Slajd 1

John Locke (1632-1704)

angielski filozof, lekarz,

polityk, politolog i

ekonomista. Stał się

wyrazicielem nowych

prądów w Anglii w

dziedzinie filozoficznej,

politycznej i pedagogicznej.

Był jednym z najśmielszych

i najgłośniejszych

burżuazyjnych myślicieli

Europy nowożytnej.

Pochodził z wolnomyślnej

rodziny prawniczej.

Poglądy pedagogiczne Locka

sprowadzają się do

dwóch wielkich problemów. Pierwszy to

określenie roli wychowania w rozwoju człowieka.

drugi to określenie modelu gentelmena -

przedstawiciela arystokratycznej burżuazyjnej

warstwy rządzącej. W sposobie rozwiązania

obydwu problemów ujawnia się

niekonsekwencja poglądów Locka wynikająca z

jednej strony z jego liberalizmu, z drugiej zaś

konserwatyzmu społecznego. Istotą poglądów

pedagogicznych było twierdzenie, że

wychowanie tworzy ludzi. O tym jakim każdy

człowiek jest, dobrym czy złym, pożytecznym

czy tez nie decyduje wychowanie.

Metody pracy wychowawczej w ujęciu Locka :

wyrabianie karności i grzeczności od najwcześniejszych

lat oraz

wychowywanie woli dziecka

przeciwny karą cielesnym

(kara poniża dziecko rodzi w nim skrytość, zaciętość ,

fałsz i obłudę Dzieci bite stają się tępe i głupie )- godną drogą w wychowaniu

jest

rozbudzenie w dziecku poczucia honoru ,odpowiedzialności, wstydu za złe

postępowanie oraz wrażliwości na dobrą opinię.

Jeśli wpoi się dziecku te

zasady, stale będą one działać i nakłaniać je do

dobrego

–

wychowanie nie może obejść się bez kar i nagród-

ale nie powinny być to

przyjemności i przykrości cielesne (bicie, słodycze). Skuteczniejszym środkiem jest

pochwała i uznanie w którym wyraża się poszanowanie

dziecka.

–

wyrobienie w dzieciach odpowiednich nawyków postępowania moralnego

jest

to droga która skutecznie i trwale prowadzi do panowania nad sobą. Z wad

dziecięcych trzeba zwalczać kłamstwo zarozumiałość, egoizm ,skłonność do

okrucieństwa i pogardę dla ludzi niższego stanu.

–

wychowanie intelektualne

traktuje na końcu jako najmniej

ważne.

Prócz fortuny gentleman powinien obdarzyć swego syna: cnotą ,roztropnością,

dobrymi obyczajami a na końcu wykształceniem które musi mieć na względzie cele

praktyczne: powinno ułatwiać pracę zawodową i wdrażać do obcowania w dobrym

towarzystwie, które ceni przyjemną konwersację i umysłową ogładę. Kształcenie

indywidualne prywatne domowe stawia Lock wyżej od edukacji szkolnej. Do nauki

trzeba zachęcać przez budzenie zainteresowania a tego nie może dać wychowanie

masowe.

Locke swoje rozważania pedagogiczne podzielił na trzy działy:



wychowanie moralne

, któremu poświęcił najwięcej swojej uwagi; był on zdania, iż

ten rodzaj wychowania powinien dominować w działalności pedagogicznej;

wychowanie moralne miało uczyć samodzielności, szacunku dla osób starszych,

kontroli nad sobą, poszanowania cudzej własności, mówienia prawdy oraz

uprzejmości; Locke sprzeciwiał się stosowaniu kar cielesnych w procesie

wychowania, za bardziej skuteczne uważał on stosowanie nagród (z pewnym

umiarem)



wychowanie fizyczne

Locke wyszedł z założenia, iż "w zdrowym ciele zdrowy duch";

miał on świadomość potrzeby kształtowania w wychowankach odpowiedniego

stosunku do własnego ciała oraz uważał, iż niezbędne dla zdrowia jest hartowanie

organizmu, dlatego też przyzwyczajanie od najmłodszych lat dziecka do braku

wygody, chłodu, lekkiego ubierania, prostej diety, długiego snu, wczesnego

wstawania oraz starannej toalety (porannej i wieczornej); przykładał również wiele

