Leki stosowane w
chorobach ukladu
oddechowego
Leki stosowane w
chorobach ukladu
oddechowego
Nadmierna ilość wydzieliny hamuje ruch
rzęsek , które przy braku ruchu zanikają.
Wówczas zdolność do samooczyszczania się
blony śluzowej ulega znacznemu
upośledzeniu. Leki wykrztuśne i
sekretolityczne ulatwiają oczyszczanie dróg
oddechowych z zalegającej wydzieliny. Aby
wydzielina mogla być usunięta musi stać się
bardziej plynna, co zmniejsza jej lepkość.
Leki wykrztuśne i
sekretolityczne
Leki wykrztuśne- poprzez swój mechanizm
drażniący pobudzają gruczoly oskrzelowe do
wydzielania plynnej wydzieliny , którą
latwiej usunąć w odruchu kaszlowym niż
lepką wydzielinę zapalną.
Leki sekretolityczne- najczęściej uplynniają
samą wydzielinę zapalną.
Leki wykrztuśne dzialające bezpośrednio na
gruczoly oskrzelowe- po podaniu doustnym
wydzielają się przez gruczoly oskrzelowe,
pobudzają je do wydzielania plynnego śluzu.
Drażnią również blonę śluzową dróg
oddechowych.
Preparaty: jodek potasowy, b skutecny.
Dzialania niepożądane: dziala też na inne
gruczoly ( obrzęk slinianek, wyciek z nosa,
zaburzenia ż-j
Leki wykrztuśne
Związki kreozotu- produkt dystalacji smoly
z drzewa bukowego
Dziala poprzez dwa mechanizmy:
-drażni blonę śluzową oskrzeli
-pobudza wydzielanie gruczolów dróg
oddechowych
Preparaty: Sulfogwajakol,Guajazyl, syrop
Olejki eteryczne :
-występują w wielu roślinach, po odaniu
doustnym są częściowo wydzielane przez
gruczoly oskrzeli. Ale najbardziej skuteczne
w postaci inhalacji
Preparaty: Sirupus Pini compositum,
Tussipect, Amol, Wik VapoRub, Olbas.
Leki wykrztuśne zmieniające pH wydzieliny
gruczolów oskrzeli
-zmiana pH powoduje uplynnienie
wydzieliny, co ulatwi odkrztuszanie.
--leczenie wspomagające
--leki: wodorowęglan sodu oraz chlorek
amonowy.
-Wodorowęglan sodu: znajduje się w wodach
Mieszko, Józefina, Vichy, Ems
Leki wykrztuśne cd
Leki sekretolityczne upynniają wydzielinę
oskrzeli poprzez zmianę jej skladu. W tej
grupie wyróżniamy:
-mukolityki
-Detergenty
Leki sekretolityczne
Mechanizm dzialania mukolityków polega
na zmniejszeniu zawartośći mukoprotein
w wydzielinie dróg oddechowych.
Mechanizm dzialania detergentów polega
na zmniejszeniu napięcia
powierzchniowego pęcherzyków
plucnych. Do tej grupy leków należy
surfaktant, powierzchniowo czynna
substancja zawierająca naturalne lipidy i
bialka. Obecność surfaktantu jest
niezbędna do utrzymania stabilizacji
pcherzyków plucnych.
cd
Pochodne cysteiny
należą do nich acetylocycteina i
karbocysteina
Leki te zmniejszają lepkość wydzieliny
poprzez rozrywanie wiążań
dwusiarczkowych w polipeptydach śluzu.
Skutecznóść ich jest wyrażna przy
podawaniu leków drogą wziewną. Dziala po
10 minutach
Leki mukolityczne
Wskazania:
-stany chorobowe z obecnośćią dużęj
ilośćiwydzieliny o dużej lepkości np.
mukowiscydoza, zawsze lącznie z
kinezyterapią.
Dzialania niepożądane:
-nieprzyjemny smak
-podrażnienie blon śluzowych nosa i gardla
-wymioty
-Acetylocysteina reaguje z gumą , metalami,
tlenem, co stwarza dodatkowe trudnośći-
rurki tracheotomijne plastikowe a nie
metalowe.
