Eliminacja trucizny

Eliminacja trucizny

już wchłoniętej

już wchłoniętej

Oczyszczanie nerkowe

Oczyszczanie nerkowe



Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Hemodializa

Hemodializa



Dializa otrzewnowa

Dializa otrzewnowa



Hemoperfuzja

Hemoperfuzja



Filtracja

Filtracja



Plazmafereza

Plazmafereza



Przetaczanie wymienne krwi

Przetaczanie wymienne krwi

Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Przed zastosowaniem diurezy wymuszonej

Przed zastosowaniem diurezy wymuszonej

należy oznaczyć stężenie kreatyniny w

należy oznaczyć stężenie kreatyniny w

osoczu.

osoczu.



W przypadku podwyższonego stężenia

W przypadku podwyższonego stężenia

należy szczególnie starannie kontrolować

należy szczególnie starannie kontrolować

elektrolity osocza w odstępach czasu

elektrolity osocza w odstępach czasu

odpowiadających diurezie 2l.

odpowiadających diurezie 2l.



W przypadkach z prawidłowym stężeniem

W przypadkach z prawidłowym stężeniem

kreatyniny można kontrolę elektrolitów

kreatyniny można kontrolę elektrolitów

wykonywać w odstępach co 4l.

wykonywać w odstępach co 4l.

Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Stosowana w zatruciach związkami o dobrym

Stosowana w zatruciach związkami o dobrym

współczynniku oczyszczania nerkowego

współczynniku oczyszczania nerkowego



Metoda polega na podawaniu płynów w ilości

Metoda polega na podawaniu płynów w ilości

przekraczającej 3 lub 4 krotne zapotrzebowanie

przekraczającej 3 lub 4 krotne zapotrzebowanie

dobowe

dobowe



Zwiększamy w ten sposób dobowe wydalanie moczu,

Zwiększamy w ten sposób dobowe wydalanie moczu,

a co za tym idzie trucizn. Obniżamy kanalikową

a co za tym idzie trucizn. Obniżamy kanalikową

resorpcję zwrotną substancji trujących przez

resorpcję zwrotną substancji trujących przez

zredukowanie czasu kontaktu z nabłonkiem kanalików

zredukowanie czasu kontaktu z nabłonkiem kanalików

i dzięki temu przyspieszamy eliminację nerkową.

i dzięki temu przyspieszamy eliminację nerkową.



Podawanie płynów prowadzimy pod kontrolą

Podawanie płynów prowadzimy pod kontrolą

godzinowej zbiórki moczu

godzinowej zbiórki moczu



Jeśli stwierdzimy, że diureza jest niewystarczająca

Jeśli stwierdzimy, że diureza jest niewystarczająca

podajemy leki moczopędne (diuretyki pętlowe).

podajemy leki moczopędne (diuretyki pętlowe).

Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Intensywną diurezę wymuszamy

Intensywną diurezę wymuszamy

podając na zmianę: płyn

podając na zmianę: płyn

wieloelektrolitowy izotoniczny 500

wieloelektrolitowy izotoniczny 500

ml, 5% roztwór glukozy 500 ml i 0,9%

ml, 5% roztwór glukozy 500 ml i 0,9%

roztwór chlorku sodu 500 ml z

roztwór chlorku sodu 500 ml z

szybkością wynikającą z planowanej

szybkością wynikającą z planowanej

intensywności diurezy, dodajemy

intensywności diurezy, dodajemy

ponadto 500 mg chlorku potasu.

ponadto 500 mg chlorku potasu.

Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Wydalanie niektórych toksyn może być nasilone

Wydalanie niektórych toksyn może być nasilone

poprzez zmianę pH moczu.

poprzez zmianę pH moczu.



Diureza wymuszona może być:

Diureza wymuszona może być:



Alkalizowana

Alkalizowana



Kwasowa

Kwasowa



Neutralna

Neutralna

Alkalizację możemy osiągnąć za pomocą

Alkalizację możemy osiągnąć za pomocą

wodorowęglanu sodu, z zakwaszenie za pomocą kwasu

wodorowęglanu sodu, z zakwaszenie za pomocą kwasu

askorbinowego.

askorbinowego.

