background image

 

 

1

Pielęgniarstwo 

gerontologiczne wyznaczniki 

stanu pacjenta

mgr Elżbieta Grygorowicz

background image

 

 

2

WYBRANE PROBLEMY SOMATYCZNE:

WYBRANE PROBLEMY SOMATYCZNE:

Niestabilność postawy i ograniczenie ruchów

Zaburzenia snu

Zaburzenia mowy, wzroku, słuchu

Cukrzyca w podeszłym wieku

Objawy chorobowe ze strony:

ukł. oddechowego (zapalenie płuc, rozedma płuc)

ukł. krążenia (nadciśnienie tętnicze, niewydolność 
krążenia, niewydolność naczyń wieńcowych, zaburzenia 
rytmu serca i przewodnictwa)

ukł. pokarmowego (nieżyty żołądka i jelit, kamica dróg 
żółciowych, przepukliny, uchyłkowatość jelita grubego) 

ukł. moczowo-płciowego (przerost gruczołu krokowego, 
nietrzymanie moczu, zakażenia dróg moczowych)

narządu ruchu (artroza, osteoporoza, chor. Bechterowa)

ukł. nerwowego (chor. Parkinsona, niewyd. naczyniowa 
mózgu)

background image

 

 

3

Specyfika przebiegu wybranych 

Specyfika przebiegu wybranych 

chorób:

chorób:

Osłabienie obrony biologicznej ustroju 
modyfikuje          i komplikuje przebieg 
kliniczny schorzenia

Cechy rozległego zwyrodnienia narządów 
„odpowiednie            do wieku” 

Cała „mozaika” następstw, charakterystycznych dla 
różnych chorób przebytych w ciągu całego życia

Charakterystyczna dla osób w podeszłym wieku 
większa zapadalność na przewlekłe choroby, których

Początek choroby jest często skryty

Procesy fizjologicznego starzenia się organizmu 
powodują odmienności w klinicznym przebiegu  
              tych chorób

background image

 

 

4

PROFILAKTYKA 

PROFILAKTYKA 

GERONTOLOGICZNA:

GERONTOLOGICZNA:

jest nauką oraz kompleksową i wielokierunkową 
działalnością praktyczną, której celem jest 
zapewnienie fizjologicznej starości człowieka i 
uchronienie go przed atrybutami starości 
patologicznej.

Gerontologia uwzględnia aspekt kliniczny               
            i psychosocjologiczny starości
Profilaktyka gerontologiczna w praktyce polega 
na kierowaniu czynnikami hamującymi i 
przyspieszającymi proces starzenia się człowieka

background image

 

 

5

CZYNNIKI HAMUJĄCE PROCES STARZENIA:

CZYNNIKI HAMUJĄCE PROCES STARZENIA:

aktywność ruchowa

Człowiek w starszym wieku wykazuje niższą aktywność, 

lecz jego faktyczne możliwości są znacznie większe. Należy 

dążyć                   do maksymalnej aktywizacji, ponieważ 

jest to najskuteczniejsza forma zapobiegająca procesom 

inwolucyjnym układu ruchu, OUN i układu krążenia. 

Aktywizowanie jest czynnikiem przeciwdziałającym 

zniedołężnieniu, zwiększającym niezależność i 

samodzielność. 

Program aktywizacji powinien być dostosowany do stanu 

zdrowia, możliwości oraz wydolności.

racjonalny tryb życia
optymalizacja masy ciała oraz racjonalne odżywianie
odnowa biologiczna
leczenie uzdrowiskowe
ergoterapia
farmakoterapia
stosowanie zaopatrzenia ortopedycznego
rehabilitacja
psychoterapia

background image

 

 

6

PIELĘGNIARSTWO GERONTOLOGICZNE:

PIELĘGNIARSTWO GERONTOLOGICZNE:

