1

Portfel 
inwestycyjny

Karol Śledzik

 

2

 

 

3

 

Portfel



Portfel (Portfolio) inwestora finansowego to zbiór 

aktywów finansowych i rzeczowych: wkładów 

bankowych, bonów skarbowych, obligacji 

państwowych, akcji przedsiębiorstw, złota, dzieł 

sztuki.  

    

Wybór portfela zależy od ryzyka, jakim obciążone są aktywa.  

Inwestując więcej we wkłady bankowe, zwiększamy zysk z danego 

portfela, a zarazem zmniejszamy ryzyko wahań naszych 

dochodów. Inwestor zacznie rozważać kupno aktywów obciążonych 

większym ryzykiem wówczas, gdy przeciętny zwrot z nich 

przekroczy przeciętny zwrot z aktywów bezpiecznych.

 

4

 



Na ogół udział w portfelu aktywów 
obciążonych dużym ryzykiem będzie tym 
wyższy, im:

1)

wyższy jest przeciętny zysk z niepewnych aktywów w 
stosunku do zysku z aktywów o niskim ryzyku;

2)

niższe jest ryzyko występujące w grupie aktywów o 
dużym ryzyku;

3)

mniejsza jest niechęć inwestora do ryzyka

 

 

5

 

Trend



Trend to kierunek, w którym porusza się rynek, a 

jego wyznaczenie jest ważnym elementem 

analizy technicznej. 



Rynek może znajdować się w trendzie 

wzrostowym, spadkowym lub horyzontalnym. 

 

6

 



Analiza techniczna generuje trzy 
typy sygnałów:

1)

sygnał wskazujący na konieczność kupna 
akcji; 

2)

sygnał wskazujący na konieczność sprzedaży 
akcji;

3)

sygnał wskazujący na brak działania.

 

 

7

 

 

8

 



Analiza behawioralna jest nauką o zachowaniu i o 
czynnikach środowiskowych, które wpływają na 
zachowanie. 



Portfel behawioralny zwraca uwagę na fakt, że 
inwestorzy kierują się emocjami w podejmowaniu 
decyzji inwestycyjnych. 



W portfelu behawioralnym jedna część aktywów ma 
stanowić ograniczenie strachu przed stratą, a druga 
dać inwestorowi nadzieję na znaczące zyski. 
Konstrukcja takiego portfela nie opiera się na małej 
zależności między stopami zwrotu.

 

9

 

Stopa zwrotu



Podstawową charakterystyką każdej inwestycji, w szczególności 

instrumentu finansowego, np. akcji, jest stopa zwrotu (rate of 

return, return). Określa ona dochód przypadający na jednostkę 

zainwestowanego kapitału. Stopę zwrotu w okresie 

inwestowania, wyznacza się ex post. W przypadku akcji 

całkowita stopa zwrotu w okresie t jest określona według wzoru:

                       Rt = [( Pt – Pt-1)+ Dt] / Pt-1,
    

gdzie:  

Rt – stopa zwrotu akcji osiągnięta w t-tym okresie ;

     Pt – cena akcji w t-tym okresie;
     Dt – dywidenda wypłacona w t-tym okresie

 

 

10

 



Wyróżnia się następujące rodzaje ryzyka 
występującego w inwestowaniu:

1)

Ryzyko stopy procentowej

2)

Ryzyko kursów walut

3)

Ryzyko siły nabywczej (ryzyko inflacji)

4)

Ryzyko rynku

5)

Ryzyko niedotrzymywania warunków

6)

Ryzyko zarządzania

7)

Ryzyko biznesu (ryzyko operacyjne)

8)

Ryzyko finansowe

 

11

 

9)

Ryzyko bankructwa

10)

Ryzyko płynności

11)

Ryzyko zmiany ceny (ryzyko okresu posiadania)

12)

Ryzyko reinwestowania

13)

Ryzyko wykupu na żądanie

14)

Ryzyko zmienności

15)

Ryzyko polityczne

16)

Ryzyko wydarzeń

 

12

 

Dywersyfikacja



Każdy inwestor ma do czynienia z wieloma aktywami 

obciążonymi ryzykiem, może zmniejszyć niepewność 

związaną z całym portfelem bez obniżania przeciętnego 

zysku z portfela.  Najlepszą strategią jest dywersyfikacja ( 

zróżnicowanie) portfela, która polega na zmniejszaniu 

całkowitego ryzyka przez łączenie ryzyka związanego z 

kilkoma różnymi aktywami, których dochodowość kształtuje 

się odmiennie w czasie.



