Udział pielęgniarki w zapobieganiu chorobom i wypadkom

Udział pielęgniarki w

zapobieganiu

chorobom i wypadkom

Wojciech Feleszko

--------------------------------------

Wydział Nauki o Zdrowiu

Nowa ustawa o zawodzie

pielęgniarki i położnej

z 20 IV 2004

•

usługowość

•

rola pedagogiczna

Nowe uprawnienia (dotychczas

zarezerwowane dla lekarzy)

•

komunikacja

Komunikacja

•

Wiedza o

komunikowaniu się ludzi

•

Kultura osobista

ułatwia

komunikację !

Możliwość o informowaniu

o stanie zdrowia

•

w ramach kompetencji

•

wiedza o procesie

leczenia

Komunikacja c.d.

Komunikacja z rodziną pacjenta

•

przygotowanie rodziny do procesu pielęgnacji

(mpdz)

•

brak zgody informowania rodziny o własnym

stanie zdrowia

•

komunikowanie z opiekunem faktycznym (w

przypadku pacjentów terminalnych):

przygotowanie do procesu pielęgnacji +

konsekwencje.

•

Niekoniecznie „najbliżsi” oznacza rodzinę i

należy to respektować !

Komunikacja c.d.

•

Zrównanie roli lekarza i pielęgniarki (w myśl

nowej ustawy) – relacja partnerska, a nie

usługowa

•

Może rodzić napięcia



takt, umiar, kultura,

określenie kompetencji

•

Stworzenie zespołu terapeutycznego (np. lekarz,

pielęgniarka, rehabilitant, dietetyk, psycholog):

together

every

achieve

Obowiązki pielęgniarki wg

Ustawy

zakres udzielania świadczeń wg ustawy

rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych

podopiecznego,

ii.

rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych,

iii.

planowanie i realizowanie opieki pielęgnacyjnej,

iv.

ocenianie skuteczności zastosowanych procedur

pielęgnacyjnych,

realizację zleceń lekarskich ( 5 kolejność !),

vi.

udzielanie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych,

leczniczych i rehabilitacyjnych

wykonywanych samodzielnie

vii.

edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę chorób.

Ust. z dn. 23 stycznia 2003 r „O

powszechnym ubezpieczeniu w

Narodowym Funduszu Zdrowia

Obowiązki pielęgniarki wg

Ustawy

zakres udzielania świadczeń wg ustawy

rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych

podopiecznego,

ii.

rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych,

iii.

planowanie i realizowanie opieki pielęgnacyjnej,

iv.

ocenianie skuteczności zastosowanych procedur

pielęgnacyjnych,

realizację zleceń lekarskich

( 5 kolejność !),

vi.

udzielanie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych,

leczniczych i rehabilitacyjnych

wykonywanych samodzielnie

vii.

edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę chorób

Ust. z dn. 23 stycznia 2003 r „O

powszechnym ubezpieczeniu w

Narodowym Funduszu Zdrowia

Funkcje pielęgniarki

wobec podmiotu opieki

•

terapeutyczna

•

profilaktyczna (zapobiegania chorobom

i wypadkom)

•

wychowawcza (wpływ na osobowość

pacjenta, przygotowanie do samoopieki)

•

promocja zdrowia (edukacja zdrowego

trybu życia)

•

rehabilitacja (usprawnienie fizyczne,

psychiczne i społeczne)

Zakres udzielania świadczeń

pielęgniarki

środowiskowo/rodzinnej:

Pielęgniarka zobowiązana jest do

udzielania kompleksowych,

pielęgniarskich świadczeń w środowisku

podopiecznego, gwarantujących

zachowanie świadczeń profilaktycznych,

ciągłości leczenia i pielęgnacji.

Pielęgniarka ma obowiązek

posiadania

nesesera pielęgniarki

środowiskowej/rodzinnej

, który

wyposażony powinien być w podstawowy

sprzęt i materiały jednorazowego

użytku:

Pielęgniarka/poło

żna

środowiskowa

(NIEMCY)

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

7-10

dni

w domu-

pielęgniarka

Informacje i porady odnośnie
opieki nad noworodkiem.

Karmienie piersią i butelką.

Zapobieganie wypadkom
(przegrzewanie, upadek).
Uświadomienie o szkodliwości

dymu papierosowego dla dzieci

2-3

tydzień

w domu-

pielęgniarka

Karmienie piersią i butelką.
Samopoczucie rodziców po

porodzie, ruch oraz odpoczynek
dla matki. Dojrzewanie i rozwój
noworodka.

