NIETRZYMANIE 

MOCZU

KATEDRA ZDROWIA MATKI I DZIECKA

 

 

Definicja

• Nietrzymanie moczu jest to wykazane 

w sposób obiektywny bezwiedne 
oddawanie moczu, bez kontroli, 
powodujące problemy higieniczne bądź 
socjalne

• Wysiłkowe nietrzymanie moczu 

pojawia się podczas wzrostu ciśnienia 
śródbrzusznego (kaszel, wysiłek 
fizyczny)

 

 

Nietrzymanie moczu 

objawowe

• Zaburzenia czynnościowe i 

patologie anatomiczne dolnych 
dróg moczowych (wady 
rozwojowe, przetoki moczowe)

• Patologia układu nerwowego 

(przepuklina oponowo-rdzeniowa, 
stwardnienie rozsiane, guzy i 
urazy rdzenia kręgowego)

 

 

Czynniki ryzyka

•

Wiek

•

Porody- liczne i/lub dużych płodów

•

Szybki przebieg drugiego okresu porodu

•

Przebyte zabiegi ginekologiczne

•

Otyłość

•

Choroby przewlekłe przebiegające z kaszlem

•

Przewlekłe zaparcia

•

Przyjmowanie leków (diuretyki, 
przeciwlękowe)

 

 

Rodzaje nietrzymania 

moczu wg ICS

• Nietrzymanie moczu z parcia 

naglącego(nadreaktywność mięśnia 
wypieracza,niska podatność i 
pojemność pęcherza moczowego)

• Wysiłkowe nietrzymanie 

moczu(nadmierna ruchomość szyi 
pęcherza, niewydolność zwieracza 
cewki moczowej)

 

 

• Nietrzymanie z przepełnienia 

(przeszkoda w odpływie moczu, 
niedoczynność mięśnia 
wypieracza)

• Nietrzymanie pozazwieraczowe 

(wady rozwojowe dróg 
moczowych, przetoki moczowe)

 

 

Podział nietrzymania 

moczu w zależności od 

objawów

• 0 Stan prawidłowy, objawy 

nietrzymania moczu nie występują

• I Niewielkie gubienie moczu w pozycji 

stojącej przy dużym wysiłku fizycznym

• II Gubienie moczu przy przeciętnej 

codziennej pracy, kaszlu, kichaniu

• III Gubienie moczu także w pozycji 

leżącej, bez wysiłku lub przy małym 

wysiłku

 

 

Diagnostyka nietrzymania 

moczu

• Wywiad
• Badania dodatkowe
• Test podpaskowy (<2g; 2-10g; 10-

50g; >50g)

• Próba Bonneya- przy wysiłkowym 

nietrzymaniu moczu

 

 

Metody obrazowania 

• Urografia (ocena uszkodzeń dróg 

moczowych, przetok, wad 

rozwojowych)

• Cystografia mikcyjna (dolne drogi 

moczowe-czynność)

• Ultrasonografia przezpochwowa 

(mobilność cewki moczowej i 

patologia pęcherza moczowego)

• Rezonans magnetyczny

 

 

Badanie urodynamiczne

• Cystometria- oznaczenie ciśnień w 

pęcherzu i jamie brzusznej, czucia 
pęcherzowego i pojemności, dla 
oznaczenia zdolności 
dostosowania pęcherza do 
rosnącej objętości płynu; określa 
czynność wypieracza i pozwala 
stwierdzić jego niestabilność

 

 

• Profilometria cewkowa- zapis ciśnień 

wzdłuż przebiegu cewki moczowej, 
w spoczynku i podczas kaszlu

• Uroflowmetria- przepływ cewkowy; 

pomiar przepływu moczu przez 
cewkę moczową podczas mikcji; 
należy ponadto oznaczyć objętość 
moczu zalegającego.

 

 

Profilaktyka wysiłkowego 

nietrzymania moczu

• Zaprzestanie palenia papierosów- 

kaszel

• Ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna 

miednicy

• Zapobieganie otyłości
• Zwalczanie zaparć
• Ograniczenie nadmiernego wysiłku 

fizycznego

• Prawidłowe prowadzenie porodu

 

 

Leczenie niezabiegowe 

wysiłkowego nietrzymania 

moczu

• Kinezyterapia
• Biofeedback
• Elektrostymulacja
• Terapia behawioralna

 

 

Zasady ćwiczeń mięśni 

dna miednicy

• Rano, po przebudzeniu z pełnym 

pęcherzem

• Ćwiczenia zatrzymywania strumienia 

moczu o różnych porach dnia

• Ćwiczenia mięśni zwieraczy bez oddawania 

moczu- 6 razy na dobę(15x/3sek)

• Zwiększenie siły, wytrzymałości oraz 

reaktywności mięśni krocza i dna miednicy

 

 

Biofeedback

• Jest to przekazywanie pacjentce sygnału 

umożliwiającego uświadomienie zmian 
fizjologicznych w odpowiedzi na działania 
pozostające pod kontrolą jej woli.

• Służy nauce ćwiczenia, napinania i 

rozluźniania odpowiednich grup 
mięśniowych, kontroli efektywności 
wykonywanych ćwiczeń oraz ocenie 
dokonywanych postępów lub ich braku

 

 

• Dostępne urządzenia elektroniczne 

przetwarzają aktywność elektryczną 
mięśnia w formę graficzną, liczbową 
lub dźwiękową, umożliwiającą 
pacjentce samodzielną obserwację 
postępów leczenia

• Trening mikcji jest stosowany w 

niestabilności mięśnia wypieracza

 

 

Mechaniczna stymulacja 

mięśni przepony 

miednicznej-Kolpexin

• Różne rozmiary
• Zakładanie coraz cięższych wkładek
• Zakładana tylko w czasie chodzenia, 

2x dziennie, 15-30min

• Sprzyja wzmocnieniu mięśni 

przepony miednicy

• Efekty obserwowane są po 6-8 

tygodniach

 

 

Elektrostymulacja

• Wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz z 

parcia naglącego

• Elektrody dopochwowe, doodbytnicze 

i dopęcherzowe

• Natężenie jest regulowane 

indywidualnie i nie przekracza 100mA

• Zabiegi w seriach (min 10) max co 

dwa dni

 

 

Terapia behawioralna

• Główne zadanie- hamowanie skurczu 

mięśnia wypieracza

• Oddawanie moczu o określonych 

godzinach

• Leczenie nietrzymania moczu w 

przypadku parć naglących

• Trening pęcherza moczowego, 

biofeedback, hipnoza, akupunktura

 

 

Leczenie operacyjne 

wysiłkowego nietrzymania 

moczu

• Operacje podpierające, przywracają 

prawidłowe stosunki anatomiczne w 
obrębie przepony miednicy

• Operacje podwieszające, 

poprawiające układ utrzymujący 
macicę, pęcherz moczowy i cewkę 
moczową

 

 

Operacje podpierające

• Plastyka przedniej ściany pochwy
• Szwy podcewkowe Kellego(1914r.)
• Operacja Marshalla, Marchettiego 

i Krantza

• Operacja Burtcha

 

 

Operacje podwieszające

• Operacja Geobella-Stoeckela-

Frangenheima (1911r.)

• Modyfikacja Aldridga
• TVT (tension free vaginal tape)
• TOT