Leki mukolityczne
Preparaty:
-acetylocysteine ,
-ACC-100, -200, -600, tab musujące,
granulat, kapsulki
-Mucosolvin ampulki 0,2 w 2ml do inhalacji
-Tussicom
-Carbocysteina ( mukolina, mukoppront)
Leki mukolityczne
Mesna
Mechanizm dzialania jest podobny, ale
wykazuje niej dzialań niporządanych.
Preparaty:
-mistabron 20 plyn do inhalacji
-mukofluid aerozol do nosa
Leki mukolityczne
Bromheksyna
-ma zlożony mechanizm
-dziala wykrztuśnie w mechaniźmie
odruchowym
-dziala mukolitycznie poprzez zmniejszenie
ilośći mukoprotein w śluzie
-wytwarz subsrancję powierzchniowo czynną
-surfaktant
cd
Bromheksyna
-może być podawana doustnie, w
inhalacjach idożylnie
-ulega metabolizmowi w wątrobie do
czynnego metabolitu- ambroksol
Dzialania niepożądane rzadko-np. napady
kaszlu
Preparaty:
-bromhexine-
-flegamina tab, syrop, ampulki
Leki mukolityczne
Ambroksol
-czynny metabolit bromheksyny
-dziala silnej
-zwiększ częsotliwość ruchu nablonka
rzęskowego
preparaty: ambroksol- syrop
cd
Kaszel jest zlożonym odruchem obronnym
mającym na celu usunięcie ciala obcego lub
zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych.
Miejsca szczególnie wrażliwe to brzeg
naglośni, rozwidlenie tchawicy, oplucna.
Leki p/kaszlowe hamują kaszel, lecz nie
likwidują jego przyczyny. Kaszel jest
nipożądany po operacjacch, po zranieniu
pluc, oplucnej, w gruźlicy.
Leki przeciwkaszlowe
Dzielimy na 2 grupy-
-dzialające ośrodkowo( morfina, kodeina, ,
acodin, gripex ( dextrometorfan)
-i dzialajace obwodowo. Leki te wplywają na
zakończenia czuciowe wykazując dzialanie
miejscowo znieczulające.
Preparaty : benzonatat,
śluzy roślinne ( korzeń
prawoślazu, liście podbialu, kwiat malwy)
podawane doustnie lagodza ból gardla,
wlaściwie placebo.
Leki p/kaszlowe
Leki przeciw astmatyczne
Preparaty :Codeinum phosphoricum tabl
0.02 g przeciwkaszlowo 10- 20 mg
jednorazowo, przeciwbólowo 15-60 mg
jednorazowo,
-Ascodan
-Efferalgan-Codeine
--Sirupus Pini
--Thiocodin
kodeina
Astma oskrzelowa
-nagle zwężenie dróg oddechowych
-skurcz miśni gladkich oskrzeli
-nadmierna ilość wydzieliny
-obrzęk blony śluzowej
-nadreaktywność oskrzeli
-skurcz pod wplywem różnych bodźców np.
alergeny wziewne, zakażenia, cz psychiczne,
zimno.
