Badanie jamy ustnej i gardła
• OGLĄDANIE: guzki, stłuczenia, blizny,
deformacje i asymetrie twarzy.
• WARGI: nadżerki, owrzodzenia, grudki,
pęcherzyki, przebarwienia, pęknięcia, blizny
• BŁONA ŚLUZOWA: prawidłowa b.ś.: różowa,
wilgotna, bez wykwitów.
Patologiczne wykwity b.ś.: plamki (np.Koplika
w odrze), nadżerki, owrzodzenia, pęcherzyki,
leukoplakia, naloty.
Ujścia ślinianek przyusznych na b.ś. policzków
Badanie jamy ustnej i gardła
• Oglądanie tylnej ściany gardła i migdałków
podniebiennych : obrzęk, zaczerwienienie,
powiększenie, wydzielina śluzowa lub ropna
(czopy w kryptach, kożuchowate naloty,
wydzielina na tylnej ścianie gardła).
• Ocena krtani
-cechy zapalenia krtani: dysfonia,szczekający
kaszel, duszność wdechowa, stridor.
Badanie jamy ustnej i gardła
• JĘZYK: 3 rodzaje brodawek: 1) nitkowate, 2)
grzybowate, 3)okolone.
Ujścia ślinianek podjęzykowych i
podżuchwowych w dnie j. Ustnej.
• ZĘBY:
Badanie jamy ustnej i gardła
• OZNACZENIA ZĘBÓW
V IV III II I
8 7 6 5 4 3 2 1
I II III IV V
1 2 3 4 5 6 7 8
8 7 6 5 4 3 2 1
V IV III II I
1 2 3 4 5 6 7 8
I II III IV V
Badanie jamy ustnej i gardła
• OZNACZANIE ZĘBÓW c.d.
np. 14 54 23 63
Najczęstsze choroby zębów i przyzębia:
-próchnica
-paradontoza (zapalenie przyzębi)
-zapalenie dziąseł
5
1
6
2
4
8
3
7
BADANIE NOSA
• Oglądanie zewnętrzne – ew.deformacje, krwiaki
• Oglądanie przedsionka nosa
• Oglądanie przedniego odcinka nosa (rynoskopia
przednia): przegroda, ściana boczna
(małżowiny nosowe. Ujścia zatok i przewodu
nosowo-łzowego)
• Ocena drożności
• Zatoki przynosowe: z.szczękowe, z.czołowe, z.
klinowa, komórki sitowe.
Badanie przedmiotowe głowa
OCZY
- powieki (obrzęki np..nerczyca, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, ch.
Graves-Basedowa)
- muganie (norma 3-10 /min) - rzadkie w ch. Graves-Basedowa 1/min.
- szpara oczna - rozszerzona ch. G-B, zwężona w prażeniu m. dzwigacza
powieki górnej.
Zespół Hornera ( guz śródpiersia, rak płuc) - zwężenie szpary ocznej,
oko zapadłe, zwężenie źrenicy po tej samej stronie (porażenie n.
współczulnego)
- spojówki - blade - niedokrwistość, przekrwione- zapalnie, przewlekła
mocznica- odkładanie soli wapnia - zespół czerwonych oczu.
- gałki oczne
- kolor białkówki - barwa żółta- choroby przebiegające z żółtaczką
mechaniczną i miąższową
- ruchomość zmniejszona - ch. Nerwów i mięśni ocznych
oczopląs poziomy, pionowy
- źrenice
szerokie - zatrucie atropiną, skopolaminą,
jednostrone - płatowe zapalenie płuc, gruźlica w szczycie płuca,
wąskie - zatrucie morfiną, zapalenie opon mózgowych, guzy mózgu, ch.
OUN, jednostronne w guzach śródpiersia (ucisk n.współczulnego)
- reakcja na światło, zbieżność, nastawienie
Badanie podmiotowe - jama ustna
i gardło
Schorzenia jamy ustnej i gardła stanowią pospolitą
przyczynę wizyt u lekarza. Podstawowym objawem, z
którym zgłaszają się chorzy są dolegliwości bólowe.
W trakcie wywiadu ustalamy czas trwania bólu, jego
charakter, nasilenie, promieniowanie, symetrię,
towarzyszące objawy ogólne.
Pytamy o częstość występowania stanów zapalnych
gardła, angin, ewentualnie ropni okołomigdałkowych.
