i przyjęcie:

warunkach niepewności i przyjęcie:

albo

albo

hipotezy najbardziej pesymistycznej

hipotezy najbardziej pesymistycznej

w kategoriach bezpieczeństwa

w kategoriach bezpieczeństwa

żywnościowego (a zatem wymagającej

żywnościowego (a zatem wymagającej

najdalej posuniętych działań ochronnych),

najdalej posuniętych działań ochronnych),

albo

albo

hipotezy najbardziej prawdopodobnej.

hipotezy najbardziej prawdopodobnej.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Co więcej, decyzje inspekcyjne trzeba

Co więcej, decyzje inspekcyjne trzeba

niekiedy podejmować w sytuacji

niekiedy podejmować w sytuacji

kryzysowej.

kryzysowej.

Władze muszą wówczas stawiać czoło

Władze muszą wówczas stawiać czoło

mnożącym się jednocześnie problemom,

mnożącym się jednocześnie problemom,

zakłóceniom funkcjonowania pewnych

zakłóceniom funkcjonowania pewnych

systemów oraz głębokim

systemów oraz głębokim

rozbieżnościom poglądów co do decyzji,

rozbieżnościom poglądów co do decyzji,

którą należy podjąć.

którą należy podjąć.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Aby w sytuacji nagłego zagrożenia uniknąć

Aby w sytuacji nagłego zagrożenia uniknąć

improwizowania, należy mieć możliwość

improwizowania, należy mieć możliwość

skorzystania z wcześniej ustalonych

skorzystania z wcześniej ustalonych

i wypróbowanych procedur oceny,

i wypróbowanych procedur oceny,

kontroli i działania

kontroli i działania

;

;

stąd konieczność przemyślenia

stąd konieczność przemyślenia

dotychczasowych kryzysów i

dotychczasowych kryzysów i wypracowania

wypracowania

metodologii bezpieczeństwa

metodologii bezpieczeństwa

żywnościowego.

żywnościowego.

Stosunek korzyści do

Stosunek korzyści do

ryzyka

ryzyka

Bez względu na gwarancje

Bez względu na gwarancje

naukowe, ocena relacji korzyści

naukowe, ocena relacji korzyści

do ryzyka w ostatecznym

do ryzyka w ostatecznym

rozrachunku zależy często w

rozrachunku zależy często w

dużej mierze od osobistego,

dużej mierze od osobistego,

wewnętrznego przekonania

wewnętrznego przekonania

prowadzącego.

prowadzącego.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego



Stan nadzoru;

Stan nadzoru;



Wybór strategii;

Wybór strategii;



Sposób wykonywania czynności

Sposób wykonywania czynności

terapeutycznych i prewencyjnych;

terapeutycznych i prewencyjnych;



Organizacja i funkcjonowanie

Organizacja i funkcjonowanie

struktur inspekcji;

struktur inspekcji;



Używanie środków

Używanie środków

terapeutycznych.

terapeutycznych.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Stan nadzoru

Stan nadzoru

Zadaniem tego nadzoru jest:

Zadaniem tego nadzoru jest:

wykrywanie przypadków klinicznych i patologii

wykrywanie przypadków klinicznych i patologii

jatrogennych,

jatrogennych,

identyfikowanie nieprzewidzianych lub niepożądanych

identyfikowanie nieprzewidzianych lub niepożądanych

skutków wykorzystywania dokumentów inspekcyjnych,

skutków wykorzystywania dokumentów inspekcyjnych,

przeprowadzanie kontroli i analizowanie ustaleń

przeprowadzanie kontroli i analizowanie ustaleń

kontrolnych,

kontrolnych,

ocena skuteczności systemów interwencji sanitarnej;

ocena skuteczności systemów interwencji sanitarnej;

wszystkie te zadania nadzoru mają zasadnicze

wszystkie te zadania nadzoru mają zasadnicze

znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego.

znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Stan nadzoru

Stan nadzoru

Wielostronne uzgodnienia stwarzają

Wielostronne uzgodnienia stwarzają

podstawę organizacji współpracy

podstawę organizacji współpracy

na wszystkich szczeblach, we wszystkich

na wszystkich szczeblach, we wszystkich

dziedzinach, na wszystkich

dziedzinach, na wszystkich

kontynentach.

kontynentach.

