LEKI ZNIECZULAJĄCE

Znieczulenie ogólne

Znieczulenie ogólne inaczej anestezja, dawniej

nazywane narkozą chirurgiczną, jest stanem

kontrolowanego i odwracalnego zahamowania

czynności OUN z wyłączeniem ważnych dla

życia ośrodków w rdzeniu przedłużonym. W

stanie znieczulenia możliwe jest wykonanie

bolesnych zabiegów operacyjnych, ponieważ

obejmuje on zwiotczenie mięśni

szkieletowych, zmniejszenie czucia i reakcji

na ból oraz utratę świadomości i niepamięć.

Stan ten można uzyskać stosując wziewne lub

dożylne środki znieczulenia ogólnego.

Leki znieczulające

podawane wziewne

Do leków podawanych wziewnie

zaliczamy:

Halotan

Izofluran

Desfluran

Sewofluran

Podtlenek azotu (N2O)

Leki znieczulające

podawane wziewne

Halotan

Nie palny, nie drażni dróg oddechowych,

wprowadzenie w stan znieczulenia i

wybudzenie ze snu trwa krótko. Zaletą jest

zdolność rozszerzania drzewa oskrzelowego

dlatego zalecany jest u chorych na astmę

oskrzelową. Jego wadą jest depresyjny wpływ

na serce. Zwalnia on czynność węzła

zatokowego i układu przewodzącego serca,

obniża ciśnienie tętnicze i akcje serca, a także

może prowadzić do zaburzeń rytmu

(migotanie komór).

Leki znieczulające

podawane wziewne

Izofluran

Wykazuje silne działanie ogólnie

znieczulające z szybko wywołaną

indukcją i szybkim wybudzeniem. Nasila

działanie leków zwiotczających mięśnie

prążkowane co pozwala na zmniejszenie

ich dawek. Powoduje depresję

oddychania nasiloną przez opioidy.

Obniża ciśnienie tętnicze, przyspiesza

czynność serca nie wywołując arytmii.

Leki znieczulające

podawane wziewne

Desfluran

Podobny wpływ do izofluranu na układ

oddechowy i krążenia. Wykazuje

szybszą indukcję znieczulnia, oraz

szybszą elminacje i bardzo szybkie

budzenie w porównaniu z izofluranem.

Stosowany głównie w warunkach

ambulatoryjnych.

Leki znieczulające

podawane wziewne

Sewofluran

Środek słabszy od izofluranu. Podobnie

jak dezfluran powoduje szybką

indukcję znieczulenia oraz szybką

eliminację jego budzenia. Osłabia

metabolizm mózgowy i rozszerza

naczynia mózgowe co prowadzi do

wzrostu ciśnienia

wewnątrzczaszkowego.

Leki znieczulające

podawane wziewne

Wszystkie trzy pochodne

halogenowe mogą prowokować

wystąpienie zespołu hipertermi

złośliwej.

Leki znieczulające

podawane wziewne



Podtlenek azotu

Słabe działanie znieczulające.

Osiągniecie pełnego znieczulenia

wymaga podania wysokich stężeń, co

grozi wystąpieniem niedotlenienia. Dla

bezpieczeństwa stosowany jest w

mieszaninie z tlenem. Szeroko

stosowany jako jeden ze składników

znieczulenia ogólnego.

Leki znieczulające

podawane dożylnie

Tiopental

Ketamina

Propofol

etomidat

Leki znieczulające podawane

dożylnie

Tiopental

Środek o ultrakrótkim czasie działania,

podobnym do wziewnych środków ogólnie

znieczulających wywołuje depresję OUN, sen i

znieczulenie, jest jednak pozbawiony

działania przeciwbólowego. Podany w

dawkach niższych od znieczulających może

wywołać hiperalgezję czyli zwiększenie

wrażliwości bólowej. Znieczulenie występuje

po 10-20 sekundach od jego podania

dożylnego i trwa do 20 minut. Nieprawidłowe

podanie leku poza żyłę lub tętnicę grozi

martwicą i owrzodzeniem w miejscu podania

lub skurczem tętnicy, co może prowadzić do

zgorzeli tkanek. Natomiast zbyt szybkie

podanie może wywołać bezdech, kurcz głośni

czy skurcz oskrzeli. Tiopental zwiększa

uwalnianie histaminy, czego konsekwencją

mogą być reakcje uczuleniowe (świąd,

rumień, pokrzywka, reakcje anafilaktyczne.

