1

PRODUKT KRAJOWY 

BRUTTO

a

PRODUKT NARODOWY 

BRUTTO

prof. dr hab. Zofia 

Wysokińska

Uniwersytet 

Łódzki

2

• Produkt krajowy brutto 

(PKB-Gross 

Domestic Product-GDP) jest miarą produkcji wytworzonej 
przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium 
danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.

• Wartość dodana 

jest to przyrost wartości dóbr w wyniku 

określonego procesu produkcji.

• Dobra finalne 

to dobra nabyte przez ostatecznego 

użytkownika.

• Są to albo 

dobra konsumpcyjne 

nabyte przez gospodarstwa 

domowe, albo 

dobra kapitałowe 

(

inwestycyjne-

 np. maszyny) 

nabyte przez przedsiębiorstwa do dalszej produkcji.

• Dobra pośrednie 

to dobra częściowo przetworzone, które 

stanowią nakład w procesie produkcji w innych 
przedsiębiorstwach, gdzie są zużywane.

Definicje

PKB=Y

Y=K

( konsumpcja)+

O

(oszczędności) 

Przy braku państwa i jego wydatków oraz przy braku 

wymiany z zagranicą I=O

Inwestycje

- 

zakupy nowych dóbr kapitałowych przez 

przedsiębiorstwa

Oszczędności

-to ta część dochodu, która nie została 

wydana na zakup dóbr i usług

Zapasy

- są to dobra trzymane na potrzeby przyszłej  

produkcji lub sprzedaży 

PKB w cenach rynkowych 

= wydatki na dobra 

finalne= K+I+G (wydatki państwa) 

PKB w cenach bazowych

={K+I+G}-T

e 

(podatki pośrednie)

PKB w gospodarce otwartej 

Y=K+I+G+EXP 

(eksport) –IMP (import) -T

e

3

Produkt Narodowy Brutto

Produkt Narodowy Brutto (PNB) 

jest miernikiem całkowitych dochodów 
osiąganych przez obywateli danego 
kraju 

niezależnie od miejsca (kraju) 

świadczenia usług przez czynniki 
produkcji.

PNB jest równy PKB skorygowanemu o 
dochody netto z tytułu własności 
zagranicą 

czyli dochody z tytułu czynszów, zyski, dochód 

z pracy na własny rachunek, wynagrodzeń i płac uzyskiwanych 
zagranicą)

(np. z tytułu własności czynników produkcji: 
ziemi, kapitału zainwestowanemu lub 
ulokowanemu w banku itp.)

4

Dochód Narodowy 

Amortyzacja, 

czyli zużycie kapitału 

trwałego, jest miarą szybkości 
zmniejszania się wartości istniejącego 
zasobu kapitału w danym okresie, 
będącego wynikiem jego fizycznego lub 
ekonomicznego zużycia.

Dochód Narodowy jest to Produkt 
Narodowy Netto

 wytworzony w 

gospodarce.
Oblicza się go przez 

odjęcie amortyzacji 

od PNB w cenach bazowych.

5

REALNY PNB 

– LUB INACZEJ PNB W CENACH 

STAŁYCH-KORYGUJE NOMINALNY  PNB O SKUTKI 
INFLACJI I WYRAŻA GO W CENACH ISTNIEJĄCYCH W 
PEWNYM OKRESIE , NAJCZĘŚCIEJ OKREŚLANYM 
JAKO ROK BAZOWY LUB ROK PODSTAWOWY

WSKAŹNIK ODZWIERCIEDLAJĄCY ZMIANY CEN 
WSZYSTKICH DÓBR 

(KONSUMPCYJNYCH, INWESTYCYJNYCH, 

WYDATKÓW PAŃSTWA I EKSPORTU NETTO)

  NAZYWAMY 

DEFLATOREM PNB

PKB LUB PNB 

PER CAPITA- 

PKB LUB PNB NA 1 

MIESZKAŃCA

NOMINALNY PNB 

mierzy się w cenach 

bieżących, tj. takich, które istniały w okresie, 
gdy osiągano składające się na PNB dochody

6

7

8