MATERIAŁ DO DIAGNOSTYKI

MATERIAŁ DO DIAGNOSTYKI

PATOMORFOLOGICZNEJ

PATOMORFOLOGICZNEJ



Guzy wycięte w całości

Guzy wycięte w całości



Biopsje (większe wycinki)

Biopsje (większe wycinki)



Oligo (mini) biopsje endoskopowe

Oligo (mini) biopsje endoskopowe



Biopsja gruboigłowa

Biopsja gruboigłowa



Biopsja cienkoigłowa

Biopsja cienkoigłowa



Wymazy

Wymazy



Płyny z jam ciała

Płyny z jam ciała

CEL BADANIA MATERIAŁU W

CEL BADANIA MATERIAŁU W

ZAKŁADZIE

ZAKŁADZIE

PATOMORFOLOGII

PATOMORFOLOGII

Na podstawie zmian morfologicznych

Na podstawie zmian morfologicznych

(ocenianych makroskopowo a następnie

(ocenianych makroskopowo a następnie

mikroskopowo

mikroskopowo

)

)



rozpoznanie choroby

rozpoznanie choroby



ustalenie stopnia uszkodzenia

ustalenie stopnia uszkodzenia

narządu

narządu



określenie czynników ważnych dla

określenie czynników ważnych dla

rokowania

rokowania

RODZAJE ZMIAN

RODZAJE ZMIAN

MORFOLOGICZNYCH

MORFOLOGICZNYCH



Związane z zaburzeniami w

Związane z zaburzeniami w

krążeniu

krążeniu



Związane z uszkodzeniem i

Związane z uszkodzeniem i

śmiercią komórki

śmiercią komórki



Zmiany zwyrodnieniowe

Zmiany zwyrodnieniowe



Zapalenia

Zapalenia



Nowotwory

Nowotwory

RODZAJE MATERIAŁÓW

RODZAJE MATERIAŁÓW



Materiał histologiczny

Materiał histologiczny

oligobiopsje (drobne wycinki z żołądka,

oligobiopsje (drobne wycinki z żołądka,

oskrzeli,

oskrzeli,

nerek, wątroby, prostaty)

nerek, wątroby, prostaty)

materiały pooperacyjne

materiały pooperacyjne



Materiał cytologiczny

Materiał cytologiczny

cytologia złuszczeniowa

cytologia złuszczeniowa

ginekologiczna

ginekologiczna

inna

inna

cytologia aspiracyjna -bac

cytologia aspiracyjna -bac

wymazy z żołądka
oskrzeli
płyny z jam ciała
mocz

Etapy opracowywania

Etapy opracowywania

materiału

materiału

pooperacyjnego

pooperacyjnego



Opis makroskopowy

Opis makroskopowy



Pobranie wycinków

Pobranie wycinków



Procesor tkankowy

Procesor tkankowy



Zatapianie wycinków w bloki

Zatapianie wycinków w bloki

parafinowe

parafinowe



Krojenie cienkich skrawków

Krojenie cienkich skrawków



Barwienie

Barwienie

BADANIE

BADANIE

ŚRÓDOPERACYJNE

ŚRÓDOPERACYJNE

Ustalenie charakteru zmiany na

Ustalenie charakteru zmiany na

podstawie badania mikroskopowego

podstawie badania mikroskopowego

łagodna /

łagodna /

złośliwa

złośliwa

decyzja o rozległości zabiegu

decyzja o rozległości zabiegu

operacyjnego

operacyjnego

CEL BADANIA

CEL BADANIA

CYTOLOGICZNEGO

CYTOLOGICZNEGO

Na podstawie wyglądu komórek w

Na podstawie wyglądu komórek w

rozmazie ustalenie:

rozmazie ustalenie:



czy w narządzie, z którego

czy w narządzie, z którego

pochodzi materiał jest nowotwór

pochodzi materiał jest nowotwór

tak

tak

nie

nie

łagodny

łagodny

złośliwy

złośliwy

SKIEROWANIE DO BADANIA

SKIEROWANIE DO BADANIA



Dane pacjenta (imię, nazwisko, wiek,

Dane pacjenta (imię, nazwisko, wiek,

pesel)

pesel)



Rozpoznanie kliniczne

Rozpoznanie kliniczne



Miejsce pobrania materiału

Miejsce pobrania materiału



Dane dotyczące dotychczasowego

Dane dotyczące dotychczasowego

leczenia (np. radioterapia, chemioterapia)

leczenia (np. radioterapia, chemioterapia)



Wyniki badań dodatkowych istotnych z

Wyniki badań dodatkowych istotnych z

punktu widzenia rozpoznania

punktu widzenia rozpoznania



Podpis i pieczątka lekarza

Podpis i pieczątka lekarza

NACZYNIE Z MATERIAŁEM

NACZYNIE Z MATERIAŁEM

oznaczone imieniem i nazwiskiem

oznaczone imieniem i nazwiskiem

pacjenta

pacjenta

Naczynie:

Naczynie:



