Działanie adrenaliny,
Działanie adrenaliny,
noradrenaliny,
noradrenaliny,
serotoniny
serotoniny
Opracował: Marcin Leśniak
Opracował: Marcin Leśniak
Działanie adrenaliny,
Działanie adrenaliny,
noradrenaliny,
noradrenaliny,
serotoniny
serotoniny
Opracował: Marcin Leśniak
Opracował: Marcin Leśniak
Serotonina
Serotonina
(5-hydroksytryptamina,
(5-hydroksytryptamina,
5-HT)
5-HT)
Jest aminą biogenną
Jest aminą biogenną
występującą
występującą
przede
przede
wszystkim w:
wszystkim w:
komórkach srebrochłonnych przewodu pokarmowego,
komórkach srebrochłonnych przewodu pokarmowego,
płytkach krwi,
płytkach krwi,
ośrodkowym układzie nerwowym.
ośrodkowym układzie nerwowym.
Działanie 5-HT
Działanie 5-HT
skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych mózgu, nerek, płuc i
skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych mózgu, nerek, płuc i
przewodu pokarmowego, rozszerzając naczynia krwionośne skóry i
przewodu pokarmowego, rozszerzając naczynia krwionośne skóry i
mięśni prążkowanych,
mięśni prążkowanych,
obniża ciśnienie tętnicze krwi,
obniża ciśnienie tętnicze krwi,
przyśpiesza perystaltykę jelita cienkiego, a hamuje perystaltykę jelita
przyśpiesza perystaltykę jelita cienkiego, a hamuje perystaltykę jelita
grubego i żołądka, zmniejszając wydzielanie soku żołądkowego
grubego i żołądka, zmniejszając wydzielanie soku żołądkowego
wywołane ACh i histaminą, a zwiększa wydzielanie śluzu żołądkowego,
wywołane ACh i histaminą, a zwiększa wydzielanie śluzu żołądkowego,
pobudza czuciowe zakończenia nerwowe wywołując ból,
pobudza czuciowe zakończenia nerwowe wywołując ból,
kurczy oskrzela u osób cierpiących na dychawicę oskrzelową,
kurczy oskrzela u osób cierpiących na dychawicę oskrzelową,
zwiększa uwalnianie NA i ACh z zakończeń nerwowych w sercu i
zwiększa uwalnianie NA i ACh z zakończeń nerwowych w sercu i
jelitach oraz uwalnianie katecholamin z rdzenia nadnerczy,
jelitach oraz uwalnianie katecholamin z rdzenia nadnerczy,
między neuronami 5-HT i NA występuje wzajemny antagonizm
między neuronami 5-HT i NA występuje wzajemny antagonizm
działania.
działania.
Jest neuroprzekaźnikiem w oun.
Jest neuroprzekaźnikiem w oun.
Leki przeciwserotoninowe
Leki przeciwserotoninowe
stosuje się w
stosuje się w
:
:
Migrenowych bólach głowy
Migrenowych bólach głowy
(działają na receptory
(działają na receptory
5-HT
5-HT
1
1
- pizotyfen, sumatryptan, cyproheptadyna,
- pizotyfen, sumatryptan, cyproheptadyna,
metysergid, oksetoron)
metysergid, oksetoron)
Jako leki przeciwwymiotne
Jako leki przeciwwymiotne
(działają na receptory
(działają na receptory
5-HT
5-HT
3
3
- ondansetron i tropisteron)
- ondansetron i tropisteron)
W leczeniu nadciśnienia tętniczego
W leczeniu nadciśnienia tętniczego
(działa na
(działa na
receptory 5-HT
receptory 5-HT
2
2
- ketanseryna)
- ketanseryna)
Działanie 5-HT
Działanie 5-HT
Odgrywa w organizmie rolę hormonu emocjonalnego
Odgrywa w organizmie rolę hormonu emocjonalnego
oraz wspólnie z NA jest realizatorem impulsów
oraz wspólnie z NA jest realizatorem impulsów
współczulnych
współczulnych
Jest wydzielana pod wpływem silnych bodźców
Jest wydzielana pod wpływem silnych bodźców
zmysłowych i związanych z nimi stanów
zmysłowych i związanych z nimi stanów
psychicznych
psychicznych
Adrenalina działa silnie, gwałtownie, lecz
Adrenalina działa silnie, gwałtownie, lecz
krótkotrwale
krótkotrwale
Adrenalina pobudza receptory
Adrenalina pobudza receptory
α
α
i
i
β
β
ADRENALINA
ADRENALINA
Układ krążenia:
Układ krążenia:
Adrenalina wywiera najsilniejsze działanie na
Adrenalina wywiera najsilniejsze działanie na
układ krążenia. W dużych dawkach zwęża
układ krążenia. W dużych dawkach zwęża
tętniczki, naczynia włosowate i drobne żyły.
tętniczki, naczynia włosowate i drobne żyły.
Najsilniej kurczy naczynia jamy brzusznej, skóry
Najsilniej kurczy naczynia jamy brzusznej, skóry
i nerek. W dawkach leczniczych nie wpływa na
i nerek. W dawkach leczniczych nie wpływa na
naczynia mózgu i mięśni prążkowanych, a
naczynia mózgu i mięśni prążkowanych, a
rozszerza naczynia wieńcowe. W małych
rozszerza naczynia wieńcowe. W małych
dawkach przeważa działanie rozszerzające
dawkach przeważa działanie rozszerzające
naczynia.
naczynia.
