Finansowanie 
przedsiębiorczych 
przedsięwzięć

dr Monika Kulikowska- 
Pawlak

Forfaiting

Forfaiting

• Forfaiting jest jedną z form finansowania 

działalności przedsiębiorstwa. 

• Forfaiting polega na wykupie 

wierzytelności przez forfaitera od 
forfaitysty.

• Wierzytelności forfaitingowe są nabywane 

przez forfaitera bez prawa regresu, zatem 
ryzyko niewypłacalności dłużnika 
przechodzi w całości na forfaitera. 

Forfaiting

• Z założenia transakcja forfaitingu 

przypomina faktoring, przy czym różni się 

tym, że w przypadku faktoringu wykupowi 

podlega większa ilość mniejszych 

należności, podczas gdy w forfaiting 

dotyczy pojedynczych transakcji, z reguły 

powstałych wskutek eksportu towarów lub 

usług. 

• Przedmiotem forfaitingu są więc 

należności od podmiotów 

zagranicznych.

Porównanie faktoringu 
i forfaitingu

Cechy

Faktoring

Forfaiting

Wielkość wykupu 

Średnio 80 % wartości 
należności

100 % wierzytelności

Koszty obsługi 

Tańszy

Droższy

Ponoszenie ryzyka 
niewypłacalności

Faktor lub / i faktorant

Nabywca należności (forfaiter)

Jakich wierzytelności dotyczy

Wierzytelności krótkoterminowe  Wierzytelności średnio- i 

długoterminowe

Wielkość transakcji 
wierzytelności

Małe i średnie należności 

Duże nalezności

Rodzaje transakcji

Dyskontowa lub zaliczkowa 

Dyskontowa

Kto finansuje

Faktor, czasami ubezpieczenie 
przez ubezpieczyciela 

Konsorcja forfaiterów

Forma spłaty wierzytelności

Jednorazowo 

Przeważnie ratalnie, rzadko 
jednorazowo

Usługi dodatkowe

Co najmniej usługa kredytowa

Brak usług dodatkowych

Zabezpieczenia

Nie zawsze wymagane, z reguły 
osobiste 

Zawsze wymagane 

Porównanie faktoringu 
i forfaitingu

CECHY

FAKTORING

FORFAITING

Istota

nabycie wierzytelności z 
przejęciem, albo bez przejęcia 
ryzyka przez faktora 
(dominują wierzytelności 
krajowe)

nabycie wierzytelności 
eksportowych bez regresu 
wobec eksportera (tylko 
forma finansowania eksportu)

Okres wierzytelności

Z reguły do 90 dni

Z reguły 6 miesięcy do 5 lat

Zakres finansowania

Z reguły do 80% 
(zaliczkowanie)

wartość nominalna 
wierzytelności minus 
dyskonto

Ryzyko del credere obciąża faktora albo faktoranta

instytucję forfaitingową

Ryzyko polityczne obciąża

z reguły faktoranta

instytucję forfaitingową

Koszty

prowizja powiększona o 
koszty finansowania

koszty odpowiedniego 
refinansowania powiększone o 
premię za ryzyko

Tytuł wierzytelności

z reguły towary 
konsumpcyjne, usługi

z reguły dobra inwestycyjne

Podmioty transakcji 
forfaitingu

• Forfaiter jest wyspecjalizowaną instytucją 

finansową, która nabywa od forfaitysty 

wierzytelności handlowe/wekslowe/leasingowe 

pobierając za to wynagrodzenie płatne w formie 

odsetek dyskontowych, które są uzależnione od 

wartości zakupionej wierzytelności oraz od oceny 

ryzyka niewypłacalności dłużnika.

• Forfaiter, zatem wypłaca forfaityście kwotę 

wierzytelności pomniejszoną o naliczone 

wynagrodzenie (dyskonto). Poprzez umowę 

forfaitingu forfaiter bierze na siebie ryzyko 

niewypłacalności dłużnika.

Podmioty transakcji 
forfaitingu

•

Forfaitysta - eksporter - jest podmiotem 

gospodarczym, który zbywa forfaiterowi 

wierzytelności powstałe wskutek eksportu dóbr lub 

usług. 

•

Dzięki usłudze forfaitingu przedsiębiorstwo zwiększa 

swoją płynność finansową dostając od forfaitera środki 

finansowe, odpowiednio pomniejszone o należne 

forfaiterowi wynagrodzenie, jako spłatę wierzytelności 

eksportowych przed terminem ich płatności. 

