background image

Okres prenatalny

Okres prenatalny

Maria Jankowska

Maria Jankowska

background image

Rozwój prenatalny

Rozwój prenatalny

Dzieli się na 3 trymestry:

Dzieli się na 3 trymestry:

I trymestr – 1-3miesiąc

I trymestr – 1-3miesiąc

faza jaja płodowego

faza jaja płodowego

 (od 

 (od 

zapłodnienia do implantacji w 

zapłodnienia do implantacji w 

macicy)

macicy)

faza embrionalna

faza embrionalna

 (od 

 (od 

zagnieżdżenia do 2 miesiąca)

zagnieżdżenia do 2 miesiąca)

faza płodowa

faza płodowa

 (od 3-9 miesiąca)

 (od 3-9 miesiąca)

II trymestr – 4-6 miesiąc

II trymestr – 4-6 miesiąc

III trymestr – 7-9 miesiąc

III trymestr – 7-9 miesiąc

background image

 

 

Jeśli któraś z funkcji nie będzie wyćwiczona w 

Jeśli któraś z funkcji nie będzie wyćwiczona w 

życiu prenatalnym, to nie rozwinie się po 

życiu prenatalnym, to nie rozwinie się po 

urodzeniu.

urodzeniu.

background image

Rozwój w 1. miesiącu

Rozwój w 1. miesiącu

Zapłodniona komórka przemieszcza się 

Zapłodniona komórka przemieszcza się 

jajowodem do macicy (faza jaja płodowego); 

jajowodem do macicy (faza jaja płodowego); 

implantacja w macicy (faza zarodkowa)

implantacja w macicy (faza zarodkowa)

13. dnia – powstają zawiązki układu nerwowego;

13. dnia – powstają zawiązki układu nerwowego;

19. dnia – pojawia się cewa nerwowa

19. dnia – pojawia się cewa nerwowa

Od 19. dnia – tworzą się oczy, 28. dnia można 

Od 19. dnia – tworzą się oczy, 28. dnia można 

już rozpoznać soczewkę;

już rozpoznać soczewkę;

21. dnia – powstają pierwsze komórki OUN i 3 

21. dnia – powstają pierwsze komórki OUN i 3 

pęcherzyki mózgowe (tyłomózgowie, 

pęcherzyki mózgowe (tyłomózgowie, 

przodomózgowie i śródmózgowie)

przodomózgowie i śródmózgowie)

Źródłem spontanicznych ruchów jest rdzeń 

Źródłem spontanicznych ruchów jest rdzeń 

kręgowy – funkcjonuje jak prymitywny mózg; 

kręgowy – funkcjonuje jak prymitywny mózg; 

koordynuje ruchy;

koordynuje ruchy;

Od 21 dnia bije serce dziecka,

Od 21 dnia bije serce dziecka,

0,5cm długości, waga poniżej 1g.

0,5cm długości, waga poniżej 1g.

background image

Rozwój w 2. miesiącu

Rozwój w 2. miesiącu

Co 

Co 

minutę

minutę

 przybywa kilka tys. 

 przybywa kilka tys. 

nowych neuronów!

nowych neuronów!

5. tyg. – różnicowanie komórek 

5. tyg. – różnicowanie komórek 

nerwowych, tworzy się przysadka

nerwowych, tworzy się przysadka

6. tyg. – różnicuje się płeć gonadalna; 

6. tyg. – różnicuje się płeć gonadalna; 

pierwsze odruchy nerwowe – 

pierwsze odruchy nerwowe – 

współpraca ukł.nerwowego i 

współpraca ukł.nerwowego i 

mięśniowego

mięśniowego

7. tyg. – pierwsze oznaki fal 

7. tyg. – pierwsze oznaki fal 

mózgowych, okolica warg staje się 

mózgowych, okolica warg staje się 

wrażliwa na dotyk;

wrażliwa na dotyk;

8. tyg. – podstawowe narządy 

8. tyg. – podstawowe narządy 

wewnętrzne są ukształtowane, 

wewnętrzne są ukształtowane, 

zajmują odpowiednie miejsce i 

zajmują odpowiednie miejsce i 

spełniają właściwe funkcje,

spełniają właściwe funkcje,

3cm długości, waga ponad 2g

3cm długości, waga ponad 2g

background image

Rozwój w 3. miesiącu

Rozwój w 3. miesiącu

Co 

Co 

sekundę

sekundę

 przybywa kilka tys. nowych neuronów.

 przybywa kilka tys. nowych neuronów.

9. tyg. – doskonali się zmysł dotyku; 

sygnały nerwowe do poszczególnych 

kończyn; tworzy się nerw węchowy;

10. tyg. – zasadnicze części 

mózgu są ukształtowane; 

dziecko ziewa, przeciąga 

się.

