Kapitał intelektualny w organizacji

Kapitał intelektualny

w organizacji

WSZYSTKIE KRAJE, FIRMY I WSZYSCY

LUDZIE SĄ

CORAZ BARDZIEJ UZALEŻNIENI OD

WIEDZY, PATENTÓW,

PROCESÓW, UMIEJĘTNOŚCI,

TECHNOLOGII, INFORMACJI NA TEMAT

KLIENTÓW I DOSTAWCÓW ORAZ OD

DOŚWIADCZENIA. WSZYSTKIE TE

ELEMENTY RAZEM STANOWIĄ WIEDZĘ

BĘDĄCA KAPITAŁEM

INTELEKTUALNYM

INTELEKTUALNYM”

STEWAR

Istota kapitału intelektualnego

Kapitał intelektualny to posiadana wiedza, odpowiednie

doświadczenie, technologia organizacyjna, dobre stosunki z
klientami oraz wszelkie umiejętności, pozwalające
organizacjom osiągnąć przewagę konkurencyjną na rynku;

Kapitał intelektualny to także język myślenia i zbiór technik

odnoszących się do nośników przyszłych wyników organizacji;

Kapitał intelektualny to wszystkie niematerialne zasoby lub

ich przekształcenia, które znajdują się pod kontrolą organizacji i
które powiększają jej wartość.

Podstawą kapitału ludzkiego jest wiedza

pracowników i kierownictw.

Kapitał intelektualny obejmuje:



kapitał strukturalny wewnętrzny, do którego należą:
patenty, koncepcje, modele, systemy komputerowe,
administracyjne oraz kultura organizacji



kapitał strukturalny zewnętrzny ,w skład którego wchodzą:
relacje z klientami i dostawcami, marki handlowe, reputacja
i wizerunek przedsiębiorstwa



kapitał ludzki, rozumiany jako szeroko pojęte kompetencje
pracowników, ich wiedza oraz doświadczenie

A także:



kapitał pracowniczy, który obejmuje wiedzę indywidualnych
pracowników



kapitał strukturalny, obejmujący systemy i procesy
umożliwiające realizację konkretnych rozwiązań



kapitał rynkowy, odnoszący się do więzi z klientem.

Kapitał intelektualny, czyli suma

kapitału ludzkiego i kapitału

strukturalnego

Kapitał

intelektualny

Kapitał

ludzki

Kapitał

strukturalny

Kapitał

kliencki

Kapitał

organizacji

Kapitał

rozwoju

Kapitał

procesów

arunk

sprzyjając

rozwojowi

kapitału intelektualnego



swobod

przedstawiania pomysłów

przedstawiania pomysłów – jednym z najważniejszych warunków

rozwoju

kapitału

intelektualnego

jest

umożliwienie

pracownikom

przedstawiania  własnych  pomysłów.  Dobre  pomysły  są  niekiedy  dławione
przez  kulturę  organizacyjną,  która  nie  dopuszcza  zmian.  Wynika  to  stąd,
że  o  wiele  łatwiej  jest  odrzucić  nowatorski  pomysł,  niż  trudzić  się  z
wprowadzaniem go w życie;



czas na myślenie

czas na myślenie – w codziennej pracy często brakuje czasu na wywiązanie
się z podstawowych obowiązków. W tej atmosferze trudno o innowacyjność
i pomysłowość. Dlatego ważne jest, aby pracownicy zwolnili czasem
tempo, przerwali rutynowe czynności i mogli zastanowić się wspólnie nad
projektami długofalowymi;



zgodność interesów

zgodność interesów – projekt wybrany osobiście jest często realizowany z

większym  zaangażowaniem,  niż  projekt  narzucony  odgórnie.  Jeśli
organizacja  umie  godzić  swoje  cele  w  zakresie  rozwijania  wiedzy  z  celami
pracowników,  tworzy  dobre  warunki  dla  rozwoju  ich  osobistego
zaangażowania;