Zapobieganie

wypadkom w domu

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

3-4

tydzień

w domu -

pielęgniarka

Współżycie po porodzie oraz
antykoncepcja. Palenie tytoniu

w otoczeniu dziecka.
Podawanie wit. A i D do 6

mies. życia 4 krople dziennie.

tygodni

w przychodni

+ lekarz i

pielęgniarka

Dojrzewanie i rozwój

noworodka. Karmienie piersią

i butelką.

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

tygodni

w domu lub

przychodni

pielęgniarka

Przypomnienie porad

lub uzupełnienie.

Informacje o

szczepieniach

Samopoczucie rodziców

po porodzie.

miesiące

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Karmienie piersią i

butelką. Dojrzewanie i

rozwój dziecka,

informacja o

powikłaniach po

szczepieniach.

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

miesięcy

w przychodni –

pielęgniarka

Karmienie piersią i

butelką, dokarmianie.

Sen- zaburzenia.

Samopoczucie matki.

Rozwój motoryczny

dziecka.

miesięcy

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Ząbkowanie.

Zapobieganie wypadkom

(

dziecko siedzi i chwyta:

ostre narzędzia, leki,

zakrztuszenie

miesiące

w przychodni –

pielęgniarka

Ząbkowanie,

odżywianie, rozwój i

dojrzewanie dziecka,

mowa.

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

miesięcy

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Sen. Wychowywanie

oraz pouczanie.

Buty:

zapobieganie

płaskostopiu.

miesięcy

w przychodni –

pielęgniarka

Rozwój i dojrzewanie

dziecka..

Zapobieganie

wypadkom (ulica, za

rączkę, ostre narzędzia,

szafki, spadające

wazony, krawędzie

stołów, schody

Rozumie zakazy

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

miesięcy

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Zapobieganie

wypadkom

. Zasady

czystości. Wychowanie.

Informacje o

dodatkowym działaniu

szczepień. Ruch i

zabawa. Rozwój dziecka.

Palenie tytoniu,

używanie alkoholu i

narkotyków w

środowisku dziecka

Pielęgniarka/położna

środowiskowa

Wiek

Gdzie

Informacje i porady

3 1/2

roku

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Zapobieganie

wypadkom

Oglądanie tv

Odżywianie

Ząbkowanie. Sen –

zwyczaje.

Palenie

tytoniu, używanie

alkoholu i

narkotyków w

środowisku dziecka.

5 lat

w przychodni –

lekarz i

pielęgniarka

Zapobieganie

wypadkom. Spacery i

ruch

Zakres udzielania świadczeń

pielęgniarki/ higienistki

szkolnej

Edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży w

szkole



najbardziej skuteczna i opłacalna

inwestycja w długofalowym programie

poprawy zdrowia społeczeństwa.

•

testy przesiewowe

•

profilaktyczne badania lekarskie (bilanse zdrowia)

•

profilaktyczne badania stomatologiczne, profilaktykę

próchnicy zębów i profilaktykę ortodontyczną;

•

udzielanie pomocy w przypadku nagłych zachorowań,

urazów i zatruć;

•

obowiązkowe szczepienia ochronne;

•

Organizacja

edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia (plan

godzin)

Profilaktyczna opieka

zdrowotna

indywidualne praktyki pielęgniarskie;

grupowe praktyki pielęgniarskie;

pielęgniarskie niepubliczne zakłady opieki

zdrowotnej;

lekarsko - pielęgniarskie niepubliczne zakłady opieki

zdrowotnej;

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

indywidualne praktyki lekarskie;

indywidualne praktyki lekarskie zatrudniające

pielęgniarkę lub higienistkę szkolną;

lekarskie niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej;

grupowe praktyki lekarskie;

10.

praktyki lekarza rodzinnego;

11.

higienistki szkolne prowadzące działalność

gospodarczą.

Profilaktyczna opieka

zdrowotna

Stawka kapitacyjna / ucznia = min. 2,5 zł

Średnio: 800 uczniów/ 1 pielęgniarkę

= 2000,- zł (koszty profilaktyki NFZ)

Adaptacja i utrzymanie pomieszczeń: samorząd

Rządowy program: Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą
w środowisku nauczania i wychowania. X.2004

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

KLASY I-III

•

Udział w programie wychowania

prozdrowotnego i rozwoju kultury fizycznej

•

Celem programu jest wychowanie człowieka,

który:

–

ma świadomość, iż sam może wpłynąć na swoje

zdrowie i ogólną sprawność psychomotoryczną,

–

rozumie wartość zdrowia,

–

troszczy się o bezpieczeństwo oraz zdrowie swoje i

innych,

–

kreuje zdrowy styl życia.

