SEN I CZUWANIE

CYKLE ENDOGENNE



Ludzie i zwierzęta mają swoje ENDOGENNE
RYTMY OKOŁODOBOWE.



Czas trwania rytmu zależy od ilości światła.



Światło jest najskuteczniejszym „dawcą
czasu”, gdyż umożliwia przestawienie
zegara biologicznego.



Najlepszym sposobem na przestawienie go
jest zapewnienie sobie jasnego oświetlenia
w nocy i ciemności za dnia.

JĄDRO NADSKRZYŻOWANIOWE

(SCN)



Znajduje się tuż nad skrzyżowaniem
wzrokowym ( obszar podwzgórza )



Uszkodzenie – powoduje, że rytmy
ciała stają się mniej regularne i tracą
synchronizację ze środowiskowymi
wzorcami światła i ciemności.

MELATONINA



Wydzielana przez szyszynkę ( gruczoł
dokrewny położony tuż za wzgórzem )



To hormon, który działa nasennie.



Wydzielana głównie w nocy.



Osoby z guzem szyszynki mają
problemy z zasypianiem. Czasem nie
śpią nawet przez kilka dni pod rząd.

FAZY SNU



I faza snu



II faza snu



III faza snu



IV faza snu



Faza REM ( sen paradoksalny )

FAZA I

Zanikają fale alfa,

charakterystyczne dla stanu

czuwania, pojawiają się zaś fale o

małej amplitudzie i częstotliwości

(6 – 7 Hz) . Stanowi około 5% czasu

przypadającego na sen. W tym

etapie następuje spadek napięcia

mięśniowego. Stadium to bywa

uważane za przejściowe pomiędzy

snem i czuwaniem i jest nazywane

snem płytkim.

FAZA 2

Amplituda fal nieznacznie się podwyższa, pojawiają

się tzw. wrzeciona senne, które składają się z fal o
częstotliwości 12-14 Hz oraz zespoły K ( składające
się z ujemnej fali o dużej amplitudzie, po której
następuje mniejsza i wolniejsza fala dodatnia )

FAZA 3

Zaczynają dominować fale Delta i tak już pozostaje

przez cały okres fazy 4. Obie te fazy zwane są snem
wolnofalowym.

Oddech staje się regularny i rzadszy,

spada ciśnienie tętnicze, ustają ruchy gałek
ocznych, napięcie mięśni zanika, spada temperatura
ciała. Do krwi uwalniany jest hormon wzrostu, a
więc przyspieszone jest również gojenie się ran.

FAZA 4

Występują fale delta o częstotliwości poniżej 2 Hz.

Stadium to jest nazywane snem głębokim, ponieważ

bardzo trudno jest obudzić kogoś znajdującego się w

tym etapie snu. To właśnie w tym stadium występuje

lunatyzm.

Po zakończeniu fazy IV mózg osoby śpiącej przechodzi z

powrotem przez fazy III i II, ale potem zamiast fazy I

rozpoczyna się faza REM (faza szybkich ruchów gałek

ocznych)

FAZA REM ( SEN

PARADOKSALNY )

Faza REM jest specjalnym stadium snu. To właśnie w

tym stadium pojawiają się marzenia senne. Śnimy

wtedy żywe i kolorowe sny. Umysł jest skierowany na

odbieranie świata wewnętrznego, wirtualnego. Bodźce

z zewnątrz co prawda dochodzą, lecz są zazwyczaj

ignorowane. Jeśli teraz ktoś nas obudzi, na pewno

będziemy pamiętali jakiś sen. Szybkie ruchy gałek

ocznych biorą się stąd, że w tym czasie oglądamy nimi

senną rzeczywistość.

Mięśnie szkieletowe są

całkowicie sparaliżowane, żeby nasze ciało na łóżku

nie odgrywało ruchów wirtualnego ciała ze snu.

DLACZEGO PO WYPICIU KAWY

PRZESTAJEMY BYĆ SENNI?



Dzięki zawartości

kofeiny

kawa pełni

rolę stymulującą. Pobudza organizm,

zwiększa sprawność myślenia, znosi

zmęczenie psychiczne i fizyczne.

Bezpośredni wpływ kofeiny zaczyna

się odczuwać po około pół godziny.



Dzieje się tak, gdyż kofeina blokuje

receptory

adenozyny*,

a dodatkowo

powoduje zwężenie naczyń

krwionośnych w mózgu, co ogranicza

dopływ krwi do tej struktury.

*adenozyna-substancja hamująca

komórki pobudzające w przodomózgowiu

podstawnym

CZY SEN NA JAWIE

JEST MOŻLIWY?



Owszem, istnieje bowiem świadomy sen:

To sen, w którym śniący zdaje sobie sprawę, że śni.

Dlatego klarowność myślenia, dostęp do wspomnień z

jawy oraz świadomy wpływ na treść snu mogą być

kontrolowane. Inne nazwy na świadomy sen to: sen

jasny, sen przejrzysty, sen wiedzy.



Spontaniczne i chwilowe uzyskanie stanu świadomego

snu może nastąpić bez żadnych wstępnych warunków,

jest jednak zjawiskiem stosunkowo rzadkim. Szacuje

się, że 20% populacji doświadczyło przynajmniej raz w

życiu snu świadomego.



Świadomego śnienia można się nauczyć. Dzięki

specjalnym technikom śniąca osoba może zorientować

się, iż otaczająca ją rzeczywistość jest wyimaginowana.

Towarzyszy temu zazwyczaj niezwykły szok

(niegroźny), który przeważnie prowadzi do ocknienia

się lub tzw. fałszywego przebudzenia

ZABURZENIA SNU



Jet lag (choroba transatlantycka),



Bezsenność : trudności z zasypianiem, trudności z

utrzymaniem snu, zbyt wczesne budzenie się.