ZAKRES KWALIFIKACJI I KOMPETENCJI PIELĘGNIARKI 

ZAKRES KWALIFIKACJI I KOMPETENCJI PIELĘGNIARKI 

GERONTOLOGICZNEJ OBEJMUJE:

GERONTOLOGICZNEJ OBEJMUJE:

Diagnozę pielęgniarską

Diagnozę pielęgniarską

ROZPOZNAWANIE: rozumiane jest jako proces ciągły, 

ROZPOZNAWANIE: rozumiane jest jako proces ciągły, 

stosownie do zmieniającego się obrazu klinicznego i 

stosownie do zmieniającego się obrazu klinicznego i 

warunków życia

warunków życia

Dotyczy chorób, nastroju chorego, sprawności ogólnej, 

Dotyczy chorób, nastroju chorego, sprawności ogólnej, 

sytuacji rodzinnej, itp.

sytuacji rodzinnej, itp.

Planowanie i organizowanie leczenia w najszerszym 

Planowanie i organizowanie leczenia w najszerszym 

znaczeniu tych słów

znaczeniu tych słów

Pielęgnację

Pielęgnację

Czynności administracyjne

Czynności administracyjne

Świadczenia socjalne 

Świadczenia socjalne 

Ocena skuteczności działania

Ocena skuteczności działania

background image

 

 

7

KONTROWERSJE DOTYCZĄCE 

KONTROWERSJE DOTYCZĄCE 

ROZPOZNANIA:

ROZPOZNANIA:

Osłuchiwanie
Ocena EKG
Badanie dna oka
Podstawowe 
badanie 
neurologiczne
Testy 
psychologiczne

Zabezpieczenie potrzeb 

socjalnych i leczenia

Nowe objawy chorobowe
Ocena stanu 

psychicznego i nastroju
Warunki życia chorego
Samodzielność
Zdolności adaptacyjne

Organizacja i nadzór nad 

realizacją świadczeń

Odżywianie
Rehabilitacja
Pomoc psychologa

background image

 

 

8

ZASADY POSTĘPOWANIA:

ZASADY POSTĘPOWANIA:

Weryfikacja wstępnych rozpoznań jest wpisana                   

                       w postępowanie geriatryczne. Pacjent 

powinien współuczestniczyć w procesie rozpoznawania. 

Badania należy powtarzać.
Dolegliwości i problemy należy określić (nazwać)                

                 i    uporządkować wg hierarchii potrzeb, 

starając się ustalić datę ich wystąpienia (nasilenia) oraz 

przyczyny co najmniej bezpośrednie.
Chorego trzeba uspokoić i uwolnić od lęku, wyjaśniając 

mechanizm powstawania tych dolegliwości,które nie są 

groźne       i nie wymagają stosowania leków.

Proste wskazówki dotyczące odżywiania , postawy 

przyjmowanej w czasie pracy, albo ułożenia w pozycji 

leżącej pomagają w koncentracji chorego na leczeniu 

koniecznym.  

Pozyskać chorego do współpracy w zakresie diety, 

kinezyterapii, rehabilitacji i racjonalnej farmakoterapii.
Unikać stereotypowych metod ingerencji, uwzględniając 

indywidualne potrzeby i oczekiwania chorego.

background image

 

 

9

CZYNNOŚCI PIELĘGNIARSKIE:

CZYNNOŚCI PIELĘGNIARSKIE:

Cele 
pielęgna

c.

Udzielanie 
opieki
(przykłady)

Nauczanie
(przykłady)

Wsparcie
(przykłady)

PROMOW
ANIE 
ZDROWI
A

Opieka 
pielęgnacyjna – 
zapobieganie 

odleżynom

 Pouczenie o 
konieczności 
regularnego 

oddawania 
stolca

Zapewnienie 
wsparcia osobom 
opiekującym się 

starszymi 
otępiałymi 
osobami

PODTRZ

YMYWAN
IE 
ZDROWI
A

Częsta zmiana 

pozycji ciała 
chorego w 
czasie 
rekonwalescen

cji

Nauczenie 

chorego przed 
planowaną 
operacją 
chirurg. zmiany 

pozycji ciała, 
kaszlu itp.

