Sport w środkach 

masowego przekazu

RADIO

                                

Perak 

Arleta

 

 

Próby i premiery

Pierwsza bezpośrednia transmisja radiowa z walki 
bokserskiej   

miała miejsce 2 lipca 1921r., 

dzięki amerykańskiemu reporterowi 
J.Andrew White i trwała 13 min,16 sek. 
   Od tej pory wielkim wydarzeniom 
 politycznym,kulturalnym i sportowym
              zaczął towarzyszyć 
         ‘człowiek z mikrofonem’. 
       Narodził się trudny zawód 
  reportera-sprawozdawcy radiowego. 
   Transmisja bokserskiego pojedynku 
wywarła ogromne wrażenie a informacje szybko dotarły do 
Europy ( dzięki temu rozwinęło się w Polsce radio )

 

 

Najważniejsze przykłady audycji radiowych w 

Europie i w Polsce :



 21 lipca 1925r. reporter B.Ernst przeprowadził pierwszą w 
historii radiofonii niemieckiej bezpośrednią transmisje z 
regat wioślarskich



Twórcy warszawskiego tyg. sportowego”Stadjon” 
(m.in..:W.Junosz-Dąbrowski,K.Miształówna,H.Szot-
Jeziorowski) wraz z kierownictwem stacji Polskiego 
Towarzystwa Radiotechnicznego nadali w 1925r. wiadomości 
sportowe. 
W 1926 radio miało już 33 188 abonentów.



Gwałtowny wzrost liczby fanów „żywych przekazów” 
sportowych miał miejsce 20 lutego 1927r w Zakopanem 
podczas międzynarodowych narciarskich mistrzostw Polski. 
Dzięki podłączeniu mikrofonu na trybunie sędziowskiej 
Krokwi ze stacją radiową w Warszawie, słuchacze mogli 
„uczestniczyć” w tym wydarzeniu.



 30-31 lipca 1927r. Relacja z międzynarodowych regat 
wioślarskich w Brdyujściu

 

 



Oprócz rozgłośni warszawskiej zainteresowaniem cieszyły 
się również rozgłośnie :



W Krakowie (powstała 15.II.1927) 14.VIII.1927r.transmitowała 
przebieg Automobilowego Rajdu Tatrzańskiego Łysa Polana – 
Morskie Oko.



W Poznaniu (24.IV.1927) rozgłośnia „Radio Poznańskie” 15.V.1927r  
jako pierwsza nadała „gimnastykę przez radio” oraz przeprowadziła 
transmisję z międzynarodowego meczu piłkarskiego Warty oraz 
Holenderskiego zespoły Philips Eindhoven.



W Katowicach (4.XII.1927)



W Wilnie (15.I.1928)



W Łodzi (1.II.1930)



We Lwowie (15.I.1930)



W Toruniu z pod studiem w Bydgoszczy (15.XII.1934)



Zawody „FIS” w Zakopanem (5-10.II.1929)



14.IC.1929 rozgłośnia Wileńska PR zainstalowała mikrofony i 
przekazywała bezpośrednią transmisję z walk zapaśniczych.



9.VI.1929 z Warszawskich Łazienek transmitowano przebieg 
jeździeckiego Pucharu Narodów.



17-18.VIII.1929 z Brdyujścia nadano dwie transmisje z 
wioślarskich mistrzostw Europy. 



1.IX.1929 pierwsza transmisja radiowa z 
międzypaństwowych zawodów lekkoatletycznych.

 

 

       Sport, radio i polityka

W latach 1929-1935 nastąpiła względna stabilizacja w audycjach 
radiowych. Na przełomie lat 1929/30 zwiększono 
przeprowadzanie kontroli państwa nad działalnością Polskiego 
Radia ( „personalne porządki” ) Kierownikiem Referatu 
Sportowego został Józef Włodarkiewicz ( miał ogromny wpływ na 
programy sportowe w latach 1930-39) Nie zdobył on 
przychylności ludzi, był „politycznym oryginałem” (reprezentował 
poglądy radykalne, sławił radziecki model masowej kultury 
fizycznej ) a zarazem wiązał się z piłsudczykami i popierał 
„postawienie na baczność polskiego sportu.
Początek lat 30 wiązał się ze spadkiem zainteresowania radiem, 
słuchacze wykazywali zapotrzebowanie na dobrą, pełną i szybką 
informacje sportową. Aby temu zapobiec urozmaicono tematykę 
oraz zatrudniono osoby znające się fachowo na poszczególnych 
dyscyplinach sportowych m.in.:

– Piłka nożna-Stanisław Mielech
– Boks-Wiktor Junosza-Dąbrowski
– Różne dyscypliny-Zdzisław Karczewski
– Kolarstwo-Zygmunt Weiss

 

 

W 1935r.zostały zakończone „porządki” tzw. konstytucją 

sportową.

Zaczęto coraz bardziej przywiązywać uwagę do przebiegu i 

wartości audycji radiowych, gdyż liczba słuchaczy znacznie 
rosła :

Postanowiono zwiększyć liczbę transmisji.

202 586

375 047

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

400 000

Rok 1929

Rok 1934

 

 

Lata 1930-1939 związane są z EKSPLOZJĄ sportowych audycji 

radiowych.

Przykład.