Odpowiedniej wielkości (10:1) z

Odpowiedniej wielkości (10:1) z

możliwością zamknięcia i łatwego

możliwością zamknięcia i łatwego

otwarcia

otwarcia



Zabezpieczone przed uszkodzeniem i

Zabezpieczone przed uszkodzeniem i

zniekształceniem materiału

zniekształceniem materiału

UTRWALANIE MATERIAŁU

UTRWALANIE MATERIAŁU

HISTOLOGICZNEGO

HISTOLOGICZNEGO



Materiał utrwalony

Materiał utrwalony

formalina (4% roztwór

formalina (4% roztwór

formaldehydu)

formaldehydu)



Ew. 70% alkohol

Ew. 70% alkohol



Materiał nieutrwalony

Materiał nieutrwalony

1. węzły chłonne

1. węzły chłonne

2. badania śródoperacyjne

2. badania śródoperacyjne

UTRWALANIE MATERIAŁU

UTRWALANIE MATERIAŁU

CYTOLOGICZNEGO

CYTOLOGICZNEGO



Płyny z jam ciała

Płyny z jam ciała

Niezwłocznie dostarczamy do

Niezwłocznie dostarczamy do

pracowni patomorfologicznej.

pracowni patomorfologicznej.



Rozmazy ginekologiczne, rozmazy z

Rozmazy ginekologiczne, rozmazy z

biopsji aspiracyjnych

biopsji aspiracyjnych

cienkoigłowych

cienkoigłowych

utrwalone w 96% alkoholu

utrwalone w 96% alkoholu

i

i

przesyłane w nim do

przesyłane w nim do

Zakładu

Zakładu

Patomorfologii

Patomorfologii

PATOMORFOLOG

PATOMORFOLOG

ZADANIA:

ZADANIA:



Ocena materiału

Ocena materiału

pobranego za życia od

pobranego za życia od

pacjenta

pacjenta



Sekcja zwłok

Sekcja zwłok

PATOMORFOLOG

PATOMORFOLOG

materia

ł

Rozpozna

nie

Wybór leczenie,

ustalenie rokowania

LEKARZ KLINICYSTA

PYTANIA, NA KTÓRE

PYTANIA, NA KTÓRE

ODPOWIADA BADANIE

ODPOWIADA BADANIE

HISTOPATOLOGICZNE

HISTOPATOLOGICZNE

Nowotwory

Nowotwory



Czy badana zmiana jest nowotworem?

Czy badana zmiana jest nowotworem?



Czy jest to nowotwór złośliwy czy łagodny?

Czy jest to nowotwór złośliwy czy łagodny?



Czy jest to zmiana przedrakowa, neoplazja

Czy jest to zmiana przedrakowa, neoplazja

śródnabłonkowa, czy postać inwazyjna?

śródnabłonkowa, czy postać inwazyjna?



Czy jest to rak wczesny czy zaawansowany?

Czy jest to rak wczesny czy zaawansowany?



Jaki jest typ histologiczny nowotworu?

Jaki jest typ histologiczny nowotworu?



Jaki jest stopień histologicznej złośliwości

Jaki jest stopień histologicznej złośliwości

nowotworu?

nowotworu?



Radykalność zabiegu

Radykalność zabiegu

PATOMORFOLOG

PATOMORFOLOG

Sekcja zwłok

Sekcja zwłok

Cele :

Cele :

diagnostyczne i

diagnostyczne i

epidemiologiczne

epidemiologiczne

Wykrycie zmian
morfologicznych
związanych z chorobą
pacjenta
Kontrola postawionego
klinicznie rozpoznania i
leczenia

PRZECHOWYWANIE

PRZECHOWYWANIE

MATERIAŁU

MATERIAŁU

• Bloczki (kasetki parafinowe)
• Preparaty histologiczne

• Preparaty cytologiczne

cytologia złuszczeniowa

bac

płyny i inne

• Materiał mrożony (azot)

koniecznoś
ć
weryfikacji
,
porównań,
konsultacji
,

badań

naukowych
,
genetyczny
ch

ARCHIWU
M

PRZECHOWYWANIE

PRZECHOWYWANIE

DOKUMENTACJI

DOKUMENTACJI

• Skierowania na badania

• Kopie wyników badań
• Protokoły sekcyjne

ARCHIWU
M

DOKUMENTACJA ELEKTRONICZNA:

bazy

danych

analizy, statystyki, wykazy...

Immunohistochemia

Immunohistochemia

- jest to metoda

- jest to metoda

wykrywania rozmaitych substancji

wykrywania rozmaitych substancji

antygenowych w skrawkach

antygenowych w skrawkach

mikroskopowych, stosowana w

mikroskopowych, stosowana w

histopatologii i histologii.

histopatologii i histologii.

Zastosowanie

Zastosowanie

immunohistochemii

immunohistochemii



Różnicowanie odmiennych

Różnicowanie odmiennych

jednostek nowotworowych

jednostek nowotworowych



Ocena naciekania podścieliska

Ocena naciekania podścieliska



Ustalenie punktu wyjścia procesu

Ustalenie punktu wyjścia procesu

nowotworowego

nowotworowego



Wykrywa obecność antygenów

Wykrywa obecność antygenów

stanowiących potencjalny cel

stanowiących potencjalny cel

terapii (HER, C-Kit)

terapii (HER, C-Kit)