uwagi do konieczności codziennego przebywania dziecka na łonie natury



wychowanie umysłowe

najmniej istotny element wychowania; był on zdania, iż

większe powodzenie w życiu człowieka zapewnią mu jego przymioty moralne niż

wiedza; celem umysłowego kształcenia miało być stworzenie gentlemana

obeznanego w interesach oraz swojej pracy zawodowej; program kształcenia zależeć

miał od użyteczności danej wiedzy, zatem znalazły się tam:



nauka czytania

nauka pisania



Rysunek

język ojczysty



język francuski

geografia



Arytmetyka

astronomia



Historia

prawo



znajomość konstytucji

przyroda



nauka rzemiosła



Nauka tych wszystkich przedmiotów powinna się odbywać w ojczystym języku

ucznia; Locke za cel wychowania obrał ukształtowanie zdrowego, uczciwego,

społecznie użytecznego, biegłego w zawodzie i umiejącego się zachować w

towarzystwie człowieka, jednym słowem – gentlemana

Program kształcenia

najpierw nauka pisania czytania w języku ojczystym i

nauka rysunku, następnie nauka języka obcego

nowożytnego (francuski) pózniej łaciny potrzebnej do

czytania czytania autorów klasycznych (greka dla

uczonych) Z innych przedmiotów zaleca geografię,

arytmetykę , geometrię (z zakresu przydatnego w

praktyce życiowej) astronomię ,chronologię ,historię,

prawo ustrojowe, filozofię przyrody, naukę dobrych

obyczajów, buchalteri (księgowości) i naukę jakiegoś

rzemiosła (nawet dla gentlemana- dla zdrowia) osobne

miejsce zajmują „talenta i ćwiczenia”(taniec,

szermierka, jazda konna w mniejszym stopniu muzyka

oraz sztuki plastyczne.

Lock omawia trzy zagadnienia:

wychowanie

ciała,

charakteru

umysłu

najwięcej uwagi poświęca

wychowaniu charakteru czyli wychowaniu

moralnemu na zasadzie

honoru

, w dziedzinie

wychowania fizycznego (ciała) opiera swoją

teorię na zasadzie

hartowania ,

intelektualne

(umysł)

na zasadzie

praktycznej użyteczności

Jest pierwszym pedagogiem który omawia

wychowanie fizyczne systematyczne i

metodyczne, wykorzystując swoją wiedzę

lekarską , nie szczędząc szczegółów dotyczących

odżywiania ,ubierania i snu dziecka. Lock

przyznaje prymat wychowaniu moralnemu. Ma

ono prowadzić nie do zbawienia duszy ale do

tego by człowiek umiał się sam rządzić aby

zyskał w życiu powodzenie i szczęście.

We wskazaniach pedagogicznych Locke’a

można znaleźć wiele ciągle żywych i

pobudzających do przemyśleń

pedagogicznych poglądów . Odnosi się to

zwłaszcza do wielkiej znajomości

psychologii dziecka oraz wnikliwych uwag

odnoszących się do metodyki pracy

wychowawczej z dzieckiem. Na uwagę

również zasługują dążenia Locke’a do

wyrugowania z procesu nauczania nudy i

atmosfery bezmyślnego przymusu,

stawianie nauczycielowi wysokich

wymagań, oraz wyprzedzające epokę

żądania wobec rodziców.

Tabula Rosa to umysł ludzki, który zapełniają

doświadczenia zew i wew. Powątpiewał on w

encyklopedyczny cel wykształcenia, uważał, że

celem kształcenia powinno być nie tyle samo

opanowanie przez młodego

człowieka

całości wiedzy,

ale pobudzanie i rozwijanie umysłu. W ten sposób

rozwija się i zyskuje z czasem uznanie teoria tzw.

kształcenia formalnego (funkcjonalnego) stawiająca

wyżej kształcenie funkcji i sprawności poznawczych

niż podawanie wiedzy. Celem kształcenia powinno

być nie tyle zapełnienie głowy ucznia wiadomościami

, ile raczej uczenie takich zdolności i dyspozycji jak

pamięć, zdolność, rozumowanie, krytycyzm. Nie

mniej doniosłe obok kształcenia intelektualnego staje

się w. f. oparte na zasadzie kształtowania ciała oraz

wychowanie moralne oparte na

zasadzie

honoru i

kształcenia charakteru.

Document Outline