-astma to choroba zapalna-nacieki
eozynoilów i neutrofilów
cd
Leczenie astmy- wielospecjalistyczne
-farmakoterapia
-immunotrapia ( odczulanie)
-zmiana środowiska
-psychoterapia
cd
-cele leczenia astmy oskrzelowej
-opanowanie duszności
-zapobieganie zaostrzeniom
-utrzymanie wydolnośi ukladu oddechowego
-unikanie skutków niepożądanych leków
-niedopuszczenie do rozwoju
nieodwracalnego skurczu oskrzeli
-zapobieganie naglym zgonom
cd
Leki rozkurczające mięśnie gladkie:
-beta adrenomimetyki
-cholinolityki
-metyloksantyny
cd
Beta mimetyki:
-orcyprenalina ( b1, B2) np. Astmopent
-fenoterol B2>B1
-salbutamol B2
-terbutalina B2
-salmeterol –serevent-formoterol
cd
Leki cholinolityczne –ipratropium
-Atrovent w aerozolu
-Berodual (fenoterol+ bromek ipratropium)
cd
Metyloksantyny
-natyralne alkaloidy wystepujące w kawie ,
herbacie, kakao to kofeina, teofilina,
teobromina
-dzialają rozkurczowo na mięsnie gladkie-
spazmolityki bezpośrednie
-Preparaty
--teofilina
--aminofilina amp iv 2,5 %/ 10 ml, czopki ,
tabletki
cd
DZIALAJĄ SLABIEJ NIŻ NARKOTYCZNE
LEKI P/BÓLOWE
-pochodne aniliny (paracetamol)
-pochodne kwasu salicylowego
-pochodne pirazolonu
Nienarkotyczne leki
p/bólowe
Charakterystyczne dla tej grupy leków
dzialania wynikają z hamowania enzymu
cyklooksygenazy, który metabolizuje kwas
arachidonowy do prostaglandyn
-dzialanie p/bólowe ( związane z
hamowaniem prstaglandyn)
-dzialanie p/ zapalne
-dzialanie p/gorączowe- wynika z
hamowania syntezy prostaglandyny E2 w
podwzgórzu
-dzialanie antyagregacyjne- spowodowane
jest zablokowaniem syntezy tromboksanu
A2,nastepuje wydluzenie czasukrzepnięcia i
krwawienia
Niesterydowe leki
p/zapalne
Ze stronu ukladu pokarmowego: wzdęcia,
nudności, owrzodzenia żolądka i XIInicy u
osób przewlekle przyjmujących NLPZ ( brak
prostaglandyny PGE2 , która dziala
ochronnie na blone śluzową żolądka),
-ryzyko krwawienia
-uszkodzenie wątroby( zespól Reya)
-niewydolność nerek
-napad astmy oskrzelowej
--odczyny skórne
Dzialania niepożądane
Paracetamol – lek o dzialaniu
przeciwbólowym, i przeciwgorączkowym,
hamuje aktywność cyklooksygenazy
prostaglandynowej w oun, ale nie na
obwodzie, nie dziala p/zapalnie ani
antyagregacyjnie.
Farmakokinetyka:
-wchlania się z przewodu pokarmowego w
60%
-maksymalne sężenie we krwi po 1 godz
-przenika przez bariere lożyskową i do
mleka matki
-metabolizowany wwątrobie, niektóre
metabolity są hepatotoksyczne
Pochodne aniliny
Wskazania:
-bóle glowy, zebów, gardla uszu, migrenowe,
menstruacyjne.
-bóle w chorobach nowotworowych
-gorączka
P/wsazania
-niewydolnośc wątroby i nerek
-niedokrwistość
-dzieci do 3 m-ca życia
Paracetamol
Zialania niepożądane:
-reakce uczuleniowe
-niedokrwistść hemolityczna
-trombocytopenia
-niewydolnośc wątroby
Preparaty: Acenol, Efferalgan, Panadol,
Coldrex,Ferwex + wit C, tab o,3, 0,5 g,
czopki, syrop
Paracetamol
Zatrucie paracetamolem, objawy
przedawkowania > 125 mg/ kg mc
występuja p 2-4 dniach. Objawy:
-brak laknienia
--bóle brzucha
--nudności .
