Grzyby dimorficzne
Ewa Powałowska i Katarzyna
Rospęk
Grzyby dimorficzne
Ewa Powałowska i Katarzyna
Rospęk
Dimorfizm
zdolność niektórych gatunków grzybów do
wzrostu w dwóch postaciach w zależności od
warunków środowiska:
- jako pleśniaki, gdy wzrastają w temp. Od 25
do 30
O
C
- jako drożdżaki gdy temp. wynosi od 35 do
37
O
C
Grzyby dimorficzne charakteryzują się
powolnym wzrostem na podłożach sztucznych.
Kolonie mają konsystencję podobną do włosów i
wywołują choroby, których nazwy pochodzą od
nazwy rodzajowej.
Zakażenia spowodowane
przez grzyby dimorficzne
Blastomyces dermatitidis
Wywołuje blastomikozę (drożdżyca
północnoamerykańska)
W tkankach i hodowli w temp. 37
O
C
występuje w postaci drożdżakowej
W warunkach naturalnych lub w
hodowli na podłożu Sabourauda w
temp. pokojowej występuje w
postaci białej pleśni
Epidemiologia
Występowanie: wschodnia część
Ameryki Północnej
Rezerwuar : ziemia - gnijące
drzewa, odchody zwierząt,
materiał roślinny
Wrotami zakażenia są płuca
Objawy kliniczne
Blastomikoza głównie występuje w
postaci płucnej lub skórnej, może również
obejmować kości , stercz i inne narządy
Wywołuja ronie i odczyny ziarniniakowe
Wyróżniamy:
- zmiany skórne – pierwotne lub wtórne
- postać płucna – nieswoiste objawy ze
strony układu oddechowego, spadek masy
ciała, gorączka, kaszel z wykrztuszaniem,
nocne poty
Rozpoznanie
Materiał do badań : skrawki skóry lub ropa ze zmian
skórnych, plwocina, biopsja tkankowa zmiany,mocz
Badanie mikroskopowe :
- preparat w KOH
- badanie histologiczne
Hodowla
- inkubacja w 27 i 37
O
C, B.dermatitidis w temp.
Pokojowej przechodzi w formę micelialną, a w temp. 37
O
forma ta przechodzi w drożdżakową
Identyfikacja organizmu
w hodowli:
Badanie mikroskopowe
Test na egzoantygen
Sondy z kwasów nukleinowych
Badania serologiczne
Test immunodyfuzyjny
Odczyn wiązania dopełniacza
Leczenie
Lekiem z wyboru jest
amfoterycyna B
W łagodnej postaci choroby
stosuje się ketokonazol
Histoplasma capsulatum
Wywołuje chorobę układu
siateczkowo – śródbłonkowego
zwaną histoplazmozą
W temp. 37
O
C komórki grzyba są
niewielkie i nieco owalne
W temp. Pokojowej rosną w formie
micelialnej, są białe i mają wygląd
kłaczków bawełny
Epidemiologia
Występowanie: na całym świecie
Rezerwuar: wilgotna ziemi
Do zakażenia może dojść przez
kontakt zawodowy
Droga zakażenia: wdychanie
zakażonych mikroorganizmami
cząsteczek
Patogeneza
Po wniknięciu do płuc
wychwytywane przez makrofagi
płucne
Zakażenie może rozprzestrzeniać
się na inne narządy zawierające
układ siateczkowo - śródbłonkowy
Objawy kliniczne
Choroba płuc – najczęściej u
dorosłych
Postać uogólniona – najczęściej
występuje u dzieci
Histoplazmoza oczna-odrębna
jednostka chorobowa
Rozpoznanie
Materiał do badań: plwocina, wycinki tkankowe,
popłuczyny żołądka
Badanie histologiczne:
- próbki krwi i szpiku kostnego
- wycinki tkanki
Hodowla – najbardziej swoista metoda ustalania
rozpoznania
Badania serologiczne
- odczyn aglutynacji lateksu,
- odczyn wiązania dopełniacza
- test immunodyfuzji
Leczenie
Lek z wyboru: amfoterycyna B
Histoplazmoza płucna o łagodnym
przebiegu może być leczona
ketokonazolem
Coccidioides immitis
Wywołuje kokcydioidomikozę
W tkankach grzyb przybiera
formę sferuli,
W temp.pokojowej na podłożu
Sabourauda obecne są białe
przypominające kłaczki bawełny
kolonie formy micelialnej
Epidemiologia
Występowanie: pustynie w południowo –
zachodnich Stanach Zjednoczonych oraz
północny Meksyk
rezerwuar;: ziemia pustynna, zwłaszcza
