Slajd 1

Występowanie:

Arsen występuje w ponad 160

minerałach

Najczęściej spotykane to:



Aurypigment - As



Realgar - AsS



Arsenolit - AsO



Arsenopiryt - FeAsS



Arsenki – wzór ogólny – M



Arsenosiarczki metali ciężkich: Fe,

Ni, Co, Cu

Arsen jest otrzymywany ubocznie przy wydobywaniu:



Złota



Kobaltu



Niklu



Cynku



Miedzi

Występowanie:



Góry Harzu, Góry Kruszcowe, Jachymów, Kowary



Duże złoża Arsenu występują w Rosji, Szwecji i Norwegii



Zawartość w skorupie ziemskiej – 0,0005% wag.

Arsen w środowisku

Szeroko rozpowszechniony

•

Żywność produkowana w pobliżu hut

Cu może zawierać:

100-2.500 ug As/g

• Herbicydy i defolianty powodują

zwiększenie jego ilości w glebie do 700 ug/g

• Stężenie As w wodzie – ok. 10 ug/dm3
Niektóre rejony świata - ponad 3

mg/dm

• Duże stężenie w rybach i

skorupiakach 1-100 ug/g W tym 10 - 15 %
arsenu nieorganicznego

Zastosowanie:

•

Śrut

Dodany do Pb zwiększa twardość i sprawia, że

stopiony ołów

jest bardziej płynny i łatwiejszy w użyciu

•

Hodowla drobiu i świń

kwas arsenilowy



czynnik przyspieszający wzrost zwierząt

•

Leki

–

w homeopatii,płyn Fowlera

•

Przemysł szklarski

środek klarujący

usuwanie

zielonej barwy

szkła powodowanej przez związki żelaza

•

Półprzewodniki

Arsenek Galu (GaAs), Arsenek

Indu (InAs)

•

Barwienie farb, sztucznych ogni

Siarczek

arsenu (As2S3)

•

Konserwacji skór i preparatów zwierzęcych

Konserwacja drewna

Tworzy się nierozpuszczalna w wodzie

warstwa ochronna

•

Arsenian miedzi

•

Arsenian sodu

•

Arsenian cynku

Chemiczne gazy bojowe

Oczyszczanie gazów przemysłowych

Dodawany do stopów -

zwiększa

twardość i żaroodpomość

Wchłanianie z układu oddechowego:



Zależy od:

•

Właściwości chemicznych

•

Postaci

•

Wielkości cząsteczek w powietrzu

Np.: arsenowodór wchłania się w 60 %



Jest szybsze



Sole arsenu mogą zostawać w płucach i

powodować

objawy miejscowe

Wchłanianie przez skórę:

 Zresorbowany z ran działa silniej niż
wchłonięty z przewodu pokarmowego

Wchłanianie z przewodu

pokarmowego:

Zależy od:

• Rozpuszczalności
• Stopnia utlenienia
• Dawki związku

Związki nieorganiczne arsenu 3+

• Dobrze rozpuszczalne w wodzie - w 45

— 95 %

• Związki słabo rozpuszczalne w wodzie -

wchłaniają się słabo(siarczek arsenowy)

Związki organiczne arsenu 5 +

• Wchłanianie 75 - 85 %

Dystrybucja:

•

Z krwią dostaje się do wątroby i nerek

•

Potem redystrybucja do innych tkanek

•

Gromadzi się w kościach i w tkankach

zawierających keratynę



Skóra



Włosy



Kopyta



Racice



Rogi



Pazury

Inne narządy i tkanki w których

gromadzi się As:

•

Nabłonek przewodu pokarmowego

•

Jądra

•

Najądrza

•

Powrózek

nasienny

•

Grasica

•

Mięśnie

•

Chrząstki

•

Mózg

•

Łożysko

Biotransformacja:

Zachodzi w:

•

hepatocytach,

•

nabłonku kanalików nerek

Nieorganiczny

utleniany jest do As

metylowany Organiczny

redukowany jest

do As

i metylowany

Wydalanie



Z moczem(głównie)



