BELGIA

Geografia

•

Najwyższy punkt: Signal de Botrange 695 m n.p.m.

•

Najniższy punkt: Morze Północne 0 m n.p.m.

•

Większą część powierzchni Belgii stanowią peryglacjalne i

aluwialne niziny; północna część - płaska, częściowo zabagniona

równina Flandrii (tzw. Belgia Niska), oddzielona od morza wałem

wydm oraz pagórkowata i piaszczysta kraina Kempen; środkowa

część (Belgia Średnia) - wysoczyzna Brabancji, zbudowana

głównie z glin i piasków trzeciorzędowych pokrytych lessem oraz

wzgórza Hainaut zbudowane z utworów glinianych;

•

Największe miasta: Bruksela (stolica), Liège,

•

Antwerpia, Gandawa, Charleroi, Brugia, Namur

•

Belgia leży w zlewisku Morza Północnego, prawie całe jej

terytorium należy do dorzecza rzek Skaldy i Mozy. Belgijskie

rzeki mają mały spadek, są połączone siecią kanałów i

wykorzystywane do żeglugi. We Flandrii znajduje się też gęsta

sieć kanałów odwadniających poldery.

Historia

•

Pierwotnie obszar dzisiejszej Belgii zamieszkany przez Celtów oraz celtycko-germański

lud Belgów.

•

Od I wieku p.n.e. tereny te znajdowały się we władaniu Rzymu

•

Od III wieku postępująca chrystianizacja

•

486 - obszar dzisiejszej Belgii stał się częścią państwa Franków

•

Traktat w Verdun 843 - Belgia podzielona pomiędzy Francję i Niemcy

•

XV w. - Belgia była częścią Burgundii, w 1477 została przejęta przez Austrię

•

1556-1714 - Belgia należała do Hiszpanii, a następnie znowu do Austrii (1714-

1794), Francji (1794-1814), a w okresie 1814-1830 była połączona z Holandią – Królestwo

Niderlandów

•

Za panowania Habsburgów w Niderlandach Południowych zaczęła kształtować się

belgijska świadomość narodowa - Przewrót Brabancki (1789).

•

1830 - Belgia stała się niezależnym państwem; niepodległość zdobyła w wyniku

powstania przeciwko dominacji holenderskiej (rewolucja belgijska)

•

I wojna światowa - Niemcy zaatakowały neutralną Belgię

•

Traktat wersalski - do Belgii przyłączono niemieckie okręgi Eupen i Malmedy

•

1940 - neutralna Belgia zaatakowana przez hitlerowskie Niemcy

•

Po II wś Belgia porzuciła neutralność i stała się członkiem NATO, a także została jednym

członków-założycieli Wspólnoty Europejskiej.

•

Z Holandią i Luksemburgiem Belgia stworzyła w roku 1948 unię celną, a 1960 unię

gospodarczą – powstał Benelux

•

1960 - niepodległość uzyskała największa kolonia tego państwa Kongo Belgijskie, a w

roku 1962 terytoria mandatowe Rwanda i Burundi

•

XX w - stopniowy podział na dwie strefy językowe: Flandrię (język niderlandzki) i

Walonię (język francuski). 1963 roku formalny podział Belgii na 3

regiony: Flandrię, Walonię i Region Stołeczny Brukseli

•

1993 - przekształcenie Belgii w państwo federalne z 3 regionami o szerokiej autonomii

•

2007 spór o dalszą reformę i większą samodzielność Flandrii przyczyną kłopotów ze

sformowaniem rządu

federalnego

Ludnosc

•

Skład etniczny: Belgowie – Flamandowie 58%, zamieszkujący

głównie północną część kraju (Antwerpię, Flandrię Zachodnią i

Wschodnią, Limburgię i północą Brabancję), Walonowie 31%,

mieszkający na południu: Hainut, Ličge, Namur, Luksemburg i

południową Brabancję), Włosi (3%), Marokańczycy (1%),

Francuzi (1%), Holendrzy (1%), Niemcy (1%), Turcy (0,6%).

Około 35 tys. mieszkańców stanowią Polacy mieszkający

głównie w Ličge, Charleroi, Brukseli oraz zagłębiu górniczym –

Kempen.

•

Wyznania: katolicy 90%, muzułmanie 1%, protestanci 0,4%,

bezwyznaniowcy 8%.

