WSTRZĄS

II Klinika Chorób Wewnętrznych AM, Gdańsk

Klinika Medycyny Pracy i Chorób Zawodowych, Kraków

Instytut Medycyny Pracy i Higieny Wsi, Lublin

Instytut Medycyny Pracy w Przemyśle Włókien, Łódź

Przychodnia Przemysłowa, Oddział Chorób Zawodowych,

Poznań

Szpital Wojewódzki, Rzeszów

Instytut Medycyny Pracy, Sosnowiec

II Oddział Chorób Wewnętrznych Szpitala Praskiego, Warszawa

Przychodnia Przemysłowa, Oddział Chorób Zawodowych,

Wrocław

Przyczyny zatruć



Zatrucia celowe po zażyciu trucizny

(samobójstwo)

80-90%



Zdarzenie przypadkowe

10-15%



Związane z wykonywaniem zawodu

Rodzaje trucizn

Środki farmakologiczne

80-90%

Nasenne

Psychotropowe ( głównie neuroleptyki)

Analgetyki



Najcięższe przypadki zatruć – barbiturany



Ponad połowa przypadków – zatrucie kilkoma

różnymi środkami



Skojarzenie zatrucia lekami z toksycznymi

dawkami alkoholu zdarza się częściej niż samo

tylko ciężkie zatrucie alkoholem



Częstsze zatrucia samobójcze u kobiet (2:1)



Najczęściej pomiędzy 20-40 rokiem życia

Rozpoznanie w warunkach pozaszpitalnych



Sprawdzenie otoczenia pacjenta (puste

opakowania po lekach, buteleczki lub naczynia o

podejrzanej zawartości)



Próba wypytania pacjenta i i osób mających z nim

kontakt:

Co się stało?

W jaki sposób?

O jaką ilość trucizny może chodzić?

Dlaczego doszło do tego zdarzenia?

Czy pacjent wypowiadał swoją niechęć do życia lub

wspominał o samobójstwie?

Objawy zatrucia

 Zaburzenia ośrodkowonerwowe

o Depresja o.u.n. z upośledzeniem stanu

przytomności lub ze śpiączką

o Pobudzenie o.u.n.

o niepokój ruchowy

o splątanie

o podniecenie

o pobudzenie psychiczne

o drżenia

o drgawki

Zmiany skórne
Rumień, pęcherzyki z martwicą w ich

punktach centralnych (dłuższe leżenie w
jednej pozycji); najwrażliwsze okolice to
kostki nóg, kolana, biodra i barki

Oparzenia chemiczne (połknięcie substancji

żrących)

Oparzenie wskutek kontaktu z

rozpuszczalnikami
i innymi substancjami chemicznymi

Zaburzenia ważnych dla życia funkcji

 Utrata przytomności

 Upośledzenie oddychania

o Porażenie oddechu
o Niedrożność dróg oddechowych
o Zachłyśnięcie
o Zatkanie oskrzeli
o Zaburzenia transportu O2

 Zaburzenia krążenia

o Wstrząs
o nzk
o Niewydolność krążenia
o Zaburzenia rytmu

Doraźne zabiegi ratownicze

 Ułożenie na boku

 Oczyszczenie dróg oddechowych

 Wentylacja mechaniczna w razie

niewydolności oddechowej lub bezdechu

 Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w razie

zatrzymania krążenia

 Infuzje dożylne i uzupełnianie objętości w

razie wystąpienia wstrząsu

Postepowanie w zatruciach –

eliminacja trucizny

• Eliminacja pierwotna – minimalizacja

wchłaniania substancji do organizmu

( węgiel aktywowany, płukanie żołądka,

środki przeczyszczające, spłukiwanie

skóry, spojówek)

• Eliminacja wtórna ( dializa,

hemoperfuzja, diureza wymuszona)

• Stosowanie odtrutek – ograniczenie

wpływu substancji na organizm

• Leczenie objawowe

Wzbudzanie wymiotów, płukanie

żołądka – eliminacja pierwotna

Wskazania:
• Uzasadnione podejrzenie lub potwierdzenie połknięcia

substancji toksycznych
(tylko gdy pacjent jest przytomny i współpracujący

• do 6 godzin od zatrucia, gdy salicylany – do 8 godzin,

GRZYBY – do 72 godzin!!!