Działanie adrenaliny
Działanie adrenaliny
Adrenalina działa na mięsień sercowy pobudzając
Adrenalina działa na mięsień sercowy pobudzając
układ bodźcoprzewodzący. Powoduje
układ bodźcoprzewodzący. Powoduje
krótkotrwałe przyśpieszenie czynności serca, a
krótkotrwałe przyśpieszenie czynności serca, a
następnie zwolnienie wskutek odruchowego
następnie zwolnienie wskutek odruchowego
pobudzenia nerwu błędnego. Adrenalina
pobudzenia nerwu błędnego. Adrenalina
wzmacnia siłę skurczu mięśnia sercowego i
wzmacnia siłę skurczu mięśnia sercowego i
znacznie podwyższa ciśnienie krwi poprzez
znacznie podwyższa ciśnienie krwi poprzez
wzrost objętości minutowej.
wzrost objętości minutowej.
Działanie adrenaliny
Działanie adrenaliny
Układ krążenia:
Układ krążenia:
Najsilniejsze działanie ogólne A wywiera przy
Najsilniejsze działanie ogólne A wywiera przy
wprowadzeniu dożylnym. Wstrzyknięta
wprowadzeniu dożylnym. Wstrzyknięta
podskórnie kurczy naczynia, co utrudnia jej
podskórnie kurczy naczynia, co utrudnia jej
wchłonięcie do krwioobiegu. Podana razem ze
wchłonięcie do krwioobiegu. Podana razem ze
środkami znieczulającymi np. z lidokainą,
środkami znieczulającymi np. z lidokainą,
prokainą zwiększa i przedłuża działanie
prokainą zwiększa i przedłuża działanie
znieczulające. Czasami A stosuje się do
znieczulające. Czasami A stosuje się do
miejscowego hamowania krwawień
miejscowego hamowania krwawień
Układ krążenia:
Układ krążenia:
Działanie adrenaliny
Działanie adrenaliny
* Wywołuje wiele objawów charakterystycznych dla
* Wywołuje wiele objawów charakterystycznych dla
sympatykotonii
sympatykotonii
* Poraża mięśnie gładkie oskrzeli rozszerzając ich
* Poraża mięśnie gładkie oskrzeli rozszerzając ich
światło- przerywa napad dychawicy
światło- przerywa napad dychawicy
* Zmniejsza wydzielanie śluzu i soków trawiennych,
* Zmniejsza wydzielanie śluzu i soków trawiennych,
hamuje ruchy perystaltyczne, kurcząc
hamuje ruchy perystaltyczne, kurcząc
jednocześnie zwieracze
jednocześnie zwieracze
* Wzmaga metabolizm, przyśpiesza glikogenolizę,
* Wzmaga metabolizm, przyśpiesza glikogenolizę,
nasila lipolizę
nasila lipolizę
Działanie adrenaliny
Działanie adrenaliny
Inne narządy:
Inne narządy:
Działa głównie na receptor alfa (
Działa głównie na receptor alfa (
α
α
1
1
α
α
2
2
)
)
W odróżnieniu od adrenaliny nie pobudza układy
W odróżnieniu od adrenaliny nie pobudza układy
bodźcoprzewodzącego serca i nie przyśpiesza
bodźcoprzewodzącego serca i nie przyśpiesza
jego czynności, a nawet ją zwalnia
jego czynności, a nawet ją zwalnia
Powoduje bardzo znaczny skurcz naczyń
Powoduje bardzo znaczny skurcz naczyń
krwionośnych (z wyjątkiem naczyń wieńcowych),
krwionośnych (z wyjątkiem naczyń wieńcowych),
skutkiem jest wzrost ciśnienia krwi
skutkiem jest wzrost ciśnienia krwi
Wzrost ciśnienia po noradrenalinie jest zatem
Wzrost ciśnienia po noradrenalinie jest zatem
spowodowany wyłącznie jej działaniem
spowodowany wyłącznie jej działaniem
obwodowym na naczynia
obwodowym na naczynia
Działanie noradrenaliny
Działanie noradrenaliny
Wywiera jedynie nieznaczny wpływ na przemianę materii
Wywiera jedynie nieznaczny wpływ na przemianę materii
Zastosowanie:
Zastosowanie:
o
stosuje się w zapaściach naczyniowych i we
stosuje się w zapaściach naczyniowych i we
wstrząsach- w zapaści pochodzenia sercowego,
wstrząsach- w zapaści pochodzenia sercowego,
o
razem z lekami znieczulającymi w znieczuleniach
razem z lekami znieczulającymi w znieczuleniach
infiltracyjnych, w celu obkurczenia naczyń i
infiltracyjnych, w celu obkurczenia naczyń i
przedłużenia czasu działania środków
przedłużenia czasu działania środków
znieczulających miejscowo (obecnie rzadko)
znieczulających miejscowo (obecnie rzadko)
o
w stanach alergicznych- wstrząs anafilaktyczny
w stanach alergicznych- wstrząs anafilaktyczny
Działanie noradrenaliny
Działanie noradrenaliny