-, wymioty
--zaburzenia świadomości
-- b óle podżebrza prawego, powiększenie
wątrobt, żóltaczka, śpiączka wątrobowa,
DIC,
-Antidotum: N –acetlocysteina, metionina
paracetamol
Kwas acetylosalicylowy
-dziala p/bólowo, p/ zapalnie , p/
gorączkowo, antyagregacyjnie
-Wskazania:
-bóle różnego pochodzenia, glowy, mięsni,
stawów, w nowotworach
-gorączka,
-przeziębienia
-choroba reumatyczna
-prewencja wtórna zawalu seca
-zapobieganie zakrzepicy naczy
krwionośnych
Pochodne kwasu
acetylpsalicylowego
Przeciwwskazania:
-czynna choroba żolądka i XII cy
-stany zapalne przewodu pokarowego
-nadwrażliwośc na salicylany
-ciąża i okres karmienia piersią
-dzieci do 12 r.ż ryzyko choroby Reye’a
Kwas acetylosalicylowy
Acard tabl powlekane
-Aspiryna
-Polopiryna
-Scorbolamid ( aa, wit C, rutozyd)
-Alka –Prim tab musujące (aa. + kwas
aminooctowy)
-Ascodan (aa+kodeina)
-etopiryna( aa+ etenzamid+ kofeina)
-Upsarin C ( aa+ wit C)
Preparaty
Metamizol
-w grupie NLPZ jest najsilniejszym lekiem
p/bólowym, dziala tez p/zapalnie i p/
gorączkowo, ma tez slabe dzialanie
spazmolityczne
-Wskazania: bóle gowy, zebów,
--spastyczne bóle jelitowe, kolka nerkowa
--bóle nowotworowe, w ch reumatoidalnych
--gorączka
Pochodne pirazolonu
Metamizol –dzialania niepożądane
-uszkodzenie szpiku
-niedokrwistość aplastyczna
-bóle brzucha , biegunka, uszkodzenie
wątroby, nerek
Preparaty: Pyralgin inj 1,0 g/2ml, czopki,
tabletki
Aminophenazon: Pyramidon, isalgin,
Veramid
Dzialania niepożądane
Konstytucjonalnie uwarunkowany
LOCUS MINORIS RESISTENTIAE
Najczęstsze przyczyny konfliktu
centralnego:
-uzależnienie od alkoholu w rodzinie
-rozpad pożycia
-rozwód
-wyróżnianie jednego z dzieci
-choroba w rodzinie
-zbyt rygorystyczni rodzice
Najczęstsze zaburzenia psychosomatyczne:
-astma oskrzelowa
-choroba wrzodowa żołądka i jelit-
-wrzodziejace zapalenie jelit
-nadciśnienie młodzieńcze
-bóle głowy u dzieci
-jadłowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność
Astma oskrzelowa
-choruje na nią 2-7 % populacji dziecięcej
-przyczyna: odczyn alergiczny (reakcja
anafilaktyczna)
na różne alergeny
-objawy: duszność wydechowa z męczącym
kaszlem,
świsty , furczenia. Ciężki stan ogólny.
-dowody na patomechanizm psychiczny
Dowody:
-rodziny z surowymi metodami
wychowawczymi
-wysoki poziom lęku u dzieci
-efekt sugestii (Luparello)
-efektu lecznicze po psychoterapii
Bóle głowy u dzieci i młodzieży:
-60% dzieci ma przynajmniej raz ból głowy
przed 15 r. życia
Bóle głowy dzieli się na :
-objawowe
-samoistne
Bóle głowy objawowe:
-w chorobach toczących się w obrębie
czaszki:
-(zapalenie opon, białaczka, guzy
mózgu, bóle głowy pourazowe
-bóle głowy u dzieci z padaczką,
tętniaki, naczyniaki, wady wzroku, )
Samoistne bóle głowy:
-napięciowy ból głowy
-przewlekły napięciowy ból głowy
-ból głowy histaminowy
-migrena
Migrena:
-3-10% populacji
-pierwsze objawy w dzieciństwie
--K 3x>M.
-rodzinne występowanie
-patomechanizm: silny skurcz naczyń
mózgowych
Objawy:
-zwiastuny( drażliwość, wilczy głód,
biegunka ...)
-może być aura wzrokowa
-ból o każdej porze dnia,
-najczęściej jednostronny, może
rozprzestrzeniać się na całą głowę
-charakter bólu: pulsujący, świdrujący
-czas trwania: od kilku godzin do 3 dni
-towarzyszą często nudności, wymioty,
światłowstręt
-sen ponapadowy
Dowody na psychosomatyczny mechanizm:
-osobowość chorego często egocentryczna
-chwiejnie emocjonalne osoby
-osoby z duża potrzebą sukcesu
-osoby z rodzin o dużych wymaganiach,
tłumiące aktywność dziecka
Zaburzenia w odżywianiu
-jadlowstręt psychiczny
-bulimia
-żarłoczność
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa):
-po raz pierwszy opisany przez Mortona
w1684r
-z greckiego:"an"-zaprzeczenie
"orexis"-apetyt
Definicja:
Jadłowstręt psychiczny jest to zespół
objawów
występujący w wieku młodzieńczym,
polegający
na swiadomym ograniczaniu pokarmów w
celu osiągnięcia
szczupłej sylwetki ciała, co doprowadza do
znacznego ubytku masy ciała,
a nawet do skrajnego wyniszczenia, przy
zachowanym dobrym
samopoczuciu, sprawności i aktywności.