11-12 tyg. – zamyka dłoń 

używając kciuka obraca stopą, 

przegubem, głową, otwiera i 

zamyka usta

waga 14g

background image

Rozwój w 4. miesiącu

Rozwój w 4. miesiącu

    

    

Na powierzchni mózgu pojawiają się bruzdy 

Na powierzchni mózgu pojawiają się bruzdy 

i zwoje; móżdżek jest już uformowany; 

i zwoje; móżdżek jest już uformowany; 

powstaje mapa ruchowa i czuciowa ciała

powstaje mapa ruchowa i czuciowa ciała

    

    

Dziecko ćwiczy równowagę

Dziecko ćwiczy równowagę

     

     

waga do 200g

waga do 200g

Ruchy nabierania i wypierania wód płodowych, 

chwytania (bez i z udziałem kciuka) – picie płynu 

ćwiczy umiejętność pobierania pokarmu

background image

Rozwój w 5. miesiącu

Rozwój w 5. miesiącu

Czas porostu włosów, brwi i 

Czas porostu włosów, brwi i 

rzęs

rzęs

Aktywne kubki smakowe – 

Aktywne kubki smakowe – 

dziecko rozróżnia smak wód 

dziecko rozróżnia smak wód 

płodowych;

płodowych;

Powoli aktywność dziecka 

Powoli aktywność dziecka 

staje się regularna – matka 

staje się regularna – matka 

może wyczuć kiedy dziecko 

może wyczuć kiedy dziecko 

śpi, kopie, przeciąga się etc.

śpi, kopie, przeciąga się etc.

Od 17. tyg. dziecko trenuje 

Od 17. tyg. dziecko trenuje 

ssanie;

ssanie;

waga 400g

waga 400g

background image

Rozwój w 6. miesiącu

Rozwój w 6. miesiącu

Pod koniec 

Pod koniec 

miesiąca fale 

miesiąca fale 

mózgowe 

mózgowe 

przypominają te u 

przypominają te u 

noworodka

noworodka

Waga 500-

700g

Wykształcony zmysł 

równowagi

Prawie połowa dzieci 

reaguje na głośny 

dźwięk strachem

Stopniowo otwiera się 

szpara powiekowa.

Ruchy ciała matki hamują 

ruchy dziecka (i odwrotnie)

Gęstnieje sieć 

powiązań nerwowych 

(okres wrażliwy na 

teratogeny);

Mielinizacja mózgowia

background image

Rozwój w 7. miesiącu

Rozwój w 7. miesiącu

Mózg jest na 

Mózg jest na 

tyle 

tyle 

wykształcony, 

wykształcony, 

że możliwe jest 

że możliwe jest 

uczenie się, 

uczenie się, 

zapamiętywanie

zapamiętywanie

, nabywanie 

, nabywanie 

nawyków

nawyków

Dziecko zaczyna 

czasem przyjmować 

pozycję główką w 

dół

Obecność ruchów wskazuje na to, że dziecku jest dobrze

background image

Rozwój w 8. miesiącu

Rozwój w 8. miesiącu

Skóra dziecka różowieje i 

Skóra dziecka różowieje i 

wygładza się;

wygładza się;

Ciąg dalszy dojrzewania 

Ciąg dalszy dojrzewania 

narządów wewnętrznych – tu 

narządów wewnętrznych – tu 

zwłaszcza układ oddechowy.

zwłaszcza układ oddechowy.

background image

Rozwój w 9. miesiącu

Rozwój w 9. miesiącu

2 tygodnie przed urodzeniem 

2 tygodnie przed urodzeniem 

dziecko przestaje rosnąć.

dziecko przestaje rosnąć.

Matka i ojciec będą cieszyć 

się ukochaną, najwspanialszą 

pod słońcem istotą, której dali 

zycie)...

A po porodzie… 

background image

Optymalizacja rozwoju dziecka

Optymalizacja rozwoju dziecka

Dbanie o zdrowie dziecka i matki

Dbanie o zdrowie dziecka i matki

Komunikacja z dzieckiem

Komunikacja z dzieckiem

Zapewnienie matce dobrego 

Zapewnienie matce dobrego 

samopoczucia

samopoczucia

Wzmocnienie więzi małżeńskiej

Wzmocnienie więzi małżeńskiej

background image

Rozwój zmysłów

Rozwój zmysłów

background image

Zmysł dotyku

Zmysł dotyku

Dziecko dotyka ścian macicy, 

Dziecko dotyka ścian macicy, 

łożyska, pępowiny, siebie 

łożyska, pępowiny, siebie 

(zwłaszcza twarzy)

(zwłaszcza twarzy)

background image

Zmysł węchu i smaku

Zmysł węchu i smaku

Dziecko rozróżnia smak i zapach 

Dziecko rozróżnia smak i zapach 

płynu owodniowego – ten zależny 

płynu owodniowego – ten zależny 

jest od odżywiania matki.

jest od odżywiania matki.