•

Niski przyrost naturalny — 0,1‰ (2006);

•

Przewaga kobiet nad mężczyznami (105 kobiet na 100

mężczyzn) i duży udział ludności w wieku poprodukcyjnym

(17% powyżej 65 lat); przeciętna długość trwania życia wynosi

75 lat dla mężczyzn i 82 lata dla kobiet.

Podział

administracyjny

•

Belgia jest federacją, a jej podział administracyjny odzwierciedla

złożoną strukturę etniczną, językową i kulturową tego kraju.

•

Belgia podzielona jest na trzy wspólnoty, trzy regiony oraz

cztery regiony językowe. Dwa z trzech regionów dzielą się dalej

na prowincje, po 5 w każdym. Trzeci region to region

stołeczny Brukseli Ponadto najniższym stopniem podziału

są gminy, których jest 589.

•

Cztery z tych pięciu podziałów mają określone granice

geograficzne: regiony, regiony językowe, prowincje i gminy.

•

Wspólnoty zostały powołane jako instytucje, w których

kompetencji leży dbanie o rozwój języka i kultury. Ale zgodnie z

prawem nie odnoszą się one do żadnej grupy ludności ani

terytorium. Z drugiej strony mają one wyznaczony dokładnie

obszar, na którym mogą legalnie działać: wspólnota flamandzka

na terenie Flandrii i w Brukseli, francuska - na większości obszaru

Walonii i w Brukseli, a niemieckojęzyczna - w niewielkiej części

prowincji Liège (Walonia), przy granicy z Niemcami.

•

Trzy

regiony autonomiczne

Belgii:

•

Region Stołeczny Brukseli

•

Region Flamandzki

•

Region Waloński

•

Trzy

wspólnoty

•

francuska (

Communauté Française

•

flamandzka (

Vlaamse Gemeenschap

•

niemieckojęzyczna (

Deutschsprachigen

Gemeinschaft

•

Cztery

regiony językowe

•

region francuskojęzyczny (język waloński),

•

region niderlandzkojęzyczny (język

flamandzki),

•

dwujęzyczny region Brukseli,

•

region niemieckojęzyczny.

•

Prowincje

Belgii:

•

Region Flamandzki:

–

Antwerpia (nid.

Antwerpen

, st. Antwerpia)

–

Brabancja Flamandzka (nid.

Vlaams

Brabant

, st. Leuven)

–

Flandria Wschodnia (nid.

Oost-

Vlaanderen

, st. Gandawa)

–

Flandria Zachodnia (nid.

West-

Vlaanderen

, st. Brugia)

–

Limburgia (nid.

Limburg

, st. Hasselt)

•

Region Waloński:

–

Brabancja Walońska (fr.

Brabant-Walloon

st. Wavre)

–

Hainaut (fr.

Hainaut

, st. Mons)

–

Liège (fr.

Liège

, niem.

Lüttich

, st. Liège)

–

Luksemburgia (fr.

Luxembourg

, st. Arlon)

–

Namur (fr.

Namur

, st. Namur)

•

Gospodarka

•

Jeden z najlepiej rozwiniętych krajów Europy.

•

PKB - 254 mld euro (na 1 mieszkańca – 30 001 euro).

•

Podatki najwyższe w Europie, stanowią 47% PKB.

•

Wskaźnik Giniego (poziom rozpiętości w dochodach) wynosi 27.

•

Najwyższy na świecie eksport per capita.

•

Zadłużenie zmniejszone z 120% PKB w 1980 rok do obecnych 90% PKB.

•

Podstawą gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł oraz wysoko

towarowe rolnictwo.

•

Antwerpia jest największym w świecie ośrodkiem szlifowania diamentów.

•

Liczne atrakcyjne miejscowości turystyczne, między

innymi: Antwerpia, Bruksela, Gandawa, Brugia.

•

Belgia jest krajem o najgęstszej sieci kolejowej na świecie (3437 km).

Dużą rolę odgrywa także transport samochodowy (145,8 tys. km dróg w

tym większość asfaltowych) oraz transport śródlądowy.

Partie polityczne

•

Historia partii politycznych w Belgii:

•

1) 1830-1893: Okres konfrontacji monarchistów i liberałów.

•

2) 1893-1946: Okres umiarkowanej wielopartyjności.

•

3) 1946-1965: Okres dwupartyjności.

•

4) 1965 - nadal: Okres ekstremalnego pluralizmu.

•

Belgijskie partie polityczne:

•

Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (Open Vlaamse liberale democraten, Open VLD)

•

Flamandzka Partia Demokratyczno-Chrześcijańska (Christen-demokratisch en Vlaams, CD&V)

•

Flamandzka Partia Ekologiczna (Groen!)