•

Uczeń nabywa umiejętności:

–

obserwuje własny organizm

–

podejmuje decyzje dotyczące własnego

zdrowia

–

przestrzega higienę i bezpieczeństwo

w czasie zabaw ruchowych, uprawiania

sportów

–

przyjmuje prawidłową postawę w

czasie nauki, pracy, zabawy

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

•

Uczeń nabywa umiejętności:

–

organizuje czynny wypoczynek

–

ocenia indywidualne zdolności

–

prawidłowo rozładowuje napięcie

nerwowe i emocjonalne

–

akceptuje siebie

–

zgodnie współpracuje z innymi

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

•

zdobywa wiadomości z zakresu:

–

dbanie o zdrowie, higienę, porządek i

czystość wokół siebie

–

budowa ciała

–

higieniczny tryb życia

–

higiena i estetyka spożywania

posiłków

–

zasady bezpieczeństwa w różnych

sytuacjach

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

•

zdobywa wiadomości z zakresu:

–

pożyteczne i szkodliwe czynniki

wpływające na zdrowie

–

ekologiczny i zdrowy styl życia

–

podstawowe czynniki o charakterze

utylitarnym i sportowo – ruchowym

–

czynności ruchowe wpływające na stan

zdrowia, usprawniające motorykę

–

przepisy, zasady obowiązujące podczas

zabaw i gier zespołowych.

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

•

Przykład programu: klasa II

TREŚCI

UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA

Wartości

odżywcze
warzyw i

owoców

•

zna wartości odżywcze warzyw i owoców

•

zna zasady racjonalnego odżywiania

•

przestrzega zasad higieny spożywania
posiłków oraz ich przechowywania

•

potrafi wykonać sałatkę i surówkę

•

planuje zdrowy jadłospis

•

wybiera zdrową żywność

Zachowanie

ludzi w
zależności od

warunków
pogodowych

•

rozpoznaje czynniki wpływające na stan

zdrowia

•

opisuje typowe ubiory dostosowane do
warunków atmosferycznych

•

wie w jakich warunkach można uprawiać
sport

•

wie co to zmęczenie, odpoczynek,
przegrzanie, przeziębienie

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

TREŚCI

UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA

Zagrożenia

•

zna rodzaje zagrożeń w domu, na ulicy,

podczas zabawy, nauki

•

rozpoznaje przedmioty, osoby-ich

zachowania, mogące stanowić zagrożenie,
sytuacje niebezpieczne,

•

wie kto może udzielić pomocy w razie

wypadku, niebezpieczeństwa

Organizowan

ie miejsca do
zajęć

ruchowych

•

przestrzega higieny ciała, stroju, miejsca

•

potrafi przygotować np. boisko do zabaw i

gier ruchowych

•

wykorzystuje elementy przyrody jako

naturalne przeszkody

•

współdziała w grupie podczas gier i zabaw

•

przestrzega zasad bezpieczeństwa przy

organizowaniu miejsc zabaw i gier
sportowych

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

TREŚCI

UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA

Zimowe

dyscypliny

sportu

•

wymienia zimowe dyscypliny sportu

•

podczas zabaw na śniegu przestrzega zasad

bezpieczeństwa

•

wie, że ruch to zdrowie nie tylko latem ale i

zimą

Rekreacja

•

propaguje sport

•

wyjaśnia pojęcia : aktywność fizyczna,

wypoczynek bierny, wypoczynek czynny

•

rozróżnia i charakteryzuje niektóre sporty

indywidualne i zespołowe

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

TREŚCI

UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA

Samoocena

rozwoju i

sprawności

ruchowej

•

dokonuje pomiaru tętna przed i po wysiłku

•

dokonuje prostych pomiarów skoku /taśma,

srok, stopa/

•

reguluje rytm oddechu w marszu, biegu, w

czasie ćwiczeń

•

określa swój rozwój i sprawność ruchową

Kim jestem,

co jest dla

mnie ważne?