Leki znieczulające podawane

dożylnie

Ketamina

Podawana w dawce 1-2,5mg/kg mc. Wywołuje w

ciągu jednej minuty krótki sen. Powrót do

świadomości następuje po 5 do 10 minutach.

Charakterystyczne dla tego znieczulenia są

ostre stany majaczeniowe (jaskrawe sny,

omamy, przerażające halucynacje),

pobudzenie i agresywność. Jest jedynym

dożylnym środkiem znieczulenia ogólnego,

który przyspiesza tętno, zwiększa ciśnienie

tętnicze oraz pojemność minutową serca,

dlatego jest wskazana u pacjentów z

ryzykiem hipotensji i hipowolemii oraz w

stanach szoku i po urazach. Ze względu na

zwiększone zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen oraz przepływ mózgowy, a

także podnoszenie ciśnienia

śródczaszkowego nie powinna być stosowana

u osób z ciężkim nadciśnieniem i chorobą

niedokrwienną serca, oraz w przypadku

zwiększonego ciśnienia płynu mózgowo-

rdzeniowego.

Leki znieczulające podawane

dożylnie

Propofol

Najczęściej stosowany środek do wywołania

krótkotrwałego znieczulenia. Posiada wewnętrzne

działanie przeciwwymiotne pojawiające się przy

dawkach mniejszych od wymaganych do

znieczulenia – z tego powodu jest

wykorzystywany do tłumienia nudności i

wymiotów pooperacyjnych oraz wywołanych

chemioterapią. Podanie pojedynczej dawki 2-

2,5mg/kg mc. wywołuje w ciągu 40 sekund

uśpienie trwające 5-10 minut. Znieczulenie to

podtrzymuje się wlewem kropelkowym lub

powtarzalne iniekcje. Pozbawiony jest działania

przeciwbólowego jednak w przeciwieństwie do

barbituranów nie zwiększa odczucia bólu.

Podawany w dawce indukcyjnej powoduje spadek

ciśnienia tętniczego, bradykardię, i bezdech.

Leki znieczulające podawane

dożylnie

Etomidat

Wywołuje silne, krótkie

znieczulenie, bez analgezji.

Podanie dawki 0,3-0,4mg/kg mc.

Indukuje znieczulenie trwające 4-

8 minut. Często pojawiają się

ruchy miokloniczne i ból podczas

wstrzyknięć dożylnych, natomiast

w okresie pooperacyjnym

nudności i wymioty. Nie wykazuje

wpływu na krążenie, dodatkowo

obniża ciśnienie śródgałkowe.

Znieczulenie

miejscowe

Rodzaje znieczulenia miejscowego

Znieczulenie powierzchniowe

Znieczulenie nasiękowe

Znieczulenie przewodowe

Znieczulenie rdzeniowe

Znieczulenie

miejscowe

Znieczulenie powierzchniowe polega

na zastosowaniu środka

znieczulającego na powierzchni błon

śluzowych lub uszkodzonej skóry.

Podany środek w postaci roztworu,

zasypki, pędzlowania, rozpylania,

maści czy czopków przenika do

głębszych warstw tkanek i poraża

zakończenia nerwów czuciowych.

Znieczulenie

miejscowe

Znieczulenie nasiękowe

(infiltracyjne) wykonuje się je

wstrzykując płyn znieczulający

pod skórę lub błonę śluzową,

uzyskując porażenie włókien

nerwów czuciowych w obrębie

tkanek przepojonych płynem

znieczulającym.