Częstość
-oceniana na od 1/100 do 15/1mln ludności
Wyróżnia się 2 typy anoreksji:
-jadłowstret reaktywny
-jadłowstręt właściwy
Jadłowstręt reaktywny
-powstaje w naszej kulturze europejsko-
amerykańskiej
pod wpływem silnej presji społecznej (filmy,
moda, czasopisma kobiece)
-wzorce czerpie się od najbliższej rodziny,
rówieśników
-pułapka: walcząc z normalnym apetytem
dziewczyna przekracza cienka linię
-objawy i skutki takie same jak w j.
właściwym
-skuteczniejsza psychoterapia
Charakterystyczne:
Odmawianie sobie jedzenia mimo pokus
daje osobie chorej
uczucie zadowolenia z samej siebie i
sprawia , że nie dostrzega
zagrożenia zdrowia a nawet życia w wyniku
zagłodzenia .
Silna identyfikacja z wzorcami narzucanymi
przez niektóre środowiska
prowadząca do ciężkiego zaburzenia
organizmu
świadczy o NIEDOSTATECZNYM WPŁYWIE
RODZINY
NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ
SAMOAKCEPTACJI I POCZUCIA
WŁASNEJ WARTOŚCI
Jadłowstręt właściwy:
Główna przyczyna - nieprawidłowa rodzina
Wyróżnia się (Minuchin):
1.rodziny nadopiekuńcze, z wysokim
poziomem lęku,
w których działania koncentrują się na
zapewnieniu bezpieczeństwa
przez co ogranicza się rozwój autonomii
2.rodziny"zasznurowane" w których role są
nieprawidłowo
definiowane i realizowane (np. dominująca
matka)
3.rodziny "sztywne" przywiązane do
niezmiennego status quo rodziny,
maskujące i skrywające istotne konflikty
Objawy jadłowstrętu tłumaczy się :
-głodzenie- świadome odrzucanie jedzenia,
które ma wartość zadowolenia oralego i
seksualnego, budzi wic poczucie winy
Kara dla matki -karmicielki
-infantylizm-odmowa bycia dorosłą
wyniszczenie organizmu- dążenie
do"cichego samobójstwa" przez co
unicestwienie rodzica
-zaburzenia miesiączkowania- pozbycie się
problemów seksualnych
Wobec czego anorektyczka dostarcza sobie
wielu NAGRÓD:
-skupia na sobie uwagę rodziców
-budzi w rodzicach poczucie winy
-może manipulować otoczeniem
-ma poczucie mocy i władzy nad otoczeniem
-unika odpowiedzialności za swoje
postępowanie
-unika wejścia w świat dorosłych
Objawy:
Początek między 10 a 25 r. życia
-zaczyna się zwykle od diety
-podejmują duży wysiłek fizyczny
-po kilku miesiącach utrata 25-25% masy
ciała
-zanika miesiączka
-spada RR, akcja serca,
obfite owłosienie przedramion i podudzi
-rzadko wypadanie włosów,
-uporczywe zaparcia
-Wzorowe uczennice, pracowite
-Cechujące się perfekcjonizmem
-Brak miesiączki przyjmują obojętnie
-unikają towarzystwa
-nie interesują się płcią przeciwną
-koncentrują się na kontrolowaniu masy
ciała
Zawsze należy wykluczyć inne zespoły
chorobowe
-niewydolność kory nadnerczy
-niewydolność przysadki
-choroby nowotworowe
-schizofrenię
Rokowanie:
-zawsze musi być ostrożne
-częste nawroty choroby
-późny początek żle rokuje
-śmiertelność od 5%do 25%
-Cięższy przebieg u chłopców
-przedchorobowe cechy osobowości:
perfekcjonizm, egocentryzm,
rokują niepomyślnie
-brak poprawy po 5 latach leczenia rokuje
niepomyślnie
Leczenie:
-najważniejsze i najtrudniejsze uzyskanie
pozytywnej
motywacji pacjenta i rodziny do leczenia
tylko w warunkach izolacji od rodziny (I
okres)
-początkowo wyrównanie niedoborów
-dieta wysokokaloryczna(1500-3000
kcal/dzień)
-leki p/depresyjne
-psychoterapia z pacjentem i później
rodziną
-BŁĄD-podawanie leków pobudzających
uczucie głodu
Bulimia
-istotą choroby są nawracające epizody
żarłoczności,
szczególnie w godzinach nocnych i w
tajemnicy przed rodziną,
kończące się prowokowanymi wymiotami,
zażywaniem środków przeczyszczających.