tolerowanie błędów

tolerowanie błędów – jeśli błędy nie będą traktowane jak niepowodzenia,
ale jak cena za odkrycie lepszego rozwiązania, pracownicy będą bardziej
skłonni do poszukiwań. Tolerowanie błędów sprzyja innowacyjności, jednak
tylko pod warunkiem, że jest praktyką długotrwałą i otwarcie promowaną;



stosowanie środków stymulujących pomysłowość

stosowanie  środków  stymulujących  pomysłowość  –  dla  stymulowania
pomysłowości  wykorzystuje  się  różne  środki,  np.  maluje  się  sale
konferencyjne  na  kolory  pobudzające  do  kreatywnego  myślenia  albo
tworzy  miejsca,  w  których  pracownicy  chętnie  spotykają  się  przy  kawie  i
wymieniają poglądy. Organizowane są sesje twórczego myślenia.

Kapitał intelektualny w zarządzaniu

Zarządzanie kapitałem intelektualnym generuje wiele różnorodnych
zadań, a sposób ich realizacji uzależniony jest od specyfiki danej
firmy, w tym jej wizji, misji, strategii, polityki, zaawansowania w
diagnozowanie kapitału intelektualnego, posiadanych
możliwości organizacyjnych
i finansowych.
Proces zarządzania kapitałem intelektualnym wymaga ścisłego
określenia danych wejściowych i wyjściowych. Przedsiębiorstwo musi
określić jak rozumie kapitał intelektualny, określić jego składniki oraz
stworzyć system zarządzania nim.
Zarządzanie kapitałem intelektualnym zmusza organizacje do
inteligentnego działania poprzez stosowanie:



Innowacji



podejmowanie twórczych decyzji



ciągłą pracę jej personelu opartą na wiedzy o wysokiej jakości, która

jest stosowana na wszystkich poziomach zarządzania. Rezultatem
takiego działania jest tworzenie i dostarczanie przez organizacje coraz
bardziej wartościowych produktów i usług oraz wzrost skuteczności i
efektywności jej działania.

Organizacje inteligentne powinny opierać się

na pięciu podstawowych elementach

związanych z zarządzaniem nimi:

Jakość obsługi klienta-

powinny panować jasne, przejrzyste i

proste zasady relacji pomiędzy klientem a firmą. Strategia
organizacji musi być zorientowana na klienta (zaspokajanie jego
coraz to nowszych potrzeb). Można to osiągnąć poprzez
innowacyjność i przywództwo.

Praktyka zarządzania-

wprowadzanie do realizacji nowych

pomysłów, które usprawnią działanie firmy, przynosząc przy tym
określone korzyści ekonomiczne, będąc tym samym
determinantem w budowaniu przewagi konkurencyjnej na rynku.

Usprawnianie skomplikowanych rzeczy

- problemy pojawiające

się w organizacji powinny mieć proste rozwiązania.

Odpowiedzialność liderów w organizacji

- prezes firmy czy

dyrektor generalny powinien równoważyć dwa wymiary: mierniki
wewnętrzne z miernikami zewnętrznymi.

Zarządzanie kapitałem ludzkim

- zarządzanie odnosi się do ludzi.

W drodze do organizacji inteligentnej trzeba sięgać

po następujące niekonwencjonalne metody:

Przekształcenie umysłu-

intelektualna mobilizacja,

kreowanie koncepcji, konstruowanie systemu
przekształceń;

Restrukturyzacja materii, czyli ciała

- budowanie

systemu ekonomicznego, przebudowywanie
infrastruktury, zmiana systemu pracy;

Ruch, czyli ożywienie organizmu-

osiąganie celów

rynkowych;

Odnowa ducha-

czyli wypracowanie systemu

wynagrodzeń zorientowanego na działania
rozwijające przedsiębiorczość.