Umożliwia to bezzwłoczne

Umożliwia to bezzwłoczne

podejmowanie środków

podejmowanie środków

zapobiegawczych pozwalających na

zapobiegawczych pozwalających na

zagwarantowanie maksymalnego

zagwarantowanie maksymalnego

bezpieczeństwa żywnościowego.

bezpieczeństwa żywnościowego.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Wybór strategii

Wybór strategii

Jakość i bezpieczeństwo

Jakość i bezpieczeństwo

wybranej strategii

wybranej strategii

leczenia zależy w

leczenia zależy w

pierwszej kolejności od

pierwszej kolejności od

stanu nauki, a zatem i

stanu nauki, a zatem i

od wiedzy lekarza.

od wiedzy lekarza.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Wybór strategii

Wybór strategii

Pierwszym czynnikiem

Pierwszym czynnikiem

podnoszenia tej wiedzy są

podnoszenia tej wiedzy są

oczywiście badania

oczywiście badania

medyczne i farmaceutyczne

medyczne i farmaceutyczne

oraz wynikający z

oraz wynikający z

nich postęp w terapii lub

nich postęp w terapii lub

diagnostyce.

diagnostyce.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Wybór strategii

Wybór strategii

Drugim kluczowym czynnikiem

Drugim kluczowym czynnikiem

bezpieczeństwa żywnościowego

bezpieczeństwa żywnościowego

w dziedzinie wyboru

w dziedzinie wyboru

strategii leczenia

strategii leczenia

są

są

studia medyczne

studia medyczne

nadążające za postępami nauki.

nadążające za postępami nauki.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Wybór strategii

Wybór strategii

Trzeci czynnik to

Trzeci czynnik to ustawiczne

ustawiczne

kształcenie

kształcenie

:

:

podobnie jak we wszystkich

podobnie jak we wszystkich

dziedzinach związanych z zagrożeniami

dziedzinach związanych z zagrożeniami

i zaawansowanymi

i zaawansowanymi

technologiami, przyswajanie sobie

technologiami, przyswajanie sobie

najświeższej wiedzy należy do

najświeższej wiedzy należy do

decydujących czynników

decydujących czynników

bezpieczeństwa.

bezpieczeństwa.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Wybór strategii

Wybór strategii

Ostatni element warunkujący

Ostatni element warunkujący

bezpieczeństwo decyzji

bezpieczeństwo decyzji

terapeutycznych

terapeutycznych

to ocena weterynaryjna,

to ocena weterynaryjna,

która

która

spaja w jedno

spaja w jedno badania naukowe

badania naukowe

,

,

kształcenie

kształcenie

i

i codzienną praktykę

codzienną praktykę

pracowników służb inspekcyjnych.

pracowników służb inspekcyjnych.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Sposób wykonywania

Sposób wykonywania

czynności terapeutycznych i prewencyjnych

czynności terapeutycznych i prewencyjnych

Przestrzeganie obowiązków jest

Przestrzeganie obowiązków jest

kontrolowane przez wszystkie władze,

kontrolowane przez wszystkie władze,

a bogate i jednolite orzecznictwo

a bogate i jednolite orzecznictwo

określa dokładnie obowiązki

określa dokładnie obowiązki

pracowników służby inspekcyjnej oraz

pracowników służby inspekcyjnej oraz

pojęcie opieki sumiennej, starannej i

pojęcie opieki sumiennej, starannej i

zgodnej z aktualnym stanem

zgodnej z aktualnym stanem

wiedzy naukowej.

wiedzy naukowej.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Sposób wykonywania

Sposób wykonywania

czynności terapeutycznych i prewencyjnych

czynności terapeutycznych i prewencyjnych

Oczywiście, wykonywanie

Oczywiście, wykonywanie

czynności inspekcyjnych zależy

czynności inspekcyjnych zależy

od warunków bezpieczeństwa

od warunków bezpieczeństwa

żywnościowego,

żywnościowego,

które bywają bardzo różne

które bywają bardzo różne

w zależności od charakteru

w zależności od charakteru

czynności i występujących

czynności i występujących

zagrożeń „naturalnych”.

zagrożeń „naturalnych”.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Organizacja i

Organizacja i

funkcjonowanie struktur inspekcji

funkcjonowanie struktur inspekcji

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

żywnościowe

żywnościowe

uwarunkowane jest w

uwarunkowane jest w

znacznym stopniu jakością

znacznym stopniu jakością

organizacji i

organizacji i

funkcjonowania systemu

funkcjonowania systemu

inspekcji weterynaryjnej.

inspekcji weterynaryjnej.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Organizacja i

