Królestwo

roślin

Cechy charakterystyczne roślin

większość to organizmy samożywne,
rzadko cudzożywne lub pasożyty

Komórka roślinna

A) ściana
komórkowa,
B) plasmodesma,
C) błona komórkowa,
D) chloroplast,
E) błona tylakoidu,
F) mitochondrium,
G) lizosom,
H) aparat Golgiego,
I) wakuola,
J) retikulum
endoplazmatyczne
gładkie, K) retikulum
endoplazmatyczne
szorstkie, L) jądro,
M) błona jądrowa,
N) otwór w błonie
jądrowej,
O) jąderko.

Ewolucja roślin

Pierwsze organizmy roślinne

zamieszkiwały środowisko wodne
Zdobywanie środowiska lądowego było

trudne, odbywało się bardzo wolno
Wyjście roślin na ląd dokonało się w

sylurze, około 400 milionów lat temu
Największą trudnością w zdobyciu

środowiska lądowego było dostateczne

zaopatrzenie roślin w wodę
Proces opuszczania środowiska

wodnego przez rośliny i zdobywania

przez nie lądu następował w strefie

przybrzeżnej

Ewolucja roślin

Organy podziemne (korzenie) umożliwiły zdobywanie wody
z gleby, system tkanek przewodzących rozprowadza ją po
całym organizmie
Ochrona całego organizmu przed nadmiernym
wyparowywaniem , uszkodzeniami mechanicznym i różnicami
temperatur – rola tkanki okrywającej
Wymiana gazowa – aparaty szparkowe
Zmiany w procesie rozmnażania
Wykształcenie tkanek mechanicznych – utrzymanie rośliny
w odpowiedniej pozycji
Organ podziemny- przytwierdzający roślinę do podłoża
i umożliwiający pobieranie z niego wody
Wytworzenie zarodników, łatwo przenoszonych prze wiatr-
uniezależnienie od rozmnażanie płciowego
Pojawienie się w dewonie roślin nasiennych, ze specjalnym
organem przetrwalnym oraz organami rozrodczymi
uniezależniającymi rozmnażanie płciowe od wody

Mszaki

• Dominującym organemjest - zielona,

ulistniona łodyżka; chwytniki ; rodnie,
plemnie

• Sporofit –mniejszy , wytwarza zarodniki

• Rozmnażanie bezpłciowe (zarodniki)

oraz płciowe (wymaga obecności wody)

Mszaki
Płonnik pospolity

Płonnik pospolity

Widłakowe

Zróżnicowanie na

- liście zarodnionośne- w górnej części łodygi;

liście z zarodniami zebrane w kłosy
zarodnionośne

- liście asymilacyjne – drobne, o niepodzielnej

blaszce

Widłak jałowcowaty

Skrzypowe

Skrzypy wytwarzają dwa rodzaje pędów :
zarodnionośne i asymilacyjne

Specyficzna budowa pędów i liści
zarodnionośnych:

- oś główna
- odgałęzienia i liście wyrastają z okółków
- na spodzie tarczowatych liści zarodnionośnych

– zarodnie
Zawierają krzemionkę

Skrzypowe

Skrzyp polny

Wiosną wyrastają
bezzieleniowe pędy
zarodnionośne.
Na ich wierzchołkach znajdują
się skupienia sporofilów z
zarodniami, zebrane w
kształcie kłosa.
Po rozsianiu zarodników pędy
te zamierają.
Następnie pojawiają się
zielone, trwałe pędy
asymilacyjne.

Paprociowe

Charakteryzują się wykształceniem bardzo
dużych liści, ich blaszka zwykle bogato
podzielona na drobne odcinki
U większości- pastorałowate zwinięcie młodych
liści

Narecznica
samcza

Salwinia pływająca

Rośliny nasienne

Całkowicie dominującym
pokoleniem jest;
ulistniona łodyga z kwiatem (pęd),
system korzeniowy
Kwiat- odpowiednik kłosów
zarodnionośnych

Nagonasienne

Rośliny o łodygach zdrewniałych, drzewa i
krzewy
Kwiaty - jednopłciowe
Nasiona są nie osłonięte, zalążki umieszczone
są na powierzchni liści
Liście z zalążkami skupione szyszkowaty twór -
strobil

Miłorząb japoński Sosna
zwyczajna

Okrytonasienne

Rośliny zielne oraz o łodygach zdrewniałych
U większości przedstawicieli kwiaty
obupłciowe,
o bardzo zróżnicowanej budowie
Nasiona okryte, zabezpieczone przed
bezpośrednim wpływem otoczenia
Owoc- ochrona dla nasion, organ
umożliwiający przenoszenie prze zwierzęta,
wiatr, wodę

Kwiat okrytonasiennych

Kwiatostany

1. grono (bez, konwalia)
2. wierzchotka (goździk)
3. skrętek
4. kłos (pszenica, żyto)
5. główka (koniczyna polna)
6. koszyczek (stokrotka, słonecznik)
7. baldaszek (marchew, pietruszka)
8. wiecha (trawy)
9. wachlarzyk (irys)
10. kotka (wierzba)

Systemy korzeniowe

Palowy

• korzeń główny i

liczne korzenie
boczne

• marchew, dąb,

sosna

Wiązkowy

• liczne, jednakowe

korzenie przybyszowe

• tulipany, gerbery, lilie,

astry

Funkcje i rodzaje korzeni

Funkcje
• pobieranie wody i soli

mineralnych

• rozmnażanie

wegetatywne

• przytwierdzenie rośliny

do podłoża

• gromadzenie substancji

zapasowych

Rodzaje korzeni
• zapasowe (marchew,

pietruszka, burak)

• czepne (bluszcz)
• podporowe (kukurydza)
• powietrzne (rośliny lasów

podzwrotnikowych- liany
i epifity;

wchłaniają wodę deszczową

lub parę wodną z powietrza

)

• oddechowe (drzewa bagien

strefy podzwrotnikowej)

• kurczliwe (lilia)

Pęd rośliny nasiennej

1 stożek wzrostu

2 zawiązek liścia
3 zawiązek pędu

bocznego

Funkcje i rodzaje łodyg

okrytonasiennych

Funkcje
• utrzymuje liście, kwiaty, owoce
• pośredniczy w transporcie

zw. organicznych

• pośredniczy w transporcie soli

mineralnych i wody

• łącznik między korzeniem a

liśćmi

• wspomaga proces fotosyntezy
• magazynuje wodę (kaktusy) i

substancje zapasowe
(kalarepa, ziemniak)

• rozmnażanie wegetatywne

(kłącze)

Rodzaje łodyg
1.

zdrewniałe (lipa,
porzeczka, śliwa)

zielne

•

podziemne (cebula, bulwa,
kłącze)

•

nadziemne (źdźbło,
czepna, wijąca, płożąca
się, wzniesiona)

Liść

Ułożenie liści na pędzie

naprzeciwległe
okółkowe
skrętoległe

Funkcje liści:

Wymiana gazowa
Transpiracja
Fotosynteza

Aparaty szparkowe

Aparat szparkowy tworzą 2
komórki szparkowe.
Ściany komórek
szparkowych są grubsze od
wewnętrznej strony. Między
komórkami powstaje
przestwór- szparka.
Wskutek pobierania
(oddawania) wody wzrasta
(maleje) ciśnienie
wewnętrzne (turgor) w
komórkach szparkowych,
następują zmiany kształtu
tych komórek, szparka
powiększa się (pomniejsza).