Wskazaniem do przeprowadzenia diureze alkalizowanej

Wskazaniem do przeprowadzenia diureze alkalizowanej

jest intoksykacja fenobarbitalem, salicylanami oraz

jest intoksykacja fenobarbitalem, salicylanami oraz

pochodnymi kwasu fenoksyoctowego.

pochodnymi kwasu fenoksyoctowego.

Wskazaniem do przeprowadzenia diureze neutralnej

Wskazaniem do przeprowadzenia diureze neutralnej

jest zatrucie solami litu.

jest zatrucie solami litu.

Diureza wymuszona

Diureza wymuszona



Należy pamiętać o podawaniu odpowiedniej

Należy pamiętać o podawaniu odpowiedniej

ilości potasu (minimum dwukrotne

ilości potasu (minimum dwukrotne

zapotrzebowanie dobowe) pod kontrolą

zapotrzebowanie dobowe) pod kontrolą

oznaczeń potasu w surowicy

oznaczeń potasu w surowicy



Przeciwwskazania: niewydolność nerkowa,

Przeciwwskazania: niewydolność nerkowa,

choroba serca w okresie niewydolności

choroba serca w okresie niewydolności

krążenia

krążenia



Obecnie rzadko stosowana ze względu na

Obecnie rzadko stosowana ze względu na

ryzyko hiperwolemii i zaburzenia

ryzyko hiperwolemii i zaburzenia

elektrolitowe.

elektrolitowe.

Hemodializa

Hemodializa



Procedura ta jest przydatna przy zatruciach silnie

Procedura ta jest przydatna przy zatruciach silnie

nefrotoksycznymi substancjami, kiedy na skutek

nefrotoksycznymi substancjami, kiedy na skutek

uszkodzenia nerek ich możliwości eliminacyjne

uszkodzenia nerek ich możliwości eliminacyjne

spadają.

spadają.



Wskazania: zatrucia różnymi alkoholami (etanolem,

Wskazania: zatrucia różnymi alkoholami (etanolem,

glikolem etylenowym, izopropanolem, metanolem),

glikolem etylenowym, izopropanolem, metanolem),

chininą, paraldehydem, kwasem salicylowym,

chininą, paraldehydem, kwasem salicylowym,

solami litu oraz zatrucia substancjami, które są

solami litu oraz zatrucia substancjami, które są

słabo absorbowane przez węgiel aktywny.

słabo absorbowane przez węgiel aktywny.



Hemodializy nie można stosować w przypadku

Hemodializy nie można stosować w przypadku

zatrucia lekami nasennymi, lekami

zatrucia lekami nasennymi, lekami

psychotropowymi, herbicydami i środkami

psychotropowymi, herbicydami i środkami

owadobójczymi.

owadobójczymi.

Hemodializa

Hemodializa



Hemodializa może być wskazana zależnie od

Hemodializa może być wskazana zależnie od

nasilenia zatrucia lub stężenia leku w

nasilenia zatrucia lub stężenia leku w

surowicy:

surowicy:



Karbamazepina

Karbamazepina



Glikol etylenowy

Glikol etylenowy



Lit

Lit



Metanol

Metanol



Fenobarbital

Fenobarbital



Salicylany

Salicylany



Teofilina

Teofilina



Kwas walproinowy

Kwas walproinowy

Hemodializa

Hemodializa



Hemodializa jest nieefektywna lub

Hemodializa jest nieefektywna lub

nieskuteczna:

nieskuteczna:



Amfetamina

Amfetamina



Leki przeciwdepresyjne

Leki przeciwdepresyjne



Leki przeciwpsychotyczne

Leki przeciwpsychotyczne



Benzodiazepiny

Benzodiazepiny



Blokery kanału wapniowego

Blokery kanału wapniowego



Digoksyna

Digoksyna



Metoprolol

Metoprolol



Propranolol

Propranolol



Opioidy

Opioidy

Dializa otrzewnowa

Dializa otrzewnowa



Dializa otrzewnowa jest wskazana

Dializa otrzewnowa jest wskazana

tylko wtedy, gdy hemodializa lub

tylko wtedy, gdy hemodializa lub

hemoperfuzja jest niewykonalna.

hemoperfuzja jest niewykonalna.