Organizacja i

funkcjonowanie struktur inspekcji

funkcjonowanie struktur inspekcji

Wymaga ono bowiem

Wymaga ono bowiem

od wszystkich pracowników inspekcji

od wszystkich pracowników inspekcji

i prywatnie działających lekarzy

i prywatnie działających lekarzy

,

,

podejmowania rzetelnych starań

podejmowania rzetelnych starań

przewidzianych odpowiednimi

przewidzianych odpowiednimi

przepisami i podlegających

przepisami i podlegających

specjalnym zezwoleniom.

specjalnym zezwoleniom.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Używanie środków

Używanie środków

terapeutycznych

terapeutycznych

Produkty terapeutyczne

Produkty terapeutyczne

i sprzęt medyczny

i sprzęt medyczny

używane w profilaktyce,

używane w profilaktyce,

diagnozowaniu i leczeniu

diagnozowaniu i leczeniu

podlegają ścisłym

podlegają ścisłym

i szczegółowym przepisom

i szczegółowym przepisom

prawnym.

prawnym.

Weterynaryjne czynniki

Weterynaryjne czynniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego

żywnościowego

Używanie środków

Używanie środków

terapeutycznych

terapeutycznych

Zasady bezpieczeństwa

Zasady bezpieczeństwa

żywnościowego dotyczące

żywnościowego dotyczące

tych substancji i urządzeń

tych substancji i urządzeń

tworzą prawdziwy łańcuch

tworzą prawdziwy łańcuch

bezpieczeństwa.

bezpieczeństwa.

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Nowe zagrożenia

Nowe zagrożenia

–

–

podobnie jak wszystkie

podobnie jak wszystkie

nowości – burzą

nowości – burzą

i podważają zwykle

i podważają zwykle

dotychczasowe przekonania

dotychczasowe przekonania

i przyzwyczajenia.

i przyzwyczajenia.

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Należy wobec nich

Należy wobec nich

przyjąć stałą postawę

przyjąć stałą postawę

intelektualną –

intelektualną –

„nasłuchiwać

„nasłuchiwać

ciszy”

ciszy”

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Bez względu na jakość

Bez względu na jakość

działającego systemu

działającego systemu

nadzoru zapobiegawczego

nadzoru zapobiegawczego

nie można wykluczyć

nie można wykluczyć

możliwości

możliwości

zbiorowego zaślepienia.

zbiorowego zaślepienia.

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Publiczna dyskusja jest

Publiczna dyskusja jest

konieczna.

konieczna.

Społeczność spoza kręgu

Społeczność spoza kręgu

ekspertów powinni mieć

ekspertów powinni mieć

możliwość wypowiadania się,

możliwość wypowiadania się,

zadawania nurtujących ich

zadawania nurtujących ich

pytań, wszczynania alarmu.

pytań, wszczynania alarmu.

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Tak rozumiany dostęp do

Tak rozumiany dostęp do

informacji na temat

informacji na temat

bezpieczeństwa żywnościowego

bezpieczeństwa żywnościowego

–

–

niezbędny dla jak najlepszego

niezbędny dla jak najlepszego

zabezpieczenia się przed

zabezpieczenia się przed

nowymi tragediami –

nowymi tragediami –

wymaga większej przejrzystości

wymaga większej przejrzystości

procedur decyzyjnych.

procedur decyzyjnych.

Przejrzystość

Przejrzystość

postępowania

postępowania

Z zastrzeżeniem ochrony

Z zastrzeżeniem ochrony

tajemnicy lekarskiej

tajemnicy lekarskiej

czy tajemnicy przemysłowej,

czy tajemnicy przemysłowej,

wyniki ekspertyzy – a także

wyniki ekspertyzy – a także

uzasadnienia decyzji inspekcji

uzasadnienia decyzji inspekcji

–

– powinny być podawane

powinny być podawane

do publicznej wiadomości.

do publicznej wiadomości.

Przekazywanie

Przekazywanie

informacji

informacji

Informacje z dziedziny

Informacje z dziedziny

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

żywnościowego zawsze

żywnościowego zawsze

mogą liczyć na szczególną

mogą liczyć na szczególną

uwagę społeczną.

uwagę społeczną.

Przekazywanie

Przekazywanie

informacji

informacji

Należy zatem rozróżnić

Należy zatem rozróżnić

informację przeznaczoną

informację przeznaczoną

dla specjalistów i

dla specjalistów i

informację przeznaczoną

informację przeznaczoną

dla społeczeństwa.

dla społeczeństwa.

Przekazywanie

Przekazywanie

informacji

informacji

Ta pierwsza bazuje na wiedzy

Ta pierwsza bazuje na wiedzy

naukowej, jaką dysponują grupy,

naukowej, jaką dysponują grupy,

do których jest adresowana.

do których jest adresowana.

