PROCES – (łac. Processus – postęp,
PROCES – (łac. Processus – postęp,
postępowanie
postępowanie
Procedere –
Procedere –
postępowanie naprzód)
postępowanie naprzód)
PROCES –
PROCES –
ciąg działań, zmian, które są
ciąg działań, zmian, które są
uporządkowane
uporządkowane
i wynikają jedne z drugich
i wynikają jedne z drugich
PROCES WYCHOWANIA
PROCES WYCHOWANIA
(Wroczyński)
(Wroczyński)
To ciągi działań podejmowanych
To ciągi działań podejmowanych
przez wychowawców wobec
przez wychowawców wobec
wychowanków.
wychowanków.
Działania te są zaplanowane,
Działania te są zaplanowane,
uhierarchizowane i można ocenić
uhierarchizowane i można ocenić
ich skuteczność pedagogiczną w
ich skuteczność pedagogiczną w
postaci zmian w zachowaniach
postaci zmian w zachowaniach
wychowanków uznawanych przez
wychowanków uznawanych przez
wychowawców za pożadane.
wychowawców za pożadane.
Proces wychowania w znaczeniu
Proces wychowania w znaczeniu
szerokim,
szerokim,
jest jednym z rodzajów działań, które zmierzają
do wywarcia wpływu na innego człowieka
Proces wychowania w znaczeniu
Proces wychowania w znaczeniu
wąskim,
wąskim,
obejmuje te sytuacje,
obejmuje te sytuacje, które są celowo
organizowane dla dokonania określonych
zmian w osobowościach wychowanków.
STRUKTURA PROCESU
STRUKTURA PROCESU
WYCHOWANIA
WYCHOWANIA
WG A. GURYCKIEJ:
WG A. GURYCKIEJ:
Cel,
Cel,
Sytuacja wychowawcza,
Sytuacja wychowawcza,
Doświadczenie wychowawcy,
Doświadczenie wychowawcy,
Efekty procesu wychowania
Efekty procesu wychowania
CECHY PROCESU WYCHOWANIA
CECHY PROCESU WYCHOWANIA
WG R. MILLER:
WG R. MILLER:
Dynamiczność ( ulega ciągłym
Dynamiczność ( ulega ciągłym
przemianom),
przemianom),
Jest długotrwały ( trwa od
Jest długotrwały ( trwa od
urodzin aż do śmierci),
urodzin aż do śmierci),
Jest ciągły,
Jest ciągły,
Jest ukierunkowany ( na cel i
Jest ukierunkowany ( na cel i
osobę)
osobę)
TEORIA WYCHOWANIA
TEORIA WYCHOWANIA
A.
A.
TELEOLOGIA – część teorii
TELEOLOGIA – część teorii
wychowania zajmująca się celami
wychowania zajmująca się celami
wychowania
wychowania
B.
B.
METODOLOGIA – strona badawcza
METODOLOGIA – strona badawcza
T.W.
T.W.
C.
C.
TECHNOLOGIA – zajmuje się
TECHNOLOGIA – zajmuje się
procesem, metodami, technikami,
procesem, metodami, technikami,
CELE: to wizja tego, co być powinno,
CELE: to wizja tego, co być powinno,
co jest pożądane, postulowane
co jest pożądane, postulowane
Każde działanie jest nakreślone
Każde działanie jest nakreślone
celem.
celem.
Cel wychowania ( H. Muszyński) –
Cel wychowania ( H. Muszyński) –
to określone stany rzeczy,
to określone stany rzeczy,
których osiągnięcie uważamy za
których osiągnięcie uważamy za
pożądane.
pożądane.
Sąd normatywny
Sąd normatywny
to zdanie,
to zdanie,
które postuluje pewien stan
które postuluje pewien stan
rzeczy
rzeczy
i które poprzedzone jest
i które poprzedzone jest
funktorem
funktorem
normotwórczym
normotwórczym
„
„
powinno być tak, że…”
powinno być tak, że…”
Na gruncie pedagogiki mamy do
Na gruncie pedagogiki mamy do
czynienia z dwojakiego rodzaju sądami
czynienia z dwojakiego rodzaju sądami
normatywnymi:
normatywnymi:
1.
1.
Sądy postulujące zmiany w
Sądy postulujące zmiany w
osobowości człowieka. Ta grupa
osobowości człowieka. Ta grupa
sądów nosi nazwę
sądów nosi nazwę
standardów
standardów
wychowawczych.
wychowawczych.
2.
2.