Przydaje się u niemowląt i małych

Przydaje się u niemowląt i małych

dzieci w zatruciach kwasem bornym,

dzieci w zatruciach kwasem bornym,

solą kuchenną lub salicylanami,

solą kuchenną lub salicylanami,



Przeciwwskazania: zapalenia

Przeciwwskazania: zapalenia

wewnątrzotrzewnowe i zrosty.

wewnątrzotrzewnowe i zrosty.

Hemoperfuzja

Hemoperfuzja



Hemoperfuzja jest najważniejszym i jednocześnie

Hemoperfuzja jest najważniejszym i jednocześnie

najefektywniejszym postępowaniem eliminacji

najefektywniejszym postępowaniem eliminacji

pozaustrojowej. Przy tym heparynizowana krew

pozaustrojowej. Przy tym heparynizowana krew

przeprowadzana jest przez specjalnie spreparowane

przeprowadzana jest przez specjalnie spreparowane

adsorbenty i dzięki temu osiąga się skuteczne

adsorbenty i dzięki temu osiąga się skuteczne

oczyszczenie wielu substancji.

oczyszczenie wielu substancji.



Adsorpcja trucizn z krwi polega na przepuszczeniu

Adsorpcja trucizn z krwi polega na przepuszczeniu

jej przez kolumny absorpcyjne w filtrze węglowym

jej przez kolumny absorpcyjne w filtrze węglowym

lub zawierającym żywice jonowymienne.

lub zawierającym żywice jonowymienne.



Oprócz węgla aktywnego używane są także żywice

Oprócz węgla aktywnego używane są także żywice

polistyrolowe. Podstawowym warunkiem

polistyrolowe. Podstawowym warunkiem

zastosowania takiego postępowania jest to, że

zastosowania takiego postępowania jest to, że

substancja trująca musi zostać wystarczająco

substancja trująca musi zostać wystarczająco

związana przez adsorbent. Okres trwania perfuzji

związana przez adsorbent. Okres trwania perfuzji

wynosi 4 – 6 godzin.

wynosi 4 – 6 godzin.

Hemoperfuzja

Hemoperfuzja



W porównaniu z hemodializą hemoperfuzja jest

W porównaniu z hemodializą hemoperfuzja jest

mniej czasochłonna i zwłaszcza przy zatruciach

mniej czasochłonna i zwłaszcza przy zatruciach

substancjami lipofilnymi często także znacznie

substancjami lipofilnymi często także znacznie

efektywniejsza. Szczególnie dobre wyniki osiąga się

efektywniejsza. Szczególnie dobre wyniki osiąga się

jak przy hemodializie przy substancjach trujących o

jak przy hemodializie przy substancjach trujących o

małym współczynniku podziału objętości i dużej

małym współczynniku podziału objętości i dużej

zawartości substancji czynnej w surowicy (np. w

zawartości substancji czynnej w surowicy (np. w

zatruciach chinidyną, disopiramidem, herbicydami,

zatruciach chinidyną, disopiramidem, herbicydami,

izoniazydem, lidokainą, metotreksatem, fenytoiną,

izoniazydem, lidokainą, metotreksatem, fenytoiną,

estrami kwasu fosforowego, teofiliną). Stosowanie

estrami kwasu fosforowego, teofiliną). Stosowanie

hemoperfuzji przynosi niewielki efekt w stosunku do

hemoperfuzji przynosi niewielki efekt w stosunku do

substancji o dużym współczynniku podziału objętości

substancji o dużym współczynniku podziału objętości

(np. trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych).

(np. trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych).

Hemoperfuzja

Hemoperfuzja



Niekorzystne dla zdrowia jest to, że

Niekorzystne dla zdrowia jest to, że

oprócz substancji trujących zostają

oprócz substancji trujących zostają

zaabsorbowane także substancje

zaabsorbowane także substancje

właściwe dla ustroju bądź składniki

właściwe dla ustroju bądź składniki

krwi. Dlatego podczas hemoperfuzji

krwi. Dlatego podczas hemoperfuzji

liczba trombocytów spada o 30 – 40%,

liczba trombocytów spada o 30 – 40%,

a leukocytów prawie o 10%. Jako dalsze

a leukocytów prawie o 10%. Jako dalsze

komplikacje występują zburzenia

komplikacje występują zburzenia

krzepnięcia krwi i spadek ciśnienia krwi.

krzepnięcia krwi i spadek ciśnienia krwi.