Dywersyfikacja zmniejsza ryzyko, nie zmienia zaś 

przeciętnej stopy zwrotu. Jest to operacja opłacalna. 

Zwiększenie trzymanej w portfelu liczby aktywów o 

niezależnych stopach zwrotu i różnym ryzyku, które ulega 

połączeniu, pozwala zmniejszyć ryzyko całego portfela. 

 

13

 



W zależności od konstrukcji portfela 
wyróżnia się:

1)

Strategię defensywną

2)

Strategię neutralną (zrównoważoną)

3)

Strategię agresywną:

a.

Standardowa

b.

Renomowanych spółek

c.

Podwyższonego ryzyka

4)

Strategię indywidualną

 

14

 

Proces zarządzania portfelem inwestycyjnym

Identyfikacja celów inwestycyjnych,

 ograniczeń oraz preferencji Inwestora

  

 

Opracowanie

 polityki inwestycyjnej 

odpowiadającej

 profilowi Inwestora

  Analiza wybranych segmentów rynku 

finansowego pod kątem ich 

atrakcyjności inwestycyjnej

 (analiza fundamentalna, techniczna,

 portfelowa)

Budowa 

portfela inwestycyjnego

Ocena osiągniętych

 wyników

Monitorowanie profilu 

inwestycyjnego Inwestora

Monitorowanie bieżącej sytuacji

 na rynkach finansowych

 

15

 

Różni inwestorzy – różne cele i 
ograniczenia



Inwestor 
indywidualny



Inwestor 
instytucjonalny



Fundusz inwestycyjny



Fundusz emerytalny



Bank



Ubezpieczyciel

 

16

 

Inwestycje bezpośrednie vs. inwestycje pośrednie

Aktywa inwestora

Inwestycje bezpośrednieInwestycje pośrednie

Rynek pieniężny

Rynek kapitałowy

Rynek walutowy

(forex)

Instrumenty pochodne

Fundusze inwestycyjne

Fundusze emerytalne

Asset management

Fundusze hedgingowe

Produkty inwestycyjne 

oferowane przez banki 

oraz firmy ubezpiecz.

 

17

 

Cykl życia inwestora indywidualnego



Faza akumulacji (wiek inwestora: ~25-45 lat)

Długi horyzont inwestycyjny, niska wartość netto majątku, wysokie zadłużenie, 

korzystne perspektywy zawodowe. 
Na tym etapie wskazane są inwestycje zgodne ze strategią wzrostu wartości 

kapitału, czego odzwierciedleniem są inwestycje w instrumenty o relatywnie 

wysokim ryzyku oraz o wysokiej oczekiwanej stopie zwrotu przewyższającej 

inflację, co gwarantuje realny przyrost kapitału w dłuższym horyzoncie 

inwestycyjnym (akcje, jednostki uczestnictwa agresywnych funduszy 

inwestycyjnych, fundusze typu hedge, lokaty strukturyzowane, instrumenty 

pochodne).



Faza konsolidacji (wiek inwestora: ~45-65 lat)

Horyzont inwestycyjny ulega skróceniu, jednakże jest na tyle długi, że pozwala 

na umieszczenie w portfelu instrumentów o podwyższonym ryzyku. Wraz ze 

zbliżaniem się do wieku emerytalnego, co zazwyczaj wiąże się z ograniczonymi 

możliwościami zarobkowania, akcent zostaje przesunięty na strategię 

zachowania kapitału instrumenty o niskim ryzyku i stabilnych stopach zwrotu 

(akcje, obligacje, lokaty standardowe lub strukturyzowane, jednostki 

uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego lub obligacyjnych, fundusze mieszane)

 

18

 

Cykl życia inwestora indywidualnego (c.d.)