Niepohamowanemu objadaniu towarzyszy
bardzo silne poczucie winy, wstydu
I obrzydzenia do samej siebie.
Bulimareksja
-współwystępowanie bulimii naprzemiennie
z anoreksją
Charakterystyka:
-utrata kontroli nad ilością i jakością
pokarmu
-na ogół utrzymana masa ciała w normie
-z powodu poczucia winy wpadają w
alkoholizm,
nadużywają leków psychotropowych
Powikłania:
-bóle i zawroty głowy
-uczucie stałego zmęczenia
-stany zapalne dziąseł
-próchnica zębów
powiększone węzły chłonne na szyi
-arytmie
Chore mają poczucie choroby.
Często szukają pomocy wśród przyjaciół i
rodziny.
Pozornie zdrowy wygląd nie budzi niepokoju
rodziny.
Bulimiczki często na zewnątrz pogodne, w
środku bardzo samotne.
Częste samobójstwa
Przyczyny:
-głównie patologia rodziny.
-rodziny bulimiczek często są rozbite, lub
rozchwiane,,
z jawnymi konfliktami i wzajemną agresją,
nie dające dzieciom ciepła.
Rokowanie:
-im wcześniej rozpoznanie tym rokowanie
lepsze
-po 2-4 latach trwania skuteczność leczenia
oceniana jest na 20 %
-częste wyzdrowienia pozorne i powroty do
starych nawyków pod wpływem
stresu.
Leczenie:
-psychoterapia chorej i rodziny
-rozwiązanie problemów rodziny
-nacisk na wspólne wspieranie się i
osiąganie kompromisów.
Moczenie mimowolne
-w przeciwieństwie do nietrzymania moczu
uwarunkowanemu zaburzeniami mikcji
w następstwie spraw somatycznych
moczenie mimowolne występuje u dzieci bez
zmian narządowych.
Występowanie:
-75% przypadków tylko w nocy
-10%-moczenie tylko w ciągu dnia
-15% -zarówno w dzień jak i w nocy.
O moczeniu mimowolnym, jako o zjawisku
wymagającym leczenia gdy dziecko
ukończyło 4 rok życia.
Moczenie pierwotne-jako kontynuacja
moczenia niemowlęcego.
Moczenie wtórne-pojawia się po co najmniej
rocznym okresie suchym
Cięższa postać moczenia - powyżej 3 dni w
tygodniu
Zmienna częstotliwość moczenia u dziecka -
okresy remisji
Zawsze należy wykluczyć somatyczne
pochodzenie objawów:
-choroba rdzenia kręgowego
--hypotonia pęcherza moczowego
-rozszczep kręgosłupa
-moczówka prosta
-cukrzyca
Etiopatogeneza - wieloczynnikowa:
-niepełnowartościowość ukł.
Moczowego
-czynniki genetyczny (20-70% matek
miało moczenie)
-głęboki sen dziecka
-błędy przy przyuczaniu dziecka do
kontroli nad pęcherzem
(matki niepewne siebie, niedoświadczone
lub pedantyczne, lub pod presją osób
trzecich
-dziecko pragnie zwrócić na siebie
uwagę w trudnych sytuacjach
U dzieci z MM z reguły dochodzi do wtórnej
neurotyzacji
Gdy moczenie pociąga za sobą zawstydzanie
dziecka, groźby, kary
-> Błędne koło
Leczenie:
-modyfikacja postaw rodzicielskich
-farmakoterapia
-leczenie przyczynowe
-wytłumaczenie dziecku, że nie jest
odpowiedzialne za ten objaw
-niecelowość wielokrotnego
wysadzania dziecka w nocy
-nie ma sensu ograniczanie płynów
dziecku wieczorem