 

Rok 1934 – 420 godzin nadawania „transmisji z życia”

Było to możliwe dzięki nowościom technicznym(taśma stalowa Stilla 

oraz aparatura Neumana-miękkie płytki)
Dzięki utworzeniu wydziału Aktualności Polskiego Radia poprawa 

nastąpiła również w audycjach informacyjnych ( wiadomości 

sportowe)

55

32

29

95

128

Gospodarcze

Społeczne

Różne

Uroczystości

Sportowe

 

 

Do audycji sportowych dużo wnieśli :



Wojciech Trojanowski (1904 – 1988),
    pod koniec lat 30 zaczął odnosić 
sukcesy jako komentator,wprowadził 
      przekaz „malowania słowem”.
         Komentował np. z trybun 
  wśród tłumu,nie stroniąc od emocji.
      Nie lubił pracy w kabinach, 
       za szybami wolał razem 
    z kibicami przeżywać mecze. 

      Krzyczał, podniecał się i irytował. 
     Ludzie cenili go za to i akceptowali.

 

 



  

Michał Frank przeprowadził niezapomnianą dla słuchaczy      

 

bezpośrednią transmisje z meczu mistrzostw świata

 

 ( Polska – Brazylia 1938r )

Obydwoje przeprowadzili tzw. transmisje łączoną z 
narciarskich mistrzostw świata FIS w Zakopanem w 1939 
roku.
Trojanowski prowadził zawodników zjeżdżających z 
Kasprowego do połowy trasy, następnie „przejmował” ich 
Franek i doprowadzał do mety. 

 

 

Losy wojenne, kariery powojenne

Różne były wojenne losy ludzi związanych ze sportem  w 
międzywojennym radiu. Większość stanęła do zmagań 
obronnych w 1939 r. ( np. Trojanowski, Dobrowolski), po czym 
dostała się do niewoli; część przeżyła okupacje w kraju, a 
potem wzięła udział w Powstaniu Warszawskim. 
Skomplikowane losy Polaków sprawiły, że i po wojnie ludzie 
„sportowego radia” wybrali różne drogi życiowe. Np.. 
Trojanowski nie powrócił z emigracji do polski.
Sportowa premiera w powojennej historii Polskiego Radia miała 
miejsce 27 lutego. Autorem pogadanki pt. „Pierwszy głos 
sportu” był Zygmunt Dall-Dalberg. 
Aleksandrowi Rekszy-Kakietkowi, w pierwszym powojennym 
reportażu sportowym w dniu 15 sierpnia 1945r powiedział 
„mam zaszczyt oznajmić Państwu, że po 6 latach przerwy 
wznawiamy transmisje sportowe, które w okresie 
przedwojennym cieszyły się tak wielkim zainteresowaniem 
słuchaczy [...] Upłynęło 6 lat i oto mikrofony sprawozdawcze 
Polskiego Radia stanęły na tym samym miejscu.” 

 

 

Z czasem przyszły zakazy,nakazy, ograniczenia i stanowisko 
najlepszego sprawozdawcy zajął Witold Dobrowolski. 
Stworzył on silną redakcję sportową.
Po nim objął stanowisko Konrad Gruda, stosunkowo na krótki 
okres czasu ale był to dla sportu w radiu okres przełomowy.
W ciągu kilkudziesięciu miesięcy zmienił się radykalnie 
stosunek do sportu w radiu dzięki ustaleniu odpowiednich 
czasów antenowych bezpośrednich transmisji z imprez 
sportowych oraz dzięki „okienku” na codzienna audycję 
informacyjną np.. Kronika Sportowa.
W tamtych latach ukształtował się 
  też zasadniczy trzon personalny 
    redakcji,który pracował potem 
      wspólnie przez wiele lat.

 

 

Telewizja: partner czy konkurent ?

W 1957r. podczas Wyścigu Pokoju na stanowiskach reporterskich, 

obok mikrofonu Polskiego Radia pojawił się po raz pierwszy mikrofon 

telewizyjny, oczywiście wraz z kamerą. 
Odtąd radio musiało współgrać z telewizją, ale wiązało się to jedynie 

z rywalizacją, która motywowała do coraz nowych działań, 

innowacyjnych pomysłów oraz do pozyskiwania jak największej 

liczby zainteresowanych.
Podjęte działania :

 Zwiększenie czasu antenowego głownie niedzielnych informacji.
 Bezpośrednie transmisje z dwóch(metoda duplexowa) oraz z kilku imprez 

sportowych (metoda multiplexowa) odbywających się jednocześnie. 

Pierwsza audycja 6.IX.1970r ( przy pomocy studia S-13 w Warszawie)

 Zmiana w sposobie przekazywania informacji z długich, rozległych na 

krótkie, zwarte

 Transmisje dyspozycyjno-techniczne

Po nie najlepszych czasach Polskiego Radia w latach 1925-1981 

nadeszła poprawa za sprawa zmiany zespołu dziennikarzy na młodą 

załogę , co doprowadziło do rozwoju programów sportowych

 

 

Symboliczne „złote medale”

Sprawozdawcy Polskiego Radia dzięki ciężkiej i wieloletniej 
pracy otrzymali symboliczne „złote medale olimpijskie”. Był 
to sukces na który zapracowały 3 pokolenia radiowych 
sprawozdawców radiowych.
Redakcja Polskiego Radia istnieje i funkcjonuje po dziś 
dzień.
Pracują w niej nowi ludzie, przeważnie młodzi ale pozostały 
stare audycje :

– Studio S-13
– Przy Muzyce o Sporcie
– Kronika Sportowa