•

W rezultacie forfaitysta nie musi czekać na spłatę 

wierzytelności od dłużnika, zabezpieczając się 

jednocześnie przed opóźnieniem spłaty lub 

niewypłacalnością dłużnika.

Podmioty transakcji 
forfaitingu

• Dłużnik forfaitingowy - importer - 

jest podmiotem gospodarczym, 
który winien jest forfaityście należną 
zapłatę za importowane od niego 
dobra lub usługi. 

• W rezultacie transakcji 

forfaitingowej dłużnik forfaitingowy 
staje się dłużnikiem forfaitera.

Przedmiot 
forfaitingu

• Przedmiotem forfaitingu są z reguły wierzytelności 

średnio i długoterminowe, których okres zapadalności 

oscyluje w przedziale od roku do lat 10, choć zdarzają 

się również krótsze terminy. 

• Forfaiting jest za zwyczaj stosowany w przypadku 

stosunkowo dużych i kosztownych dostaw. Wielu 

forfaiterów ustala minimalną kwotę nabywanych przez 

siebie wierzytelności, jako że cała procedura forfaitingu 

wymaga sporego zaangażowania od strony forfaitera.

• Przedmiotem forfaitingu mogą być wierzytelności 

handlowe, wekslowe bądź leasingowe, muszą być to 

jednak wierzytelności już istniejące i w momencie 

transakcji forfaitingowej niewymagalne.

Forfaiting 
wierzytelności 
handlowych

• W przypadku forfaitingu wierzytelności handlowej, 

forfaiter nabywa średnio lub długoterminową 

wierzytelność handlową przed terminem jej płatności. 

Wierzytelność nabywana jest z dyskontem (po cenie 

niższej niż nominalna wartość należności). Forfaiter 

przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika.

• Aby wierzytelność handlowa mogła być przedmiotem 

forfaitingu musi być ona bezpośrednio związana z 

obrotem gospodarczym, czyli obie strony, których ta 

wierzytelność dotyczy muszą prowadzić działalność 

gospodarczą.

Forfaiting 
wierzytelności 
wekslowych

• W przypadku forfaitingu wierzytelności 

wekslowej, forfaiter nabywa bez prawa 

regresu średnio lub długoterminowy weksel 

przed terminem jego płatności, pobierając 

jednocześnie odsetki dyskontowe (kupując 

go z dyskontem w stosunku do jego 

wartości nominalnej). 

• Przedmiotem forfaitingu mogą być weksle 

własne lub trasowane. Wskutek transakcji 

forfaitingu zmienia się wierzyciel wekslowy.

Forfaiting 
wierzytelności 
leasingowych

•

W przypadku forfaitingu wierzytelności leasingowej, 

forfaiter nabywa średnio lub długoterminową 

wierzytelność leasingową przed terminem płatności, 

pobierając jednocześnie odsetki dyskontowe oraz 

przejmując na siebie ryzyko niewypłacalności 

leasingobiorcy. 

•

Przedmiotem forfaitingu może być, zatem każda 

wierzytelność, która wynika z umowy leasingu, jednak 

musi być ona związana z obrotem gospodarczym, co 

oznacza, że leasingobiorca i leasingodawca muszą 

prowadzić działalność gospodarczą. 

•

Istotny jest tu fakt, iż poprzez umowę, forfaitingową 

forfaiter nie staje się leasingodawcą, zatem nie przejmuje 

on ani uprawnień ani obowiązków leasingodawcy. Forfaiter 

nabywa jedynie prawo do żądania spłaty rat leasingowych.

Zabezpieczenia

W transakcji forfaitingu istnieją dwie formy 

zabezpieczenia nabywanej wierzytelności:

• Poręczenie - jest to swoiste zapewnienie zapłaty 

określonej sumy ze wskazaniem daty jej wypłacenia w 

przypadku, gdy do zapłaty niezdolny jest główny 

dłużnik. Poręczycielem jest przeważnie 

międzynarodowy bank, który ocenia zdolność 

kredytową dłużnika i na tej podstawie gwarantuje 

spłatę wierzytelności.

• Awal - jest to płatność sumy wekslowej, zarówno 

weksla własnego jak i trasowanego, zagwarantowana 

podpisem osoby trzeciej na wekslu. Awalista, czyli 

poręczyciel wekslowy, odpowiada za spłatę 

wierzytelności wekslowej w takim samym stopniu jak 

podmiot, za której dług wekslowy poręczył. W 

przypadku transakcji forfaitingu awalistą jest zwykle 

bank importera - dłużnika.