•

dostrzega swoje zalety i wady

•

zna swoje mocne i słabe strony

•

wie co jest dla niego ważne

•

zgodnie współpracuje w zespole klasowym

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

TREŚCI (

III

)

UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA

Sytuacje

niebezpieczn

•

charakteryzuje sytuacje niebezpieczne

•

potrafi udzielić pierwszej pomocy w drobnych

stłuczeniach itp.

•

zna numery telefonów alarmowych i wie jak

poinformować o zagrożeniu

•

wie jak zachować się w nagłych wypadkach

•

wie kogo poprosić o pomoc w nagłych wypadkach

Poznanie

własnego

ciała

•

zna przyczyny powstawania wad postawy i

zapobiega im

•

zna budowę kręgosłupa

•

dostrzega swoje mocne i słabe strony rozwoju i

wie jak je doskonalić

•

prawidłowo nazywa części ciała

•

ocenia swój rozwój, postawę

•

dokonuje samooceny rozwoju i porównuje wyniki

z lat poprzednich

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

tematy szczegółowe

kl. I

TEMAT

TREŚCI

ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI
UCZNIA

Jestem

uczniem

•

higiena osobista ucznia

•

higiena pracy, zabawy, nauki

•

prawidłowa sylwetka

podczas nauki, oglądania tv,

czytania itp.

•

przestrzega zasad higieny

osobistej

•

wie jak zaplanować dzień

•

dba o prawidłową sylwetkę

Moje

codzien

zajęcia

•

organizacja dnia w szkole i

w domu

•

zmęczenie i przemęczenie –

ich wpływ na zdrowie i

samopoczucie

•

codzienna gimnastyka

•

planuje swój dzień

•

wie jak zapobiegać

zmęczeniu

•

uprawia codzienną

gimnastykę

Moje

miejsce

pracy

•

organizacja miejsca nauki i

szkole i w domu /światło,

ustawienie biurka, cisza

itp./

•

organizuje swoje miejsce

do nauki

•

wie co ułatwia a co

utrudnia naukę

TEMAT

TREŚCI

ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI

UCZNIA

Pachnące
mydełko

•

przybory do higieny

osobistej

•

nazywanie części ciała

•

choroby wynikające z nie

dbania o czystość

•

zna i nazywa przybory do

higieny

•

prawidłowo nazywa części

ciała

•

zna choroby powstające na

skutek nie dbania o czystość

np. próchnica

Jestem
uczestnikiem
ruchu

drogowego

•

rodzaje znaków drogowych

•

bezpieczeństwo w środkach

komunikacji miejskiej

•

rozróżnia podstawowe znaki

drogowe

•

przestrzega zasad

bezpiecznego zachowania

się w środkach komunikacji

miejskiej

Rozpoznaję

substancje
trujące

•

rozpoznawanie substancji

trujących

•

jak postępować z substancjami

trującymi

•

wie co to jest „substancja

trująca”

•

wie jak zachować się po

zetknięciu się z substancją

trującą

Zawody
dbające o

moje
zdrowie

•

zawody związane ze zdrowiem

i higieną

•

zawody niebezpieczne

•

wie na czym polega praca

lekarza, pielęgniarki

•

wymienia przynajmniej 4

lekarzy – specjalistów

•

wie, które zawody są

niebezpieczne dla zdrowia i

życia

TEMA
T

TREŚCI
ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI
UCZNIA

Nart,
sanki,

łyżwy

•

walory rekreacyjne zimą

•

zapobieganie chorobom i

przeziębieniom w okresie zimy

•

zapobieganie przegrzaniu

•

wymienia zalety uprawiania

sportu zimą

•

wie jak zapobiegać

przeziębieniom

Majówk
a za
miastem

•

zalety wypoczynku na łonie

natury

•

strój a rodzaj aktywności i

warunki pogodowe

•

zasady bezpieczeństwa

podczas podróży, zabaw na

świeżym powietrzu

•

podróż w złych warunkach

pogodowych – bezpieczeństwo

•

higiena podczas podróży

•

dostrzega uroki przyrody

•

dostosowuje strój do pogody i

rodzaju aktywności ruchowej

•

wymienia zasady bezpiecznej

podróży i zabawy w różnych

warunkach

•

dba o czystość ciała w różnych

warunkach

Wesoły
pompon
mojej

czapecz
ki

•

pogoda zimą

•

zimowy ubiór

•

aktywność ruchowa zimą

•

hartowanie organizmu

•

wymienia zjawiska

atmosferyczne

charakterystyczne w zimie

•

dostosowuje strój do warunków

pogodowych, wie jak ubrać się

na ślizgawkę, na kulig, zabawę

na śniegu

•

wymienia przynajmniej 4 sporty

zimowe

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

tematy szczegółowe

kl. II

TEMAT

TREŚCI

ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI

UCZNIA

Dlaczego
jemy
warzywa?