Zachęcanie           

         i wspieranie 
alkoholików          
     do 
uczęszczania        

na spotkania 
grup AA

PRZYWR
ACANIE 
ZDROWI

A

Wykonywanie 
ćwiczeń 
biernych  u 

pacjentów         
po udarach 
mózgowych 

Nauczenie 
prawidłowej 
zmiany stomii 

metodą 
demonstracji

Zachęcanie 
pacjentów             
     do 

wykonywania 
gimnastyki 
oddechowej

background image

 

 

10

Usługi wykwalifikowanej opieki: 

PIELĘGNIARSTWO:

PIELĘGNIARSTWO:

NAUCZANIE: zażywania leków, wyznaczania właściwej diety, 
używania protez i innych przyrządów, bezpiecznego 
postępowania i zapobiegania wypadkom, kontrolowania 
defekacji i wydalania moczu, modyfikowania zachowań

OCENA: przeprowadzanie badania przedmiotowego, ocena 
otoczenia, wiedzy o zdrowiu, stanu odżywienia

MONITOROWANIE: samopielęgnacji pacjenta, stanu ran, 
stanu płynów w organizmie, zażywania leków i ich skutków 
ubocznych, zdolności naśladowania u pacjenta

PROWADZENIA PACJENTA: skierowanie do specjalistów, 
zaopatrzenie i wyposażenie, umawianie wizyt pacjenta            
        u lekarza, organizowanie transportu, zalecanie i 
koordynacja różnorodnych usług, nadzorowanie pomocy 
pielęgniarskiej

LECZENIE: pielęgnacja przewlekłych trudno gojących się ran, 
pielęgnacja cewników, żywienie pozajelitowe, tracheostomia, 
stomie, ćwiczenia ruchowe, leczenie bólu, wkłucia dożylne, 
podawanie leków dożylnych, zastrzyki, lewatywy

background image

 

 

11

PIELĘGNACJA CHORYCH W PODESZŁYM 

PIELĘGNACJA CHORYCH W PODESZŁYM 

WIEKU:

WIEKU:

PIELĘGNACJA PODSTAWOWA:

Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne

Aktywizacja zmierzająca do doskonalenia i poszerzania 
istniejących umiejętności

Leczenie wg zlecenia lekarskiego

Opieka nad stanem psychicznym

POKÓJ OSOBY W PODESZŁYM WIEKU:

POKÓJ:  powinien mieć co najmniej 12 m

POŁOŻENIE: słoneczne, jak najmniej obciążone hałasem

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA: zmywalna wykładzina, ściany 
pomalowane w spokojnych odcieniach, przyjemne 
oświetlenie, lampa do czytania, firanki, kolorowe 
zasłony, obrazy, fotografie

MEBLE: łóżko, stolik nocny, zwykły stołek, wygodny 
fotel, stolik przyłóżkowy, 

Osoby pielęgnujące powinny mieć dostęp do łóżka z obu 
stron

background image

 

 

12

HIGIENA CIAŁA:

HIGIENA CIAŁA:

MYCIE:

Chory powinien brać czynny udział w myciu

Zapewnić potrzebę poszanowania godności osobistej 

Czas mycia wykorzystać do zastosowania zabiegów 
profilaktycznych:

Profilaktyka zapalenia płuc (głębokie oddychanie, 
nacieranie, zmiana ułożenia)

Profilaktyka odleżyn (częste zmiany ułożenia, 
oklepywanie)

Profilaktyka pleśniawek i zapalenia ślinianki przyusznej 
(pielęgnacja jamy ustnej, protezy, sztuczna ślina)

Profilaktyka zmian zatorowo-zakrzepowych (myjąc 
kończyny dolne myć w kierunku ku sercu, zachęcać do 
poruszania nogami i stopami- pompa mięśniowa, 
wykonywać kończynami ruchy bierne)

