Hałas i drgania 

mechaniczne 

 szkolenie okresowe

METODYKA 

• Celem szkolenia pracowników zatrudnionych w narażeniu na hałas lub 

drgania mechaniczne jest przekazanie im wiedzy na temat 

ewentualnych zagrożeń i sposobów ich eliminowania, ograniczania 

ryzyka zawodowego związanego z tym narażeniem, a także nauczenie 

praktycznego stosowania przyjętych środków profilaktycznych.

Pracownicy narażeni na hałas lub drgania mechaniczne to wszystkie osoby 

zatrudnione w warunkach przekroczenia progów działania dla hałasu lub 

drgań mechanicznych.

Szkolenia w dziedzinie bhp pracowników narażonych na hałas lub drgania 

mechaniczne mogą być prowadzane przez wykładowców i instruktorów 
posiadających odpowiedni zasób wiedzy z tej tematyki, 
przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację 
programu szkolenia.

Hałas i drgania mechaniczne – definicje

Hałas to niepożądane, nieprzyjemne i dokuczliwe dźwięki o 

znacznym natężeniu, obecne w środowisku, w którym 

przebywa człowiek, które mogą być uciążliwe albo 

szkodliwe dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy 

pracy.

Drgania mechaniczne to drgania lub wstrząsy 

przekazywane do organizmu człowieka za pośrednictwem 

części ciała mających bezpośredni kontakt z drgającym 

obiektem, np. ręce, w których pracownik trzyma 

urządzenie drgające – młot pneumatyczny.

Rodzaje hałasu

• Ze względu na wielkość zmian poziomów ciśnienia akustycznego w 

czasie hałas dzieli się na:

– ustalony – gdy poziom dźwięku w danym miejscu zmienia się 

w określonym czasie nie więcej niż o 5 decybeli (dalej: dB); 

– nieustalony – gdy poziom dźwięku w danym miejscu zmienia 

się w określonym czasie o więcej niż 5 dB;

– impulsowy – jeśli pojedyncze zdarzenia dźwiękowe mają czas 

trwania krótszy od 1 sekundy.

Wśród rodzajów hałasu możemy wyróżnić również hałas mechaniczny 
(powstaje w wyniku tarcia i uderzeń) oraz hałas aerodynamiczny 
(powoduje go przepływ np. gazów i cieczy).

Źródła hałasu

• Przemysłowymi źródłami hałasu mogą być:

• narzędzia i silniki pneumatyczne (do 134 dB),
• obrabiarki do drewna, np. pilarki tarczowe, frezarki itp. (do 108 dB),
• maszyny włókiennicze, czyli krosna, przewijarki, skręcarki itp. (do 

114 dB),

• obrabiarki do metalu, czyli szlifierki, automaty tokarskie itp. (do 104 

dB),

• urządzenia transportu wewnątrzzakładowego, czyli suwnice, 

przenośniki, podajniki itp. (do 112 dB),

• urządzenia przepływowe ciągów technologicznych oraz układów 

wentylacyjnych, czyli zawory, zwężki, wentylatory itp. (do 120 dB),

• maszyny i narzędzia budowlane, czyli zagęszczacze gruntu, 

palownice, młoty, narzędzia ręczne itp. 

Źródła drgań mechanicznych

• Źródłami drgań o działaniu ogólnym są na przykład:

• podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych 

pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska 

pracy, wprawiane w drgania przez użytkowane w 

pomieszczeniach lub poza nimi maszyny i urządzenia,

• siedziska i podłogi środków transportu (samochodów, 

ciągników, autobusów, pojazdów szynowych itp.),

• siedziska i podłogi ciężkich maszyn budowlanych 

(zwłaszcza do zagęszczania gruntu, ale także do robót 

ziemnych, fundamentowych itp.),

• narzędzia ręczne o szczególnie dużej intensywności drgań, 

które przenosząc się przez barki na tułów i głowę, mogą 

w konsekwencji prowadzić do wzbudzania się drgań 

rezonansowych narządów wewnętrznych,

• drgające platformy.

Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN) 

hałasu

• Oceniając narażenie pracowników na działanie hałasu 

słyszalnego, należy pamiętać o następujących wielkościach 

najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN):

• poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego 

wymiaru czasu pracy nie może przekraczać wartości 85 dB,  a 

odpowiadająca mu ekspozycja dzienna nie może przekraczać wartości 

3,64 x 103 x Pa2 x s lub poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 

tygodnia pracy (wyjątkowo w przypadku hałasu oddziałującego na 

organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych 

dniach w tygodniu) nie może przekraczać wartości 85 dB, a 

odpowiadająca mu ekspozycja tygodniowa nie może przekraczać 

wartości 18,2 x 103 x Pa2 x s, 

• maksymalny poziom dźwięku – nie może przekraczać wartości 115 dB,

• szczytowy poziom dźwięku  – nie może przekraczać wartości 135 dB.

Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN) drgań

•

Drgania na stanowisku pracy działające na organizm 

człowieka przez kończyny górne w czasie:

• ekspozycji dziennej, czyli w ciągu 8 godzin działania nie mogą 

przekraczać 2,8 m/s2, natomiast w przypadku pracowników 

młodocianych i kobiet w ciąży ekspozycja dzienna na drgania 

w ciągu 8 godzin działania nie może przekroczyć 1 m/s2; 

• ekspozycji trwającej 30 minut i krócej nie mogą 

przekraczać 

11,2 m/s2, natomiast w przypadku pracowników młodocianych 

i kobiet w ciąży ekspozycja na drgania trwająca 30 minut i 

krócej nie może przekraczać 4 m/s2.

Hałas a zatrudnianie kobiet w ciąży i pracowników 

młodocianych

• Wartości NDN dla kobiet w ciąży:

• poziom ekspozycji  na hałas w ciągu 8-godzinnego dobowego 

lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie 
pracy, wymiaru czasu pracy nie może przekraczać wartości 65 
dB, 

• szczytowy poziom dźwięku nie może przekraczać – 130 dB, 
• maksymalny poziom dźwięku nie może przekraczać – 110 dB.

Dla pracowników młodocianych:

poziom ekspozycji  na hałas w ciągu 8-godzinnego 
dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego 
w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy nie może 
przekraczać wartości 80 dB,  szczytowy poziom dźwięku nie 
może przekraczać – 130 dB,  maksymalny poziom dźwięku 
nie może przekraczać – 110 dB.