METODY POBIERANIA
METODY POBIERANIA
I ZASADY
I ZASADY
POSTĘPOWANIA Z
POSTĘPOWANIA Z
MATERIAŁEM DO
MATERIAŁEM DO
BADAŃ
BADAŃ
W POŁOŻNICTWIE I
W POŁOŻNICTWIE I
GINEKOLOGII
GINEKOLOGII
Anna Belowska
Anna Belowska
METODY POBIERANIA
METODY POBIERANIA
I ZASADY
I ZASADY
POSTĘPOWANIA Z
POSTĘPOWANIA Z
MATERIAŁEM DO
MATERIAŁEM DO
BADAŃ
BADAŃ
W POŁOŻNICTWIE I
W POŁOŻNICTWIE I
GINEKOLOGII
GINEKOLOGII
Anna Belowska
Anna Belowska
ZASADY OGÓLNE
ZASADY OGÓLNE
Materiał do badań bakteriologicznych
Materiał do badań bakteriologicznych
należy pobierać:
należy pobierać:
we wczesnym okresie choroby,
we wczesnym okresie choroby,
przed podaniem choremu antybiotyków
przed podaniem choremu antybiotyków
lub w 3-4 dni po ich odstawieniu
lub w 3-4 dni po ich odstawieniu
(kontrola skuteczności
(kontrola skuteczności
antybiotykoterapii).
antybiotykoterapii).
Krew na badania serologiczne powinna
Krew na badania serologiczne powinna
być pobrana dwukrotnie w odstępach 2-
być pobrana dwukrotnie w odstępach 2-
3 tygodniowych.
3 tygodniowych.
ZASADY OGÓLNE
ZASADY OGÓLNE
Transport - wszystkie materiały należy
Transport - wszystkie materiały należy
dostarczyć do laboratorium w możliwie
dostarczyć do laboratorium w możliwie
najkrótszym czasie.
najkrótszym czasie.
Materiał powinien być przekazywany
Materiał powinien być przekazywany
do laboratorium w starannie
do laboratorium w starannie
oznaczonym pojemniku (probówce,
oznaczonym pojemniku (probówce,
kałówce, pojemniku na mocz itp.)
kałówce, pojemniku na mocz itp.)
imieniem i nazwiskiem wraz
imieniem i nazwiskiem wraz
ze skierowaniem lekarskim oraz
ze skierowaniem lekarskim oraz
protokołem pobrania próbki.
protokołem pobrania próbki.
SKIEROWANIE
SKIEROWANIE
Imię i nazwisko oraz wiek pacjenta;
Imię i nazwisko oraz wiek pacjenta;
Dane zleceniodawcy
Dane zleceniodawcy
Adres zamieszkania;
Adres zamieszkania;
Pieczątka zakładu kierującego i pieczątka lekarza
Pieczątka zakładu kierującego i pieczątka lekarza
zlecającego;
zlecającego;
Wstępne rozpoznanie choroby;
Wstępne rozpoznanie choroby;
Rodzaj materiału;
Rodzaj materiału;
Data pobrania materiału;
Data pobrania materiału;
Rodzaj badania: np. bakteriologiczne,
Rodzaj badania: np. bakteriologiczne,
mikologiczne, wirusologiczne, parazytologiczne,
mikologiczne, wirusologiczne, parazytologiczne,
serologiczne - kierunek;
serologiczne - kierunek;
Oczekiwania dotyczące rodzaju antybiotyków
Oczekiwania dotyczące rodzaju antybiotyków
proponowanych w leczeniu.
proponowanych w leczeniu.
RODZAJE BADAŃ
RODZAJE BADAŃ
BADANIE MIKROSKOPOWE
BADANIE MIKROSKOPOWE
HODOWLE
HODOWLE
ROZMAZY CYTOLOGICZNE
ROZMAZY CYTOLOGICZNE
ABRAZJA
ABRAZJA
WYCINKI TKANKOWE
WYCINKI TKANKOWE
KOLPOSKOPIA
KOLPOSKOPIA
IMMUNOFLUORESCENCJA
IMMUNOFLUORESCENCJA
TESTY SEROLOGICZNE
TESTY SEROLOGICZNE
BADANIE
BADANIE
MIKROSKOPOWE
MIKROSKOPOWE
Barwienie metodą Gramma
Barwienie metodą Gramma
Badanie w ciemnym polu
Badanie w ciemnym polu
widzenia
widzenia
Test z KOH
Test z KOH
Badanie w świeżej kropli
Badanie w świeżej kropli
HODOWLE
HODOWLE
Specjalne podłoża transportowe
Specjalne podłoża transportowe
zapewniające odpowiednie warunki
zapewniające odpowiednie warunki
aż do momentu założenia hodowli
aż do momentu założenia hodowli
Są specyficzne dla danych
Są specyficzne dla danych
drobnoustrojów
drobnoustrojów
Nie posiadają źródła węglowodanów
Nie posiadają źródła węglowodanów
lub azotu, koniecznych do replikacji,
lub azotu, koniecznych do replikacji,
zapobiegając zarastaniu podłoża
zapobiegając zarastaniu podłoża
przez florę przypadkową
przez florę przypadkową
HODOWLE
HODOWLE
Rzeżączka (wymazy z kanału szyjki macicy,
Rzeżączka (wymazy z kanału szyjki macicy,
cewki moczowej, pochwy lub odbytu)
cewki moczowej, pochwy lub odbytu)
Kandydoza
Kandydoza
Rzęsistkowica (trudna hodowla, raczej
Rzęsistkowica (trudna hodowla, raczej
badanie w kropli wiszącej)
badanie w kropli wiszącej)
BV (rzadko hodowla, raczej test z KOH)
BV (rzadko hodowla, raczej test z KOH)
Chlamydiaza (uwaga: drobnoustój
Chlamydiaza (uwaga: drobnoustój
wewnątrzkomórkowy! ) materiał z cewki lub
wewnątrzkomórkowy! ) materiał z cewki lub
szyjki macicy – nabłonki
szyjki macicy – nabłonki
Wirus opryszczki typ II
Wirus opryszczki typ II
ROZMAZY
ROZMAZY
CYTOLOGICZNE
CYTOLOGICZNE
ocena cytoonkologiczna
ocena cytoonkologiczna
ocena hormonalna
ocena hormonalna
Cytodiagnostyka wskazuje tylko
Cytodiagnostyka wskazuje tylko
na podejrzenie zmiany złośliwej
na podejrzenie zmiany złośliwej
i wymaga weryfikacji badaniem
i wymaga weryfikacji badaniem
histopatologicznym.