Słodki smak wód płodowych 

Słodki smak wód płodowych 

sprawia, że jest on chętniej 

sprawia, że jest on chętniej 

połykany – dzięki połykaniu dziecko 

połykany – dzięki połykaniu dziecko 

ćwiczy oddychanie

ćwiczy oddychanie

background image

Zmysł słuchu

Zmysł słuchu

Początkowo odbiera jedynie wibracje i 

Początkowo odbiera jedynie wibracje i 

pojedyncze dźwięki

pojedyncze dźwięki

Najlepiej słyszy głos matki

Najlepiej słyszy głos matki

Uczy się różnicować dźwięki – ich rytm, 

Uczy się różnicować dźwięki – ich rytm, 

natężenie

natężenie

Preferencja do spokojnej muzyki o stałym rytmie

Preferencja do spokojnej muzyki o stałym rytmie

background image

Zmysłu wzroku

Zmysłu wzroku

W środowisku płodowym panuje 

W środowisku płodowym panuje 

półmrok

półmrok

Siatkówka samorzutnie wysyła 

Siatkówka samorzutnie wysyła 

sygnały do mózgu, żeby przygotować 

sygnały do mózgu, żeby przygotować 

go do odbioru bodźców wzrokowych

go do odbioru bodźców wzrokowych

background image

Zmysł bólu

Zmysł bólu

7 tyg. pojawiają się nocyceptory i 

7 tyg. pojawiają się nocyceptory i 

szybko osiągają liczbę jak u 

szybko osiągają liczbę jak u 

dorosłego człowieka

dorosłego człowieka

ból tępy”- słaba mielinizacja 

ból tępy”- słaba mielinizacja 

włókien nerwowych

włókien nerwowych

Wykonywanie przez dziecko ruchów 

Wykonywanie przez dziecko ruchów 

obronnych wobec bólu (dotknięte, 

obronnych wobec bólu (dotknięte, 

uciskane  cofa się w tył)

uciskane  cofa się w tył)

background image

Rytm naprzemiennej 

Rytm naprzemiennej 

aktywności

aktywności

Zostaje ukształtowany przed 

Zostaje ukształtowany przed 

urodzeniem (w łonie matki)

urodzeniem (w łonie matki)

Jest zależny od organizmu matki  

Jest zależny od organizmu matki  

Powoduje różnice w rytmie snu i 

Powoduje różnice w rytmie snu i 

czuwania (jedne noworodki śpią 

czuwania (jedne noworodki śpią 

regularnie i spokojnie a inne mają 

regularnie i spokojnie a inne mają 

przerywany sen)

przerywany sen)

background image

Czynniki zaburzające rozwój prenatalny :

Czynniki zaburzające rozwój prenatalny :

Genetyczne 

Genetyczne 

(przekazywane dziedzicznie lub są 

(przekazywane dziedzicznie lub są 

spowodowane działaniem na komórki 

spowodowane działaniem na komórki 

rozrodcze)

rozrodcze)

Paragenetyczne 

Paragenetyczne 

(genetyczno-konstytucjonalne 

(genetyczno-konstytucjonalne 

właściwości matki, wpływają na modyfikację  

właściwości matki, wpływają na modyfikację  

predyspozycji genetycznych dziecka)

predyspozycji genetycznych dziecka)

Pozagenetyczne 

Pozagenetyczne 

(spowodowane wirusem, 

(spowodowane wirusem, 

bakterią, promieniowaniem, toksynami , 

bakterią, promieniowaniem, toksynami , 

niedotlenieniem, stanami niedoborowymi  

niedotlenieniem, stanami niedoborowymi  

ilościowymi lub jakościowymi, chorobami i 

ilościowymi lub jakościowymi, chorobami i 

stresem matki, komplikacjami ciążowymi i 

stresem matki, komplikacjami ciążowymi i 

porodowymi ),

porodowymi ),

background image

Ciekawostki

Ciekawostki

W 3. trymestrze można próbować 

W 3. trymestrze można próbować 

określić temperament;

określić temperament;

Dzieci aktywne przed urodzeniem są 

Dzieci aktywne przed urodzeniem są 

lepiej rozwinięte psychoruchowo w 3r.ż.

lepiej rozwinięte psychoruchowo w 3r.ż.