Filtracja

Filtracja



Polega na przeprowadzaniu w

Polega na przeprowadzaniu w

krążeniu pozaustrojowym krwi przez

krążeniu pozaustrojowym krwi przez

filtr, w którym krwinki zostają

filtr, w którym krwinki zostają

oddzielone od osocza. Jest to metoda

oddzielone od osocza. Jest to metoda

prostsza od hemoperfuzji, szybsza

prostsza od hemoperfuzji, szybsza

oraz obarczona mniejszą ilością

oraz obarczona mniejszą ilością

powikłań.

powikłań.

Plazmafereza

Plazmafereza



Poega na oddzieleniu i usunięciu osocza od

Poega na oddzieleniu i usunięciu osocza od

składników morfotycznych krwi. Substancje

składników morfotycznych krwi. Substancje

toksyczne, które łączą się z białkami są

toksyczne, które łączą się z białkami są

usuwane razem z oddzielonym osoczem

usuwane razem z oddzielonym osoczem



Znalazła zastosowanie w efektywnym

Znalazła zastosowanie w efektywnym

odtruwaniu w ostrych zatruciach

odtruwaniu w ostrych zatruciach

fenobarbitalem, chinidyną, chloramfenikolem,

fenobarbitalem, chinidyną, chloramfenikolem,

fenytoiną, fenylbutazonem, meprobamatem,

fenytoiną, fenylbutazonem, meprobamatem,

propranololem i salicylanami. Ma mniejsze

propranololem i salicylanami. Ma mniejsze

zastosowanie przy eliminacji digoksyny i

zastosowanie przy eliminacji digoksyny i

digitoksyny, ale wyraźnie przyspiesza ich

digitoksyny, ale wyraźnie przyspiesza ich

eliminacje przy jednoczesnym stosowaniu

eliminacje przy jednoczesnym stosowaniu

przeciwciała Fab.

przeciwciała Fab.

Przetaczanie wymienne krwi

Przetaczanie wymienne krwi



Metoda wymiennego przetaczania

Metoda wymiennego przetaczania

krwi znajduje coraz rzadsze

krwi znajduje coraz rzadsze

zastosowanie. Obecnie uważa się, że

zastosowanie. Obecnie uważa się, że

jedynym wskazaniem do zastosowania

jedynym wskazaniem do zastosowania

tej metody są ciężkie zatrucia

tej metody są ciężkie zatrucia

związkami methemoglobinotwórczymi

związkami methemoglobinotwórczymi

oraz ciężkie zatrucia chromem. Poza

oraz ciężkie zatrucia chromem. Poza

tym znajduje zastosowanie w śpiączce

tym znajduje zastosowanie w śpiączce

wątrobowej pochodzenia toksycznego.

wątrobowej pochodzenia toksycznego.

Przerwanie krążenia

Przerwanie krążenia

wątrobowego

wątrobowego



Eliminację wielu substancji, które wykazują

Eliminację wielu substancji, które wykazują

krążenie wątrobowe, można wyraźnie

krążenie wątrobowe, można wyraźnie

przyspieszyć przez wielokrotne dzienne

przyspieszyć przez wielokrotne dzienne

podanie węgla aktywnego, ponieważ

podanie węgla aktywnego, ponieważ

przerwana zostanie ponowna resorpcja po

przerwana zostanie ponowna resorpcja po

sekrecji do dwunastnicy.

sekrecji do dwunastnicy.



Substancje: trójpierścieniowe leki

Substancje: trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne, glikozydy nasercowe,

przeciwdepresyjne, glikozydy nasercowe,

pośrednie antykoagulanty oraz muchomor

pośrednie antykoagulanty oraz muchomor

sromotnikowy.

sromotnikowy.