Sądy postulujące czynności, które
Sądy postulujące czynności, które
powinniśmy podjąć by osiągnąć
powinniśmy podjąć by osiągnąć
standardy wychowawcze. Ten
standardy wychowawcze. Ten
rodzaj sądów nosi nazwę
rodzaj sądów nosi nazwę
reguł lub
reguł lub
dyrektyw wychowawczych.
dyrektyw wychowawczych.
Standardy i dyrektywy są to
Standardy i dyrektywy są to
normy
normy
pedagogiczne.
pedagogiczne.
Cel wychowania
Cel wychowania
–
–
to postulowany stan rzeczy,
to postulowany stan rzeczy,
-
To sąd normatywny,
To sąd normatywny,
-
To wartość.
To wartość.
Nie da się oddzielić teleologii od
Nie da się oddzielić teleologii od
filozofii
filozofii
poprzez aksjologię.
poprzez aksjologię.
Funkcje celów
Funkcje celów
wychowania
wychowania
1. Stanowią punkt odniesienia dla
1. Stanowią punkt odniesienia dla
uzyskiwanych efektów.
uzyskiwanych efektów.
2. Stanowią gwarancję przeciw
2. Stanowią gwarancję przeciw
nadmiernemu rozbudowywaniu środków
nadmiernemu rozbudowywaniu środków
(funkcja regulacyjna).
(funkcja regulacyjna).
3. Organizują struktury edukacyjne
3. Organizują struktury edukacyjne
(organizują programy, metody, zasady,
(organizują programy, metody, zasady,
środki).
środki).
Funkcje celów
Funkcje celów
wychowania
wychowania
4. Nadają ludzki sens przekazywanej
4. Nadają ludzki sens przekazywanej
wiedzy (są usytuowane wokół
wiedzy (są usytuowane wokół
człowieka).
człowieka).
5. Mają charakter koordynujący
5. Mają charakter koordynujący
(stanowią szczyt do którego
(stanowią szczyt do którego
wszystko zmierza).
wszystko zmierza).
6. Przenoszą w dzień jutrzejszy.
6. Przenoszą w dzień jutrzejszy.
Zapewniają trwanie wartości.
Zapewniają trwanie wartości.
Ideał wychowania
Ideał wychowania
to opis zintegrowanych cech człowieka
to opis zintegrowanych cech człowieka
wartościowych z punktu widzenia
wartościowych z punktu widzenia
interesów
interesów
społeczeństwa lub jego grup.
społeczeństwa lub jego grup.
Ideał ( H. Muszyński) –
Ideał ( H. Muszyński) –
Jest postulowanym kształtem dojrzałej
Jest postulowanym kształtem dojrzałej
osobowości.
osobowości.
Ideał - etapy
Ideał - etapy
1.
1.
Cele nadrzędne
Cele nadrzędne
A.
A.
Dobro ( wychowanie moralne)
Dobro ( wychowanie moralne)
B.
B.
Prawda ( wychowanie
Prawda ( wychowanie
umysłowe)
umysłowe)
C.
C.
Piękno ( wychowanie
Piękno ( wychowanie
estetyczne)
estetyczne)
Ideał - etapy
Ideał - etapy
2.
2.
Cele kierunkowe
Cele kierunkowe
A.
A.
Rodzaje dyspozycji osobowościowych
Rodzaje dyspozycji osobowościowych
B.
B.
Kształtowanie postaw
Kształtowanie postaw
C.
C.
Rozwijanie zdolności
Rozwijanie zdolności
Ideał - etapy
Ideał - etapy
3. Cele etapowe
3. Cele etapowe
A.
A.
Rozwój osobowości ( standardy rozwojowe)
Rozwój osobowości ( standardy rozwojowe)
4. Cele operacyjne
4. Cele operacyjne
A.
A.
Pożądane formy aktywności
Pożądane formy aktywności
B.
B.
Realizowane na zajęciach dydaktycznych
Realizowane na zajęciach dydaktycznych
i wychowawczych
i wychowawczych
Metody wychowania
Metody wychowania
Metoda (gr.) – methodos – droga
Metoda (gr.) – methodos – droga
Według Górniewicza,
Według Górniewicza,
To systematycznie stosowany sposób
To systematycznie stosowany sposób
oddziaływania wychowawcy na wychowanka
oddziaływania wychowawcy na wychowanka
w kontakcie bezpośrednim lub pośrednim za
w kontakcie bezpośrednim lub pośrednim za
pomocą wartości sztuki, nauki, czy
pomocą wartości sztuki, nauki, czy
wytworów
wytworów
własnych wychowanka
własnych wychowanka