Ból najczęściej wywołany jest przyczynami zapalnymi
dotyczącymi błony śluzowej, tkanki limfatycznej; może też
być zębopochodny lub mieć charakter neuralgii. Dotkliwe
dolegliwości bólowe mogą być spowodowane zmianami
nowotworowymi.
Badanie przedmiotowe - jama
ustna i gardło
OGLĄDANIE
Zwracamy uwagę na zgryz, ustawienie szczęki i żuchwy,
czy badany ma usta zamknięte, czy otwarte. Przy
maksymalnym rozwarciu szczęk i żuchwy odległość
między zębami powinna wynosić 4-5 cm. Oceniamy, czy
jest to możliwe, czy nie ma szczękościsku. Przy
zamknięciu ust łuki zębów szczęki i żuchwy powinny być
sobie ściśle przeciwstawione. Zgryz określić można przez
wielkość wystawania do przodu zębów górnych w
stosunku do dolnych.
Badanie przedmiotowe jama
ustna
JAM USTNA
- usta otwarte, zamknięte
wargi - wady rozwojowe, suchość, barwa,
policzki (błona śluzowa wewnątrz j. ustnej)
- plamki Koplika - 2-3 dzień odry (2-6 mm z czerwoną obwódką)
dziąsa
stan uzębienia (ogniska zakażenia)
język - wielkość, ustawienie, barwa, wilgotność, naloty, ruchomość
podniebienie twarde
mogdałki podniebienne
gardło - barwa, naloty, owrzodzenia, uwypuklenia, stan błony śluzowej
ślinianka przyuszna
Oglądanie, badanie
palpacyjne opukiwanie
• oglądamy małżowinę uszną
• oglądamy wejście do przewodu
słuchowego
• badamy przez dotyk małżowinę uszną
• badanie palpacyjne i opukiwanie okolicy
łuski kości skroniowej
Wziernikowania ucha - otoskopia
Technika badania
Pozycja oczu badającego na wysokości małżowiny usznej,
odległość oczu badającego od małżowiny usznej ucha
badanego około 0,5m.
Pociągamy palcem środkowym i serdecznym małżowinę
uszną wprowadzając wziernik uszny delikatnym ruchem
obrotowym.
Wziernik uszny trzymamy pomiędzy kciukiem i palcem
wskazującym. Wziernik staramy się trzymać w ręce lewej,
prawą pozostawiając do trzymania potrzebnych narzędzi np.
haczyk, watotrzymacz, lupa, strzykawka do płukania ucha.
Badanie funkcji narządu słuchu
Badanie szeptem i mową
Badanie przeprowadzamy w cichym pomieszczeniu o długości około
7m.
Pomieszczenie powinno być wytłumione, ściany pochłaniać dźwięk.
Badanie przeprowadzamy szeptem tj. na wydechu oraz mową
potoczną powtarzając dla jednego i drugiego ucha np. ciągi liczb (np.
test liczbowy Iwankiewicza).
Badany powinien powtórzyć prawidłowo 3 kolejno podane mu liczby.
Podczas badania należy wykonać zagłuszenie (wyłączyć z badania)
ucho nie badane.
Wyłączyć ucho nie badane można przez uciskanie palcem
wskazującym na skrawek ucha zmieniając ciśnienie w przewodzie
słuchowym zewnętrznym, zakrywając dłonią małżowinę uszną ucha
nie badanego. Zagłuszanie ucha nie badanego można przeprowadzić
przy użyciu terakotki Baranyego (przy badaniu mową głośną)
wprowadzanej do przewodu słuchowego zewnętrznego.
Normy słyszenia szeptu:
6m - norma
3-6m - nieznaczne upośledzenie słuchu
1-3m - średnie upośledzenie słuchu
mniej niż 1m - znaczne upośledzenie słuchu
Badanie funkcji narządu słuchu
Badanie stroikami
Badanie przeprowadzamy najczęściej przy użyciu stroika
512Hz.
Cały zestaw stroików zawiera stroiki, których tony są
odległe o oktawę, zazwyczaj są to stroiki od C1 - 64Hz do
C5- 4096Hz.
Próba Webera
Stroik wprowadzony w drżenie stawiamy w linii
pośrodkowej na głowie badanego.
Badany podaje gdzie słyszy dźwięk.
Badanie osoby z prawidłowym słuchem - badany słyszy
stroik w środku lub "w głowie"
Przewodzeniowe upośledzenie słuchu - badany słyszy
stroik w uchu gorzej słyszącym
Odbiorcze upośledzenie słuchu - badany słyszy stroik w
uchu lepiej słyszącym