background image

 

 

Przyrządy optyczne

mikroskop, 

luneta astronomiczna, 

lornetka

background image

 

 

F

1

F

1

F

2

F

2

obiekty
w

okular

przedmiot

Schemat powstawania obrazu w 
mikroskopie

Rysujemy 
powstawanie obrazu 
dawanego przez 
pierwszą soczewkę

Można by go oglądać 
okiem lub na ekranie, 
ale tu pozwalamy 
biec promieniom 
dalej. Spośród wielu, 
które skupiły się w 
końcu strzałki 
wybieramy inne niż 
do tej pory i rysujemy 
ich bieg.

A oko zobaczy obraz 
taaki duży i do tego 
odwrócony.

background image

 

 

F

1

F

1

F

2

F

2

obiekty
w

okular

przedmiot

Schemat powstawania obrazu w 
mikroskopie

Jeśli ktoś jest bardzo 
dociekliwy, teraz, 
kiedy już wiemy gdzie 
powstały kolejne 
obrazy, można 
dorysować jak te 
pierwsze promienie 
biegły od początku do 
końca.

background image

 

 

F

1

F

1

F

2

F

2

Schemat powstawania obrazu w lunecie astronomicznej (która 
odwraca obraz)

obiekty
w

okular

Rysowanie przebiega identycznie 
jak w mikroskopie, z tą różnicą, że 
przedmiot jest daleko, a ogniska 
pierwszej i drugiej soczewki 
pokrywają się na środku. Poza tym 
ogniskowa okularu jest mniejsza 
niż obiektywu, co decyduje o 
wielkości powiększenia.

Widać, że obraz końcowy jest mniejszy od przedmiotu. To normalne w tym przyrządzie. Luneta daje 
powiększenie kątowe, nie zwykłe. Porównajmy kąty widzenia.

OKO

Kąt widzenia obrazu końcowego jest dla oka umieszczonego zaraz za okularem większy niż widzenia 
przedmiotu. Poza tym obserwator manipuluje tak okularem zmieniając minimalnie odstęp między 
soczewkami, by obraz uzyskać w odległości dobrego widzenia, przez co nie tylko obraz zajmuje mu 
przed oczami więcej miejsca, ale jest ostrzejszy. 

K

ą

w

id

ze

n

ia

 

o

b

ra

zu

K

ą

w

id

ze

n

ia

 

p

rz

e

d

m

io

tu

background image

 

 

obiektyw

okular (lupa)

przedmiot

obraz dawany przez 
obiektyw

Obiektyw lunety zamienia 
zarówno górę z dołem jak 
i prawe z lewym. W sumie 
obraca obraz o 180 
stopni. 

Dlatego w lornetce 
umieszcza się dwa 
pryzmaty, działające w 
oparciu o całkowite 
wewnętrzne odbicie jak 
pary luster.  

Zastanówmy się jak 
widzielibyśmy czerwoną 
pionową strzałkę  na 
wyjściu z układu 
pryzmatów. 

Promień niebieski  biegnie 
do nas  wzdłuż osi 
optycznej urządzenia.…

 a czerwony równolegle do 
niej od końca strzałki. Czy 
dostrzegasz, który z 
pryzmatów dokonał 
zamiany ich położeń?

 Tak samo analizujemy różową strzałkę. 
Który z pryzmatów przywraca jej 
właściwe położenie?

 Okular działający jak lupa otrzymuje 
promienie tak jakby obraz z obiektywu 
był nieodwrócony

Lornetki są  w istocie lunetami 
astronomicznymi. Posiadają tylko jedno 
udoskonalenie.

background image

 

 

W rzeczywistej lornetce pryzmaty nie są ułożone poziomo i pionowo, są ponadto przyszlifowane przez co lepiej leży 

ona w ręce. Bez względu na to obracają obraz tak jak powinny  o 180 stopni. 

background image

 

 

Tu zostały one złożone. 
Patrzymy przez nie jak przez 
lunetę wprost na podobiznę 
Hertza.  Działają jak trzeba 
odwracając ją o 180 stopni.

Większy pryzmat

mniejszy pryzmat

background image

 

 

Copyright:

Wiesław Kruczała 2013


Document Outline