histopatologicznym.
ROZMAZY
ROZMAZY
HORMONALNE
HORMONALNE
Dominacja komórek warstwy
Dominacja komórek warstwy
powierzchownej oznacza wysoką
powierzchownej oznacza wysoką
aktywność estrogenną, przewaga
aktywność estrogenną, przewaga
komórek przypodstawnych słabą
komórek przypodstawnych słabą
aktywność estrogenną.
aktywność estrogenną.
Menopauza 90:10:0
Menopauza 90:10:0
Faza okołoowulacyjna 5:35:64
Faza okołoowulacyjna 5:35:64
ABRAZJA
ABRAZJA
DIAGNOSTYCZNA
DIAGNOSTYCZNA
Wskazania: nieprawidłowe
Wskazania: nieprawidłowe
krwawienia maciczne, rozrosty
krwawienia maciczne, rozrosty
endometrium, badanie kontrolne
endometrium, badanie kontrolne
podczas HTZ
podczas HTZ
Abrazja frakcjonowana
Abrazja frakcjonowana
Bardzo ważne dołączenie informacji
Bardzo ważne dołączenie informacji
klinicznych do uzyskanego materiału
klinicznych do uzyskanego materiału
( OM, leczenie hormonalne)
( OM, leczenie hormonalne)
WYCINKI TKANKOWE -
WYCINKI TKANKOWE -
BIOPSJA
BIOPSJA
Wszelkie zmiany podskórne i
Wszelkie zmiany podskórne i
nabłonkowe
nabłonkowe
Z marginesem tkanki zdrowej
Z marginesem tkanki zdrowej
Większe zmiany - biopsja
Większe zmiany - biopsja
punktowa
punktowa
KOLPOSKOPIA
KOLPOSKOPIA
Oceniamy zmianę powierzchni nabłonka
Oceniamy zmianę powierzchni nabłonka
(architekturę, barwę, układ i
(architekturę, barwę, układ i
przejrzystość) oraz przebieg naczyń
przejrzystość) oraz przebieg naczyń
podnabłonkowych.
podnabłonkowych.
Nie oceniamy struktury komórek.
Nie oceniamy struktury komórek.
W badaniu kolposkopowym powinna być
W badaniu kolposkopowym powinna być
widoczna granica między nabłonkiem
widoczna granica między nabłonkiem
płaskim a cylindrycznym jako
płaskim a cylindrycznym jako
zasadnicze miejsce rozpoczynania się
zasadnicze miejsce rozpoczynania się
nowotworowego wzrostu nabłonka.
nowotworowego wzrostu nabłonka.
KOLPOSKOPIA
KOLPOSKOPIA
Technika badania kolposkopowego
Technika badania kolposkopowego
1.
1.
pobranie cytologii!!!
pobranie cytologii!!!
2.
2.
szerokie wzierniki, osuszyć część pochwową i
szerokie wzierniki, osuszyć część pochwową i
oglądać całe pole badania
oglądać całe pole badania
3.
3.
ocena naczyń krwionośne przy użyciu
ocena naczyń krwionośne przy użyciu
zielonego filtra.
zielonego filtra.
4.
4.
próba z 3 % kwasem octowym
próba z 3 % kwasem octowym
5.
5.
wycinki próbne
wycinki próbne
Wyniki
Wyniki
Wyniki badania kolposkopowego wskazują
Wyniki badania kolposkopowego wskazują
jedynie na możliwość istnienia zmian
jedynie na możliwość istnienia zmian
patologicznych
patologicznych
(oprócz klinicznych postaci raka)
(oprócz klinicznych postaci raka)
Nie wolno kwalifikować wyników kolposkopii do
Nie wolno kwalifikować wyników kolposkopii do
określonych grup cytologicznych.
określonych grup cytologicznych.
IMMUNOFLUORESCENC
IMMUNOFLUORESCENC
JA
JA
Chlamydia i wirusy
Chlamydia i wirusy
Kiła
Kiła
Reakcja antygen-przeciwciało
Reakcja antygen-przeciwciało
Jeżeli surowica zawiera
Jeżeli surowica zawiera
przeciwciała wystąpi reakcja
przeciwciała wystąpi reakcja
barwna
barwna
TESTY SEROLOGICZNE
TESTY SEROLOGICZNE
Testy stosowane w badaniach na
Testy stosowane w badaniach na
obecność krętka bladego (kiła)
obecność krętka bladego (kiła)
VDRL (badania przesiewowe)
VDRL (badania przesiewowe)
Zmodyfikowany test Wassermana
Zmodyfikowany test Wassermana
(test szybkiej reaginy osocza RPR)
(test szybkiej reaginy osocza RPR)
FTA-ABS
FTA-ABS
Test mikrohemaglutynacji
Test mikrohemaglutynacji