Ma ona swoje własne nośniki:

Ma ona swoje własne nośniki:

wykłady, konferencje, kongresy,

wykłady, konferencje, kongresy,

zrzeszenia zawodowe i

zrzeszenia zawodowe i

przemysłowe.

przemysłowe.

Przekazywanie

Przekazywanie

informacji

informacji

Informacja przeznaczona dla

Informacja przeznaczona dla

społeczeństwa nie może

społeczeństwa nie może

zakładać posiadania wiedzy

zakładać posiadania wiedzy

medycznej niezbędnej do oceny

medycznej niezbędnej do oceny

jej treści;

jej treści; inaczej rodzi ryzyko

inaczej rodzi ryzyko

niewłaściwego zrozumienia lub

niewłaściwego zrozumienia lub

wywołania paniki.

wywołania paniki.

Przekazywanie

Przekazywanie

informacji

informacji

Przekazane informacje mogą

Przekazane informacje mogą

wzbudzać w społeczeństwie

wzbudzać w społeczeństwie

niepotrzebny lub przesadny

niepotrzebny lub przesadny

niepokój

niepokój

lub przeciwnie rodzić

lub przeciwnie rodzić

nieuzasadnione nadzieje

nieuzasadnione nadzieje

na skuteczniejszą terapię.

na skuteczniejszą terapię.

Przekaz informacji

Przekaz informacji

w sytuacjach

w sytuacjach

kryzysowych

kryzysowych

W sytuacji kryzysu sanitarno-

epizootycznego lub poważnego

zagrożenia zdrowia publicznego

przekazywanie informacji spełniać

musi

trzy wymogi

:



Należy przede wszystkim ściśle

dostosować informację do wielkości
zagrożenia;

Przekaz informacji

Przekaz informacji

w sytuacjach

w sytuacjach

kryzysowych

kryzysowych

Po drugie

Po drugie

, zapobieżenie panice

, zapobieżenie panice

lub ograniczenie jej zasięgu bez

lub ograniczenie jej zasięgu bez

wzbudzania niepotrzebnego niepokoju,

wzbudzania niepotrzebnego niepokoju,

zapewniając jednak obywatelom prawo

zapewniając jednak obywatelom prawo

do wiedzy o tym, co się dzieje i

do wiedzy o tym, co się dzieje i

nakłaniając prasę do przestrzegania

nakłaniając prasę do przestrzegania

etycznego obowiązku niepublikowania

etycznego obowiązku niepublikowania

alarmistycznych, sensacyjnych

alarmistycznych, sensacyjnych

informacji.

informacji.

Przekaz informacji

Przekaz informacji

w sytuacjach

w sytuacjach

kryzysowych

kryzysowych

Po trzecie

Po trzecie

, istotne informacje,

, istotne informacje,

podawać należy z

podawać należy z

uwzględnieniem różnych grup

uwzględnieniem różnych grup

ludności, do których

ludności, do których

powinny trafić, i

powinny trafić, i

kolejności, w której powinny

kolejności, w której powinny

do nich docierać.

do nich docierać.

Wnioski

Wnioski



Niezbędne jest wzmocnienie

Niezbędne jest wzmocnienie

potencjału administracyjnego

potencjału administracyjnego

łącznie ze strukturami

łącznie ze strukturami

transgranicznymi

transgranicznymi

oraz

oraz powszechne uznanie

powszechne uznanie

kompetencji właściwych

kompetencji właściwych

organów;

organów;

Wnioski

Wnioski



Powinno się opracować

Powinno się opracować

przejrzyste procedury

przejrzyste procedury

decyzyjne oraz upowszechnić

decyzyjne oraz upowszechnić

przestrzeganie zasad

przestrzeganie zasad

etycznych w przekazywaniu

etycznych w przekazywaniu

informacji na temat

informacji na temat

bezpieczeństwa sanitarnego;

bezpieczeństwa sanitarnego;

Wnioski

Wnioski



Niezbędne jest

Niezbędne jest

przyznanie właściwych

przyznanie właściwych

uprawnień opartych

uprawnień opartych

na odpowiednich

na odpowiednich

przepisach;

przepisach;

Wnioski

Wnioski



Należałoby wzmocnić

Należałoby wzmocnić

współpracę i połączenie

współpracę i połączenie

w światową sieć

w światową sieć

wszystkich organów

wszystkich organów

nadzoru.

nadzoru.