background image

POJĘCIE PRZESTRZENI TURYSTYCZNEJ.

FUNKCJA I DYSFUNKCJA WSPÓŁCZESNEJ 

TURYSTYKI.

Joanna Herr i Łukasz Frączek

background image

DEFINIOWANIE POJĘCIA

„PRZESTRZEŃ 

TURYSTYCZNA”

Przestrzeń turystyczna jest tą częścią 
przestrzeni geograficznej, w której występuje 
zjawisko ruchu turystycznego. Warunkiem 
koniecznym i wystarczającym do 
zaklasyfikowania części przestrzeni 
geograficznej  jako przestrzeń turystyczna 
jest ruch turystyczny, niezależnie od jego 
wielkości i charakteru. Warunkiem 
dodatkowym umożliwiającym jej 
rozgraniczenie jest występowanie 
zagospodarowania turystycznego, którego 
wielkość i charakter pozwalają określić typ 
przestrzeni turystycznej.

background image

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI 

TURYSTYCZNEJ

Przestrzeń turystyczną należy 

traktować jako:

• – pochodną realnej przestrzeni 

geograficznej,

• – przestrzeń abstrakcyjną,
• – przestrzeń mentalną
(wg Stachowskiego)

background image

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI 

TURYSTYCZNEJ

LISZEWSKI wymienia trzy rodzaje 

przestrzeni turystycznej, będące 
jednocześnie płaszczyznami jej 
pojmowania (badania)

– realna (formalna) przestrzeń 

turystyczna

– funkcjonalna przestrzeń turystyczna
– percepcyjna przestrzeń turystyczna

background image

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI 

TURYSTYCZNEJ

WŁODARCZYK dzieli przestrzeń 

turystyczną na:

– przestrzeń turystyczną obszaru
– przestrzeń turystyczną człowieka

background image

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI 

TURYSTYCZNEJ

Terminologia i zakres merytoryczny 

głównych płaszczyzn przestrzeni 
turystycznej przyjęte zostały za 
LISZEWSKIM ,ale wyróżnione w nich 
rodzaje przestrzeni definiowane są 
nieco inaczej:

– realna
– percepcyjno-mentalna
– wirtualna
– duchowa

background image

CECHY PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

Przestrzeń turystyczna:

-ma charakter względny
-jest globalna
-jest ograniczona
-jest dynamiczna
-jest wykorzystywana sezonowo i podlega 

ekonomicznym cyklom koniunkturalnym

-jest przestrzenią stale poszerzającą się
-jest przestrzenią zróżnicowaną  funkcjonalnie
-jej powstanie i rozwój mogą mieć charakter 

zarówno ewolucyjny, jak i rewolucyjny

background image

FUNKCJA TURYSTYCZNA

Jest to: „działalność społeczno – 
ekonomiczna, która jest skierowana 
na obsługę turystów i którą spełnia w 
systemie gospodarki narodowej”

Wg A.Matczaka

background image

SKUTKI FUNKCJI 

TURYSTYKI

Są one nierozerwalnie związane z 
oczekiwaniami i potrzebami.

oczekiwane      postulowane          

rzeczywiste

background image

DYSFUNKCJA JEST 

PRZECIWIEŃSTWEM 

POZYTYWNEJ FUNKCI 

TURYSTYKI

background image

Funkcja wypoczynkowa 
– to wypoczynek w czasie wolnym od 

pracy i nauki, odbywający się poza 
stałym miejscem zamieszkania, który 
zaspokaja potrzeby związane z 
odnową sił fizycznych i psychicznych 

-  ten rodzaj funkcji sprzyja rozwojowi 

danego kraju

background image

Dysfunkcje
-  może ograniczyć możliwości 

poznawcze turystów 
(gdy program wyjazdów i pobytów 
wypoczynkowych jest 
skoncentrowany wyłącznie na 
biernym wypoczynku lub gdy na 
miejscu jest zbyt wielu turystów)

background image

Funkcja zdrowotna 
-  miejsce wypoczynku musi posiadać 

odpowiednie walory środowiska

   przyrodniczego: czyste powietrze, dobry 

klimat, wody mineralne itp.

-  obejmuje profilaktykę zdrowotną i 

rehabilitację 

- sprzyja poprawie zdrowia pojedynczego 

człowieka jak i większej grupy

-  możliwość integracji osób 

niepełnosprawnych z osobami zdrowymi

background image

Dysfunkcje
-  zbyt aktywne uprawianie form 

turystyki ( przez osoby, które nie są

  przygotowane do zwiększonego 

wysiłku, nie znają odpowiednich 
technik, nie

   mają właściwego sprzętu)
-  nadmierna swoboda seksualna, 

zachorowalność na choroby 
weneryczne

background image

Funkcja kształceniowa(poznawcza)
-  zaspokaja ludzką ciekawość świata
-  ,,podróże kształcą” turystyka poszerza 

wiedzę 

-  stymuluje aktywność intelektualną 

turystów

-  możliwość skonfrontowania wiedzy ogólnej, 

czy specjalistycznej z

   konkretnym obrazem rzeczywistości
-  formułowanie prawidłowego obrazu 

odwiedzanych miejsc 

-  samokształcenie uczestników podróży 

turystycznych

background image

Dysfunkcje
-  wyjazdy turystyczne mogą ograniczać 

się jedynie do powierzchownego

   poznania rzeczywistości zastanej w 

miejscu pobytu

-  turyści często nie zwiedzają tego, co 

chcieliby, lecz, to ,,co wypada”