•

warzywa jako źródło witamin

•

znaczenie witamin

•

hodowla warzyw w domu

•

wyjaśnia pojęcie :

„witamina”, „sałatka”,

„surówka”

•

wskazuje korzyści płynące z

jedzenia warzyw

•

przygotowuje sałatki i

surówki

•

hoduje natkę pietruszki

Nasze owoce

•

owoce jako źródło witamin

•

znaczenie owoców w

codziennym odżywianiu

•

przetwory owocowe w

kuchni

•

podaje witaminy zawarte w

owocach

•

wskazuje korzyści jakie

mamy z owoców

•

przygotowuje sałatkę

owocową

Przechowyw
anie warzyw

i owoców

•

sposoby przechowywania i

przetwarzania owoców,

warzyw i artykułów

spożywczych

•

higiena przechowywania

przetworów owocowo -

warzywnych

•

wyjaśnia pojęcia: „dżem”,

„konfitura” , „marmolada”,

„mrożonki”

•

wie jak przygotować i

przechować przetwory na

zimę

•

przestrzega higieny

podczas przygotowywania

przetworów

TEMAT

TREŚCI
ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI
UCZNIA

Serduszko
puka w

rytmie...

•

określanie rytmu pracy serca

przed i po wysiłku

•

proste pomiary pracy serca

•

regulacja oddechu podczas

ćwiczeń

•

zna rolę serca w ludzkim

organizmie

•

potrafi wsłuchać się w pracę

serca

•

zna budowę serca i jego

pracę

•

reguluje oddech w trakcie

ćwiczeń

Zagrożenia

w naszej
kuchni

•

zasady bezpieczeństwa w

kuchni

•

gaz i energia w kuchni

•

wie co to jest gaz i prąd

•

wie jak zachować się na

wypadek pożaru

•

bezpiecznie posługuje się

nożem podczas krojenia,

smarowania

Jak uciec z
rąk złej
czarownicy
czyli jaki

zagrożenia
czyhają na
nas...

•

rodzaje zagrożeń w domu,

szkole, na ulicy

•

sytuacje niebezpieczne

podczas zabaw, uprawiania

sportów

•

przedmioty zagrażające

zdrowie i życiu

•

osoby /ich zachowania/,

zwierzęta mogące stanowić

zagrożenie

•

wie jakie sytuacje mogą być

niebezpieczne w domu,

szkole, na ulicy

•

stosuje zasady bhp podczas

codziennych zajęć i

czynności

•

wie czego unikać, aby

chronić zdrowie swoje i

innych

•

wie do kogo zwrócić się o

pomoc w sytuacjach

zagrożenia, jak zachować się

w/w sytuacjach

Pielęgniarka/Higienistka

szkolna

tematy szczegółowe

kl. III

TEMAT

TREŚCI

ZDROWOTNE

UMIEJĘTNOŚCI

UCZNIA

Cenię ruch i
sport

•

wpływ aktywności ruchowej

na organizm

•

praca a wypoczynek

•

pożądane formy aktywności

•

dostrzega znaczenie

aktywności ruchowej na

zdrowie

•

aktywnie i bezpiecznie

spędza wolny czas

•

planuje czas pracy i

wypoczynku

Stoliczku

nakryj się

•

odżywianie w różnych

porach roku

•

zapasy i przetwory owocowo

– warzywne, produkty

naturalne

•

wskazuje wartości

odżywcze nabiału

•

wie jak powstaje ser, masło,

jogurt

•

uwzględnia w codziennej

diecie produkty mleczne

oraz owoce i warzywa

•

przygotowuje przetwory

Sytuacje

niebezpieczn
e

•

środki uzależniające /leki,

narkotyki, internet, tv/

•

radzenie sobie w trudnych

sytuacjach

•

kształtowanie umiejętności

radzenia sobie ze stresem,

nerwami

•

pierwsza pomoc na co dzień

•

wie co to środki

uzależniające

•

wie co to sytuacja trudna

•

radzi sobie z własnymi

emocjami z różnych

sytuacjach

•

okazuje pomoc innym

Document Outline