Pamięć i psychologia
poznawcza
Pamięć i psychologia
poznawcza
Co to jest pamięć?
• Pamięć jest to zdolność umysłu do
przechowywania, a później
przypominania sobie lub
rozpoznawania zdarzeń, który się
uprzednio doświadczyło
• Dla większości psychologów
poznawczych pamięć jest to aktywny
system umysłowy , który odbiera
koduje, modyfikuje i wyszukuje
informacje.
Model Atkinsona i
Shiffrina
• Typy pamięci:
• 1. MAGAZYN PAMIECI
SENSORYCZNEJ
• 2. MAGAZYN PAMIECI
KRÓTKOTRWAŁEJ
( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)
• 3. MAGAZYN PAMIECI
DŁUGOTRWAŁEJ
1.
MAGAZYN PAMIECI SENSORYCZNEJ
• PRZECHOWUJE WRAŻENIA UTWORZONE
Z BODZĆÓW, KTÓRE ODBIERAMY
WSZYSTKIMI NASZYMI ZMYSŁAMI .
• REPREZENTUJE PIERWOTNY RODZJ
PAMIĘCI, KTÓRY DZIAŁA PO ODEBRANIU
BODŹCA, ALE PRZED ZALICZENIEM GO
DO PEWNEJ , ROZPOZNANEJ KATEGORII.
• - PAMIEĆ ECHOICZNA ( EHO) - do 4 s
• - PAMIĘĆ IKONICZNA – 1 s
2.
MAGAZYN PAMIECI KRÓTKOTRWAŁEJ
( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)–
• Krytyczne stadium procesu
pamiętania
• jedyny sposób przeniesienia
informacji z pamięci sensorycznej
do krótkotrwałej jest zwrócenie
uwagi na tę informację.
• Łatwe do rozpoznania obrazy mają
największą szansę znaleźć się w
magazynie pamięci krótkotrwałej
MAGAZYN PAMIECI
KRÓTKOTRWAŁEJ
Cechy pamięci krótkotrwałej:
1. bardzo ograniczona pojemność: 7 (+/-2)
2. Krótki czas przechowywania ( 18-20 s)
3. Jedyne stadium pamięci, w którym zachodzi
ŚWIADOME PRZETWARZANIE MATERIAŁU
4. Kodowanie akustyczne !
5. Aby zwiększyć pojemność:
- porcjowanie
powtarzanie
3. MAGAZYN PAMIECI
DŁUGOTRWAŁEJ
•
Cała wiedza osoby o niej samej i świecie
•
Aby przekazać informacje z pamięci
krótkotrwałej do długotrwałej potrzebne
jest jej powtarzanie opracowujące –
analizowanie i wiązanie z treściami wiedzy
ogólnej
•
W pamięci długotrwałej słowa i pojęcia są
przechowywane (zakodowane) według ich
znaczeń
•
Wiedza jest tu przechowywana w dobrze
zorganizowany i uporządkowany sposób
MAGAZYN PAMIECI
DŁUGOTRWAŁEJ
• Jest w niej przechowywanych wiele
alternatywnych wskazówek , które
pomagają w wydobyciu dokładnie
tego, czego się poszukuje.
• Ale…! Materiał w pamięci
długotrwałej łatwo ulega
zniekształceniu ponieważ
wspomnienia są jedynie
rekonstrukcja zdarzeń dokonywana
na podstawie schematów – sposobów
organizacji doświadczenia
TEORIA HAMOWANIA
• Hamowanie wsteczne – uczenie
się nowego materiału
przeszkadza w przypominaniu
wyuczonego w przeszłości
• Hamowanie następcze –
wyuczenie się danego materiału
przeszkadza w późniejszym
uczeniu się innego materiału.
• Np. 3 i 5 biegowa skrzynia
EFEKTY KOLEJNOŚCI
• EFEKT PIERWSZEŃSTWA
• EFEKT ŚWIEŻOŚCI
KONSTRUOWANIE WSPOMNIEŃ
„Przypominanie – odtwarzanie
wyglądu dinozaura na podstawie jego
pozostałości” D. Myers
DEZINFORMACJA I ODDZIAŁYWANIE
WYOBRAŹNI – BADANIA E .LOFTUS (1974)
1.
„ Z jaką prędkością jechały samochody,
kiedy się zderzyły?”
2.
„Z jaka prędkością jechały samochody,
kiedy się stuknęły?”
3.
- po tygodniu – Czy pamiętasz potłuczone
szkło?
EFEKT DEZINFORMACJI
SUBTELNA DEZINFORMACJA
POWODUJE U WIELU OSÓB
ZNIEKSZTAŁENIE PAMIĘCI.
Jak
powstają „wszczepione
wspomnienia
”?
1. Zapełnianie luk w pamięci
prawdopodobnymi domysłami i
przypuszczeniami
2. Przy wielokrotnym powtarzaniu
jakiejś historii zapamiętujemy
domyślne szczegóły, tak jakby
naprawdę miały miejsce.
3. Na nasz obraz w pamięci wpływają
późniejsze relacje innych osób.
AMNEZJA ŹRÓDŁA
Błędna atrybucja źródła-
przypisywanie niewłaściwego źródła
zdarzeniu, którego
doświadczyliśmy, o którym
słyszeliśmy lub które sobie
wyobrażaliśmy (pisarze, poeci)
POPRAWIANIE PAMIĘCI
–
POWTARZAJ NAUKĘ, ABY POBUDZIC
DŁUGOTRWAŁE PAMIĘTANIE
–
ZAPAMIĘTYWANIE UŁATWIA AKTYWNE
PRZEMYŚŁENIE MATERIAŁY
–
NADAJ RZECZOM, KTÓRYCH SIĘ UCZYSZ
OSOBISTE ZNACZENIE
–
MNEMOTECHNIKI – rymy, historia, przestrzeń.
–
ODŚWIEŻAJ PAMIEC POPRZEZ UAKTYWANIANIE
WSKAZÓWEK DO ODTWARZANIA- sytuacja ,
nastrój , miejsca
–
OGRANICZAJ INTERFERENCJĘ – UCZ SIĘ PRZED
SNEM,
•
„Każdą nową rzecz wiąż z czymś, co jest już dostępne”
– William James „Principles of psychology”