zarządzanie

Klasyka

 

a podejście 

behawioralne

Henri Fayol 

„Administracja przemysłowa i ogólna” 

(1916 ) 

funkcje przedsiębiorstwa 

a) techniczne, dotyczące produkcji, 

wyrobów,

b) handlowe, obejmujące zakup, sprzedaż 

i wymianę towarów,

c) finansowe, dotyczące pozyskiwania 

kapitału i jego wykorzystania,

d) ubezpieczeniowe (ochrona majątku i 

personelu),

e) rachunkowości (inwentaryzacja, koszty 

i analizy),

f) administracyjne, w dzisiejszych ujęciach 

funkcji zarządzania

H. Fayol 

pięć funkcji zarządzania

1. przewidywania, dzisiaj określaną jako 

planowanie, rozumiał prognozowanie 

przyszłości i formułowanie przez kierownictwo 

planu działania
2. organizowania, które łączył z 

pozyskiwaniem i mobilizowaniem 

materialnych i ludzkich zasobów organizacji do 

wprowadzania planów w życie oraz z 

tworzeniem struktury przedsiębiorstwa.
3. rozkazodawstwa, dzisiaj traktowaną szerzej 

jako motywowanie, wyznaczanie kierunków 

działań i uruchamianie aktywności 

pracowników w realizacji zadań.
4. koordynowania, zmierza do zapewnienia 

harmonii w funkcjonowaniu zasobów i działań 

organizacji.
5. kontrolowania, nadzór nad przebiegiem 

realizacji planu według ustalonych reguł i 

poleceń.

14 zasad zarządzania Fayola

1. Podział pracy            

                     2. 

Autorytet i poczucie 

odpowiedzialności

3. Dyscyplina 
4. Jedność 

rozkazodawstwa
5. Jednolitość 

kierownictwa

6. Podporządkowanie 

interesów osobistych 

interesowi ogółu

7. Wynagrodzenie 

personelu
8. Centralizacja 
9. Hierarchia 
10. Ład

11. Ludzkie 

traktowanie 

pracowników
12. Stabilizacja 

personelu

13. Inicjatywa
14. Zgranie personelu

Okres

PODEJŚCIE do zarządzania

KLASYCZNE

BEHAWIORALNE

1885-

1920

1930-

1950

F. W. Taylor, 

F. i L. Gilbreth,

 Henry Gantt, 

Elton Mayo

 Fritz Jules 

Roethlisberger

1920-

1950

1950-

1960

1960-

1990

Max Weber

Henry Fayol, 

Douglas McGregor; 

Abraham Maslow

Teoria X         

Teoria Y

Teoria Z

KLASYCZNE modele organizacji pracy

F. W. Taylor, F. i L. Gilbreth, H. Gantt

 

1885-1920

1. Naukowe opracowanie każdego 

elementu pracy i doboru 
pracowników

2. Nadzór pracowników
3. Poprawa jakości wyrobów,
4. Zwiększenie ilości produkcji 
5. Zwiększenie efektywności 
6. Zróżnicowanie stawki akordowej 

KLASYCZNE modele organizacji 

pracy

F. W. Taylor, F. i L. Gilbreth, H. Gantt

1. Motywowanie poprzez wysokość 

wynagrodzenia za realizację normy pracy

2. Lęk pracownika przez utratą pracy, z 

powodu niewykonywania założonych 
norm

3. Domniemanie, że menedżer ma jedyną i 

słuszną rację w każdym obszarze 
działalności 

4. Traktowanie pracowników w sposób 

przedmiotowy, tzn. jako narządzie. 

Okres

PODEJŚCIE do zarządzania

KLASYCZNE

BEHAWIORALNE

1885-

1920

1930-

1950

F. W. Taylor, 

F. i L. Gilbreth,

 Henry Gantt, 

Elton Mayo

 Fritz Jules 

Roethlisberger

1920-

1950

1950-

1960

1960-

1990

Max Weber

Henry Fayol, 

Douglas McGregor; 

Abraham Maslow

Teoria X         

Teoria Y

Teoria Z

Podejście BEHAWIORALNE

E. Mayo; Fritz Jules Roethlisberger

 

(

1930-1950)

 

1. Teoria ukierunkowana na człowieka. 
2. Poprawa warunków pracy.
3. Postrzeganie organizacji głównie, 
jako grupę ludzi.
4. Efektywność uzależnia się od 
„stosunków współdziałania”, tzw. efekt 
Hawthorne, 
5. Odejścia od koncepcji homo 
oeconomicus 

Podejście BEHAWIORALNE

E. Mayo; Fritz Jules Roethlisberger (

1930-1950)

 

6. Wprowadzenie przerw w pracy
7. Wprowadzenie wywiadów z 
pracownikami, 
8. Informowanie i przekonywanie 
pracowników do misji firmy
9. Stosowanie skuteczniejszego 
nadzoru
10. Na pierwszym miejscu stawiana 
kwestia organizacji pracy zespołowej 

Podejście BEHAWIORALNE

D. McGregor; A. Maslow

   

1950-1960 

Teoria X
1. Ludzie nie lubią pracować 
2. Konieczność kontroli, zmuszania, 
kar.
3. Ludzie unikają odpowiedzialności, 
pragną bezpieczeństwa, ich ambicje są 
niewielkie. 

WADY teorii X

 

D. McGregor; A. Maslow

   

1950-1960 

• Nieprzyjemna atmosfera w pracy, 
• Duża presja przełożonego, 
• Nadmierne stosowanie kar, 
• Ograniczanie rozwoju intelektualnego 

i zawodowego pracowników. 

Podejście BEHAWIORALNE

D. McGregor; A. Maslow

   

1950-1960

Teoria Y
1. Ludzie nie mają awersji do pracy
2. Są wewnętrznie motywowani do 
osiągnięcia celów proporcjonalnie do 
nagród 
3. Są odpowiedzialni
4. Są nowatorscy. 
(wada: teoria oderwana od 
rzeczywistości)

ZALETY  teorii Y

D. McGregor; A. Maslow

   

1950-1960

• Pracownik cennym zasobem,
• Zaspokojenie potrzeb przynależności 

i uznania pracowników,

• Motywowanie pobudza do efektywnej 

pracy,

• Zwrócenie uwagi na władzę, 

przywództwo, konflikt i jego 
rozwiązywanie w organizacji.