Narkolepsja,



Bezdech senny,



Okresowe ruchy kończyn we śnie (mioklonie nocne),



Zaburzenia zachowania we śnie REM,



Lęki nocne,



Mówienie przez sen,



Lunatykowanie



Seksomnia (zespół śpiącej królewny),

JET LAG ( CHOROBA

TRANSATLANTYCKA )



Zaburzenie rytmów
okołodobowych spowodowane
zmianą stref czasowych podczas podróży
samolotem.



Podróżni skarżą się na senność w ciągu dnia,
bezsenność w nocy oraz osłabienie koncentracji.



Kiedy lecimy na zachód – opóźnienie fazy (cykl
dłuższy niż 24 h ), na wschód – przyspieszenie
fazy ( musimy szybciej iść spać i wcześniej
wstać – cykl krótszy niż 24 h )



Bezsenność - przerwanie zażywania środków

uspokajających może prowadzić do powstania zespołu

odstawienia, któremu towarzyszą objawy bezsenności.



Narkolepsja - wyróżnia się cztery objawy:

1. Ataki silnej senności w ciągu dnia
2. Katapleksja (napadowe zwiotczenie mięśni)
3. Porażenie senne
4. Halucynacje hipnagogiczne



Bezdech senny - pojawiające się wielokrotnie w ciągu snu

przerwy w oddychaniu. Często współwystępuje z otyłością.



Mioklonie nocne - nawracające i mimowolne ruchy nóg lub

ramion.



Zaburzenia zachowania we śnie REM – „odgrywanie”

swoich marzeń sennych.



Lęki nocne - epizody silnego lęku,

który powoduje, że śpiący budzi

się z okrzykiem przerażenia.



Mówienie przez sen-występuje

powszechnie i jest nieszkodliwe.



Lunatykowanie - zdarza się

przede wszystkim dzieciom,

najczęściej pojawia się w III lub IV

fazie snu. Istnieje powszechne

przekonanie, że nie wolno budzić

chodzącego lunatyka, chociaż nie

jest ono medycznie uzasadnione.



Seksomnia- nieświadome

inicjowanie stosunku

seksualnego przez sen. Inna

nazwa to zespół śpiącej królewny.

CIEKAWOSTKI



Najdłużej żyją ci, którzy śpią siedem godzin na dobę - taki

wniosek wysunął prof. Kripke po przeanalizowaniu ponad

miliona osób.



Japońscy naukowcy ustalili, że optymalna długość snu to

odpowiednio 7 godzin 58 minut dla mężczyzn oraz 7 godzin 12

minut dla kobiet.



Osoby, które za mało śpią, łatwiej tyją - taką diagnozę postawili

obradujący w Rzymie włoscy specjaliści od spraw snu.



Przerywany, niespokojny sen przyczynia się także do rozwoju

cukrzycy.



Leonardo da Vinci sypiał po 15 minut co cztery godziny



Noworodki śpią po 16 godzin na dobę .



NIEWIARYGODNE:

W niektórych kulturach uważano, że wydarzenia w snach są

równie realne jak rzeczywistość. Stąd za cudzołóstwo

popełnione we śnie, ponosiło się taką karę, jakby odbyło się to

naprawdę.

CIEKAWOSTKI C.D.



W śnie nigdy nie wyłączysz światła 



W śnie nigdy nie odczytasz kartki z tekstem

ani książki. Literki są zawsze małe i rozmyte





Frankenstein - horror wszech czasów powstał

na bazie koszmarów sennych autorki w 1818

roku.



Gdy przyśni nam się upadek (np. potknięcie )

to prawie pewne jest, że się obudzimy. Teoria

jest taka, że zostało nam to po małpach,

które to miały się budzić przed ew. upadkiem

z drzewa, by zdążyć zareagować.

JAKA TO FAZA SNU?

To właśnie w tym stadium pojawiają się

marzenia senne. Śnimy wtedy żywe i

kolorowe sny. Umysł jest skierowany na

odbieranie świata wewnętrznego,

wirtualnego. Bodźce z zewnątrz co prawda

dochodzą, lecz są zazwyczaj ignorowane.

Jeśli teraz ktoś nas obudzi, na pewno

będziemy pamiętali jakiś sen. Szybkie ruchy

gałek ocznych biorą się stąd, że w tym

czasie oglądamy nimi senną rzeczywistość.

Mięśnie szkieletowe są całkowicie

sparaliżowane, żeby nasze ciało na łóżku nie

odgrywało ruchów wirtualnego ciała ze snu.

Zaczynają dominować fale Delta. Oddech staje

się regularny i rzadszy, spada ciśnienie

tętnicze, ustają ruchy gałek ocznych, napięcie

mięśni zanika, spada temperatura ciała. Do krwi

uwalniany jest hormon wzrostu, a więc

przyspieszone jest również gojenie się ran.

Zanikają fale alfa, charakterystyczne dla stanu

czuwania, pojawiają się zaś fale o małej

amplitudzie i częstotliwości (6 – 7 Hz) . Stanowi

około 5% czasu przypadającego na sen. W tym

etapie następuje spadek napięcia mięśniowego.

Występują fale delta o częstotliwości poniżej
2 Hz. Stadium to jest nazywane snem
głębokim, ponieważ bardzo trudno jest
obudzić kogoś znajdującego się w tym etapie
snu. To właśnie w tym stadium występuje
lunatyzm.

Amplituda fal nieznacznie się podwyższa,
pojawiają się tzw. wrzeciona senne, które
składają się z fal o częstotliwości 12-14 Hz
oraz zespoły K.

Document Outline