Kałem



Mlekiem,Potem



Złuszczonym naskórkiem

Wydalanie z moczem po podaniu

jednorazowym:



Króliki -80%



Myszy-90%



Małpy-15%

Mechanizm działania

toksycznego:



Blokuje grupy sulfhydrylowe białek

Zmniejsza aktywność enzymów
odpowiedzialnych za metabolizm w:
• Wątrobie
• Nerkach

Łączy się z kwasem dihydroliponowym

Hamuje enzymy:

 NAD — zależne katalizujące reakcje z:

 Pirogronianami

Glutaminianami

Alfa-ketoglutaranem

Konsekwencje:

 rozprzężenie fosforylacji oksydacyjnej

 upośledzenie oddychania
komórkowego

Kwas dihydroliponowy

jest kofaktorem w

reakcji enzymatycznej dekarboksylacji

ketokwasów.

Poprzez połączenie z tym kwasem arsen

wstrzymuje powstawanie acetyl

sukcynylo i propionylo Co-A. Hamuje. lub

zwalnia glikolizę i cykl Krebsa.

Objawy:

Zatrucie ostre

 Ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy
• wodniste biegunki
• bóle brzucha
• wymioty

 Zaburzenia ze strony układu nerwowego

• zataczanie się,osłabienie
• niezborność ruchowa
• spadek temperatury

 Uszkodzenie drobnych naczyń
krwionośnych(

zwiększenie

ich

przepuszczalności)

•Spadek ciśnienia,

•Niedokrwistość,

•Leukopenia,'

Zatrucie inhalacyjne



Uszkodzenie błon śluzowych układu oddechowego

•

nosa,

•

gardła,

•

oskrzeli

Zatrucie przewlekłe:



Zap.spojówek(łzotok,światłowstręt)



Zap. błony śl.jamy ustnej

(czosnkowy

zapach z pyska)



Zmiany zapalne skóry z owrzodzeniami

nadmierne

rogowacenie naskórka



Uszkodzenie nerwów obwodowych

Działanie odległe:

•

Narażenie inhalacyjne - nowotwór

płuc

•

Per os - nowotwory skóry

•

Nowotwory ukł.

chłonnego,krwiotwórczego,jelita

grubego,wątroby

•

Działanie teratogenne i kancerogenne

Trudno określić dawkę

śmiertelną

Ma na nią wpływ:



Rozpuszczalnoś



Postać

Roztwory > Subststancje Stałe



Droga wprowadzenia



Indywidualna wrażliwość

Świnie:



Przemijające biegunki



Zaburzenie koordynacji ruchowej, postawa

siedzącego psa



Częściowa lub całkowita ślepota



Drżenia głowy, skurcze mięśni szyi



Postępująca niezborność kończyn tylnych



Są to objawy związane z degeneracją włókien

mielinowych

nerwów obsługujących narząd

wzroku i nerwów

obwodowych



Zmniejszona zdolność do reprodukcji u

knurów



Związki As osadzają się w wątrobie, nerkach,

szkieletowych

Psy:

• Zwyrodnienie i wakuolizacja nabłonka

kanalików

nerkowych.

Przedłużające się karmienie paszą

zawierającą 50 ppm związków

arsenu

doprowadza do:

• Przerost błony śluzowej przewodu

żółciowego

wspólnego

• Spadek m.c.
• Działanie neurotoksyczne

Bydło:

Objawy podobne jak u świń.

Zwierzęta giną

przeważnie w ciągu l

dnia

•

Nagła śmierć

(wylewy

krwi do mózgu-p.nadostry)

•

rwawa biegunka

•

Utrata apetytu

•

Odwodnienie

•

Owrzodzenie trawieńca,przerost

wątroby

•

Krwotoczne zapalenie jelit

•

Rozedma płuc

Diagnostyka



Przyżyciowa

•

Krew(przy zatruciu ostrym)

•

Mocz,Kał,Wymiociny

•

Włosy, Sierść(zatrucie chroniczne)



Pośmiertnie

•

Zatrucie zw. Arsenu

nieorganicznymi(wątroba,nerki)

•

Zatrucie zw. Arsenu organicznymi(tkanka

nerwowa)

Document Outline