Podatki - ich funkcje i 

Podatki - ich funkcje i 

rodzaje

rodzaje

•

Podatek to przymusowa ofiara materialna 

Podatek to przymusowa ofiara materialna 

wyrażona w pieniądzu na rzecz  państwa 

wyrażona w pieniądzu na rzecz  państwa 

lub innych związków publiczno-prawnych. 

lub innych związków publiczno-prawnych. 

•

Jest częścią dochodu przejmowanego przez 

Jest częścią dochodu przejmowanego przez 

państwo środków uzyskiwanych przez inne 

państwo środków uzyskiwanych przez inne 

podmioty gospodarcze.

podmioty gospodarcze.

•

Świadczenia te mają swoje źródło we 

Świadczenia te mają swoje źródło we 

władztwie podatkowym. Podatek to 

władztwie podatkowym. Podatek to 

kategoria prawna, ekonomiczna, fiskalna, 

kategoria prawna, ekonomiczna, fiskalna, 

społeczna oraz polityczna.  

społeczna oraz polityczna.  

•

Aspekty podatków 

Aspekty podatków 

•

Prawny – istotę podatku reguluje Ordynacja 

Prawny – istotę podatku reguluje Ordynacja 

podatkowa, jest to publiczne, nieodpłatne, 

podatkowa, jest to publiczne, nieodpłatne, 

przymusowe, bezzwrotne świadczenie 

przymusowe, bezzwrotne świadczenie 

pieniężne na rzecz Skarbu państwa lub gminy

pieniężne na rzecz Skarbu państwa lub gminy

•

Ekonomiczna istota podatku wyraża się w 

Ekonomiczna istota podatku wyraża się w 

przejmowaniu części dochodu narodowego w 

przejmowaniu części dochodu narodowego w 

celu realizacji zadań wewnętrznych i 

celu realizacji zadań wewnętrznych i 

zewnętrznych państwa. To ilustruje krzywa 

zewnętrznych państwa. To ilustruje krzywa 

Laffera 

Laffera 

•

Fiskalny – podstawowe źródło dochodów 

Fiskalny – podstawowe źródło dochodów 

państwa

państwa

•

Politycznym – są wykorzystywane przez 

Politycznym – są wykorzystywane przez 

konkretne partie polityczne 

konkretne partie polityczne 

•

Społecznym – podatki muszą być dostosowane 

Społecznym – podatki muszą być dostosowane 

do indywidualnej sytuacji podatnika 

do indywidualnej sytuacji podatnika 

Funkcje podatków:

Funkcje podatków:

-

Fiskalna 

Fiskalna 

-

Pozafiskalne 

Pozafiskalne 

Wyróżnia się także:

Wyróżnia się także:

-

fiskalną,

fiskalną,

-

Gospodarczą 

Gospodarczą 

-

Społeczną 

Społeczną 

-

Polityczną

Polityczną

Albo:

Albo:

-

Alokacyjną 

Alokacyjną 

-

Stabilizacyjną 

Stabilizacyjną 

-

Redystrybucyjną 

Redystrybucyjną 

-

Regulacyjną 

Regulacyjną 

-

informacyjną

informacyjną

•

Funkcja fiskalna – zabezpiecza pokrycie obciążeń 

Funkcja fiskalna – zabezpiecza pokrycie obciążeń 

publicznych poprzez wydatki publiczne

publicznych poprzez wydatki publiczne

•

Funkcja gospodarcza jest rozumiana jako 

Funkcja gospodarcza jest rozumiana jako 

oddziaływanie globalne, na gospodarkę oraz 

oddziaływanie globalne, na gospodarkę oraz 

selektywnie.

selektywnie.

Oddziaływanie globalne polega na ściąganiu 

Oddziaływanie globalne polega na ściąganiu 

nadwyżki inflacyjnej.

nadwyżki inflacyjnej.

Na gospodarkę – zwiększenie siły nabywczej 

Na gospodarkę – zwiększenie siły nabywczej 

poprzez niższe podatki

poprzez niższe podatki

Selektywnie- pobudzanie lub ograniczanie 

Selektywnie- pobudzanie lub ograniczanie 

niektórych dziedzin

niektórych dziedzin

•

Społeczna – globalnie to ograniczenie lub 

Społeczna – globalnie to ograniczenie lub 

likwidacja nierówności społecznych,

likwidacja nierówności społecznych,

Na sferę społeczną – preferencje dla niektórych 

Na sferę społeczną – preferencje dla niektórych 

grup społecznych oraz selektywnie – 

grup społecznych oraz selektywnie – 

przeciwdziałanie niektórym zjawiskom,

przeciwdziałanie niektórym zjawiskom,

•

Polityczna – umożliwia realizację programów 

Polityczna – umożliwia realizację programów 

politycznych

politycznych

Rodzaje podatków 

Rodzaje podatków 

Według przedmiotu opodatkowania wyróżnia 

Według przedmiotu opodatkowania wyróżnia 

się:

się:

•

Przychodowe 

Przychodowe 

•

Majątkowe 

Majątkowe 

•

Dochodowe

Dochodowe

•

Konsumpcyjne 

Konsumpcyjne 

•

Z zysków kapitałowych 

Z zysków kapitałowych 

Podmiot opodatkowania może być czynny 

Podmiot opodatkowania może być czynny 

lub bierny.

lub bierny.

7

Podmiot czynny:

Podmiot czynny:

•

Państwowe 

Państwowe 

•

Samorządowe 

Samorządowe 

•

Wyznaniowe 

Wyznaniowe 

•

Inne na rzecz 

Inne na rzecz 

organizacji 

organizacji 

publiczno-prawnych 

publiczno-prawnych 

Podmiot bierny:

Podmiot bierny:

Dla przedsiębiorców: VAT

Dla przedsiębiorców: VAT

•

Akcyza 

Akcyza 

•

Od nieruchomości 

Od nieruchomości 

•

Od środków 

Od środków 

transportu 

transportu 

•

Dochodowy CIT

Dochodowy CIT

Od osób fizycznych:

Od osób fizycznych:

•

Dochodowy 

Dochodowy 

•

Od nieruchomości 

Od nieruchomości 

•

Od środków 

Od środków 

transportu 

transportu 

•

Od psa  

Od psa  

8

Podatki państwowe i samorządowe 

Podatki państwowe i samorządowe 

Podatki 

Państwowe

samorządowe

Wspólne 

Podatek dochodowy PIT i CIT

VAT, AKCYZA od gier 

Rolny, leśny 

Od nieruchomości,  

Od środków transportu

Od psa 

Od czynności cywilnych

Podatki bezpośrednie i pośrednie 

Podatki bezpośrednie i pośrednie 

Bezpośrednie 

dochodowe

Majątkowe 

Pośrednie 

Od spadków

Rolny 

Leśny 

Od środków transportu 

Od nieruchomości 

Od psów 

Od czynności cywilno- prawnych 

Majątkowe – od obrotu majątkiem

Konsumpcyjne 

VAT, AKCYZA, od gier