Forfaiting

• Forfaiting jest sposobem 

finansowania rozliczeń pomiędzy 

eksporterem a importerem. 

• Polega na zbyciu przez eksportera 

wierzytelności o odroczonym terminie 

płatności, zabezpieczonych w formie 

weksla własnego importera lub traty 

(weksla trasowanego) akceptowanej 

przez importera.

Forfaiting

• Importer przekazuje eksporterowi weksel jako zapłatę 

za dostarczony towar. 

• Eksporter odstępuje weksel bankowi i natychmiast 

otrzymuje od niego zapłatę pomniejszoną o dyskonto, 

nie ponosi przy tym odpowiedzialności za realizację 

weksla. 

• Bank - forfaiter dyskontuje weksel bez prawa regresu do 

eksportera, a więc na własne ryzyko. 

• Weksel importera musi być poręczony przez jego bank, 

ryzyko banku nie jest więc duże. 

• Kiedy nadchodzi termin płatności weksla, bank - 

forfaiter przedstawia go do wykupienia bankowi 

importera.

Forfaiting

• Forfaiting stosowany jest w sytuacjach, gdy 

sprzedaż przez eksportera produktów lub 

usług wiąże się z udzieleniem przez niego 

kredytu kupieckiego, który pragnie zastąpić 

forfaitingiem. 

• Ważne jest, aby zapłata zabezpieczona była 

wekslami własnymi lub trasowanymi 

poręczonymi przez bank importera 

(zaakceptowany przez bank - forfaitera) lub 

nieodwołalną akredytywą dokumentową, 

ewentualnie odrębną gwarancją bankową. 

Przedmiotem wykupu 
mogą być wierzytelności

• wynikające z transakcji handlowych 
• bezsporne, nieprzeterminowane i nieobciążone, 

których zbywalność nie jest w żaden sposób 

ograniczona 

• zabezpieczone przez wiarygodne banki w formie: 

awalu bankowego na wekslu, akredytywy z 

odroczoną płatnością, gwarancji, weksla własnego 

wystawionego przez bank lub weksla trasowanego 

zaakceptowanego przez bank 

• z terminem płatności liczonym od momentu wykupu 

krótszym niż 365 dni 

Rodzaje forfaitingu

• Forfaiting właściwy - nabywca wierzytelności 

przejmuje na siebie całe ryzyko jej ściągalności

• Forfaiting niewłaściwy - zbywcę obciążają 

rozmaite rodzaje ryzyka związanego z wierzytelnością

• Forfaiting poszerzony - instytucja forfaitingowa 

zawierająca umowę zobowiązuje się do spełnienia 

dodatkowych świadczeń (np. uzyskania wymaganych 

zezwoleń lub przeprowadzenia badań rynku)

• Forfaiting pośredni - instytucja forfaitingowa nie 

nabywa wierzytelności bezpośrednio od wierzyciela, 

lecz od innej instytucji forfaitingowej

• Forfaiting tajny - umowa zostaje zawarta bez 

wiedzy dłużnika

Korzyści 

• Forfaiting jest korzystnym dla eksportera i 

najtańszym sposobem finansowania jego transakcji, 

• umożliwia szybkie uzyskanie należności 

• umożliwia poprawę płynności finansowej eksportera 

dzięki wcześniejszemu otrzymaniu należności za 

dostarczony towar lub wykonaną usługę 

• pozwala uniknąć ewentualnych strat, jakie mógłby 

spowodować niewypłacalny dłużnik 

• umożliwia oferowanie odbiorcom korzystnych form 

płatności (płatność odroczona), co stwarza 

możliwość zwiększenia wolumenu sprzedaży i 

wejścia na nowe rynki zbytu 

Korzyści 

• uwalnia eksportera od ryzyka handlowego, 

politycznego, kursowego (ryzyko kursu walutowego 

ogranicza się do okresu od dnia zawarcia kontraktu 

handlowego do daty dyskontowania) i ryzyka stopy 

procentowej 

• pozwala na zwiększenie sprzedaży poprzez 

bezpieczny eksport na rynki o wysokim stopniu ryzyka 

• eksporter ponosi odpowiedzialność tylko za 

autentyczność i poprawność dokumentów handlowych 

prezentowanych do forfaitingu i poprawne 

zabezpieczenie się w kontrakcie handlowym oraz 

wiarygodność żądania zapłaty 

• pozwala uniknąć potrzeby zaciągania kredytu dla 

sfinansowania odroczonych wierzytelności oraz 

ponoszenia skutków zmiany jego oprocentowania i 

kosztów obsługi