• Gdy chory jest nieprzytomny – płukanie zawsze,

niezależnie od czasu, jaki upłynął od zatrucia

• Objętość płynów do płukania żołądka: 15ml/kg na 1 cykl

Przeciwwskazania



Połknięcie rozpuszczalników organicznych lub substancji

spieniających (groźba ciężkiego uszkodzenia płuc (jako

alternatywa węgiel aktywowany)

 Upośledzenie stanu przytomności lub jej utrata

- groźba zachłyśnięcia (alternatywą jest płukanie żołądka po

uprzedniej intubacji tchawicy)

 Połknięcie substancji żrących (zagrażające uszkodzenie

przełyku i krtani podczas zwracania treści żołądka - jako

alternatywa rozcieńczenie trucizny piciem dużych ilości

wody)

 ciąża

Wzbudzanie wymiotów



Wzbudzanie wymiotów przez podanie roztworu soli



Szybkie wypicie 1-2 szklanek ciepłego hypertonicznego

roztworu soli kuchennej (2 łyżeczki soli na szklankę

wody)



Gdy odbijanie bez wymiotów – nakłonić pacjenta do

picia znacznej ilości wody lub soku, co prowokuje obfite

wymioty



Mechaniczne drażnienie gardła



Tylko u dorosłych i dzieci powyżej 10-12 roku życia (u

małych dzieci – sok malinowy)

Jeśli nie udaje się wzbudzić wymiotów

hypertonicznym roztworem soli – opróżnić

żołądek przez założenie sondy i jego

przepłukanie, aby nie doszło do

zatrucia

chlorkiem sodu wskutek podania

dużej jego ilości !!!

odtrutki

• Węgiel aktywowany – absorbuje leki i

środki trujące

• Tanina (silny napar herbaty)- metale

ciężkie, alkaloidy, strychnina

• Nadmanganian potasu – trucizny

organiczne, nikotyna, strychnina

• Mleko – subst. organiczne (nie stosować w

zatruciach subst. Rozpuszczalnymi w

tłuszczach)

• Skrobia – jod i jego sole

• Białko jaja kurzego – kwasy, zasady, fenol

Zatrucia środkami żrącymi

Objawy:

• Ból za mostkiem, wymioty zhemolizowaną krwią,

ślinotok, obrzęk błony śluzowej jamy ustnej,

zmiany wrzodziejące, trudności w połykaniu

Postępowanie:

• Rozcieńczenie substancji żrącej – podanie wody

do picia (zmiksowane jaja, mleko) w ciągu 2

pierwszych minut

• Płukanie żołądka, prowokowanie wymiotów jest

przeciwwskazane

• Neutralizacja kwasami i zasadami jest

przeciwwskazana, bo zachodzące reakcje są

EGZOTERMICZNE i nasilają uszkodzenie tkanek

Węgiel aktywowany

neutralizacja trucizn

• Wiąże wiele toksyn, zmniejsza ich

wchłanianie

• Dawka: 0,5-1,0 g/kg co 4-6 godz.

(max 200-400 g/d)

Oparzenia chemiczne

• Kwasy – martwica koagulacyjna, skrzepowa –

blizny

• Zasady – martwica rozpływna – perforacje np..

Przełyku

• Rozcieńczyć płynami, spłukać skórę bieżącą

wodą

• Jałowy opatrunek

• Zdjąć przesiąknięte chemikaliami ubranie

• CHRONIĆ RATOWNIKA (rękawice gumowe)

• Zabezpieczyć resztki substancji żrącej i

dostarczyć lekarzowi

Oparzenie oka

• Natychmiastowe płukanie oka wodą
• Pacjent leży na wznak, głowa skierowana w

stronę oparzonego oka

• Podczas płukania, chory powinien poruszać

gałką oczną w różnych kierunkach

• Zakryć szczelnie zdrowe oko
• Płukanie aż do momentu oddania chorego w

ręce okulisty, co najmniej 20-30 minut, potem

jałowy opatrunek

• Usunąć ostrożnie okruchy, większe cząstki

substancji

Document Outline