Znieczulenie

miejscowe

Znieczulenie przewodowe polega na

wstrzyknięciu środka

znieczulającego w okolice nerwu,

splotu czy pnia nerwowego co

powoduje przerwanie przewodnictwa

i całkowite znieczulenie całego

obszaru tkankowego

zaopatrywanego przez ten nerw.

Znieczulenie

miejscowe

Znieczulenie rdzeniowe jest odmianą

znieczulenia przewodowego i polega na

wprowadzeniu środka znieczulającego

wprost do kanału kręgowego. W tym

rodzaju znieczulenia uzyskuje się

zniesienie przewodnictwa czuciowego

dużych obszarów tkankowych i dlatego

jest ono stosowane w zabiegach

operacyjnych w ginekologii urologii czy

chirurgii jamy brzusznej.

Znieczulenie

miejscowe

Środki miejscowo znieczulające ze względu

na sposób działania można podzielić na:

Leki stosowane w znieczuleniu

powierzchniowym:

- proksymetakaina

- benzokaina

- prilokaina

- lignokaina

Znieczulenie

miejscowe

Leki stosowane w znieczuleniu

nasiękowym i przewodowym:

- lignokaina

- prokaina

- bupiwakaina

- artikaina

- ropiwakaina

Znieczulenie

miejscowe

Proksymetakaina

Należy do krótko działających

leków znieczulenia miejscowego

stosowanych przede wszystkim

w okulistyce. Znieczulenie

rozpoczyna się po 13 sekundach

po podaniu leku i trwa około 15

minut.

Wskazania:

- Znieczulenia rogówki, spojówki,

np. przed zabiegami pomiaru

ciśnienia wewnątrz gałkowego

lub operacyjnym leczeniu zaćmy.

Znieczulenie

miejscowe

Benzokaina

Ze względu na bardzo słabą

rozpuszczalność w wodzie

benzokaina stosowana jest

wyłącznie do znieczulenia

powierzchniowego.

Wskazania:

Lek pomocniczy w łagodzeniu

objawów ospy wiecznej,

półpaśca, oparzenia słonecznego,

leczeniu żylaków odbytu, w bólu

gardła

Znieczulenie

miejscowe

Prilokaina

Działanie podobne do lignokainy

jednak czas jej działania jest

dłuższy a toksyczność mniejsza.

Obecnie stosuje się rzadko,

głównie do znieczulenia

powierzchniowego w postaci

kremu EMLA.

Znieczulenie

miejscowe

Lignokaina

Najczęściej stosowany lek

znieczulający charakteryzuje

się działaniem silnym,

szybkim, długotrwałym.

Stosowana do znieczuleń

nasiękowych i przewodowych

z dodatkiem środków

zwężających naczynia

krwionośne. Wykazuje również

działanie na układ sercowo-

naczyniowy i na OUN.

Znieczulenie

miejscowe

Prokaina

Działanie znieczulające rozpoczyna

się po około 3 minutach i znika po

kilkudziesięciu minutach.

Stosowana w znieczuleniach

przewodowych, nasiękowych,

rdzeniowych. W celu przedłużenia

działania podaje się epinefrynę.

Wykazuje również działanie

przeciwskórczowe,

przeciwbólowe,

przeciwarytmiczne.

Znieczulenie

miejscowe

Bupiwakaina

Działa 3 do 4 razy silniej

znieczulająco i

pięciokrotnie dłużej od

lignokainy. Stosowana

do wszystkich rodzajów

blokad nerwowych,

polecana do znieczuleń

w położnictwie.

Znieczulenie

miejscowe

Artikaina

Działa szybko

znieczulająco, jej

aktywność utrzymuje się

do 4 godzin, z dodatkiem

epinefryny do 7 godzin.

Stosowana do znieczuleń

nasiękowych,

dordzeniowych w

położnictwie, chirurgii,

stomatologii.

Znieczulenie

miejscowe

Ropiwakaina

Czas działania znieczulenia

przewodowego wynosi 2

do 6 godzin. Nie musi być

stosowana ze środkami

zwężającymi naczynia

krwionośne. Stosowana do

znieczulenia nasiękowego,

przewodowego,

zewnątrzoponowego.

Document Outline