Profilaktyka przykurczów (bierne i czynne ćwiczenia 
zginania stawów, układanie kończyn)

background image

 

 

13

PODSTAWOWE FUNKCJE I CZYNNOŚCI 

PODSTAWOWE FUNKCJE I CZYNNOŚCI 

ŻYCIOWE:

ŻYCIOWE:

ODDYCHANIE
WYDALANIE
KOMUNIKOWANIE SIĘ
WYKONYWANIE RÓŻNYCH CZYNNOŚCI
PORUSZANIE SIĘ
REGULACJA TEMPERATURY CIAŁA
ODPOCZYNEK I SEN
POCZUCIE PRZYNALEŻNOŚCI PŁCIOWEJ
TROSZCZENIE SIĘ O BEZPIECZEŃSTWO
MYCIE SIĘ I UBIERANIE

background image

 

 

14

SPOŁECZNE PROBLEMY 
STAROŚCI

KONSEKWENCJE EKONOMICZNE

Mniejszy odsetek ludzi czynnych zawodowo

Coraz mniejsza liczba osób pracujących musi 

wypracować środki ekonomiczne na 

utrzymanie osób zawodowo biernych

Jeżeli  w grupie osób zawodowo biernych 

wzrasta liczba przewlekle chorych lub 

wymagających pomocy społecznej, środki 

ekonomiczne potrzebne na ten cel muszą być 

odpowiednio większe

Istnieje więc ścisły związek między 

wydajnością pracy, dochodem 

społecznym i możliwością zapewnienia 

odpowiednich warunków życiowych 

ludziom starym.

background image

 

 

15

KONSEKWENCJE 
PSYCHOLOGICZNE:

Coraz większy przedział pokoleniowy 
między starszym i młodszym pokoleniem, 
stwarza niebezpieczeństwo izolacji ludzi 
starszych

Spadek autorytetu zawodowego po przejściu     
            na emeryturę

Mały udział ludzi starszych w życiu społecznym 

Skłonność do zamykania się w kręgu osób          
              ze swojego pokolenia

KRYZYS RODZINY WIELOPOKOLENIOWEJ

Szczególnie nasilony w środowisku miejskim i w 
krajach o wysokim stopniu uprzemysłowienia

background image

 

 

16

KONSEKWENCJE BIOLOGICZNE:

W miarę postępów medycyny i opieki społecznej 
wydłuża się średnia długość życia i zmniejsza      
        się umieralność

Wzrasta liczba osób którym opieka lekarsko-
pielęgniarska zapewnia życie, ale nie może już 
przywrócić zdrowia

Problemy związane ze starością są wytworem 
naszej cywilizacji

W społeczeństwach pierwotnych starość była 
zjawiskiem wyjątkowym, ponieważ w surowych 
warunkach bytowania człowiek ginął, gdy tylko 
zmniejszyła                              się jego sprawność 
fizyczna

Jednak nawet jeszcze dziś istnieją ogromne różnice        
        w zaawansowaniu „starości demograficznej” 
społeczeństw o różnym standardzie ekonomicznymi 
różnym rozwoju służby zdrowia

background image

 

 

17

GERONTOLOGIA : współczesna gałąź 
wiedzy   w naukach biologicznych, 
zajmująca się badaniem starzenia           
    i problemów związanych ze starością.

GERONTOLOGIA SPOŁECZNA – zajmuje          
                    się powiązanymi ze sobą 
problemami zdrowia i problemami 
warunków społecznych.

GERONTOLOGIA DOŚWIADCZALNA: nauka 
zajmująca się badaniem podstawowych 
procesów starzenia w oparciu o modele 
zwierzęce.

GERIATRIA: dziedzina medycyny 
klinicznej, nauka o chorobach                  
                         i leczeniu ludzi starych


Document Outline