-  turyści nie wszystko mogą jednak 

zobaczyć, gdyż napotykają różnego 
rodzaju

  ograniczenia

background image

Funkcja miastotwórcza
-  powoduje przyśpieszenie procesów 

urbanizacyjnych 

-  zwiększa się liczba ludności stałej oraz 

sezonowej i tymczasowo zamieszkałej w 

danej miejscowości turystycznej

- powstaje bogata sieć zakładów 

usługowych bezpośrednio i pośrednio 

świadczących usługi dla turystów

- rozwój gospodarki
-  wzrost poziomu życia mieszkańców 
-  zwiększenie ilości miejsc pracy

background image

Dysfunkcje 
-  degradacja środowiska naturalnego
-  niedogodności i ograniczenia w życiu 

codziennym ludności miejscowej 

(przeciążenie komunikacji miejskiej, kolejki 

w sklepach) 

-  rozbudowa infrastruktury turystycznej 

często burzy tradycyjny układ 

architektoniczny miejscowości 

-  turystyka zabija indywidualizm, koloryt i 

specyficzny klimat wsi, w zamian 

przynosząc ,,nijakość” kultury masowej

-  wiejski styl życia zostaje zastąpiony 

miejskim, co dotyczy praktycznie 

wszystkich aspektów życia codziennego 

mieszkańców wsi

background image

Funkcja edukacji kulturowej 
-  promowanie wartości kulturowych 
-  kultywowanie dziedzictwa przeszłości
-  popularyzuje dobra kultury, chroni je i 

wzbogaca

-  turystyka przyzwyczaja do 

odmienności, uczy wychodzić poza 
własne stereotypy myślenia

background image

Dysfunkcje
-  regionalna kultura staje się kulturą 

skomercializowaną

-  turystyka przyczynia się do 

niszczenia zabytków

-  wandalizm tzw.łowców pamiątek 
-  powstawanie stereotypów na temat 

ludności przyjezdnej

background image

Funkcja ekonomiczna

-  turyści – nośnikiem popytu na różnorodne usługi i 

dobra

-  wzrost wpływów do budżetów lokalnych i centralnych z 

tytułu podwyższonych obrotów podmiotów gospodarki 

turystycznej (m.in. Ludność wpłaca do budżetu 

podwyższone podatki w związku z obsługą ruchu 

turystycznego)

-  powstaje i rozwija się sieć jednostek gospodarczych, 

gwarantujących warunki bytowania turystycznego

-  powstają liczne i tanie miejsca pracy
-  poprawiają się warunki aktywizacji rejonów 

turystycznych 

-  handel zagraniczny, którego elementem jest turystyka 

zagraniczna umożliwia osiąganie korzyści z wymiany 

międzynarodowej, wpływa na gospodarkę narodową i 

dynamikę jej wzrostu

-  dochody z turystyki stanowią ważne źródło 

finansowania rozwoju społeczno-gospodarczego

background image

Dysfunkcje 
- wyższe ceny dóbr i usług na obszarach 

turystycznych, różnica w dochodach 
pomiędzy stałymi mieszkańcami a turystami

-  wzrost cen ziemi
-  zjawisko ,,monokultury turystycznej” 

(uzależnienie się obszarów recepcyjnych 
wyłącznie od turystyki oraz sytuacji 
gospodarczej w krajach emisyjnych), co 
powoduje zwiększenie podatności tych 
obszarów na kryzysy i trudności 
ekonomiczne

background image

Funkcja etniczna
-  historyczne i kulturowe związki, jakie 

zachodzą pomiędzy obszarami emisji i 

recepcji ruchu turystycznego

-  zwiększa się świadomość narodową, 

satysfakcję uczestników turystyki etnicznej

-  wpiera proces kreowania określonych 

wartości

-  turystyka prowadzi do umocnienia 

tożsamości grup etnicznych

-  jednoczy wspólnoty narodowe
-  względy emocjonalne
-  turystyka etniczna może stymulować 

rozwój gospodarczy(np. emigrant chce 

zainwestować kapitał w kraju ojczystym)

background image

 
Dysfunkcje
-  negatywne emocje( np. niepokój 

mieszkańców zachodniej Polski 
związany z coraz częstszymi 
przyjazdami turystów z Niemiec) 

background image

Funkcja kształtowania świadomości 

ekologicznej

- uświadamianie spraw : 

 problem środowiska przyrodniczego i 

społecznego należy do najważniejszych zagadnień 

współczesnego świata
 turyści, organizatorzy i świadczący usługi 

turystyczne powinni mieć właściwy stosunek do 

narastających problemów środowiska
 należy zmniejszyć różnice pomiędzy 

świadomością ekologiczną a postępowaniem 

ekologicznym podmiotów turystycznych

- rozsądne, proekologiczne planowanie przestrzenne
- rozumną promocję turystyki
- apelowanie do moralności ludzkiej
- zwiększenie roli wychowania ekologicznego 

turystyki 

background image

Dysfunkcje 
-  degradacja środowiska spowodowana 

różnorodnymi zanieczyszczeniami

-  największe zagrożenie niesie turystyka 

masowa ze źle zorganizowaną obsługą 

-  turystyka narciarska przyczynia się do erozji 

gleb, zwiększeniem niebezpieczeństwa 
lawin, osunięć ziemi, powodzi

-  turystyka nadwodna przyczynia się do 

różnych szkód w środowisku 
przyrodniczym(np. zaśmiecanie brzegów 
rzek)

background image

LITERATURA:

W. Gaworecki, Turystyka, Polskie Wydawnictwo 

Ekonomiczne, Warszawa 2000

A.Kowalczyk, Geografia turyzmu, Wydawnictwo 

Naukowe PWN, Warszawa 2000 

W.Kurek, Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 

Warszawa 2008

www.turyzm.edu.pl


Document Outline