KOBIETA 

W 

PSYCHOTERAPII

Maria M. Siwiak-Kobayashi

Instytut Psychiatrii i Neurologii

 

 

•  Psychoterapii poddaje się około 
czterokrotnie więcej kobiet niż 
mężczyzn.

• Wśród terapeutów proporcja kobiet i 
mężczyzn jest różna w zależności 
m.in.od tradycyjnego udziału płci w 
zawodzie lekarza i  psychologa w 
danym kraju. Różna jest też ta 
proporcja w zależności od szkoły 
terapeutycznej

• W Polsce pracuje kilkakrotnie więcej 
psychoterapeutek.  Wynika to również 
częściowo z feminizacji obu zawodów 
„wyjściowych”.

 

 

Populacja pacjentek

•

Zaburzenia lękowe

•

Zaburzenia depresyjne

•

Zaburzenia odżywiania

•

Zaburzenia związane ze stresem

•

Jeżeli są rozpoznawalne 

zaburzenia osobowości, to raczej 

rozpoznanie stawiane jest na 

drugim miejscu

.

 

 

Czy terapeuci widzą 

swoich pacjentów zgodnie 

ze stereotypami   

związanymi z rolą męską 

lub kobiecą?

 

 

 

Czy istnieją podwójne standardy do 

oceny zdrowia psychicznego – inne 

dla mężczyzn i dla kobiet.

Amerykańskie badania Browermana in in.(1970)

•

Klinicyści obu płci nie różnili się w 
swoich ocenach, nie różnili się też od 
nieprofesjonalistów, 

•

Nie stwierdzono różnic w opisie 
koncepcji zdrowia psychicznego 
„mężczyzny” i „osoby”.

•

Znaleziono natomiast znaczące różnice 
w koncepcji zdrowia psychicznego 
„kobiety” i „osoby” 

 

 

A.S. Gurman i A.M. Razin w  „Effective 
Psychotherapy” 1977 wyrażają 
przyp;uszczenie, że takie podwójne 
standardy zachowań uważanych za 
zdrowe biorą się z pojęcia 
„przystosowanie.

Idealne pojęcie zdrowia dla kobiet 
obejmuje bowiem zachowania zgodne z 
powszechnym rozumieniem roli kobiecej.

Zachowania i cechy uważane za 
odpowiadające tej roli są mniej 
społecznie pożądane i mniej „zdrowe’ niż 
te postrzegane dla mężczyzn.

Chodzi tu o okazywanie słabości, większą 
wrażliwość na sytuacje stresowe, 
większą zależność od opinii i aprobaty 
innych.

 

 

Cechy psychiczne poza 

różnicami fizjologicznymi 

wpływają m.in. na:

•

Większą ogólną i psychiatryczną 
chorobowość populacji kobiet.

•

Stosunkowo łatwiejsze wchodzenie 
w rolę pacjenta.

•

Tendencję do częstszego radzenia 
sobie poprzez korzystanie  z 
pomocy (również 
psychoterapeutycznej).

 

 

Znaczenie „Podwójnych 

standartów” dla celu i przebiegu 

psychoterapii

 

•

Zalety:

                                                        

        

Rozumienie i uwzględnianie różnic 

płci jako elementów fizjologii i kultury 
wpływających na doświadczenia 
pacjentek i pacjentów.

 

•

  

Niebezpieczeństwa:

                                  

            

Próba wpływania na zwiększenie 

przystosowania pacjentki czy pacjenta 
do stereotypów związanych z rolą.

 

 

Kobiety kształtujące 

kierunki psychoterapii

•

Melania Klein  

       Teoria relacji z obiektem

•

Anna Freud  

        

 Psychologia ego

•

Karen Horney              Szkoła dynamiczno-kulturowa

•

Maria Selvini-Palazzoli            Systemowa terapia rodzin

 

 

Wspólne dla nich:

•

Znaczące przekształcanie już 
istniejących kierunków.

•

Zainteresowania kliniczne: dzieci,  
młodzież, rodzina.

•

Podkreślanie społecznych czynników 
rozwoju psychicznego.

•

Wpływ na kierunki rozwoju 
psychoterapii

,

 

 

Psychoterapia 

feministyczna

 

 

 

Podstawowe założenia:

•

Założenie Ruchu Feministycznego „osobiste 

= polityczne”

 

( Problemy pojedyńczej 

kobiety są często wynikiem społecznej 

pozycji kobiet jako grupy).

•

Relacja między terapeutą a klientem 

powinna być równa

 

( Z racji założenia 

pierwszego, że pozycja kobiet nie jest 

równa).

•

Wyklucza to w zasadzie możliwość 

prowadzenia tej terapii przez terapeutów – 

mężczyzn.

 

 

 

 

Cele terapii obejmują zmiany w 

zakresie emocjonalnych 

konsekwencji pozycji społecznej 

wynikającej z płci

: 

• uświadomienie przeżywania gniewu,
• uczenie ujawniania emocji negatywnych,
• uświadomienie przeżywania wyuczonej   
bezradności i depresji,
• uczenie zachowań i wyborów 
niezależnych, również tych niezgodnych z 
rolą,
• zachęcanie do korzystania z pomocy 
innych kobiet.