Analizy filogenetyczne 

 

Na podstawie każdej z analizowanych cech rozpatrywanych 

osobno można utworzyć 

hipotezę filogenetyczną

 dla danej 

grupy taksonów zilustrowaną odpowiednim 

kladogramem.

 

Poszukuje się korelacji pomiędzy cechami, aby wybrać taki 

kladogram, który jest zgodny z największą liczbą cech. Te 

cechy,  których  zróżnicowanie  nie  jest  zgodne  z  przyjętą 

hipotezą,  uznaje  się  za 

konwergencje,

  jeśli  takie  same 

formy  cechy  występują  w  oddalonych  gałęziach 

kladogramu lub 

paralelizmy,

 jeśli pojawiają się niezależnie 

w gałęziach sąsiednich.    

Przykład: kladogram 

naczelnych

W praktyce rzadko udaje się udowodnić realność 

rozgałęzień ze względu na powszechne zjawisko 

radiacji, czyli powstawania z jednego gatunku wielu 

innych przystosowanych do życia w różnych 

środowiskach, np. zięby Darwina.  

W  przeszłości  analizy  filogenetyczne  opierały  się 

wyłącznie na cechach morfologicznych. Także dzisiaj 

stanowią  one  źródło  informacji  filogenetycznej  w 

przypadku  materiałów  kopalnych,  jak  również 

tradycyjnie  zbieranych  materiałów  muzealnych.  W 

przypadku  niektórych  grup  zwierząt  wykorzystywane 

były wyniki porównawczych badań behawioru. 

Np.  dane  dotyczące  zachowań  godowych  były 

używane  do  analiz  filogenetycznych  w  przypadku 

traszek. 

Jednak 

badania 

molekularne 

dostarczają 

nieporównywalnie  większej  liczby  cech  niż  badania 

dotyczące morfologii czy zachowań. 

Szczególnie  przydatną  w  tego  typu  badaniach  jest 

metoda zegara molekularnego. 

 

 

 

 

 

Metoda zegara 

molekularnego

• Dobrze sprawdza się do badania 

taksonów filogenetycznie odległych

• Zawodzi w przypadku taksonów bardziej 

spokrewnionych

• Historia każdego organizmu jest 

udokumentowana w jego genomie

• Porównując budowę kwasów 

nukleinowych i białek można odtworzyć 
filogenezę organizmów

Wyniki  badań  są  w  wielu  przypadkach  sprzeczne  z 

wynikami badań morfologicznych. 

 Przykładowo:  analiza  122  cech  morfologicznych  małp 

człekokształtnych sugeruje, że linia rozwojowa prowadząca 

do człowieka odgałęziła się wcześniej, a szympans i goryl 

mają  innego  wspólnego  najbliższego  przodka.  W  tym 

przypadku jednak o wiele trudniej ocenić czy podobieństwa 

pomiędzy  szympansem  i  gorylem  świadczą  o  ich  bliskim 

pokrewieństwie  filogenetycznym,  czy  tez  zostały 

odziedziczone po wspólnym przodku (są plezjomorficzne), a 

linia prowadząca do człowieka uzyskała szereg nowych cech 

budowy tylko dla siebie właściwych. 

Kwestie te mogą rozstrzygnąć tylko dalsze badania kopalne.  

Literatura: 

1.  Ryszkiewicz  M.:  „Ewolucja:  Od  wielkiego  Wybuchu   

do Homo sapiens” Warszawa 2000 

2.  Krzanowska  H.:  „Zarys  mechanizmów  ewolucji” 

Warszawa 1997 

3. Szarski H.: „ Mechanizmy ewolucji” Warszawa 1982 

4. Szarski  H.:  „Historia  zwierząt  kręgowych”  Warszawa 

2002 

5. Szweykowska  A.,  Szweykowski  J.:  Botanika  t.1, 

Warszawa 2005 

6. Internet 

 

 

 

 

 

Dziękuję za uwagę!!!