Faza wydatków i darowizn (wiek inwestora: powyżej 65 
lat)

Osiągnięcie wieku emerytalnego wiąże się z ograniczeniem 
możliwości zarobkowania z tytułu świadczenia pracy. Wraz z 
przejściem na emeryturę Inwestor uprawniony jest do 
otrzymywania świadczeń pieniężnych, które są zazwyczaj 
zdecydowanie niższe niż zarobki z ostatnich  lat przed przejściem 
na emeryturę. W celu utrzymania dotychczasowego standardu 
życia inwestora, inwestor zmuszony jest do pokrycia bieżących 
wydatków ze środków zgromadzonych we wcześniejszych fazach, 
co znajduje odzwierciedlenie w inwestycjach zgodnych ze strategią 
zachowania kapitału oraz strategią bieżącego dochodu.

 

19

 

Ograniczenia inwestora

 



Płynność aktywów



Horyzont inwestycyjny



Aspekty podatkowe



Ograniczenia natury prawnej



Indywidualne preferencje

 

20

 

Polityka inwestycyjna jako dokument 
determinujący przyszłe decyzje inwestycyjne



Charakterystyka inwestora: wiek, sytuacja majątkowa, 
stan cywilny, sytuacja zawodowa, wykształcenie, itp.



Określenie celów inwestycyjnych oraz ograniczeń 
inwestora 



Strategia inwestycyjna będąca wypadkową profilu 
inwestora oraz oczekiwań rynkowych zarządzającego



Zasady raportowania 



Struktura oraz wysokość opłat



Prawa i obowiązki stron umowy

 

21

 

Historyczne stopy zwrotu z amerykańskich papierów 

wartościowych oraz ich zmienność w latach 1926-

2001

Geometryczna 
stopa zwrotu

Odchylenie 

standardowe

Współczynnik 

zmienności

Akcje małych 

przedsiębiorstw

12,5%

33,2%

2,7

Akcje dużych 

przedsiębiorstw

10,7%

20,2%

1,9

Długoterminowe 

obligacje 

korporacyjne

5,8%

8,6%

1,5

Długoterminowe 

obligacje skarbowe

5,3%

9,4%

1,8

Średnioterminowe 

obligacje skarbowe

5,3%

5,7%

1,1

Bony skarbowe

3,8%

3,2%

0,8

Inflacja

3,1%

   -

   -

Źródło: Ibbotson Associates

 

22

 



CAPM dla Polski

 

23

 

Metody szacowania długoterminowego ERP

Metoda

Autorzy/metodologia

Wynik

Badania sondażowe

Pytania kierowane do 
ekonomistów (np. Federal 
Reserve Bank), CFO’s 
(badania Graham i Harvey )

od 4 do 7%

Ekstrapolacja danych 
historycznych

Różnica pomiędzy zwrotami 
z papierów skarbowych a 
historycznymi zwrotami z 
akcji (Jeremy Siegel lub 
Ibbotson)

Od 3,5% (dla okresu 

ponad 200 lat) do 5%

+ (bliższy horyzont 

czasowy)

Budowa modelu 
popytowego (demand side 
model)

Próba szacunku jakiej premii 
za ryzyko  inwestorzy 
oczekiwaliby w ramach 
rekompensaty za ryzyko w 
długim okresie

Od 0,5% do 2%

Budowa modelu 
podażowego (supply side 
model)

Robert Arnott i Peter 
Bernstein

Od 0 do 2-3%

Źródło: Opracownie własne na podstawie: An Overview Of The Equity Risk Premium  by David Harper;

 

dostępne na: http://www.investopedia.com/articles/04/012104.asp

 

24

 

Ryzyko portfela jako funkcja ryzyka aktywów 
składowych portfela, stopnia korelacji oraz 
liczby aktywów

                       

RYZYKO PORTFELA

RYZYKO AKTYWÓW

WCHODZĄCYCH W

SKŁAD PORTFELA

STOPIEŃ KORELACJI

POMIĘDZY STOPAMI

ZWROTU Z AKTYWÓW

LICZBA AKTYWÓW

W PORTFELU