Sposób reakcji na stres można 

Sposób reakcji na stres można 

sprawdzić w życiu prenatalnym!

sprawdzić w życiu prenatalnym!

Narodziny dziecka nie są początkiem 

Narodziny dziecka nie są początkiem 

jego życia psychicznego

jego życia psychicznego

background image

Jak dobrze przeżyć poród ?

Jak dobrze przeżyć poród ?

Zdobycie umiejętności oddychania 

Zdobycie umiejętności oddychania 

zgodne z przebiegiem fali skurczowej

zgodne z przebiegiem fali skurczowej

Pozytywne nastawienie

Pozytywne nastawienie

Opanowanie umiejętności relaksacji 

Opanowanie umiejętności relaksacji 

umożliwiające rozluźnienie mięśniowe 

umożliwiające rozluźnienie mięśniowe 

i nerwowe

i nerwowe

Porody naturalne, „bez przemocy”, 

Porody naturalne, „bez przemocy”, 

domowe, rodzinne, w wodzie. 

domowe, rodzinne, w wodzie. 

background image

Nasze życie prenatalne 

Nasze życie prenatalne 

rzutuje na sposób, w jaki 

rzutuje na sposób, w jaki 

postrzegamy świat, jak 

postrzegamy świat, jak 

myślimy, reagujemy 

myślimy, reagujemy 

emocjonalnie, jakie jest 

emocjonalnie, jakie jest 

nasze dominujące 

nasze dominujące 

samopoczucie.

samopoczucie.

background image

Komunikacja neurohormonalna

Komunikacja neurohormonalna

Wydzielanie substancji chemicznych 

Wydzielanie substancji chemicznych 

spowodowanych długotrwałym stanem stresu, 

spowodowanych długotrwałym stanem stresu, 

niepokoju, depresji lub agresji matki powoduje w 

niepokoju, depresji lub agresji matki powoduje w 

zależności od okresu rozwoju dziecka:

zależności od okresu rozwoju dziecka:

trwałe uszkodzenia różnych narządów i układu 

trwałe uszkodzenia różnych narządów i układu 

nerwowego

nerwowego

wrodzone predyspozycje do lękowego i 

wrodzone predyspozycje do lękowego i 

agresywnego wkroczenia w świat 

agresywnego wkroczenia w świat 

Z krwią dociera do dziecka tlen, pożywienie i  

hormony, które są fizycznym odpowiednikiem 

matczynych emocji

background image

Komunikacja behawioralna

Komunikacja behawioralna

Niepokój matki = niedotlenienie i\lub 

Niepokój matki = niedotlenienie i\lub 

zatrucia toksynami = uszkodzenie 

zatrucia toksynami = uszkodzenie 

ośrodkowego układu nerwowego 

ośrodkowego układu nerwowego 

dziecka,  niska waga urodzeniowa, 

dziecka,  niska waga urodzeniowa, 

wcześniactwo  = trudności noworodka w 

wcześniactwo  = trudności noworodka w 

adaptacji po urodzeniu = powstanie 

adaptacji po urodzeniu = powstanie 

i\lub nasilenie się zaburzeń rozwoju 

i\lub nasilenie się zaburzeń rozwoju 

psychoruchowego dziecka

psychoruchowego dziecka

background image

Komunikacja psychiczna

Komunikacja psychiczna

To droga łączności psychicznej między  

To droga łączności psychicznej między  

matką i dzieckiem

matką i dzieckiem

Dotyczy sfery myśli, wyobrażeń  i 

Dotyczy sfery myśli, wyobrażeń  i 

doświadczeń życiowych matki.

doświadczeń życiowych matki.

Nie wiadomo jak organizm dziecka je 

Nie wiadomo jak organizm dziecka je 

odczytuje i jak kształtuje się jego pamięć 

odczytuje i jak kształtuje się jego pamięć 

komórkowa prenatalnych doświadczeń

komórkowa prenatalnych doświadczeń

Niewłaściwa atmosfera emocjonalna 

Niewłaściwa atmosfera emocjonalna 

wokół dziecka może zakłócić jego rozwój 

wokół dziecka może zakłócić jego rozwój 

a nawet pozbawić życia.

a nawet pozbawić życia.

background image

Troska o dziecko powinna 

rozpocząć się przed poczęciem, 

aby łono matki, jako pierwszy 

„dom”, środowisko życia, było 

strukturalnie i funkcjonalnie 

zdrowe, a psychika matki otwarta 

na doświadczenia macierzyńskie. 

Dziecko od razu czuje jak jest 

przyjęte….

Ważne jest także wsparcie (emocjonalne, 

informacyjne i strukturalne) przyszłych  

rodziców przez otoczenie.

background image

Dziękuję za 

uwagę  


Document Outline