•

Flamandzka Partia Socjalistyczna (Socialistische Partij anders, SP.a.)

•

Frankofońska Partia Ekologiczna (Ecolo)

•

Frankofońska Partia Socjalistyczna (Parti Socialiste, PS)

•

Frankofońska Partia Społeczno-Chrześcijańska (Centre democrate-humaniste, CDH)

•

Front Narodowy (Front national, FN)

•

Interes Flamandzki (Vlaams Belang, VB)

•

Komitet dla Dalszej Polityki (Comité voor een Andere Politiek / Comité pour une Autre

Politique, CAP)

•

Ruch Reformatorski (Mouvement Réformateur, MR)

•

Spirit

•

Vivant

Polityka społeczna

•

Administrowana na szczeblu centralnym przez Państw. Biuro

Zabezpieczenia Społ., na szczeblu lokalnym — przez samorządowe

komisje pomocy społ.;

•

Wszystkie świadczenia są w całości finansowane z obowiązkowych

składek ubezpieczeniowych. Państwo finansuje jedynie systemy

świadczeń dla osób wymagających szczególnej pomocy

•

Zadania w zakresie ubezpieczeń są realizowane przez odpowiednie

kasy

•

Opieka medyczna jest skupiona wyłącznie w rękach prywatnych;

obowiązuje system umów na świadczenia usług leczn.; bezpłatne

jest leczenie chorób społ. i rehabilitacja oraz pobyt w szpitalu

w okresie porodu.

•

Polityka oświatowa - wszystkie grupy ludności, flamandzko-,

francusko- i niemieckojęzyczna, mają prawnie zagwarantowaną

autonomię polityki oświat.; na system oświat. składa się sieć szkół

gminnych, kośc. i prywatnych; obowiązkiem szkolnym są objęte

dzieci w wieku 6–16 lat.

Belgia w Unii

Europejskiej

•

data przystąpienia: 1957 r. (państwo założycielskie)

•

miejsca w Parlamencie Europejskim: 22

•

głosy ważone w Radzie: 12

•

miejsca w Komitecie Ekonomiczno - Społecznym: 12

•

miejsca w Komitecie Regionów: 12

•

Komisja Europejska:

Louis Michel

(od 1 listopada

2004 r.) - Komisarz ds. Rozwoju i Pomocy

Humanitarnej

•

Podlega mu DG ds. Rozwoju oraz Biuro Pomocy

Humanitarnej (ECHO).

•

- współpraca i pomoc w rozwoju

- pomoc humanitarna

Ciekawostki

•

Autostrady tego kraju są najgęstsze na świecie. Specjaliści z NASA obserwujacy z

kosmosu Belgie nazwali ja plątaniną świetlanych nitek- "Belgijskim okiem„

•

Kuchnia belgijska jest wysoko ceniona na świecie i powszechnie uważa się, że w

Europie ustępuje tylko wykwintnej kuchni francuskiej. Belgowie uważają siebie za

wynalazców frytek, które tu spożywa się z majonezem. Powszechnie jada się tu owoce

morza, zwłaszcza małże. Do dań bardziej wykwintnych należy gulasz wołowy

(carbonnade) oraz zając w piwie (lapin a la biere). Belgijskim smakołykiem znanym na

całym świecie jest wspaniała czekolada mieniąca się setkami smaków, kształtów i

rodzajów. W kraju tum spożywa się dość duże ilości piwa (niemal każdy jego rodzaj

podaje się w innej szklance) oraz wina.

•

Ze względu na małą powierzchnię kraju, bardzo popularnym sposobem poruszania się

jest rower. Jeśli więc wybieramy się do Belgii samochodem warto zabrać go ze sobą.

Nie ma również problemów z wypożyczeniem roweru - głównie na stacjach kolejowych.

•

Nieoficjalnym świętem w Belgii jest 8 lipca obchodzony jako dzień św. Medardusa,

znanego jako "święty od deszczu”. Tradycja mówi, że jeśli pada w to święto deszcz, to

będzie padał jeszcze przez najbliższe czterdzieści dni.

•

Belgia niechętnie przyjmuje imigrantów spoza Europy, a wobec przybyszów z Turcji,

Maroka czy Zairu wykazuje wręcz tendencje rasistowskie. Nieiwelim pocieszeniem

będzie fakt, że ujawniają się one także w stosunkach między rywalizującymi ze sobą

społecznociami belgijskimi.

Document Outline