Kluczowe wymagania umożliwiające

tworzenie i pomnażanie kapitału

intelektualnego w organizacji

•

Polityka jakości, poprzez sformułowanie ram do
ustanowienia celów jakości (najważniejszy jest
wzrost zadowolenia klienta);

•

Zobowiązanie pracowników do ciągłego
doskonalenia systemu zarządzania jakością;

•

Uświadomienie pracownikom ich roli w spełnieniu
wymagań klientów;

•

Zobowiązanie do ciągłego monitorowania
wymagań klienta;

•

Zobowiązanie do ciągłego doskonalenia swoich
działań o procesów;

Każda organizacja inteligentna powinna

być ukierunkowana na ciągłą edukację

Poszerzanie i gruntowanie wiedzy teoretycznej,

Poszerzanie profili specjalizacji,

Przygotowanie do pracy w nowoczesnych strukturach
sieciowych,

Edukowanie zespołu ludzi w formie aktywnego treningu,

Pozyskiwanie intelektualnych elit organizacji.

Metody wyceny kapitału intelektualnego

W procesie zarządzania kapitałem intelektualnym bardzo
ważną rolę pełni odpowiedź na pytanie o możliwość i
narzędzia wyceny kapitału intelektualnego. Do znanych i
wykorzystywanych w praktyce metod wyceny tego kapitału
należą między innymi:



Monitor Aktywów Niematerialnych



Strategiczna Karta Wyników



Scandia Navigator



IC-Rating

Monitor Aktywów

Niematerialnych

Monitor aktywów niematerialnych

został

opracowany przez Karla Erika Sveiby’ego w 1997 r.
Stanowi on narzędzie do pomiaru aktywów
niematerialnych oraz daje informacje w postaci
liczbowej dotyczące stopnia rozwoju kapitału
intelektualnego oraz efektywności jego
wykorzystania. Monitor w głównej mierze
wykorzystuje wskaźniki niefinansowe, które według
Sveiby’ego w niedługim okresie powinny zająć
miejsce wskaźników analizy finansowej. Narzędzie
to dobrze sprawdza się w przypadku
przedsiębiorstw z dużym udziałem aktywów
niematerialnych.

Strategiczna Karta Wyników

Strategiczna karta wyników to narzędzie opracowane przez

Kaplana i

Nortona w 1992 r. Opiera się na analizie czterech perspektyw:
finansów, klienta, procesów wewnętrznych oraz innowacji i

uczenia się.

Koncepcja strategicznej karty tworzy kompleksowy system

pomiaru

i zarządzania w przedsiębiorstwie, w tym uwzględniając pomiar.
zarządzanie aktywami niematerialnymi. Strategiczna karta

wyników

oferuje możliwość rozwiązywania problemów związanych z
niewymiernością aktywów niematerialnych.

Elementy Nawigatora

Skandii



Kształtem Nawigatora jest dom (organizacja).



Nawigator nie składa się z typów kapitałów, lecz z pięciu

elementów – „obszarów” koncentracji:



Obszar finansowy (1) – strych – symbolizuje przeszłość

przedsiębiorstwa



Obszar kliencki (2), Obszar procesów (3) – ściany –

teraźniejszość



Obszar rozwoju (4) – fundamenty – przyszłość



Obszar ludzki (5) – serce domu

Metoda IC-Rating dzieli kapitał intelektualny

na następujące obszary:



Rozwiązania biznesowe – to inaczej pomysły i
strategie w powiązaniu z warunkami otoczenia,



Organizacyjny kapitał strukturalny – składa się on
z własności intelektualnej (np. patenty, licencje,
oprogramowanie) i kapitału procesów (np. dobrze
rozwinięte procesy i metody pracy, wspomaganie
IT),



Kapitał ludzki – ludzie zatrudnieni w firmie,



Kapitał strukturalny relacji – relacje i współpraca z
innymi organizacjami i klientami.

Document Outline