wyrobiska po pracach archeologicznych i
nory gryzoni
Drogi zakażenia: wdychanie zarodników
grzybów.Czynnikami sprzyjającymi są silne
wiatry, trzęsienia ziemi i prace
archeologiczne
Cykl życia
Cykl saprofityczny (micelialny)
odbywa się w ziemi
Cykl pasożytniczy (sferuli)
rozpoczyna się po inhalacji
artrokonidów przez zwierzę lub
człowieka
Objawy kliniczne
Kokcydioidomikoza płucna może
być łagodną, podobną do grypy
chorobą układu oddechowego
Kokcydioidomikoza OUN
Kokcydioidomikoza oczna
Rozpoznanie
Materiał do badań: plwocina, ropa ze zmian
skórnych, popłuczyny żołądkowe, płyn
mózgowo – rdzeniowy, bioptaty tkanki skórnej
Bezpośrednie badanie ( identyfikacja sferul)
Hodowla
- podłoże Sabourauda – w temp.pokojowej
rosną przez 2-3 tygodnie i wytwarzają
artrospory
- w temp. 37
O
C powstają sferule
- sondy z kwasów nukleinowych
Badanie histologiczne
- sferule i endospoy znajdujące się w
preparatach tkankowych łatwo barwią się
hematoksyliną i eozyną lub metodą
Gomoriego
Badania serologiczne
- odczyn wiązania dopełniacza
- test aglutynacji lateksu
- immunodyfuzja
- metoda EIA
Leczenie
Lekiem z wyboru jest
amfoterycyna B, ale coraz
częściej są stosowane pochodne
azoli
Paracoccidioides
brasiliensis
Wywołuje
parakokcydioidomikozę(drożdżyc
a południowo-amerykańska)
Wymiary 5-15 mikrometra
Liczne pączki
Epidemiologia
Występowanie-obszar między S
Meksykiem a Ameryką Śr. i
S.najczęściej w Brazylii
Rezerwuar-ziemia
Patogeneza i objawy
kliniczne
Komórki rozsiewają się drogą krwi i
chłonki
Okres inkubacji może trwać do 20 lat
Parakokcydioidomikoza ma postać
przewlekłego ziarninującego zapalenia
błon śluzowych,skóry i płuc
Triada objawów:zmiany
płucne,bezzębne usta,powiększenie
węzłów chłonnych szyjnych
Rozpoznanie
Obraz kliniczny
Diagnostyka laboratoryjna:
-bezpośrednie badanie preparatów
umieszczonych w KOH
-hodowla-na podłożu Sabourauda,w
temp. pok. po 2-3 tyg.-gęste białe kolonie
formy micelialnej
-w temp.37
O
C powoli rozwijają
się białawo-brązowawe,gęste kolonie fazy
drożdżakowej (wygląd koła sterowego)
Badanie histologiczne-
P.brasiliensis łatwo widoczny w
barwieniu hematoksyliną lub
eozyną lub w barwieniu metodą
Gomoriego
Badania serologiczne-najlepszym
testem jest immunodyfuzja,
Leczenie
Lekiem z wyboru jest
amfoterycyna B ale opisywano,że
również są skuteczne pochodne
azoli.
Sporothrix schenckii
Wywołuje sporotrychozę
Postać drożdżakowa zwykle
okrągła,o średnicy 4-8
mikrometra
Epidemiologia
Występuje na całym świecie
Rezerwuar-rozkładająca się
roślinność,ziemia,mech
torfowy,drewno(saprofit)
Patogeneza i objawy
kliniczne
Zakażenie następuje na skutek
otarcia naskórka,najczęściej po
ukłuciu kolcem w rękę dlatego też
jest nazywana chorobą hodowców róż
Jest przewlekłym zakażeniem tkanki
skórnej i podskórnej
Wywołuje również pierwotną chorobę
płuc
Rozpoznanie
Obraz kliniczny, wywiad
Diagnostyka laboratoryjna
-materiał do badań:ropa,materiał z
biopsji,plwocina
-preparat bezpośredni
-badanie histologiczne-łatwo widoczne w
barwieniu metodą Gomoriego(komórki są
okrągłe,owalne lub w kształcie cygara-
czasami widoczna charakterystyczna
reakcja tkankowa tzw. odczyn Splendoriego)
Hodowla
W temp.pokojowej po 3-5 dniach
kolonie początkowo białe i
błoniaste,po 2-3 tyg.stają się
czarne i skórzaste
W badaniach mikroskopowych
widać delikatne cienkie
konidiofory.
Leczenie
Postać skórna sporotrychozy-
preparaty jodowe np.jodek potasu
podawany doustnie.
Postać uogólniona-lek z wyboru
amfoterycyna B,skuteczny
również itrakonazol